Słowianie zachodni

Z Wikipedii

Słowianie zachodni – indoeuropejska grupa ludnościowa Europy, zamieszkująca wschodnią i środkową część tego kontynentu. Do Słowian zachodnich zalicza się: Czechów, Kaszubów, Łużyczan, Polaków i Słowaków. W okresie migracji i ekspansji Słowian (VI-VII wiek) ludność ta zachowywała jedność^{[potrzebne źródło]} kulturową i zapewne także w znacznej mierze językową. Dopiero usadowienie się Węgrów na Nizinie Węgierskiej u schyłku IX w. przerwało intensywne kontakty między Słowianami zamieszkującymi na północ od Karpat i Sudetów a Słowianami naddunajskimi i bałkańskimi. Spowodowało to powstanie coraz większego zróżnicowania między Słowianami Zachodnimi a Południowymi. Również różnice pomiędzy Słowianami Zachodnimi a Wschodnimi zaczęły formować się dopiero^{[potrzebne źródło]} w X w., kiedy powstały konkurujące ze sobą państwa Rusi Kijowskiej i Polski. Proces różnicowania pogłebiony został faktem przyjęcia chrześcijaństwa w innym obrządku, co po schizmie w 1054 r. stało się czynnikiem tworzącym zasadnicze odmienności. W ten sposób - dopiero w X w. - wykształciły się 3 grupy Słowian, m.in. Słowian zachodnich.

Spis treści 1 Plemiona zachodniosłowiańskie 1.1 Plemiona zachodniosłowiańskie na obszarze Polski 2 Języki zachodniosłowiańskie 3 Źródła opisujące początki państw zachodniosłowiańskich 4 Pierwsze państwa zachodniosłowiańskie 5 Mitologia plemion zachodniosłowiańskich 5.1 Bóstwa 5.2 Demony 6 Zobacz też

[edytuj] Plemiona zachodniosłowiańskie

Słowianie zachodni aż do XI wieku zachowali jedność językową, w późniejszym okresie nastąpiło zróżnicowanie:

• Łużyczanie
• Lechici
  • plemiona polskie - Polanie, Wiślanie itp.
  • Słowianie połabscy - Drzewianie
  • Pomorzanie, dziś Kaszubi
• Czesi i Słowacy

[edytuj] Plemiona zachodniosłowiańskie na obszarze Polski

Plemiona zachodniosłowiańskie i inne, występujące na obecnym obrzarze Polski wspomniane w Geografie Bawarskim z roku 845.

poz.:	nazwa	naz. polska	liczba grodów
7,	Hehfeldi	Hawelanie	8
15,	Miloxi		67
17,	Thadesi		200
18,	Glopeani	Goplanie	400
33,	Lendizi	Lędzianie	68
34,	Thafnezi		257
36,	Prissani	Pyrzyczanie	70
37,	Uelunzani	Wolinianie	70
38,	Bruzi	Prusowie
47,	Ungare	Węgrzy
48,	Uuislane	Wiślanie
49,	Sleenzane	Ślężanie	15
50,	Lunsizi	Łużyczanie	30
52,	Milzane	Milczanie	30
56,	Lupiglaa	Głupczanie	30
57,	Opolini	Opolanie	20
58,	Golensizi	Golęszycy	5
53,	Besunzane	Bieżuńczanie	2
51,	Diadesisi	Dziadoszanie	20

• inne późniejsze źródła:
  • Mazowszanie
  • Lubuszanie - Leubuzzi, ok. X wieku
  • Trzebowianie - ok. X wieku
  • Bobrzanie - Pobarane nad rzeką Pober, 1086

[edytuj] Języki zachodniosłowiańskie

polski	dolnołużycki	górnołużycki	czeski	słowacki	kaszubski	połabski drzewiański	śląski
człowiek	cłowjek	čłowjek	člověk	človek	człowiek	clawak, clôwak	čłowjek
wieczór	wjacor	wječor	večer	večer	wieczór	vicer	wječor
brat	bratš	bratr	bratr	brat	bracyna, bracczi	brot	brat
dzień	źeń	dźeń	den	deň	dzéń	dôn	dźëń (dźyń)
ręka	ruka	ruka	ruka	ruka	rãka, paja	ręka	rënka (rynka)
jesień	nazymje	nazyma	podzim	jeseň	jeséń	prenja zaima, jisin	jeśëń (jeśyń)
śnieg	sněg	sneh	sníh	sneh	śniég	sneg	śńëg (śńyg)
lato	lěśe	lěćo	léto	leto	lato	lato	lato
siostra	sotša	sotra	sestra	sestra	sostra	sestra	siostra, šwester
ryba	ryba	ryba	ryba	ryba	rëba	ryba	ryba
ogień	wogeń	woheń	oheň	oheň	òdżin	widin	ǒgëń (łogyń)
woda	woda	woda	voda	voda	wòda	wôda	woda
wiatr	wětš	wětřik, wětr	vítr	vietor	wiater	wjôter	wiatr, wiater
zima	zymje	zyma	zima	zima	zëma	zaima	zima

[edytuj] Źródła opisujące początki państw zachodniosłowiańskich

• Historia Francorum - ok. 660
• Geograf Bawarski - ok. 845
• Kronika Reginona z Prüm - ok. 915
• Kronika Thietmara - ok. 975
• Dagome Iudex - ok. 992
• Dokument praski - ok. 1086
• Kronika Słowian - ok. 1177

[edytuj] Pierwsze państwa zachodniosłowiańskie

• Państwo Samona (pierwsza połowa VII w.): założone przez kupca frankijskiego Samona około 624 r. Prawdopodobnie miało charakter związku plemion. Samon dał się poznać jako waleczny władca Słowian, który toczył wojny z Awarami i Frankami. Po jego śmierci państwo rozpadło się.
• Państwo wielkomorawskie: powstało ok. 830 r. na ziemiach Moraw i Słowacji. Jego pierwszy władca to Mojmir I. Upadło ok. 906 roku w wyniku najazdu Madziarów.

[edytuj] Mitologia plemion zachodniosłowiańskich

[edytuj] Bóstwa

• Trygław – Trzygław, Trzygłów – bóstwo zachodniosłowiańskie wyobrażane z trzema głowami.
• Świętowit, Swantewit – Światowit, Świętowit, Swarożyc – prawdopodobnie bóg wojny , wróżb i urodzajów czczony przez Słowian połabskich zwanych Wieletami lub Lutykami. Główny ośrodek kultu w Arkonie na wyspie Rugii, gdzie w świątyni w XII wieku znajdował się posąg tego bóstwa, o czterech twarzach, z rogiem obfitości w dłoniach. Świętowitowi był poświęcony biały koń, z którego zachowania się kapłani odczytywali wolę boga, czczony w Radogoszczy.
• Radgost – Radogost; naczelne bóstwo Redarów, jednego z plemion wieleckiej grupy Słowian połabskich. Ośrodek kultu znajdował się w Radogoszczy. Gród został zburzony w roku 1068.

[edytuj] Demony

• Skrzaty

[edytuj] Zobacz też

• Kultura praska, Kultura pieńkowska
• Hobolin
• Brenna
• Kopanica
• Wenedowie
• Polacy a Wandalowie
• Plemiona polskie

To jest tylko zalążek artykułu związanego ze Słowianami. Jeśli możesz, rozbuduj go.