Fundusz Obrony Narodowej
Z Wikipedii
Fundusz Obrony Narodowej, FON, utworzony na mocy dekretu Prezydenta RP z 9 kwietnia 1936 roku w celu uzyskania dodatkowych środków na dozbrojenie armii i wojskowy program inwestycyjny. Gromadził środki pochodzące ze sprzedaży nieruchomości i ruchomości stanowiących własność państwa, a pozostających pod zarządem wojska, dotacji skarbu państwa (głównie z pożyczki uzyskanej przez rząd we Francji) oraz darów i zapisów osób prywatnych i instytucji. Zbierano go w postaci gotówkowej i rzeczowej (nieruchomości, kosztowności, a nawet zboże).
Łącznie na FON zgromadzono około 1 mld złotych, z czego wartość wpłat i darowizn od ludności wyniosła do maja 1939 roku około 37,7 mln złotych. Środki gotówkowe zużyto na dozbrajanie armii, dary rzeczowe w złocie i srebrze wywieziono 1939 za granicę. Tam podzielono go na część "srebrną" i "złotą". Srebro przechowywano we Francji, natomiast złoto w Londynie. W czasie II wojny światowej zbiórkę na FON kontynuowano głównie wśród Polonii amerykańskiej i kanadyjskiej. W 1945 roku minister obrony narodowej rządu na emigracji przeznaczył środki FON na pomoc dla byłych żołnierzy Armii Krajowej i pozostałych po nich rodzin.
Funduszem zarządzał Komitet Trzech (generał Stanisław Tatar, pułkownik Stanisław Nowicki, podpułkownik M. Utnik), który w 1947 roku podjął decyzję o przekazaniu darów rzeczowych w złocie i srebrze oraz pozostałych środków finansowych do kraju. Złoto przywieziono do kraju w 1947 roku, natomiast srebro, z Francji, dopiero w 1976. Do marca 1948 roku majątek FON pozostawał w depozycie Ministerstwa Skarbu, następnie został przekazany Narodowemu Bankowi Polskiemu. W 1951 roku część złotego skarbu (około 122 kg) przetopiono na sztaby, najcenniejszą biżuterię przekazano do Kancelarii Cywilnej Prezydenta RP (przewodniczącego Rady Państwa), część sprzedano za pośrednictwem Desy i Jubilera lub nieodpłatnie przekazano Muzeum Narodowemu. Srebrne dary FON znajdują się aktualnie na Zamku Królewskim w Warszawie.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Szczegółowe losy FON w czasie II wojny światowej i kulisy jego przejęcia przez władze PRL
- Historia FON
[edytuj] Zobacz też
Rodowód: Armia Polska we Francji • Armia Wielkopolska • Legiony Polskie • Samoobrona Litwy i Białorusi • Wojsko Litwy Środkowej
Bronie i formacje: Piechota • Kawaleria • Artyleria • Bronie pancerne • Lotnictwo • Marynarka Wojenna • Korpus Ochrony Pogranicza • Obrona Narodowa
Bunt Żeligowskiego • Centrum Wyszkolenia Sanitarnego • Centrum Wyszkolenia Saperów • Centrum Wyszkolenia Łączności • Centrum Wyszkolenia Żandarmerii • Centrum Wyższych Studiów Wojskowych • Fundusz Obrony Narodowej • Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych • Oficerska Szkoła Topografów • Wojna polsko-bolszewicka • Wyższa Szkoła Wojenna
WP w 1939: Mobilizacja • OdeB • GISZ • Dowództwo WP • Kampania wrześniowa • Plan Zachód