BM-21 Grad

Z Wikipedii

Wyrzutnia BM-21 w położeniu bojowym

BM-21 Grad (ros. БМ-21 "Град") - sowiecka polowa wyrzutnia rakietowa skonstruowana w latach 60. Przeznaczona dla artylerii dywizyjnej.

Decyzję o zaprojektowaniu BM-21 Grad podjęła Rada Ministrów ZSRR decyzją z 30 maja 1960 roku. Zadanie to otrzymało biuro konstrukcyjne NII-147 z Tuły. Pierwsze wyrzutnie trafiły do jednostek w 1963 roku, publiczna prezentacja nowego systemu odbyła się w 1964 roku na defiladzie w Moskwie podczas obchodów rewolucji październikowej. W następnych latach była szeroko eksportowana, wśród jej użytkowników znajduje się także Wojsko Polskie.

Podobnie jak inne typy wyrzutni artyleryjskich BM-21 jest przeznaczona do ostrzeliwania celów powierzchniowych, najczęściej oddziałów w rejonach ześrodkowania.

BM-21 posiada 40 (4x10) prowadnic rurowych zainstalowanych na zmodyfikowanym podwoziu samochodu Ural-375D (6x6). Pakiet prowadnic wraz z kołyską jest osadzony na obrotowym łożu przymocowanym do ramy samochodu. Kąty ostrzału w poziomie są dla małych kątów podniesienia ograniczone z powodów bezpieczeństwa (wyloty prowadnic znajdują sie na wysokości kabiny). Prowadnice mogą być naprowadzane elektrycznie lub ręcznie. Pociski są odpalane elektrycznie. Celownik mechaniczny, kątomierz działowy oraz mechanizm sterowania napędami kierowania umieszczony jest na wysięgniku z lewej strony wyrzutni.

Standardowym typem pocisku wystrzeliwanym z BM-21 jest M-21OF z głowica odłamkową. Ma on masę 66 kg i długość 2870 mm. Jego donośność wynosi 20 400 m. W Polsce powstała rodzina pocisków Feniks-Z które dzięki zastosowaniu nowoczesnego paliwa rakietowego maja zasięg ponad 40 km. Pociski na torze lotu są stabilizowane zarówno brzechwowo, jak i obrotowo (niewielką prędkość kątową nadaje im występ prowadzący współpracujący z bruzdą rury wyrzutni). Pociski są dostarczane na stanowisko ogniowe przy wykorzystaniu samochodów amunicyjnych ZiŁ-152 lub Star. Pociski tego samego typu mogą być odpalane z sowieckich wyrzutni Grad-W i czechosłowackich RM-70.

[edytuj] Dane taktyczno-techniczne

Polskie rakiety odpalane z BM-21 Grad. Z lewej kasetowa z minami MN-121, z prawej odłamkowo-burząca OFM-122

• Rakiety M-21OF
  • Kaliber: 122,4 mm
  • Długość: 2870 mm
  • Masa: 66 kg
  • Prędkość początkowa: 690 m/s
  • Donośność: 20 400 m
• Wrzutni:
  • Masa
    • własna: 10 870 kg
    • z rakietami: 13 710 kg
  • Długość: 7350 mm
  • Szerokość:
    • W położeniu marszowym: 2400 mm
    • W położeniu bojowym: 3010 mm
  • Wysokość:
    • W położeniu marszowym: 3090 mm
    • W położeniu bojowym: 4350 mm (maksymalna)
  • Prędkość max: 75 km/h
  • Zasięg: 405 km
  • Kaliber: 122,4 mm
  • Długość prowadnicy: 3000 mm
  • Kąt ostrzału:
    • w płaszczyźnie pionowej:0° do +55°
    • w płaszczyźnie poziomej: 70° w prawo (ograniczony przez celownik zamocowany do bloku wyrzutni), 120° w lewo od osi pojazdu.
    • sektor ograniczonego ostrzału w płaszczyźnie poziomej: 34° w obie strony od osi pojazdu
    • najmniejszy kąt podniesieniach w sektorze ograniczonego ostrzału: 11°
  • Czas wystrzelenia salwy 40 pocisków: 20 s
  • Obsługa: 6 osób

[edytuj] Bibliografia

• Ciepliński, A. i Woźniak, R.. BM-21. Nowa Technika Wojskowa. 1993, Nr. 5, s. 23-24. ISSN 1230-1655.
• Szulc, Tomasz. Następcy Katiuszy. Nowa Technika Wojskowa. 1999, nr 6, str. 15-20. ISSN 1230-1655.

p • d • e

 

Radzieckie i rosyjskie pojazdy wojskowe po 1945

Czołgi	PT-76 • IS-4 • T-10 • T-54 • T-55 • T-62 • T-64 • T-72 • T-80 • T-90
Działa samobieżne	SU-122-54 • ZSU-23-4 • ZSU-57-2 • ASU-57 • ASU-85 • 2S1 • 2S3 • 2S4 • 2S5 • 2S7 • 2S9 • 2S19 • 2S23
Artyleria rakietowa	BM-14 • BM-21 Grad • BM-24 • BM-27 Uragan • BM-30 Smiercz
Transportery opancerzone	BTR-40 • BTR-50 • BTR-60 • BTR-70 • BTR-80 • BTR-90 • BTR-152 • BTR-D
Bojowe wozy piechoty	BMP-1 • BMP-2 • BMP-3 • BMD-1 • BMD-2 • BMD-3
Pojazdy rozpoznawcze	BRDM-1 • BRDM-2 • BRM-1 • BRM-3
Inne pojazdy	ATS • BAW • MTLB • PTS-M • GAZ-51 • GAZ-69 • UAZ-469 • GAZ-2975 • GAZ-3937 • ZiŁ-157 • Ural-375D • Ural-4320