Armia Polska we Francji

Z Wikipedii

Armia Polska we Francji
Józef Haller wśród chorążych Armii Polskiej we Francji
Historia
Państwo	III Republika Francuska II Rzeczpospolita Polska
Sformowanie	4 czerwca 1917
Rozformowanie	1 września 1919
Dowódcy
Pierwszy	gen. Louis Archinard
Ostatni	gen. Józef Haller
Działania zbrojne
I wojna światowa wojna polsko-ukraińska, wojna polsko-radziecka
Organizacja
Podporządkowanie	Naczelne Dowództwo Sił Sprzymierzonych (1918) Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego (1919)
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Skład	patrz niżej

Armia Polska we Francji, zwana też Błękitną Armią (od koloru francuskich mundurów) lub Armią Hallera - polska ochotnicza formacja wojskowa powstała w czasie I wojny światowej w roku 1917, powołana dekretem prezydenta Francji Raymonda Poincaré'a 4 czerwca 1917 z inicjatywy Romana Dmowskiego oraz kierowanego przez niego Komitetu Polskiego Narodowego.

Spis treści 1 Geneza 2 Skład Armii 2.1 I Korpus 2.2 II Korpus 2.3 III Korpus 2.4 Oddziały samodzielne 3 Powrót do Polski 4 Przypisy 5 Bibliografia 6 Zobacz też:

[edytuj] Geneza

Armia została zorganizowana na zasadzie zaciągu ochotniczego we Francji spośród Polaków służących w wojsku francuskim, polskich jeńców wojennych z armii państw centralnych, a także z polskiej emigracji z Francji, Stanów Zjednoczonych, Kanady i Brazylii. Pierwszym dowódcą był Francuz generał Louis Archinard, od 4 października 1918 armią dowodził gen. Józef Haller.

Z jednostek polskich w końcowych walkach I wojny światowej uczestniczył tylko 1 Pułk Strzelców od lipca 1918 w Szampanii, a od października 1918 także 1 Dywizja Strzelców Polskich.

Wskutek układu z 28 września 1918 armia gen. Hallera została uznana za "jedyną, samodzielną, sojuszniczą i współwalczącą armię polską".

Zasadniczy wzrost liczebności armii nastąpił już po wojnie, składała się wówczas z dwóch korpusów - I i III, dwóch samodzielnych dywizji strzelców, pułku czołgów i oddziałów lotniczych.

[edytuj] Skład Armii

[edytuj] I Korpus

• 1 Dywizja Strzelców Polskich - późniejsza 13 Kresowa Dywizja Piechoty
  • 1 Pułk Strzelców Polskich - późniejszy 43 Pułk Strzelców Legionu Bajończyków
  • 2 Pułk Strzelców Polskich - późniejszy 44 Pułk Strzelców Legii Amerykańskiej
  • 3 Pułk Strzelców Polskich - późniejszy 45 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych
• 2 Dywizja Strzelców Polskich - późniejsza 11 Karpacka Dywizja Piechoty
  • 4 Pułk Strzelców Polskich - sformowany we Włoszech w obozach jenieckich w Santa Maria i Casagiove pod Mediolanem w listopadzie 1918 jako 1 Pułk Strzelców Polskich im. J. H. Dąbrowskiego; na początku stycznia 1919 wyjechał do Francji i tam został przemianowany na 4 Pułk Strzelców Polskich; po powrocie do kraju p.n. 46 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych, a od 1921 5 Pułk Strzelców Podhalańskich
  • 5 Pułk Strzelców Polskich - sformowany w grudniu 1918 w Santa Maria Capua Vetere jako I batalion 2 Pułku Strzelców Polskich im. T. Kościuszki; w styczniu 1919 przybył do kraju i stał się kadrą 5 Pułku Strzelców Polskich; został rozlokowany w Hrubieszowie; we wrześniu 1919 przemianowany na 47 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych, a 10 października 1921 otrzymał ostateczną nazwę 6 Pułk Strzelców Podhalańskich
  • 6 Pułk Strzelców Polskich - późniejszy 49 Huculski Pułk Strzelców
• 1 Pułk Artylerii Ciężkiej

[edytuj] II Korpus

Armii Hallera podporządkowano także polskie formacje wojskowe w Rosji:

• 4 Dywizję Strzelców Polskich gen. Lucjana Żeligowskiego działającą na Kubaniu; późniejsza 10 Dywizja Piechoty
  • 13 Pułk Strzelców Polskich - późniejszy 28 Pułk Strzelców Kaniowskich
  • 14 Pułk Strzelców Polskich - późniejszy 29 Pułk Strzelców Kaniowskich
  • 15 Pułk Strzelców Polskich - późniejsze 31 Pułk Strzelców Kaniowskich oraz 49 Huculski Pułk Strzelców
  • 1 Pułk Ułanów
  • 6 Pułk Ułanów
• 5 Dywizję Strzelców Polskich, zwaną też Dywizją Syberyjską, płk. Waleriana Czumy; późniejsza 30 Poleska Dywizja Piechoty
  • 16 Pułk Strzelców Polskich - sformowany 1 lipca 1918 na Syberii jako 1 Pułk Strzelców Polskich im. Tadeusza Kościuszki; późniejszy 82 Syberyjski Pułk Piechoty
  • 17 Pułk Strzelców Polskich - późniejszy 83 Pułk Strzelców Poleskich
  • 18 Pułk Strzelców Polskich - późniejszy 84 Pułk Strzelców Poleskich

Obie dywizje stanowić miały II Korpus Polski.

[edytuj] III Korpus

• 3 Dywizja Strzelców Polskich
  • 7 Pułk Strzelców Polskich - do marca 1920 jako 49 Pułk Strzelców Kresowych; później połączony z 65 Starogardzkim Pułkiem Piechoty
  • 8 Pułk Strzelców Polskich - późniejszy 50 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych
  • 9 Pułk Strzelców Polskich - późniejszy 51 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych
• 6 Dywizja Strzelców Polskich - późniejsza 12 Dywizją Piechoty
  • 10 Pułk Strzelców Polskich - późniejszy 52 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych
  • 11 Pułk Strzelców Polskich - późniejszy 53 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych
  • 12 Pułk Strzelców Polskich - późniejszy 54 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych
• 3 Pułk Artylerii Ciężkiej

[edytuj] Oddziały samodzielne

• 7 Dywizja Strzelców Polskich - w stadium organizacji
  • 19 Pułk Strzelców Polskich
  • 20 Pułk Strzelców Polskich
  • 21 Pułk Strzelców Polskich
• Dywizja Instrukcyjna (skadrowana)
• 1 Pułk Czołgów - pierwszy polski oddział pancerny; składał się ze 120 czołgów Renault FT-17 (75 albo 72 uzbrojonych w działko 37mm Puteaux SA-18 (wz.18) L/21, a pozostałe 45 albo 48 uzbrojone w karabin maszynowy 8mm Hotchkiss wz.14).

[edytuj] Powrót do Polski

W okresie kwiecień-czerwiec 1919 Armia Hallera, licząca wówczas ok. 70 000 żołnierzy, wraz z całym wyposażeniem została przetransportowana do Polski, gdzie wzięła udział w wojnie polsko-ukraińskiej w Galicji Wschodniej. We wrześniu 1919 Armia Hallera została włączona organizacyjnie do Wojska Polskiego.^[1]

Przypisy

[edytuj] Bibliografia

• Księga chwały piechoty, praca zbiorowa, Warszawa 1992, reprint wydania z 1939 r.
• Witold Jarno, 1 Dywizja Strzelców Armii Generała Hallera, 2006, ISBN: 83-88679-55-4.

[edytuj] Zobacz też:

• Armia Ochotnicza (II RP)
• generałowie polscy
• historia wojska polskiego
• wojna polsko-bolszewicka
• Pomnik Czynu Zbrojnego Polonii Amerykańskiej