Osobowice
Z Wikipedii
Osobowice (niem. Oswitz) - osiedle we Wrocławiu w dzielnicy Psie Pole, niegdyś wieś, na prawym brzegu Odry, położona między Lasem Osobowickim (na zachodzie) a Różanką (na wschodzie).
Pierwsze ślady człowieka w rejonie wzgórz osobowickich[1] datuje się na młodszą epokę kamienia i datowane są pomiędzy 4200 a 1700 r. p.n.e.. Znajdowane są też ślady z późniejszego okresu, z epoki brązu; pod jej koniec, ok. 800 - 650 r. p.n.e. powstały tu pierwsze grodziska - na Górce Kaplicznej (121 m n.p.m.) i Szańcu Szwedzkim (127 m n.p.m.) w obecnym Lesie Osobowickim.
W czasach nowożytnych Osobowice były wsią książęcą; w 1242 wdowa po Henryku Pobożnym, księżna Anna nadała tutejsze ziemie zakonowi św. Klary, co potwierdzone zostało ponownie w 1257. Od tego czasu Osobowice pozostawały własnością klasztorną. W wieku XVII nieznany artysta wyrzeźbił niewielką figurkę Matki Boskiej, którą umieszczono na dębie rosnącym u podnóża Górki Kaplicznej; figurze tej przypisywano nadzwyczajne właściwości: m.in. uznano, że kantor Balcer z wrocławskiego kościoła św. Macieja odzyskał w 1724 zdrowie w cudowny sposób dzięki odbytym tutaj modlitwom. Kult maryjny figurki Matki Boskiej Osobowickiej został usankcjonowany przez siostry klaryski przez wzniesienie w 1725 na szczycie wzgórza drewnianej kaplicy.
Po sekularyzacji przez Królestwo Pruskie klasztorów w 1810 Osobowice przekształcone zostały w wieś folwarczną. W 1812 zostały wykupione na własność przez rodzinę wydawców, księgarzy i drukarzy - Kornów. Johann Gottlieb Korn, ówczesny senior rodu, ufundował na Górce Kaplicznej nową kaplicę[2] Nawiedzenia Matki Boskiej Osobowickiej na Wzgórzu w miejsce poprzedniej drewnianej. Kaplica ta zaprojektowana została przez Carla Ferdinanda Langhansa (młodszego) i wybudowana w latach 1822-1824.
Okolice Osobowic stały się chętnie odwiedzanym terenem rekreacyjnym, budowano tu gospody i karczmy, istniał też browar. W 1845 w 52 domach mieszkały we wsi 374 osoby. W drugiej połowie XIX wieku przez granicę pomiędzy Różanką a Osobowicami przeprowadzono linię kolejową[3] do Poznania. Na początku XX wieku wschodnia część terenu Osobowic służyła już Wrocławiowi jako Städtliche Rieselfelder - miejskie pola irygacyjne (dziś znajdują się tam ogródki działkowe przecięte obwodnicą śródmiejską Wrocławia, a pola irygacyjne przeniesiono na obszary nieco odleglejsze - bardziej na zachód i północ). Wieś przyłączono do miasta w 1928. Od tego czasu datuje się zabudowa willowa i podmiejska. W tym czasie w południowo-wschodniej i zachodniej części Osobowic utworzono dwie zatoki w Odrze, do dziś służące jako zimowiska barek rzecznych. W 1931 przebudowano jedną z tutejszych gospód na kościół (św. Teresy od Dzieciątka Jezus). Podczas wojny w tutejszych restauracjach urządzono obóz deportacyjny dla Polaków. Po wojnie wojsko utworzyło tu ośrodek wypoczynkowo-szkoleniowy z przystanią nad Odrą. W 1973 do Wrocławia przyłączono m.in. Rędzin i Lipę Piotrowską, graniczące z Osobowicami od zachodu i północy. W 2004 oddano do użytku most Milenijny będący fragmentem obwodnicy śródmiejskiej, łączący Osobowice z leżącymi po drugiej stronie Odry Popowicami. Do czasu oddania do eksploatacji tego mostu jedynym połączeniem Osobowic z resztą miasta była ulica Osobowicka[4], którą wiedzie wybudowana jeszcze na przełomie wieków XIX i XX linia tramwajowa[5] (jej pętla, która mieści się przy skrzyżowaniu Osobowickiej i Krotoszyńskiej, jest najstarszą pętlą tramwajową w mieście).
W północnej części Osobowic - na pograniczu z Rędzinem i Lipą Piotrowską - znajdują się obszary pól irygacyjnych wrocławskiej oczyszczalni ścieków.
Osiedle Osobowice jest - na podstawie decyzji Rady Miejskiej Wrocławia - traktowane wspólnie z sąsiadującym Rędzinem i ma wspólną z nim Radę Osiedla. Liczba mieszkańców obu osiedli wynosi ok. 2,1 tys.
[edytuj] Przypisy
- ↑ wzgórza na Osobowicach wznoszą się na kilkanaście do dwudziestu kilku metrów ponad poziom wody w pobliskiej Odrze, który wynosi ok. 108 m n.p.m.
- ↑ J. G. Korn był protestantem, co nie przeszkadzało jednak ufundowaniu kaplicy katolickiej.
- ↑ stacja kolejowa na tej linii, otwarta w 1856 i nosząca nazwę Wrocław-Osobowice, znajduje się de facto na terenie osiedla Lipa Piotrowska.
- ↑ przebiega ona wzdłuż cmentarza Osobowickiego, który pomimo nazwy zaliczany jest do terytorium Różanki, a ściślej do jej części nazywanej Polanka
- ↑ tramwaj ten przejeżdża potem przez most Osobowicki, który pomimo swej nazwy nie leży na Osobowicach, tylko około 1800 metrów na wschód od ich granic i łączy Różankę z Kleczkowem.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- osiedle Osobowice we Wratislaviae Amici
- granice wrocławskich osiedli - załącznik do uchwały nr XXXI/2280/04 Rady Miejskiej Wrocławia 9 grudnia 2004 (Osobowice-Rędzin str.21)
- Oficjalna strona osiedla Osobowice-Rędzin
Karłowice • Kleczków • Kłokoczyce • Kowale • Lesica • Ligota • Lipa Piotrowska • Miłostków/Marzanów • Mirowiec • Osobowice • Pawłowice • Polanka • Polanowice • Poświętne • Pracze Widawskie • Psie Pole • Rędzin • Różanka • Sołtysowice • Strachocin • Swojczyce • Świniary • Widawa • Wojnów • Zakrzów • Zgorzelisko