Księga Jozuego

Z Wikipedii

Stary Testament

Biblia Hebrajska (część wspólna dla judaizmu i chrześcijaństwa)

Kanon katolicki, prawosławny, etiopski i syryjski

Kanon prawosławny

Dodatek do kanonu prawosławnego

4 Machabejska

Kanon rosyjski i etiopski

4 Ezdrasza

Kanon etiopski

Kanon syryjski

Księga Jozuego [Joz] jest szóstą księgą Starego Testamentu. Zawiera kontynuację wydarzeń opisanych w poprzedniej księdze - Księdze Powtórzonego Prawa. Jest niezależna od Pięcioksięgu. Kanon Żydowski zalicza ją do "Proroków Starszych". Na wyraźny rozdział między Prawem (Tora), a księgami następnymi wskazuje zarówno centralna postać tej księgi, jak i gatunek literacki. Duży wpływ na kompozycje księgi miała wpływ tradycja deuteronomiczna. Księga ta zachęca wiernych do wytrwałości w wyznawaniu wiary i nie mieszania się z ludnością pogańską. Ponieważ następstwem tego mógłby być Synkretyzm religijny.

[edytuj] Składa się z trzech części:

1) Rozdziały 1-12 opisują wydarzenia związane z przejęciem przez Izraelitów ziemi obiecanej "Kanaan". Jest to szereg opowiadań opisujący walkę zbrojną Jozuego. Bazują one na etiologiach opartych na relacjach z czasów Jozuego. W tej części księgi poszczególne pokolenia Izraela zmieniają koczowniczy tryb życia na osiadły. Często występuje tutaj wyrażenie "aż do dnia dzisiejszego", które sygnalizuje że przed tym zwrotem została wyjaśniona etymologiczna nazwa jakies krainy, wzgórza lub miejsca.

2) Rozdziały 13-19 przedstawiają podział kraju na ziemie poszczególnych pokoleń, dokonany przez Jozuego, częściowo zaś bieg poszczególnych granic (przynależność miast). Ma trochę inny charakter niż część pierwsza, ale też wywodzi się z dawnych przekazów.

3) Rozdziały 20-24 ukazują zależność całkowitego zajęcia ziemi "Kanaan" od postrzegania Prawa, jawiącego się już jako zwarta całość. Omawia one problemy związane z przydzieleniem ziemi w części drugiej. Stylizowana też jest na testament Jozue.

[edytuj] Treść pierwszej części

[edytuj] Wybranie Jozuego na przywódce ludu

Po śmierci Mojżesza. Pan wyznacza nowego przywódcę Izraelitów, Jozuego. Miał on za zadanie przeprowadzić lud przez Jordan i podbić ziemię obiecaną - Kanaan. Bóg nakazał mu być mężnym i mocny, czytać przez dzień i noc słowo boże i nie odchodzić od niego ani na prawo, ani na lewo.

[edytuj] Wysłanie zwiadowców do Jerycha

Szybko po objęciu władzy, Jozue wydał pierwszy rozkaz. Nakazał wtedy dwóm zwiadowcom udać się do Jerycha, aby zbadać okolicę. Po przybyciu zwiadowców na miejsce udali się na spoczynek do prostytutki Rachab. Gdy odpoczywali, król Jerycha wysłał tam kilku strażników. Wtedy Rachab szybko ukryła ich pod łodygami lnu na dachu swojego domu, a strażnikom odpowiedziała: Rzeczywiście, byli tu jacyś ludzie, ale nie wiedziałam że to Izraelici. Gdy zamykali bramy miasta oni udali się w stronę Jordanu. Wtedy ludzie królewscy zaczęli ścigać ich aż do Jordanu. Następnie Rachab przyszła do zwiadowców na dachu i ustaliła z nimi, by podczas podboju Jerycha nie zabili jej, ani całej jej rodziny. Zwiadowcy Jozuego zgodzili się na ten układ. Nastepnie poszli w góry i przeczekali tam 3 dni aż do powrotu strażników do Jerycha.

[edytuj] Przejście przez Jordan

Jozue przekraczający Jordan razem z ludem

Gdy zwiadowcy powrócili do obozu, Jozue rozpoczął przygotowania do przeprawy przez Jordan. Nakazał wtedy ludowi by szedł w odległości 2000 łokci za arką. Gdy kapłani niosący arkę zanurzyli swoje nogi w Jordanie, wody zatrzymały się i utworzyły jeden wał. Wtedy Izraelici mogli przejść suchą stopą przez Jordan.

[edytuj] Pamiątka

Gdy cały naród przeszedł przez Jordan, Jozue nakazał 12 przedstawicielom pokoleń, by wzięli 12 kamieni i ułożyli je w miejscu gdzie stał ich obóz. Miały byc one znakiem dla następnych pokoleń Izraelitów, że kiedyś przeszli przez Jordan. Oprócz tego Jozue ustawił dodatkowe 12 kamieni w miejscu, gdzie stali kapłani w Jordanie.

[edytuj] Obrzezanie

Po przejściu przez Jordan, Jozue obrzezał całe pokolenie Izraelitów, ponieważ nie zostało ono jeszcze obrzezane. Zrobił to na wzgórzu Aralot. Do obrzezania użył noży z krzemienia.

[edytuj] Wódz zastępów pańskich odwiedza Jozuego

Wieczorem, Jozue zobaczył dziwną postać z mieczem. Okazało się że jest to Wódz zastępów pańskich. Oznajmił mu wtedy że ziemia na której stoi jest święta i że ma zdjąć sandały. To znaczyło że ziemia ta jest dana Jozuemu.

[edytuj] Podbicie Jerycha

Bóg wydał polecenie Jozuemu, by okrążał on z całym ludem Jerycho przez 6 dni po jednym razie. Zaś, 7 dnia ma okrążyć je 7 razy i wydać wraz z całym ludem głośny okrzyk wojenny. Ma to zrobić 7 kapłanów z pokolenia lewitów niosących 7 trąb z rogów baranich razem z obstawą wojskową z przodu i z tyłu. Jozue uczynił tak jak mu nakazał Pan Bóg i wtedy mury miasta legły w gruzach. Zabito wtedy całą ludność Jerycha, króla powieszono, a wszystkie dobra obłożono klątwą, ponieważ zostały one przeznaczone dla skarbca pańskiego. Jedyne osoby, które ocalały to Rachab i cała jej rodzina.

[edytuj] Klęska pod Aj

Następnym miastem, które miało zostać podbite było Aj. By dobrze przygotować się do walki Jozue tradycyjnie wysłał zwiadowców do miasta. Gdy powrócili oznajmili mu że, nie ma co fatygować całej armii, wystarczy tylko 3000 mężów. Niestety nie zdobyli oni Aj i musieli uciekać. zabito wtedy około 36 ludzi. Po tym wydarzeniu Jozue leżał cały dzień na ziemi na znak pokuty. Wtedy przemówił Pan i powiedział mu że klęska była spowodowane tym że Izraelici rozkradli dobra w Jerychu.

[edytuj] Zadośćuczynienie

Izraelici chcieli ukarać winnych, więc postanowili wskazać winnego poprzez los. Akan z pokolenia Judy okazał się winny. I w ramach pokuty Izraelici ukamieniowali go, a rodzinę jego spalili razem z całym dobytkiem w dolinie Akor.

[edytuj] Nowy plan przeciw Aj

Gdy zadośćuczynienie zostało wykonane, na Aj opracowano nowy plan. Zakładał on zasadzkę, która polegała na zaatakowaiu z dwóch stron. Pierwsza armia miała zagonić armię miasta, daleko na pustynie podczas gdy, druga armia wedrze się spokojnie do środka. Ten plan zrealizowany z pomocą bożą został zakończony sukcesem. Ludzie zostali zabici, król powieszony, lecz tym razem pan zezwolił zagarnąc wszystko cos przedstawiało jakąś wartość.

[edytuj] Ołtarz

Jozue po zajęciu Aj był tak szczęśliwy, że wzniósł ołtarz z kamieni nieociosanych na górze Ebal, który stoi aż do dnia dzisiejszego.

[edytuj] Podstęp Gibeonitów

Następne wydarzenie, to oszustwo Gibeonitów, którzy zapewnili sobie nietykalność od Izraelitów udając, że pochodzą z daleka. Później spisek został udaremniony, mimo tego Gibeonitą zachowano życie, jednak zostali zmuszeli do niewolniczej pracy na rzecz Izraelitów.

[edytuj] Koalicja Amorejska

Jozue wstrzymuje słońce, grafika Gustave Doré

Przeciw Izraelitom zawiązał się sojusz pięciu miast: Jerozolimy, Hebronu, Jarmutu, Lakiszu i Eglonu. Wojska sojuszników zostały jednak pokonane dzięki pomocy Boga, który rzucał na nich z nieba kamienie. Dzięki modłom Jozuego, Pan zatrzymał ruch Słońca na niebie i wydłużył dzień, przez co Izraelici mogli pozabijać wszystkich uciekających w popłochu przeciwników.Opis tego wydarzenia miał późniejsze implikacje w nauce. Średniowieczni teologowie uważali opis "zatrzymania Słońca" za dowód (Biblia była niepodważalnym autorytetem) tego, że to Słońce obiega Ziemię - "Słońce się zatrzymało" - i nie chcieli przyjąć teorii kopernikańskiej o tym, że to Ziemia obraca się wokół swojej gwiazdy. Sceptycznie nastawieni do tej teorii byli również inni astronomowie. Obecnie zauważa się, że jest to fragment poezji, a nie prozy.

[edytuj] Podbicie reszty palestyny

Ostatecznie, po dalszych potyczkach, Izraelici opanowali całą Palestynę.

[edytuj] Treść drugiej Części

Druga część księgi opisuje podział kraju kananejskiego pośród pokoleń Izraela. Każde pokolenie wywodziło się z potomstwa jednego z synów Jakuba. Było ich łącznie 12 (por. Rdz 29):

Ruben
Symeon
Lewi
Juda
Issachar
Aser
Gad
Dan
Neftali
Beniamin
Zabulon
Manasses (jeden z synów Józefa)
Efraim (jeden z synów Józefa)

Synowie Józefa utworzyli dwa pokolenia. Synowie Lewiego (Lewici) nie otrzymali ziemi (oprócz kilku miast), a mieszkali pośród wszystkich plemion pełniąc funkcje kapłańskie.

[edytuj] Treść Trzeciej Części

Trzecią część księgi stanowi zakończenie i śmierć Jozuego.

Dalsze wydarzenia Izraela opisuje Księga Sędziów.

[edytuj] Autentyczność

Wykopaliska archeologiczne potwierdzają inwazję Izraelitów i sytuują ją na czas ok. 1480 p.n.e. Zatrzymanie wód Jordanu jest możliwe do wytłumaczenia, gdyż na wiosnę rzeka przybiera. Kronikarze arabscy podają, że w 1267 r. rzeka przestała płynąć na cały dzień, gdyż przybór wód spowodował podmycie brzegów i zablokowanie jej koryta (za Biblią Tysiąclecia, wyd. Ossolineum).