Wikipedysta:Beentree/Białowieża i pochodne
Z Wikipedii
[edytuj] Ludzie znani, którzy zamieszkują/zamieszkiwali Białowieżę i Polanę. Ludzie którzy decydowali/decydują o losie Białowieży
- August III Sas
- Witold Kiejstutowicz
- Władysław II Jagiełło
- Antoni Tyzenhauz
- Katarzyna II Wielka
- Aleksander II Romanow
- Aleksander III Romanow
- Walery Kronenberg
- Mikołaj Rochefort
- Henryk Jasieński
- Nikita Chruszczow
- Jacek Wysmułek
- Jan Jerzy Karpiński
- August Dehnel ([6])
- Józef Paczowski
- Władysław Szafer
- Władysław Jedliński
- Józef Stalin
- Simona Kossak
- Jerzy Marian Gutowski
- Janusz Bogdan Faliński
- Aleksander Władysław Sokołowski
- Zdzisław Pucek ([7])
- Adam Wajrak
- Włodzimierz Jędrzejewski
- Bogumiła Jędrzejewska
- Janusz Korbel
- Stefan Jakimiuk
[edytuj] Do żubra
herbki:
[edytuj] Polska
[edytuj] 100% Żubr
Herb Tykocina |
Herb Zambrowa |
Herb Dynowa nawiązuje do Wieniawa (herb szlachecki) |
|
Herb Żywca |
Herb Powiatu żywieckiego |
Herb Gminy Białowieża |
Herb Powiatu hajnowskiego |
Gmina Kłaj na 99% żubr |
|||
Herb Sokółki, tur nie żubr ale za: Piotr Bajko: Kalendarium białowieskiego żubra. Warszawa: Multico, 2004. ISBN 83-7073-403-0. żubr ; uchwała rady miejskiej wyraźnie określa zwierzę jako żubra. |
[edytuj] X% Żubr???? możliwe i jest na to literatka, że żubr
Herb województwa kaliskiego raczej żubr |
Herb Powiatu krotoszyńskiego z tych samych powodów co Herb województwa kaliskiego |
Herb Leszna z tych samych powodów co wcześniejszy |
|
Herb Powiatu leszczyńskiego z tych samych powodów co wcześniejszy |
Herb Gminy Blizanów z tych samych powodów co wcześniejszy |
Herb Gminy Szczytniki z tych samych powodów co wcześniejszy |
[edytuj] X% Żubr???? tur, wół, byk (krowa) lub raczej nie żubr lub nie sprawdziłem
Herb Bielska Podlaskiego, sprawa wizerunku nie jest rozstrzygnięta, ale "zdecydowano", że jest to tur [1] , [2] |
Herb Chojnic, tur nie żubr |
||
Herb Turku, tur nie żubr |
Herb Gminy Turku, tur nie żubr |
Herb Powiatu tureckiego, tur nie żubr |
|
Herb Sejn, nie wiadomo ??? |
Herb Wielichowa, nie wiadomo ??? |
Herb Wołowa i Gminy Wołów wół nie żubr, |
|
inna wersja Herb Wołowa i Gminy Wołów wół nie żubr, |
Herb Trzcianki i Gmina Trzcianka, byk nie żubr, nawiązuje do Ciołek (herb szlachecki) i Poniatowscy herbu Ciołek, |
||
Herb Garwolina (Herb Garwolina) po obu stronach sosny są raczej rogi tura. Rogi pochodzą prawdopodobnie od rodu Ciołków |
Herb Ryczywółu i Gminy Ryczywół raczej wół |
||
Gmina Będzino i Będzino ??? |
|||
Gmina Jaktorów i Jaktorów tur |
|||
Herb Głogowa bawół |
|||
Herb województwa łódzkiego II Rzeczypospolitej |
|||
[edytuj] 99% Żubr Polska familie
[edytuj] ???? Polska familie inne
Herb ks.J.Poniatowskiego, z insygniami Marszałka Francji, Orła Białego, Virtuti Militari i Legii Honorowej |
Herb szlachecki (lista herbów)
[edytuj] Zagraniczne chaos
[edytuj] 50-100% Żubr Białoruś
Herb Obwodu grodzieńskiego na Białorusi, raczej Żubr |
Herb Obwódu brzeskiego na Białorusi, raczej Żubr |
||
[edytuj] 100% Żubr Czechy
[edytuj] 50-100% Żubr Hiszpania
[edytuj] X % ?? Niemcy
[edytuj] X % Raczej nie Żubr :) Madagaskar
[edytuj] 99% Żubr Rumunia
Głowa żubra widnieje w herbie Mołdawii. [9] strona chyba najwiarygodniejsza bo konsula
Herb Sighetu Marmaţiei w Rumunii, tur nie żubr ?? |
Herb Sighetu Marmaţiei w Rumunii, tur nie żubr ?? |
Herb Okręgu Maramureş w Rumunii, tur nie żubr ?? |
Herb Mołdawii raczej tur ??? |
Herb Besarabii raczej tur ??? |
Herb Besarabii (1815 - 1826), raczej tur ??? |
Herb Okręgu Neamţ w Rumunii, tur nie żubr ??? |
Herb Rumunii, tur nie żubr ??? |
Herb okręgu Judeţul Târnava-Mică w Rumunii, tur nie żubr ??? |
Herb okręgu Judeţul Someş (interbelic) w Rumunii, tur nie żubr ??? |
Herb Okręgu Bistriţa-Năsăud w Rumunii, tur nie żubr ??? |
|
Herb Okręgu Maramureş w Rumunii, tur nie żubr ??? |
Herb Okręgu Alba w Rumunii, tur nie żubr ??? |
Herb Okręgu Vrancea w Rumunii, tur nie żubr ??? |
Herb Okręgu Bacău w Rumunii, tur nie żubr ??? |
Herb Bukowina (kraina) za czasów Austro-Węgier (kraj koronny Austro-Węgier) |
Herb Seret (miasto) na Bukowinie, tur nie żubr ??? |
Herb ma związek z Watra Dorna wygrzebany w: [5] , tur nie żubr ??? |
|
Herb Suczawa (miasto) w Rumunii, tur nie żubr ??? |
|||
[edytuj] Bizon USA
LOGO Royal Canadian Mounted Police = Kanadyjska Królewska Policja Konna
[edytuj] zerknąć tu:
[10] i tu: [11] i wiele okręgów Rumunii, zajrzeć tu: [12] i [13] i [14] i Kraj koronny i [15]
[edytuj] historyja Żubra
na podstawie:
- 1. Piotr Bajko: Kalendarium białowieskiego żubra. Warszawa: Multico, 2004. ISBN 83-7073-403-0.
- 2. Piotr Bajko: Białowieża : zarys dziejów do 1950 roku. Białowieża: staraniem aut. : Białowieski Ośrodek Kultury, 2001. ISBN 83-907153-1-7.
- 3. Edward Więcko: Puszcza Białowieska. Warszawa: Państwowe Wydaw. Naukowe, 1984. ISBN 83-01-04597-3.
- 4. Elżbieta Jabłońska, Józef Popiel: Moje spotkanie z żubrami. Białowieża: [Białowieski Park Narodowy], 2004. ISBN 83-87054-72-0.
- 5. Łowy i inne pobyty królów polskich i wielkich książąt litewskich w Puszczy Białowieskiej
- 6. Stanisław August Poniatowski w Puszczy Białowieskiej
- 7. Zbigniew A Krasiński: Żubr : monografia przyrodnicza. Warszawa: Białowieża : Studio Fotografii Przyrodniczej "Hajstra", 2004. ISBN 83-9-15832-4-4.
- (7. Podaje:) W epoce lodowcowej (plejstocen) w rodzaju Bison można było wyróżnić dwie formy: żubr długorogi i krótkorogi. Żubr długorogi, Bison priscus Bojanus 1827, dotrwał do młodszego okresu plejstocenu, ginąc jednocześnie w okresie Dryas w końcu plejstocenu, około 11000 lat temu. Szczątki żubrów wyróżniających się potężnymi możdżeniami znaleziono we wschodniej i środkowej Polsce, Małopolsce, Wielkopolsce i Pomorzu. Mniejsza forma Bison schoetensaki Feudenberg 1914 jest uznawany przez wielu autorów za protoplastę dzisiejszego żubra. (Wikipedia, [20], [21], [22], [23], [24], [25], [26], [27], [28]). W 1936 w rzece Narew koło Cichowoli (Tikhovolya) [29] G.Janiuk znalazł czaszkę z rogiem należącą do żubra długorogiego (za 1.)
- Na podstawie opisu łowów na żubry, zamieszczonego w kronice z XIIw., która opisuje łowy na żubry w puszczy Usocin podczas zdobywania Szczecina przez Bolesława Krzywoustego, można wnioskować, że na tym terenie żubry występowały jeszcze na początku XII wieku (legenda o Sieciechu). W tym okresie żubr występował też w lasach Wielkopolski i Prus. (Gall Anonim, Kronika polska, tłum. Roman Grodecki, wstęp i opracowanie Marian Plezia, Wyd. Ossolineum, Wrocław 2003, ISBN 83-04-04610-5 (za 7.) [30], [31], [32])
- (1. Podaje:) Za panowania Bolesława Wstydliwego bito monetę (brakteat) z wyobrażeniem walki księcia z żubrem.
- 1348 Nie potwierdzone polowanie na Żubry Kazimierza Wielkiego
- Po unii w Krewie (1385), na miejscu zwanym obecnie Starą Białowieżą mieścił się dwór myśliwski wielkiego księcia litewskiego Witolda. (miejsce to jest jednym z możliwych od którego wzięła swoją nazwę Białowieża).
- 1403 pierwsza wzmianka o wsi Zambrowo - obecny Zambrów. Słowo żubr jest pochodzi z języka prasłowiańskiego. Jest to mylnie odmazurzony wyraz, z pierwotnego zubr i ząbrz (u i ą stale się wymieniają). Obecność w nazwach miejscowych dowodzi, że żył na całym terenie dawnych ziem polskich (np. Zembrowo, Zębrze). Na Litwie nazywano go stumbras, a w Prusach wissambers. W XV wieku obcego tygrysa tłumaczono najdowolniej ząbrzem, nie mając o tygrysie wyobrażenia. W dawnych słownikach Jana Murmeliusza na hasło tygrys pojawia się zambr i zubr. [33]
- początki grudnia 1409 Bracia stryjeczni: Witolda i Władysław Jagiełło być może spotkali się przed polowaniem. Jednak książę Witold przed polowaniem odjechał z chanem tatarskim do Litwy (5.). Jagieło przez 8 dni polował w Puszczy gromadząc zapasy mięsa na wyprawę krzyżacką. Przedmiotem łowów były prawdopodobnie również żubry. Po polowaniu, dziczyzna w beczkach, spławiana była Narwią i Wisłą do Płocka na potrzeby armii polsko-litewskiej.
- 28 czerwca 1425 – nadanie praw miejskich chełmińskich przez księcia mazowieckiego Janusza Tykocinowi. Miasto otrzymało herb z głową żubra na czerwonym tle.
- styczeń - luty 1426 Bracia stryjeczni być może kolejny raz spotkali sie w Białowieży. Jagiełło wraz z żoną schronił sie „w miejscu łowów, które nosi nazwę Białowieża” przed panującą w Królestwie Polskim epidemią dżumy. Według Długosza: „zajęty polowaniem na niedźwiedzie (...), przypadkiem złamał nogę”. Być może oprócz polowania na niedźwiedzie polował również na żubry.
- Zamieścić: XX-wieczne wyobrażenie polowania Władysława Jagiełły w 1409 roku w Puszczy Białowieskiej (Rys. N. S. Samokish, 1903)
- XX-wieczne wyobrażenie polowania Władysława Jagiełły w 1409 roku w Puszczy Białowieskiej (Rys. V. I. Navozov, 1903)
- (1. Podaje:) wrzesień - październik 1453 Na zwołany przez siebie zjazd książąt w Łucku , który trwał siedem tygodni wielki książę Witold kazał dostarczyć każdego tygodnia na stół m.in. 100 żubrów. Fakt ten niewątpliwie zaświadcza o znacznej liczbie tych zwierząt, żyjących wówczas na Litwie i Białorusi. Wikipedia i inne źródła (po:[34], [35], [36], [37], [38]) podają rok 1429 tego wydarzenia. Ponadto [39] podaje nieco odmienny opis ilościowy: W Łucku (po łacinie Luceoria) odbył się roku 1429 tak świetny zjazd monarchów europejskich, jakiego ziemie słowiańskie nigdy jeszcze przedtem nie widziały. Jagiełło z królową Zofią, trzecią żoną swoją, zjechał do Łucka dnia 6. stycznia, a w 6 tygodni potem przyjechał cesarz niemiecki, Zygmunt. Gospodarzem był Wielki książę Litewski, Witold, do którego Wołyń wówczas należał, i ten, z królem Jagiełłą, wyjechał na milę powitać cesarza, przybywającego z cesarzową. Przywitawszy się, wsiadł król do cesarzowej na sanie, a cesarz do Witołda, i jechali tak na zamek. Znajdowali się w Łucku: Eryk VII, król duński, Wasyl Wasylewicz, Wielki książę moskiewski, syn córki Witołda, Wielki mistrz Zakonu krzyżackiego, Ruzdorf, i Siegfried kawalerów inflanckich, legat papieski, metropolita Rusi Focyusz, hanowie Tatarów perekopskich i zawołżańskich, hospodar Wołoszczyzny, książęta mazowieccy, pomorscy, śląscy, twerscy i odojewscy, cesarz zaś grecki, Jan Paleolog, przysłał swych posłów. Dodać do tego wielki napływ szlachty, tak, iż na mil kilka dokoła pełno było goszczących po wsiach, a wszystkich wspaniale przez siedm niedziel podejmował Witołd. Na to przyjęcie wychodziło codziennie, jak zapewnia Stryjkowski, po 700 beczek miodu, okrom małmazyi (wino greckie), piwa i innych trunków, wołów i jałowic 700, baranów 1400, żubrów, łosi i dzików 100. Przedmiotem obrad miało być obmyślenie obrony przeciwko grożącej Europie potędze Otomańskiej, przyczem cesarz Zygmunt miał skryty zamiar osłabienia Polski przez podmówienie Witołda, aby się królem litewskim ogłosił, co oczywiście leżało w interesie rzeszy niemieckiej i Krzyżaków. I byłoby do tego przyszło, gdyby nie opór, głębiej pojmujących politykę, dyplomatów polskich i litewskich. (Autor opracowania opierał się na: Zygmunt Gloger, Geografia historyczna ziem dawnej Polski. Kraków 1903 [40])
- grudzień 1453 Kazimierz Jagiellończyk rozpoczął w borach litewskich wielkie łowy na żubry i inna zwierzynę. Trwały one całą zimę w 1454 roku i zahaczyły także o Puszczę Białowieską. Miały na celu zgromadzenie zapasów mięsa na uroczystość ślubu z Elżbietą Habsburżanką lub, jak podają inne źródła przed spodziewaną konfrontacją z Zakonem.
- 1495 Prawdopodobne przejazdy Aleksandra Jagiellończyka przez białowieskie łowiska lub w ich najbliższym sąsiedztwie mogły mieć miejsce w sierpniu i wrześniu, gdy wielki książę litewski podróżował trasą Wołkowysk-Drohiczyn-Brześć Litewski-Kamieniec Litewski-(Troki)-Krynki. Odległość Wołkowysk-Drohiczyn (150 km w linii prostej) Aleksander przebył w ciągu 12 dni. Najkrótsza trasa łącząca obie miejscowości przebiega przez Puszczę, drogami Browską i Sinicką. Również najkrótsza droga z Kamieńca Litewskiego do Krynek wiodła przez Puszczę Białowieską. W Wilnie trwały wówczas przygotowania do ślubu Aleksandra z córką Iwana III, Heleną który odbył się 18 lutego 1495 roku. Można zatem przypuszczać, iż pętla zatoczona przez orszak wielkiego księcia miała na celu odbycie polowania w Puszczy Białowieskiej i zgromadzenie dziczyzny na potrzeby wesela.
- 1495 Aleksander Jagiellończyk nadał miastu Bielsk Podlaski herb z wyobrażeniem stojącego wołu, interpretowanego przez niektórych jako tur czy biegnąca żubrzyca. (W XIX wieku próbowano przedstawić na herbie żubra lub jego głowę. Mimo różnych interpretacji utrzymała się jednak dawna forma herbu (Herb Bielska Podlaskiego)).
- Styczeń 1497 roku Aleksander przebywał krótko w Kamieńcu Litewskim, co mogło być okazją do wyprawy do Puszczy
- 1498 Drohiczyn otrzymał prawa miejskie z rąk Aleksandra Jagiellończyka. (Od 1520 do rozbiorów był stolicą województwa podlaskiego)
- czerwiec 1502 roku Aleksander przebywał krótko w Kamieńcu Litewskim, co mogło być okazją do wyprawy do Puszczy
... w pisaniu :)
według Herbersteina, 1556 Łaciński podpis głosił "BISONS SUM, POLONIS SUBER, GERMANIS BISONT; IGNARI URI NOMEN DEDERANT". Jestem bisons, po polsku suber, po niemiecku Bisont, nie znający mnie nadali mi nazwę ursus. |
[edytuj] ciekawostki o żubrze
[edytuj] cmentarze w Białowieży
pochowani m.in.: Piotr Szpakowicz znany głównie z filmu Dziwne przygody Koziołka Matołka,