Rod (pierwiastek)
Z Wikipedii
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
| Dane ogólne | |||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nazwa, symbol, l.a.* | Rod, Rh, 45 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Własności metaliczne | metal przejściowy | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Grupa, okres, blok | 9 (VIIIB), 5, d | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Gęstość, twardość | 12460 kg/m3, 6 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd |  |
||||||||||||||||||||||||||||||
| Kolor | srebrzystobiały | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Własności atomowe | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Masa atomowa | 102,90550 u | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Promień atomowy (obl.) | 135 (173) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Promień kowalencyjny | 135 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Promień van der Waalsa | bd | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Konfiguracja elektronowa | [Kr]4d85s1 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| e- na poziom energetyczny | 2, 8, 18, 16, 1 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Stopień utlenienia | 2, 3, 4 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Własności kwasowe tlenków | amfoteryczne | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Struktura krystaliczna | regularna ściennie centrowana |
||||||||||||||||||||||||||||||
| Własności fizyczne | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Stan skupienia | stały | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Temperatura topnienia | 2237 K (1964 °C) |
||||||||||||||||||||||||||||||
| Temperatura wrzenia | 3968 K (3695 °C) |
||||||||||||||||||||||||||||||
| Objętość molowa | 8,28×10-6 m³/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Ciepło parowania | 493 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Ciepło topnienia | 21,5 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Ciśnienie pary nasyconej | 0,633 Pa (2239 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Prędkość dźwięku | 4700 m/s (293,15 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Pozostałe dane | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektroujemność | 2,28 (Pauling) 1,45 (Allred) |
||||||||||||||||||||||||||||||
| Ciepło właściwe | 0,242 J/(kg*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Przewodność właściwa | 21,1×106 S/m | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Przewodność cieplna | 150 W/(m*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| I Potencjał jonizacyjny | 719,7 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| II Potencjał jonizacyjny | 1740 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| III Potencjał jonizacyjny | 2997 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Najbardziej stabilne izotopy* | |||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tam, gdzie nie jest zaznaczone inaczej, |
|||||||||||||||||||||||||||||||
| *Wyjaśnienie skrótów: l.a.=liczba atomowa wyst.=występowanie w przyrodzie, o.p.r.=okres połowicznego rozpadu, s.r.=sposób rozpadu, e.r.=energia rozpadu, p.r.=produkt rozpadu, w.e.=wychwyt elektronu |
|||||||||||||||||||||||||||||||
Rod (Rh, gr. rhodium, z rhodon - róża) - pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym.
Posiada 34 izotopy z przedziału mas 94-112. Trwały jest tylko izotop 103, który stanowi 100% naturalnego składu izotopowego tego pierwiastka.
Pierwiastek ten został odkryty w 1803 roku przez Williama Hyde Wollastona w Londynie.
W skorupie ziemskiej występuje w śladowych ilościach rzędu 10-4 ppm. Otrzymuje się go z niektórych rud miedzi i niklu, w których występuje ok. 0,1% tego pierwiastka.
Kompleksy karbonylowe, chlorkowe i fluorkowe rodu są stosowane w przemyśle jako katalizatory polimeryzacji polietylenu oraz w metatezie olefin.
Znaczenie biologiczne - żadne. Kompleksy karbonylkowe są toksyczne i prawdopodobnie rakotwórcze.
W postaci czystej jest lśniącym, srebrzystoszarym metalem. Nie reaguje z wodą, powietrzem i kwasami, natomiast ulega reakcji z mocnymi zasadami. Stosowany jest do wyrobu tygli, narzędzi chirurgicznych oraz powłok refleksyjnych w reflektorach, ze względu na wysoką cenę, rzadko jest wykorzystywany w postaci czystej. Jego cena w listpadzie 2007 roku (za uncję) wynosiła 6685 dolarów, dla porównania złoto kosztowało 821,6 dolarów, a platyna 1468.
(Ac) aktyn · (Am) ameryk · (Sb) antymon · (Ar) argon · (As) arsen · (At) astat · (N) azot · (Ba) bar · (Bk) berkel · (Be) beryl · (Bi) bizmut · (Bh) bohr · (B) bor · (Br) brom · (Ce) cer · (Cs) cez · (Cl) chlor · (Cr) chrom · (Sn) cyna · (Zn) cynk · (Zr) cyrkon · (Ds) darmsztadt · (Db) dubn · (Dy) dysproz · (Es) einstein · (Er) erb · (Eu) europ · (Fm) ferm · (F) fluor · (P) fosfor · (Fr) frans · (Gd) gadolin · (Ga) gal · (Ge) german · (Al) glin · (Hf) hafn · (Hs) has · (He) hel · (Ho) holm · (In) ind · (Ir) iryd · (Yb) iterb · (Y) itr · (I) jod · (Cd) kadm · (Cf) kaliforn · (Cm) kiur · (Co) kobalt · (Kr) krypton · (Si) krzem · (Xe) ksenon · (La) lantan · (Li) lit · (Lr) lorens · (Lu) lutet · (Mg) magnez · (Mn) mangan · (Mt) meitner · (Md) mendelew · (Cu) miedź · (Mo) molibden · (Nd) neodym · (Ne) neon · (Np) neptun · (Ni) nikiel · (Nb) niob · (No) nobel · (Pb) ołów · (Os) osm · (Pd) pallad · (Pt) platyna · (Pu) pluton · (Po) polon · (K) potas · (Pr) prazeodym · (Pm) promet · (Pa) protaktyn · (Ra) rad · (Rn) radon · (Re) ren · (Rh) rod · (Rg) roentgen · (Hg) rtęć · (Rb) rubid · (Ru) ruten · (Rf) rutherford · (Sm) samar · (Sg) seaborg · (Se) selen · (S) siarka · (Sc) skand · (Na) sód · (Ag) srebro · (Sr) stront · (Tl) tal · (Ta) tantal · (Tc) technet · (Te) tellur · (Tb) terb · (O) tlen · (Th) tor · (Tm) tul · (Ti) tytan · (Uub) ununbium · (Uuh) ununhexium · (Uuo) ununoctium · (Uup) ununpentium · (Uuq) ununquadium · (Uut) ununtrium · (U) uran · (V) wanad · (Ca) wapń · (C) węgiel · (H) wodór · (W) wolfram · (Au) złoto · (Fe) żelazo
Pierwiastki niezsyntezowane: (Uus) ununseptium · (Uue) ununennium · (Ubn) unbinilium · (Ubu) unbiunium · (Ubb) unbibium · (Ubt) unbitrium
