Maracanã

Z Wikipedii

Współrzędne: 22°54'43" S 43°13'48" W-22.9119444 -43.23 (Maracanã)

Maracanã
Estádio Jornalista Mário Filho
Lata budowy	1948-1950 (1965)
Data otwarcia	16 czerwca 1950 r.
Kraj	Brazylia
Adres	Avenida Maracanã, Rio de Janeiro (RJ) - CEP 20.271-110
Właściciel	Rio de Janeiro State Government
Klub	Botafogo, Flamengo, Fluminense, Vasco da Gama.
Inauguracja	16 czerwca 1950 r. Mecz juniorów Rio de Janeiro i São Paulo (1:3). Pierwsza bramka: Didi - napastnik gości.
Pojemność	103 043, miejsca siedzące: 77 743, miejsca stojące: 25 300, miejsca dla VIP-ów: 1 803, miejsca dla prasy: 738, miejsca kryte: 62 000
Rekordowa frekwencja	199.854, 16 lipca 1950 r. Mecz: Brazylia - Urugwaj (2:1) Bramki: Schiaffino 66’, Ghiggia 79’ - Friaca 47’
Wymiary boiska	110m x 75 m
Nawierzchnia	Trawa

Stadion Maracanã (oficjalna nazwa port. Estádio Jornalista Mário Filho) w Brazylii w Rio de Janeiro - jeden z największych obecnie stadionów piłkarskich świata mogący pomieścić w różnych latach, wg różnych źródeł od 95 do 200 tysięcy widzów. Zbudowany w latach 1948-1950.

Stadion jest położony na terenie zbudowanego w latach 1949–1951 (ok. 200 ha), reprezentacyjnego ośrodka sportowego noszącego również nazwę Maracanã. Na terenie tego ośrodka znajduje się także pływalnia z trybunami dla 25 tysięcy osób oraz tor kolarski i strzelnica.

Oddany został do użytku na otwarcie mistrzostw świata w piłce nożnej w 1950 r. Po 1950 r. wykorzystywany był głównie do rozgrywania meczów piłkarskich pomiędzy największymi klubami Rio de Janeiro: Flamengo, Botafogo, Fluminense i Vasco da Gama. Stadion bywał również gospodarzem innych wydarzeń sportowych oraz wielu koncertów.

Stadion Maracanã uważany jest w Brazylii za największy cud architektury sportowej, a także największą świątynię drugiej brazylijskiej religii – futbolu. Jest stadionem narodowym, według konwencji haskiej z 14 maja 1954 r. jest dobrem narodowym, a tym samym posiada status zabytku.

Spis treści 1 Historia 1.1 Organizacja mistrzostw 1.2 Nazwa 1.3 Budowa 1.4 Konstrukcja 1.5 Otwarcie 1.6 Mistrzostwa świata w 1950 r. 1.7 Po mistrzostwach 2 Ważne daty 3 Przyszłość 3.1 Mundial 2014 3.2 Letnie Igrzyska Olimpijskie 2016 4 Ciekawostki 4.1 Muzeum 4.2 Aleja Gwiazd 5 Przypisy 6 Linki zewnętrzne 7 Źródła:

[edytuj] Historia

[edytuj] Organizacja mistrzostw

Na pierwszym posiedzeniu FIFA po wojnie, jakim był kongres w Luksemburgu 1 lipca 1946 r. przyznano organizację najbliższych MŚ jedynemu wówczas kandydatowi, Brazylii (w efekcie wojennych rozstrzygnięć wcześniejsza kandydatura Niemiec stała się nieaktualna)

Podczas Kongresu dokonano istotnej zmiany w nazwie imprezy. Postanowiono, że zamiast nazwy Puchar Świata (Coupe de Monde), rozgrywki przyjmą nazwę Piłkarskie mistrzostwa świata (Coupe du monde de football) z podtytułem Puchar Rimeta. Uhonorowano w ten sposób zasługi Julesa Rimeta - w 1946 r. wypadało 25-lecie jego prezydentury.

28 września 1947 r. w Paryżu Komitet Organizacyjny zaakceptował rok 1950 na finały MŚ. Była to propozycja Brazylijczyka Sotero Gomesa z 29 czerwca tego roku.

30 kwietnia 1950 r. w Londynie Komitet Organizacyjny uchwalił kilka postanowień technicznych: słupki i poprzeczki bramki muszą mieć przekrój kwadratowy, boiska nie mogą przekraczać wymiarów: 108 m długości i 72 m szerokości, zakazano gry przy sztucznym świetle, wszyscy piłkarze muszą grać w butach.

[edytuj] Nazwa

Flamengo na ligowym meczu o mistrzostwo stanu Rio de Janeiro (2007 r.)]]

Etymolodzy wywodzą nazwę stadionu „Maracana” od nazwy jednej z dzielnic Rio de Janeiro „Maracany” oraz od nazwy małej rzeki również „Maracany”, przepływającej w sąsiedztwie stadionu (obecnie płynie podziemnym kana-łem). Te z kolei nazwy pochodzą od nazwy popularnej w Brazylii papugi ary maracany (Primolius maracana).

Oficjalną nazwę, "Estádio Jornalista Mário Filho" stadion przyjął w 1966 r., w którym to roku Mario Filho, brazylijski dziennikarz i felietonista sportowy zgodził się na to aby stadion nosił jego imię i upoważnił administratora do przeprowadzenia odpowiednich procedur w tym kierunku. Mário Filho od samego początku popierał projekt budowy stadionu, a dzięki swemu dużemu zaangażowaniu w jego budowę, pozyskał nawet przydomek Maracanã.

Pomimo nadania stadionowi nowej nazwy na całym świecie bardziej znana i powszechnie używana jest nazwa stara.

[edytuj] Budowa

Decyzja o przyznaniu organizacji finałów stała się powodem do wielkiej radości w całej Brazylii. 11 listopada 1947 r. gubernator Rio de Janeiro, Angelo Mendes de Morais, podpisał dekret zezwalający na budowę reprezentacyjnego, największego na świecie stadionu. 22 maja 1948 r. rząd stanu Rio de Janeiro podjął ostateczną decyzję o jego budowie.

Wstępny projekt prof. Paola Pinheiry Guedesa (1906-1960), matematyka i konstruktora z Rio, przewidywał obiekt na 155 tysięcy miejsc, w tym 95 tysięc pod dachem. Miał on znajdować zbudowany na peryferiach Rio, nad rzeczką Maracanã. Projekt konstrukcyjny stadionu został nakreślony przez dwóch brazylijskich architektów Raphaëla Galvão i Pedro Paulo Bernardesa Bartosa ^[1].

Projekt zatwierdził Prezydent Republiki Eurico Gaspar Dutra. Stadion początkowo został nazwany Obligacją pożyczki komunalnej.

Kamień węgielny pod przyszłą budowlę położono 2 sierpnia 1948 r.

Pierwszy mecz zaplanowano na 24 czerwca 1950 r., więc czasu do zakończenia budowy było niewiele, niespełna dwa lata i chociaż prace posuwały się szybko, ich harmonogram zaczął się chwiać. Wówczas to FIFA nakłoniła dr. Ottorino Barassiego, przewodniczącego Włoskiej Federacji Piłkarskiej, organizatora mistrzostwa w 1934 r. we Włoszech, aby udzielił on pomocy Rio de Janeiro, co też się stało.

Stadion został poświęcony dopiero w 1964 r., w roku natomiast 1965 po 17 latach od rozpoczęcia budowy oficjalnie uznano, że jego budowa ostatecznie się zakończyła.

[edytuj] Konstrukcja

Stadion zbudowany jest w kształcie elipsy, z częściowo zadaszonymi trybunami. Ma dwa duże pierścienie położonych wokół całego boiska, rzędów miejsc do siedzenia. W najwyższym punkcie mierzy tylko 24 m (78 stóp) wysokości.

Elewacja jest ukształtowana przez solidnie wzmocnioną betonową konstrukcję, na którą składa się 60 dużych filarów w kształcie litery "Y". Te filary podtrzymując belki nośne, potęgują wzrokowo eliptyczny obwód stadionu.

W latach pięćdziesiątych XX w., Maracanã była nie tylko jednym z najbardziej luksusowych stadionów na świecie, ale również stadionem bardzo funkcjonalnym i bezpiecznym. Dwie szerokie zewnętrzne kondygnacje, które łączą górne rzędy stadionu z otaczającym parkiem gwarantują w razie potrzeby jego szybką ewakuację.

[edytuj] Otwarcie

Pierwszy mecz na nowym stadionie rozegrany został 16 czerwca 1950 r. pomiędzy zespołami juniorów; São Paulo pokonał Rio de Janeiro 3:1. Napastnik gości Didi został pierwszym piłkarzem, który wpisał się na listę strzelców stadionu.

Podczas rozgrywania pierwszego meczu stadion nie był do końca wykończony. Część ławek nie była zamontowana, brakowało toalet oraz stanowisk dla sprawozdawców, a całość sprawiała wrażenie placu budowy. Ponieważ jednak główna część stadionu była gotowa, pomimo stwierdzonych usterek, FIFA zgodziła się na rozgrywanie na nim spotkań.

[edytuj] Mistrzostwa świata w 1950 r.

Na starcie turnieju w Brazylii stanęło 13 zespołów zakwalifikowanych do finałów. Wycofały się, zdobywszy kwalifikację, Turcja i Szkocja. Nie chciały w ich miejsce zagrać Francja i Portugalia. Indie anonsowały przyjazd, ale się nie pojawiły.

Uczestników podzielono na cztery grupy. Grupa pierwsza liczyła cztery zespoły Brazylię, Jugosławię, Szwajcarię, Meksyk), druga również cztery (Anglię, Hiszpanię, Stany Zjednoczone, Chile), trzecia trzy (Szwecję, Paragwaj, Włochy) i czwarta dwie (Boliwię, Urugwaj). Triumfatorzy grup mieli się spotkać w puli finałowej, walcząc każdy z każdym.

W czasie trwania mistrzostw entuzjazm w kraju był tak ogromny, że rząd ogłosił nawet dniami wolnymi od pracy dni, w które grała Brazylia.

W "meczu otwarcia" 24 czerwca 1950 r. o godz. 15, na którym honory pełnił prezydent kraju, gen. Enrico Gaspar Dutra, gospodarze pokonali Meksyk 4:0. Mecz poprzedziła uroczystość otwarcia. Brazylijski piłkarz Ademir zdobył w 31 min. pierwszą bramkę, zostając później królem strzelców tych mistrzostw z ilością 7 strzelonych goli. Mecz oglądało ok. 85 tysięcy widzów.

Po pokonaniu 9 lipca Szwecji (139 tysięcy widzów) i 13 lipca Hiszpanii (153 tysięcy widzów), Brazylia awansowała do finału. Powstała końcowa grupa: Brazylia, Hiszpania, Szwecja i Urugwaj. Po meczach Brazylii ze Szwecją (7:1) i Hiszpanią (6:1) oraz Urugwaju z Hiszpanią (2:2) i Szwecją (3:2), 16 lipca 1950 r. doszło w ostatnim meczu turnieju, do spotkania Brazylii z Urugwajem.Ten ostatni pojedynek decydował jednocześnie o tytule mistrza^[2].

Mającym przewagę punktu Brazylijczykom, by zostać najlepszą drużyną, wystarczał w tym meczu tylko remis. Wygrał jednak Urugwaj (2:1). Ostatni mecz oglądało 199 854 widzów. Jest to do dzisiaj nie pobity rekord ilości widzów na jednym meczu.

[edytuj] Po mistrzostwach

Po mistrzostwach świata na stadionie swoje mecze rozgrywają cztery największe kluby Rio de Janeiro — Botafogo, Flamengo, Fluminense, Vasco da Gama. Na stadionie rozgrywane są również liczne mecze pucharu Brazylii oraz mecze ligowych mistrzostw stanu Rio de Janeiro, należące do najbardziej prestiżowych rozgrywek piłkarskich w Brazylii.

[edytuj] Ważne daty

• 1952 – na stadionie odbył się pokazowy mecz koszykówki w którym wzięła udział słynna drużyna koszykarska Harlem Globetrotters tzw. czarodzieje koszykówki, łącząca elementy sportu i rozrywki.
• 1954–21 marca na mecz Brazylii z Paragwajem sprzedano 183 513 biletów,
• 1963 – zastąpiono kwadratowe słupki i poprzeczki bramek okrągłymi,
• 1963 – padł rekord liczby kibiców, którzy przyszli na Maracanę, żeby obejrzeć mecz ligowy. Na spotkanie Flamengo-Fluminense sprzedano 177 656 biletów, a do tego trzeba doliczyć około 20 tys. osób, które weszły na stadion służbowo lub na zaproszenia,
• 1966 – Mário Filho, brazylijski dziennikarz i felietonista sportowy zgodził się na to aby stadion nosił jego imię i upoważnił administratora do przeprowadzenia odpowiednich procedur w tym kierunku. Od tego roku oficjalna nazwa stadionu brzmi: Estádio Jornalista Mário Filho.
• 1969 – 11 listopada Pelé w obecności 125 tys. widzów zdobył z rzutu karnego tysięcznego gola w swojej piłkarskiej karierze.
• 1981 – 26 stycznia przed towarzyskim meczem piłki nożnej Brazylia–ZSRR, dla uczczenia 30. rocznicy powstania stadionu, Frank Sinatra zagrał dla 100-tysięcznej widowni.
• 1989 – Zico strzelił na Maracanie swoją 333. bramkę dla Flamengo.
• 1990 – 21 kwietnia na stadionie po raz drugi koncertował Paul McCartney. Jego występ przyciągnął 184 tys. fanów. Jest to do dzisiaj największa liczba fanów, która przyszła na występ pojedynczego artysty. Koncert został zarejestrowany na żywo i wydany w postaci płyt: gramofonowej i kompaktowej
• 1991 – 18–27 stycznia stadion gościł artystów II festiwalu muzycznego "Rock in Rio"^[3]. Wystąpili wówczas m.in. Prince, Joe Cocker, George Michael, Billy Idol, Jimmy Cliff, Carlos Santana oraz zespoły INXS (wizytówka festiwalu), A-ha, Guns N' Roses, New Kids On The Block, Megadeth.
• 1992 – 19 lipca runął jeden z górnych filarów stadionu. Zginęło trzech kibiców, a ponad 50 zostało rannych. Po tej katastrofie, pojemność stadionu została znacznie zmniejszona.
• 1995 – W czasie 6. festiwalu "Hollywood Rock" ^[4], na stadionie dwukrotnie wystąpił zespół Rolling Stones.
• 1997 – w trakcie swej 80. Podróży Apostolskiej, papież Jan Paweł II, 4 października odprawił na stadionie dla rodzin przybyłych do Rio de Janeiro Liturgię Słowa. Głównym celem pielgrzymki było II Światowe Spotkanie Rodzin, stąd też podczas liturgii papież podkreślił wielokrotnie wartość rodziny w życiu człowieka.
• 2007 – 13 lipca na stadionie odbyła się ceremonia otwarcia XV Igrzysk Panamerykańskich. Rozgrywki toczyły się w od 13 do 29 lipca 2007 r.
• 2007 – 8 grudnia Maracanã była jednym z miejsc występu w swoim tournee dookoła świata brytyjskiej grupy rockowej The Police.

[edytuj] Przyszłość

[edytuj] Mundial 2014

Wiadomość o przyznaniu organizacji mundialu w 2014 r. wywołała olbrzymi entuzjazm w całej Brazylii. Pięćdziesięciu wspinaczy wniosło na "Głowę Cukru", nad zatoką Guanabara gigantyczną koszulkę piłkarską – 50 m x 50 m - na której umieszczono napis Puchar Świata 2014 jest nasz. Druga taką koszulkę zawieszono na stoku góry Corcovado. U stóp posągu zaprezentowało swoje umiejętności 100 tancerzy z flagami.

W dniu 30 października 2007 r. obradujący w Zurychu Komitet Wykonawczy Międzynarodowej Federacji Piłkarskiej (FIFA) ogłosił, że gospodarzem turnieju finałowego mistrzostw świata w roku 2014 będzie Brazylia. Była to jedyna kandydatura po wycofaniu 13 kwietnia 2007 r. oferty kolumbijskiej. Brazylia zorganizuje Mistrzostwa Świata po raz drugi. Dotychczas dwa turnieje zorganizowały Francja (1938 i 1998), Meksyk (1970 i 1986), Niemcy (1974 i 2006) oraz Włochy (1934 i 1990).

Z wykazu 18 miast FIFA wybierze od 10 do 12 lokalizacji. Na wykazie znajduje Rio de Janeiro ze stadionem Maracanã, na którym Brazylia proponuje rozegrać mecz otwarcia i mecz finałowy.

[edytuj] Letnie Igrzyska Olimpijskie 2016

Rio de Janeiro wyraziło po raz kolejny ochotę (niepowodzenia co do organizacji Igrzysk w 2004 i w 2012), by ubiegać się o organizację Letnich Igrzysk Olimpijskich w 2016 r. Część dyscyplin olimpijskich na pewno rozgrywana byłyby na Maracanie. Termin składania ofert kandydatur do MKOl minął 13 września 2007 r. Obok Rio de Janeiro do Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (MKOl) kandydatury nadesłały:

• Baku, Azerbejdżan
• Chicago, Stany Zjednoczone
• Ad-Dauha, Katar
• Madryt, Hiszpania
• Praga, Czechy
• Tokio, Japonia

14 stycznia 2008 r. kandydaci w specjalnym kwestionariuszu odpowiadali na pytania MKOl. W czerwcu roku 2008 Komitet dokona pierwszej selekcji i skróci listę kandydatów.

Miasto organizujące Letnie Igrzyska Olimpijskie 2016 (XXXI Olimpiadę), zostanie wybrane na 121 sesji (MKOl), która odbędzie się latem 2009 r. w Kopenhadze.

[edytuj] Ciekawostki

• • Dziennik "Cruzeiro" rano w dniu finałowego meczu na MŚ 1950 obwieścił wszystkim o złotym medalu Brazylii i pod stadionem ustawił kilkanaście sportowych samochodów ufundowanych dla piłkarzy.
  • Po zwycięskim meczu Jules Rimet wręczył statuetkę Nike" kapitanowi Urugwaju Obdulio Vareli w szatni – publiczność i organizatorzy opuścili stadion.
  • Na mistrzowskich medalach wygrawerowano nazwiska brazylijskich graczy. Urugwajczycy dostali je dopiero kilka tygodni później, gdy ze złotych krążków usunięto nazwiska przegranych.
• Stadion o przydomku Maracana znajduje się w Belgradzie. Jest to stadion, na którym rozgrywa mecze klub FK Crvena Zvezda Belgrad i reprezentacja kraju. Zbudowany w l. 1960 - 1964 r. Ilość miejsc 55 000.

[edytuj] Muzeum

Stadion posiada swoje muzeum, umiejscowione naprzeciwko głównego wejścia. Gości wita podobizna Ronaldo, który jest obwiązany ogromną flagą Brazylii na kształt sari. Na ścianach korytarzy wiszą stare zdjęcia upamiętniające pięć MŚ wygranych przez reprezentację tego kraju. W gablotach można oglądać buty, zużyte piłki, koszulki (między innymi wielkiego Pelego, z numerem 10). Każdy niemalże przedmiot ozdobiony jest podpisem jednego z brazylijskich bogów piłki nożnej.

[edytuj] Aleja Gwiazd

Na wzór Hollywood, Maracanã ma też swoją Aleję Gwiazd. Tu, na wieczną pamiątkę, swoje stopy odcisnęli najwięksi piłkarze w historii. Zaczęło się od Pelego i Zico, a potem w ich ślady poszli Garrincha, Roberto Dinamite, a także inne gwiazdy, które tworzyły historię potężnego spodka.

Przypisy

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Strona Stadionu Maracanã

• Maracanã w Google Maps

Zasoby multimedialne

• Filmy związane z Maracaną
• Kibice przed i na Maracanie

[edytuj] Źródła:

• Grzegorz Aleksandrowicz, 12 razy o prymat na świecie, Warszawa 1985. ISBN 83-217-2533-3
• Andrzej Gowarzewski, Encyklopedia piłkarskich mistrzostw świata, Katowice 1990, ISBN 83-217-2771-9
• Agnes Lecznar, Świątynia brazylijskich bogów Maracana, „Poznaj Świat, nr 6 (593) z 1 czerwca 2006 r.
• Mała encyklopedia sportu, T. 2, wyd. II, Warszawa 1987, ISBN 83-217-2564-3