Gwinea

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy państwa. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

République de Guinée
Republika Gwinei


Flaga Gwinei	Herb Gwinei

Dewiza: (fr.) Travail, Justice, Solidarité
(Praca, Sprawiedliwość, Solidarność)

Hymn: Liberté
(Wolność)

prezydent
Lansana Conté

Szef rządu

premier
Ahmed Tidiane Souaré

Powierzchnia
• całkowita
• wody śródlądowe

75. na świecie
245 857 km²
~0%

Liczba ludności (2007)
• całkowita
• gęstość zaludnienia

83. na świecie
9 950 670▲
40,5 osób/km²

Jednostka monetarna

frank gwinejski (GNF)

Niepodległość

od Francji
2 października 1958

UTC ±0

+224

Gwinea (Guinée, Republika Gwinei – République de Guinée) – państwo w zachodniej Afryce nad Oceanem Atlantyckim, graniczące z Gwineą Bissau, Senegalem, Mali, Liberią, Wybrzeżem Kości Słoniowej i Sierra Leone.

Spis treści

1 Historia
2 Geografia
3 Podział administracyjny
4 Gospodarka
- 4.1 Podstawowe dane gospodarcze
5 Demografia
6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Pierwszymi europejskimi kolonizatorami, którzy osiedlili się na terytorium dzisiejszej Gwinei byli Portugalczycy (1460 r.). W początkach epoki nowożytnej Gwinea była jednym z największych dostawców niewolników do pracy na plantacjach Ameryki. Od II połowy XIX wieku znajdowała się pod okupacją francuską. W 1886 i w 1889 r. ustalono granice z posiadłościami brytyjskimi i portugalskimi. Od 1904 r. Gwinea wchodziła w skład Francuskiej Afryki Zachodniej.

W 1958 r. na mocy nowej konstytucji, Francja dała możliwość wyboru swoim koloniom, między niepodległością albo zachowaniem obecnego statusu. Gwinea wybrała niepodległość, która miała miejsce 2 października tego samego roku.

Po uzyskaniu niepodległości władzę objął Ahmed Sèkou Touré. Jego rządy charakteryzowało wprowadzenie socjalizmu (szczególnie w gospodarce), tłumienie wszelkiej opozycji i łamanie praw człowieka. W polityce zagranicznej związał się z blokiem socjalistycznym i z państwami niezaangażowanymi. 26 marca 1984 r. Touré zmarł w Stanach Zjednoczonych po operacji serca. Zastąpił go na krótko premier Louis Lansana Beavogui, lecz ten został obalony 3 kwietnia następnego roku w wyniku zamachu stanu dokonanego przez obecnego prezydenta Lansanę Conté. Conté zaczął odchodzić od socjalizmu i wypuścił wielu więźniów politycznych, jednak jego władza nadal była dyktatorska. Pierwsze wolne wybory w historii kraju odbyły się dopiero w 1993 r. Wygrał je Conté przed liderem opozycji Alphą Condé. Dwa lata później odbyły się pierwsze wolne wybory parlamentarne, które wygrała proprezydencka Partia Jedności i Rozwoju. Opozycja jednak za każdym razem oskarżała rząd o fałszerstwa, a sam Conté był oskarżany o złą sytuację gospodarczą.

[edytuj] Geografia

Powierzchnia:

całkowita: 245 857 km²
- lądowa: 245 857 km²
- wody: 0 km²

Długość granic:

całkowita: 3 399 km
- z poszczególnymi krajami:
- Wybrzeże Kości Słoniowej 610 km
- Gwinea Bissau 386 km
- Liberia 563 km
- Mali 858 km
- Senegal 330 km
- Sierra Leone 652 km

Linia brzegowa: 320 km

[edytuj] Podział administracyjny

Gwinea dzieli się na siedem regionów i 33 prefektury. Stolica, Konakry, jest specjalnym regionem administracyjnym.

	Region	Powierzchnia (km²)	Ludność	Stolica
1	Region Boké	31 186	760 119	Boké
2	Region Konakry	450	1 092 436	Konakry
3	Region Faranah	35 581	602 485	Faranah
5	Region Kankan	72 145	1 011 644	Kankan
6	Region Kindia	28 873	928 312	Kindia
7	Region Labé	22 869	799 545	Labé
8	Region Mamou	17 074	612 218	Mamou
9	Region Nzérékoré	37 658	1 348 787	Nzérékoré

[edytuj] Gospodarka

Mimo bogatych złóż surowców, jest to jedno z najuboższych państw świata. Podstawą gospodarki jest rolnictwo; uprawy kawy, ryżu, manioku, prosa, sorga, bananów. W Gwinei znajduje się 30% wszystkich światowych złóż boksytów, a kraj jest drugim największym eksporterem tego surowca. Inne surowce to rudy żelaza, tytanu, niklu, diamenty i złoto, których eksploatacja jest rozwijana. Istnieje niewielki przemysł skórzano-obuwniczy, drzewny i spożywczy.

[edytuj] Podstawowe dane gospodarcze

PKB: 19,4 mld USD (dane z 2006 r.)[1]
PKB na mieszkańca: 2000 USD
Wzrost PKB: 2% (2006 r.)
Udział w PKB poszczególnych dziedzin gospodarki: rolnictwo - 23,7%; przemysł - 36,1%; usługi - 40,2%

[edytuj] Demografia

Najliczniejszą grupą etniczną w Gwinei są Fulanie (ok. 40% ludności), żyją tu także liczni przedstawiciele ludów Mande (gł. Malinke, Susu). Główną religią jest islam, który wyznaje ok. 70% ludności, a ok. 30% animizm. Średni roczny przyrost naturalny wynosi 29‰ (1985–1990). Przeciętna długość trwania życia wynosi 44 lata, a średnia gęstość zaludnienia 25 mieszkańców na km². Najgęściej zaludniony jest obszar masywu Futa Dżalon. W miastach mieszka 26% ludności. Główne miasta to: Konakry, Kankan, Kindia i Labé.