Macedonia

Z Wikipedii

Република Македонија Republika Macedonii
Flaga Macedonii Godło Macedonii
Dewiza: (Macedoński) : Слобода или смрт / Sloboda ili smrt (Wolność albo śmierć)
Hymn: Денес над Македониja
Język urzędowy	macedoński
Stolica	Skopje
Ustrój polityczny	republika
Głowa państwa	prezydent Branko Crvenkovski
Szef rządu	premier Nikola Gruevski
Powierzchnia  • całkowita  • wody śródlądowe	145. na świecie 25 713 km² 1,9%
Liczba ludności (2008)  • całkowita   • gęstość zaludnienia	145. na świecie 2 061 0001▲ 81 osób/km²
Jednostka monetarna	denar macedoński (MKD)
Niepodległość	od Jugosławii 8 września 1991
Religia dominująca	prawosławie
Strefa czasowa	UTC +1 - zima UTC +2 - lato
Kod ISO 3166	MK
Domena internetowa	.mk
Kod samochodowy	MK
Kod telefoniczny	+389
1  Dane szacunkowe na lipiec 2008 roku, podane za CIA The World Factbook (źródło:CIA)

Republika Macedonii (maced. Република Македонија, alb. Republika e Maqedonisë), na forum międzynarodowym państwo określane jest tymczasową nazwą Była Jugosłowiańska Republika Macedonii – BJRM, (ang. Former Yugoslav Republic of Macedonia – FYROM, mac. Поранешна Југословенска Република Македонија - ПЈРМ, transliteracja Poranešna Jugoslovenska Republika Makedonija - PJRM, alb. Ish Republika Jugosllave e Maqedonisë - IRJM) lub Macedonia – państwo na Półwyspie Bałkańskim, powstałe po rozpadzie Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii.

• Język: macedoński (urzędowy) 70%, albański (urzędowy na obszarach zamieszkałych przez minimum 20% Albańczyków) 21%, turecki 3%, serbsko-chorwacki 3% (wszystkie cztery urzędowe w niektórych rejonach)
• Waluta: 1 denar macedoński (MKD) = 100 deni

Spis treści 1 Nazwa 2 Geografia 3 Gospodarka 3.1 Rolnictwo 3.2 Przemysł 4 Główne miasta 5 Podział administracyjny 6 Demografia 7 Tablice rejestracyjne 8 Galeria 9 Zobacz też

[edytuj] Nazwa

Problemy z nazwą tego kraju są efektem sprzeciwu Grecji wobec nazywania tej bałkańskiej republiki Macedonią. W celu uspokojenia Grecji na forum ONZ Macedonia oficjalnie została przyjęta jako Była Jugosłowiańska Republika Macedonii szerzej znana pod angielskim akronimem FYROM (Former Yugoslav Republic of Macedonia)[1] (mac. Поранешна Југословенска Република Македонија, trl. Poranešna Jugoslovenska Republika Makedonija).

Nazwę „Macedonia” uznaje oficjalnie obecnie 118 krajów na świecie ze 154 z którymi Macedonia utrzymuje stosunki dyplomatyczne, w tym trzech stałych członków Rady Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych: Chiny, USA i Rosja; sześciu członków NATO: Bułgaria, Kanada, Polska, Słowenia, USA i Turcja); oraz trzy kraje UE: Bułgaria, Polska i Słowenia. 11 sierpnia 2005 Rada Ministrów RP zdecydowała o posługiwaniu się przez Rzeczpospolitą Polską w stosunkach dwustronnych z państwem macedońskim nazwą – Republika Macedonii. Jednocześnie Rada Ministrów zdecydowała, że nazwa Była Jugosłowiańska Republika Macedonii będzie używana przez Rząd RP na forum międzynarodowym (ONZ, UE, NATO itp.). Problem z nazewnictwem tego kraju pociąga ze sobą konsekwencje uznania sporej nieuznanej mniejszości macedońskiej w Grecji i Bułgarii oraz wskazuje na istnienie „Macedonii” podzielonej na 4 części po 1913 roku. Przedstawiciele macedońskiej mniejszości w Grecji są zrzeszeni w partii Vinożito-Tęcza i zasiadają w Parlamencie Europejskim w grupie European Free Aliance. W przeszłości członkowie Vinożito byli celem wielu aktów agresji. Między innymi w 1995 w miejscowości Florina zdemolowano i zdewastowano ich siedzibę. Te zdarzenia opisał Grecki Komitet Helsiński w swych raportach. Dokładna liczba Macedończyków w Grecji jest bardzo trudna do określenia, bowiem w spisie powszechnym nie można się określać jako Macedończyk. Władze Grecji wychodzą z założenia, że na terenie Grecji nie ma Macedończyków. Ostatnio sytuacja ulega pewnej poprawie a świadectwem tego jest fakt, że w Atenach i Salonikach został opublikowany macedoński Bukvar - Abecedar (elementarz).

[edytuj] Geografia

• Powierzchnia całkowita: 25 713 km²
• Powierzchnia lądowa: 24 856 km²
• Powierzchnia wód: 447 km²
• Całkowita granica lądowa: 748 km
• Długość wybrzeża: nie ma dostępu do morza
• Długość granic z sąsiadującymi państwami: Albania 151 km, Bułgaria 148 km, Grecja 228 km, Kosowo 159 km, Serbia 62 km.
• Najwyższy punkt: Korab 2 753 m n.p.m.
• Najniższy punkt: rzeka Wardar na granicy z Grecją – 50 m n.p.m.

Macedonia jest krajem w przeważającej mierze górskim i wyżynnym. Na terenie całego kraju są rozrzucone masywy górskie, z których największy i najwyższy to Szar Płanina. Między masywami leżą kotliny - Prilepsko Pole w dolinie Crnej Reki, Polog w dolinie górnego Wardaru, Ovče Pole i Kočansko Pole nad Bregalnicą oraz doliny większych rzek - Strumicy, Wardaru i Drinu.

Największą i najdłuższa rzeką Macedonii jest Wardar (320 km długości), którego największymi dopływami są Treska, Pčinja, Bregalnica i Crna Reka. Poza tym terytorium Macedonii odwadniają jeszcze Drin i Strumica. Wardar i Strumica należą do zlewiska Morza Egejskiego, Drin – do zlewiska Morza Adriatyckiego.

[edytuj] Gospodarka

Gospodarka Macedonii nie jest bardzo rozbudowana. Kryzys gospodarki jaki spowodowało oderwanie się od Jugosławii został lekko złagodzony. Jednak bezrobocie nadal jest wysokie i sięga około 35%. W przemyśle dominuje przemysł przetwórczy. Występują liczne huty głównie szkła i miedzi. Handel rozwija się powoli, wraz ze wzrostem zamożności obywateli.

[edytuj] Rolnictwo

Podstawą gospodarki jest rolnictwo. Użytki rolne w kraju (głównie górskie pastwiska) zajmują około 40% powierzchni kraju. W dolinach rzek i kotlinach śródgórskich uprawa zbóż (pszenica, kukurydza), buraków cukrowych, słoneczników, bawełny i tytoniu. Rozwinięte warzywnictwo (pomidory, papryka, arbuzy) i sadownictwo (jabłonie, grusze, brzoskwinie, śliwy). Na nasłonecznionych, południowych zboczach dolin plantacje winorośli. W górach pasterska hodowla owiec.

[edytuj] Przemysł

Niewielkie wydobycie węgla brunatnego (niedaleko Kumanowa), rud żelaza, chromu, cynku i ołowiu oraz antymonu. Produkcja energii elektrycznej głównie w małych elektrowniach wodnych. Przemysł przetwórczy skoncentrowany w większych miastach (spożywczy, włókienniczy, metalowniczy, chemiczny i drzewny), w Skopju huta żelaza. Rzemiosło artystyczne: wyroby ze srebra, złota, drewna, dywany.

[edytuj] Główne miasta

Nazwa polska	Nazwa macedońska
Bitola	Битола / Bitola
Gostiwar	Гостивар / Gostivar
Kiczewo	Кичево / Kičevo
Kumanowo	Куманово / Kumanovo
Prilep	Прилеп / Prilep
Skopje	Скопје (Главен град) / Skopje (Stolica)
Sztip	Штип / Štip
Tetowo	Тетово / Tetovo
Weles	Велес / Veles
Radovisz	Радовиш / Radoviš

[edytuj] Podział administracyjny

Macedonia jest podzielona na 84 gminy (општина - opsztina), z tego 10 gmin wchodzi w skład Miasta Skopje

[edytuj] Demografia

Narodowości:

• Macedończycy 68%;
• Albańczycy 23%;
• Turcy 3,9%;
• Romowie 2,6%;
• Serbowie 1,8%;
• Pozostali 2,2%

Religie:

• Prawosławie 70%;
• Islam 28%;
• Pozostałe religie i bezwyznaniowi 2%

[edytuj] Tablice rejestracyjne

[edytuj] Galeria

"Wyzwoleńcy Skopja" pomnik w Skopju	Góra Korab – Najwyższa góra w Macedonii	Szar Płanina	Kościół Św. Panteleimon koło Skopja
"Matka Teresa z Kalkuty" w Skopju	Kościół Świętej Trójcy w Radoviš

[edytuj] Zobacz też

• konflikt grecko-macedoński
• Rozpad Jugosławii
• Prezydenci Macedonii, Premierzy Macedonii