Gneisenau (1938)

Z Wikipedii

Gneisenau
Historia
Położenie stępki	6 maja 1935
Wodowanie	8 grudnia 1936
Oddanie do służby	21 maja 1938
Status okrętu	zatopiony 28.03.1945 w Gdyni w celu zablokowania portu
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 31 500 ton pełna: 38 900 ton
Długość	235 m linia wodna 226 m
Szerokość	30 m
Zanurzenie	9,6 m
Napęd	151.893 shp
Prędkość	33 węzły
Zasięg	8.400 mil morskich przy prędkości 19 węzłów
Załoga	1.669 ludzi (56 oficerów, 1613 marynarzy)
Uzbrojenie	9 x 280 mm 12 x 150 mm 14 x 105 mm 16 x 37 mm 10 x 20 mm 6 x 533mm wyrzutni torpedowych
Wyposażenie lotnicze	3 Arado Ar 196A-3 1 katapulta
Galeria w Wikimedia Commons

Gneisenau - niemiecki pancernik z okresu II wojny światowej, typu Scharnhorst. Nazwę tę wcześniej nosił krążownik pancerny "Gneisenau" z I wojny światowej.

Spis treści 1 Operacja Weserübung 2 Operacja Juno 3 Operacja Berlin 4 Operacja Cerberus 5 Zatopienie 6 Dane techniczne 6.1 Źródła

[edytuj] Operacja Weserübung

Podczas inwazji na Norwegię "Scharnhorst" i "Gneisenau" należały do Grupy 1, która miała dostarczyć żołnierzy do Narwiku. Stoczyły pojedynek z brytyjskim krążownikiem liniowym HMS "Renown", podczas którego "Gneisenau" został uszkodzony.

[edytuj] Operacja Juno

Podczas tej operacji "Scharnhorst", "Gneisenau" i niszczyciele "Karl Galster", "Hans Lody", "Erich Steinbrink", "Hermann Schoemann" napotykają lotniskowiec HMS "Glorious" wraz z niszczycielami "Ardent" i "Acasta". Wszystkie brytyjskie okręty zostają zatopione, lecz "Acasta" uszkadza torpedą "Scharnhorsta" powodując śmierć 48 członków załogi.

[edytuj] Operacja Berlin

28 grudnia 1940 "Scharnhorst" i "Gneisenau" próbują przedostać się na Atlantyk, lecz sztorm uszkadza "Gneisenau" i okręty zawracają. Dopiero 3 lutego przepływają Drogę Duńską, a następnego dnia docierają w rejon południowej Grenlandii. 8 lutego napotykają konwój HX-106, lecz przerywają atak, gdy zostaje dostrzeżony pancernik HMS "Ramillies". 22 lutego zatapiają 4 brytyjskie statki handlowe. Dzięki słabej aktywności lotnictwa, okrętom udaje się unikać spotkań z Royal Navy. Pomiędzy 7 a 9 marca atakują konwój SL-67, przerywając akcję dopiero wtedy, gdy zostaje dostrzeżony pancernik HMS "Malaya". 16 marca zostaje zatopionych 13 statków w tym 4 przez "Scharnhorsta". Była to ostania akcja okrętów przed wpłynięciem do portu w Breście 22 marca. Podczas tej operacji, zostały zatopione 22 statki o tonażu 115,600 BRT w tym 8 o tonażu 49,300 BRT przez "Scharnhorsta".

[edytuj] Operacja Cerberus

12 lutego 1942 wraz z okrętami "Scharnhorst" i "Prinz Eugen" przedarł się z bombardowanego przez Royal Air Force Brestu do Kilonii (Operacja Cerberus). Na wysokości Terschelling w Holandii "Gneisenau" został jednak uszkodzony przez bliski wybuch miny magnetycznej, która wybuchła w pobliżu rufowej części jednostki. Okręt skierowano następnie do remontu w Kilonii.

Uszkodzenia naprawiono do 26 lutego 1942, lecz w noc na 27 lutego 1942 "Gneisenau" został ciężko uszkodzony w brytyjskim nalocie na Kilonię. Został częściowo wyremontowany i przeholowany do Gdyni. Miał być tam poddany kapitalnemu remontowi i przezbrojeniu w 6 dział 380 mm w dwudziałowych wieżach, jednak remont opóźniał się, gdyż priorytetem były prace na okrętach podwodnych. Ostatecznie zarzucono plany wyremontowania okrętu.

[edytuj] Zatopienie

"Gneisenau" został zatopiony przez wycofujące się wojska niemieckie u wejścia do portu w Gdyni. W latach 1945-46 nadbudówki i wieże pancerne zostały zdemontowane i przeznaczone na złom. 15 lipca 1949 roku podjęto decyzję o rozpoczęciu demontażu kadłuba. 27 koniec kwietnia 1950 roku prace rozpoczęło Przedsiębiorstwo Ratownictwa Okrętowego. W czasie prac w wypadku (przymknięte drzwi we wnętrzu wraku przycisnęły wąż powietrzny) zginął nurek Kaniewski. W dniach 6-12 września 1951 roku wrak został ostatecznie podniesiony i przekazany Przedsiębiorstwu Demontażu Wraków. Po złomowaniu uzyskano około 400 ton metali kolorowych, 30 000 ton wysokogatunkowej stali, dwie nadające się do remontu turbiny, kilkaset kilometrów kabli, liczne silniki elektryczne i części mechaniczne.

Rufowa wieża artyleryjska, Caesar, została po uszkodzeniu okrętu zdjęta przez hitlerowców i jako bateria artylerii nadbrzeżnej Austråt Fort umieszczona w Ørland koło Trondheim w Norwegii gdzie znajduje się do dzisiaj. W Danii, w dawnym "Stevnsfort" koło Rødvig, do dzisiaj znajdują się dwie bliźniacze wieżyczki z działami kalibru 150 mm. Łańcuchy kotwiczne z Gneisenau wykorzystano przy budowie w Szczecinku pomnika Zdobywców Wału Pomorskiego. Łańcuch ten oplata go dookoła. Sygnalizacyjny reflektor łukowy (średnica zwierciadła 62 cm) zdjęty w trakcie demontażu wraku znajduje się w Gdyni (ekspozycja plenerowa Muzeum Marynarki Wojennej).

[edytuj] Dane techniczne

• Opancerzenie:
• pokład - 50+105 mm
• burty 350 mm
• wieże 360 mm

[edytuj] Źródła

• Łowcy wraków, Obertyński Edward, Wyd. Iskry, Warszawa 1977.
• Gryf pośród jezior. Szczecinek i okolice. Ryszard Bańka. Dom Wydawniczy "Ankar", Warszawa 1992, str. 36 *Szczecinek, Przewodnik Turystyczny Jerzy Dudź, Szczecinek 1996, str. 39