Jan Karol I Hiszpański
Z Wikipedii
Jan Karol I Burbon |
|
Król Hiszpanii | |
Okres urzędowania | od 22 listopada 1975 do nadal |
Poprzednik | Alfons XIII Burbon |
Następca | książę Filip |
Dane biograficzne | |
Dynastia | Burbonowie |
Urodzony | 5 stycznia 1938 |
Ojciec | Jan Burbon, hrabia Barcelony |
Matka | Maria Mercedes Burbon Sycylijska |
Żona | Zofia Glücksburg |
Dzieci | infantka Helena infantka Krystyna Filip, książę Asturii |
Jan Karol I , hiszp. Juan Carlos Alfonso Víctor María de Borbón y Borbón-Dos Sicilias (Jan Karol Alfons Wiktor Maria z Burbonów i z Burbonów Obojga Sycylii) (ur. 5 stycznia 1938 w Rzymie) – król Hiszpanii od 1975 z dynastii Burbonów. Syn Jana Burbona, hrabiego Barcelony, i Marii de las Mercedes, księżniczki Obojga Sycylii .
Urodził się w amerykańskim szpitalu w Rzymie, 5 stycznia 1938, jako pierwszy syn hrabiego Barcelony, wnuk króla Hiszpanii - Alfonsa XIII Burbona. Otrzymał imiona na cześć ojca - Jana (Juana) i dziadka Karola Tankreda (Carlosa Tancredi). Jan Karol I Burbon ma dwie siostry: starszą Pilar (ur. 1936) i młodszą Małgorzatę (ur. 1939). Miał także młodszego brata Alfonsa (1941-1956), który zginął tragicznie, czyszcząc rewolwer.
Spis treści |
[edytuj] Młodość w Hiszpanii
|
|
Ojciec przyszłego króla opuścił Hiszpanię po abdykacji swojego ojca w 1931 i proklamowaniu republiki. Generał Francisco Franco życzył sobie, aby młody książę kształcił się w Hiszpanii. Jan Karol przyjechał więc do Hiszpanii w 1948 i razem ze swoim kuzynem - Karolem Burbon-Sycylijskim, rozpoczął naukę. Otrzymał edukację cywilną i wojskową.
Przez generała Francisco Franco był uważany za przyszłego przywódcę kraju i przygotowywany do objęcia tej funkcji. Pod koniec życia Franco, w latach 1973-1975 pełnił obowiązki głowy państwa. Dwa dni po śmierci Francisco Franco, 22 listopada 1975 objął tron jako Jan Karol I. Po wstąpieniu na tron opowiedział się za demontażem systemu zbudowanego przez Franco i opowiedział się za przyjęciem przez Hiszpanię ustroju demokratyczno-liberalnego. Prawowitość panowania Jana Karola została potwierdzona kiedy jego ojciec zrzekł się praw do tronu na jego rzecz w 1977. Stanowisko króla zdecydowało o porażce wojskowego zamachu stanu 23 lutego 1981. Aktywna rola króla w hiszpańskiej polityce zakończyła się wraz z rozpoczęciem rządów socjalistycznego premiera Felipe Gonzáleza w 1982. Został odznaczony m.in. polskim Orderem Orła Białego (2001).
[edytuj] Małżeństwo i potomstwo
W 1962 r. ożenił się w Atenach z księżniczką grecką Zofią Glücksburg, córką króla Grecji - Pawła I Glücksburga. Para królewska ma troje dzieci:
- Helena (ur. 20 grudnia 1963), infantka, księżna de Lugo;
- Krystyna (ur. 13 czerwca 1965), infantka, księżna Palma de Mallorca;
- Filip (ur. 30 stycznia 1968), następca tronu, książę Asturii.
[edytuj] Ciekawostki
Jan Karol zna kilka języków. Podobnie jak jego żona, mówi po hiszpańsku, angielsku i francusku. Król zna również włoski, portugalski i kataloński, nie zna za to niemieckiego (w przeciwieństwie do królowej Zofii), ani ojczystego języka żony (czego bardzo żałuje) - greckiego.
Król jest kuzynem pierwszego stopnia księcia Adama Karola Czartoryskiego de Bourbon ze strony matki (polski arystokrata jest synem Marii de los Dolores de Borbon y Orleans, księżniczki Obojga Sycylii, która była rodzoną siostrą Marii de las Mercedes de Bourbon y Orleans).
Choć Jan Karol na co dzień posługuje się jedynie tytułem króla Hiszpanii ich pełna lista zawiera między innymi następujące tytuły: Król Hiszpanii, Kastylii, Leonu, Aragonii, Obojga Sycylii, Jerozolimy, Nawarry, Grenady, Toledo, Walencji, Galicji, Sardynii, Kordoby, Korsyki, Murcji, Jaén, Wysp Kanaryjskich, Wschodnich i Zachodnich Indii, Arcyksiążę Austrii, Książę Burgundii, Brabancji i Mediolanu.
Prócz tego Jan Karol jest drugi w legitymistycznej kolejce do tronu Francji, a także byłby 483. w kolejce do tronu Wielkiej Brytanii gdyby nie był katolikiem
Jest krótkofalowcem, posiada znak EA0JC.
[edytuj] Genealogia
Prapradziadkowie |
Franciszek de Asís Burbon |
Karol Ferdynand Habsburg |
Aleksander Hessen-Darmstadt |
Albert Sachsen-Coburg-Gotha |
król Obojga Sycylii |
Franciszek Burbon |
Ferdynand Filip Orleański |
Antoni Orleański |
Pradziadkowie |
król Hiszpanii |
Henryk Battenberg |
Alfons Burbon |
Filip Orleański |
||||
Dziadkowie |
król Hiszpanii |
Karol Tankred Burbon |
||||||
Rodzice |
Jan Burbon (1913-1993) |
|||||||
Jan Karol I Burbon (ur. 5 stycznia 1938), król Hiszpanii |
||||||||
Żona |
∞ 14 maja 1962 |
|||||||
Dzieci |
Helena Burbon |
Krystyna Burbon (ur. 13 czerwca 1965) |
Filip Burbon |
|||||
Wnuki |
Filip de Marichalar y Burbon |
Wiktoria de Marichalar y Burbon |
Juan Valentin Urdangarín y Burbon |
Pablo Nicolás Urdangarín y Burbon |
Miguel Urdangarín y Burbon |
Irena Urdangarín y Burbon |
Eleonora Burbon |
Zofia Burbon |
[edytuj] Bibliografia
- Kozub K., "Politycy z pierwszych stron gazet", Warszawa 1976
- Pasierbiński T., "Blaski i cienie europejskich dworów"
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Artykuł o Janie Karolu I Burbonie z anglojęzycznej Wikipedii
- Artykuł o Janie Karolu I Burbonie ze strony socjalizm.org
Poprzednik Alfons XIII Burbon |
król Hiszpanii od 1975 |
Następca — |