Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych
Z Wikipedii
Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych (GISZ) był organem dowodzenia Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej, powołanym dekretem prezydenta Ignacego Mościckiego z dnia 6 sierpnia 1926 "O sprawowaniu dowództwa nad siłami zbrojnymi w czasie pokoju i ustanowieniu Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych" (Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 1926, nr 79, poz. 445). Na jego czele stał Generalny Inspektor Sił Zbrojnych. W czasie wojny Generalny Inspektor stawał się automatycznie Naczelnym Wodzem. Inspektor nie był odpowiedzialny przed sejmem i rządem (podlegał bezpośrednio prezydentowi).
Spis treści |
[edytuj] Organy GISZ
Stałymi organami GISZ były:
- Gabinet Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych
- Sztab Główny (do 1928 Sztab Generalny)
- Biuro Inspekcji
- Samodzielny Referat Personalny
- Biuro do Prac Komitetu Obrony Państwa
- inspektorzy armii
- generałowie do prac przy GISZ
GISZ podlegały:
- Komitet do Spraw Uzbrojenia i Sprzętu (KSUS)
- Komitet Wyższej Szkoły Wojennej
Poprzez Sztab Główny GISZ podlegały również:
- Wyższa Szkoła Wojenna
- Wojskowe Biuro Historyczne
- Wojskowy Instytut Geograficzny
- Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy (do 1932)
[edytuj] Generalni Inspektorzy Sił Zbrojnych:
na uchodźstwie
- 7 listopada 1939 - 4 lipca 1943 Władysław Sikorski
- 8 lipca 1943 - 30 września 1944 Kazimierz Sosnkowski
- 30 września 1944 - 8 listopada 1946 Tadeusz Komorowski
- 2 października 1944 - 5 maja 1945 Władysław Anders p.o.
- 8 listopada 1946 - 1954 Władysław Anders
- 1954 - 22 maja 1964 Michał Karaszewicz-Tokarzewski
- 1964 - 1972 Stefan Dembiński
- 1972 - 1976 Stanisław Kopański
- 1976 - 1980 Zygmunt Bohusz-Szyszko
- 1980 Bronisław Duch
Po roku 1980 zamiast GISZ-u utworzono Radę Wojskową, której przewodził gen. Klemens Rudnicki.
[edytuj] Zobacz
[edytuj] Bibliografia
- Jan Andrzej Igielski, Zespół Akt Generalnego Inpektoratu Sił Zbrojnych (1926—1939) (pl)
- Struktura Wojska Polskiego przed II Wojną Światową wg Rocznika Oficerskiego z 1933 r. (pl)
- GISZ i pokrewne na Onet WIEM (pl)
Rodowód: Armia Polska we Francji • Armia Wielkopolska • Legiony Polskie • Samoobrona Litwy i Białorusi • Wojsko Litwy Środkowej
Bronie i formacje: Piechota • Kawaleria • Artyleria • Bronie pancerne • Lotnictwo • Marynarka Wojenna • Korpus Ochrony Pogranicza • Obrona Narodowa
Bunt Żeligowskiego • Centrum Wyszkolenia Sanitarnego • Centrum Wyszkolenia Saperów • Centrum Wyszkolenia Łączności • Centrum Wyszkolenia Żandarmerii • Centrum Wyższych Studiów Wojskowych • Fundusz Obrony Narodowej • Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych • Oficerska Szkoła Topografów • Wojna polsko-bolszewicka • Wyższa Szkoła Wojenna
WP w 1939: Mobilizacja • OdeB • GISZ • Dowództwo WP • Kampania wrześniowa • Plan Zachód
