Ljuben Berow

Z Wikipedii

Ljuben Berow ur. 6 października 1925 – zm. 7 grudnia 2006
Przynależność polityczna	bezpartyjny
Wykształcenie	profesor ekonomii
Premier Bułgarii
Okres urzędowania	od 30 grudnia 1992 do 17 października 1994
Wicepremier(zy)	Walentin Karabaszew, Nejczo Nejew, Ewgenij Matinczew
Poprzednik	Filip Dimitrow
Następca	Reneta Indżowa
Zobacz rząd tego premiera
Minister Spraw Zagranicznych
Okres urzędowania	od 30 grudnia 1992 do 23 czerwca 1993
Poprzednik	Stojan Ganew
Następca	Stanisław Daskałow

Ljuben Borisow Berow (ur. 6 października 1925 w Sofii, zm. 7 grudnia 2006) – bułgarski ekonomista i polityk, w latach 1950-1985 pracownik naukowy Uniwersytetu Ekonomicznego w Sofii, profesor, prodziekan i dziekan Katedry Historii Gospodarczej; członek Bułgarskiej Akademii Nauk. Od 30 grudnia 1992 do 17 października 1994 roku premier bezpartyjnego rządu popieranego przez Bułgarską Partię Socjalistyczną i Ruch na rzecz Praw i Wolności, także (do 23 czerwca 1993) minister spraw zagranicznych w tym gabinecie.

[edytuj] Kariera naukowa

Był absolwentem Wydziału Ekonomicznego na Uniwersytecie Sofijskim (1949). W 1950 rozpoczął pracę naukową na Uniwersytecie Ekonomicznych, z którym związany był przez kolejne trzydzieści pięć lat. W 1971 roku uzyskał stopień profesora, później pełnił obowiązki prodziekana i dziekana Katedry Historii Gospodarczej. Był członkiem Bułgarskiej Akademii Nauk oraz autorem kilku książek i kilkuset artykułow, głównie z dziedziny historii ekonomii.

[edytuj] Kariera polityczna

W latach 1990-1991 był przedstawicielem rządu Popowa w Narodowej Komisji Koordynacji Interesów Socjalnych, a także od 1990 doradcą ekonomicznym prezydenta Żeliu Żelewa. Po ustąpieniu gabinetu Filipa Dimitrowa, w następstwie zgłoszonego przez parlament wotum nieufności, 30 grudnia 1992 roku Żelew mianował Berowa, bezpartyjnego ekonomistę, na stanowisko premiera.

Chociaż rząd Berowa był bezpartyjny (na czternastu członków tylko dwu było przedstawicielami ugrupowań parlamentarnych, jeden wywodził się z BPS, drugi z RnrPiW), opozycyjny Związek Sił Demokratycznych wielokrotnie zarzucał premierowi próby przywrócenia systemu socjalistycznego i powrotu do niedawnej przeszłości; szczególną krytykę opozycji wzbudziły: ponowne zatrudnianie urzędników z ekipy Żiwkowa w mediach publicznych i resortach, akceptacja dla stacjonowania wojsk radzieckich w Sofii oraz wstrzymanie reform gospodarczych, zainicjowanych przez Iwana Kostowa. Jawne okazywanie sympatii do obalonego reżimu spowodowało wzrost niezadowolenia społecznego tak dla rządu, jak i dla prezydenta Żelewa, który, mimo iż wywodził się z obozu antykomunistycznego, popierał Berowa. W czerwcu 1991 roku na ulice Sofii wyszli demonstranci, którzy domagali się ustąpienia premiera i prezydenta; w wyniku tych wydarzeń do dymisji podała się wiceprezydent Błaga Dimitrowa. Pięć miesięcy później, w grudniu, manifestacje zamieniły się w strajk generalny górników, sprzeciwiających się zamykaniu kopalń.

Ponadto w kraju nasiliły się problemy ekonomiczne – w połowie roku 1993 rząd ogłosił, że z powodu embarga jakie Unia Europejska nałożyła na Jugosławię, Bułgaria, jeden z jej głównych partnerów handlowych, straciła prawie półtora miliona dolarów. Fatalna sytuacja gospodarcza zaniepokoiła nawet przedstawicieli Miedzynarodowego Funduszu Walutowego, którzy wyrazili zdziwienie zbyt wysokim – ich zdaniem – deficytem budżetowym za rok 1993 (8-10%) oraz skrytykowali rząd za spowolnienie reform i nieudane próby prywatyzacji. W następnym roku gabinetowi kierowanemu przez Berowa udało się uzyskać pomoc finansową z MFW, a także redukcję o 50% zadłużenia zagranicznego.

Do politycznej stagnacji, spowodowanej brakiem wystarczającej większości w Zgromadzeniu Narodowym, w roku 1994 doszły problemy zdrowotne premiera, który w marcu musiał poddać się poważnej operacji serca. Opozycja ponownie zarządała ustąpienia gabinetu, także prezydent Żelew stwierdził, że w tej sytuacji rząd powinien albo zrezygnować albo szukać dodatkowego poparcia w parlamencie. W maju Berow przedstawił parlamentowi projekt zmian personalnych na czele niektórych resortów, jednak został on przez deputowanych odrzucony.

Jednym z najbardziej kontrowersyjnych posunięć rządu Berowa było stworzenie, uchwalonej przez ZN 26 czerwca 1994 roku, tzw. "ustawy o sądownictwie", zapewniającej sędziom z czasów reżimu komunistycznego czteroletnią gwarancję pracy i nietykalności.

Premier złożył dymisję 2 września 1994 roku.

[edytuj] Po odejściu z rządu

Po rozstaniu ze stanowiskiem premiera Bułgarii nie wrócił ani do polityki, ani do działalności naukowej. Od 1995 do 1997 był członkiem, a od 1997 do samej śmierci pełnił funkcję przewodniczącego Rady Dyrektorów Centrali Kredytowej Gospodarki Rolnej S.A. Ponadto był przedstawicielem Rady Plenarnej Bułgarsko-Rosyjskiego Banku Inwestycyjnego (obecnie SIBANK; od 1996) oraz przedstawicielem Rady Dyrektorów Agroprodukt B S.A. w Sofii (od 1998).