Nürnberg (krążownik 1935)

Z Wikipedii

Nürnberg
Historia
Położenie stępki	4 listopada 1933
Wodowanie	8 grudnia 1934
Oddanie do służby	2 listopada 1935
Wycofanie ze służby	1 stycznia 1946
Status okrętu	złomowany w 1961
Stocznia	Deutsche Werke Kiel, Kilonia
Następna nazwa	Admirał Makarow
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa - 6750 t pełna - 9040 t
Długość	181,3 m
Szerokość	16,3 m
Zanurzenie	5,74 m
Napęd	2 dwustopniowe turbiny parowe o mocy łącznej 66 000 KM (6 kotłów parowych) oraz 4 silniki wysokoprężne o mocy łącznej 12 400 KM dla prędkości ekonomicznej, 3 śruby
Prędkość	32 węzły
Załoga	683 (pokój) - 896
Uzbrojenie	9 dział 150 mm SKC/25, w wieżach trzydziałowych (3xIII). Donośność maksymalna 25.700 m, kąt podniesienia 40°, masa pocisku 45,5 kg, 8 dział przeciwlotniczych 88 mm (4xII), 8 działek przeciwlotniczych 37 mm, 4 działka przeciwlotnicze 20 mm (później zwiększane do 29), 12 wyrzutni torpedowych 500 mm (4xIII) (6 od 1941), 120 min morskich
Wyposażenie lotnicze	2 samoloty Arado Ar 196

Nürnberg - niemiecki lekki krążownik z okresu II wojny światowej, trzeci krążownik noszący tę nazwę, po wojnie służący w marynarce ZSRR pod nazwą Admirał Makarow.

Spis treści 1 Historia powstania 2 Służba 2.1 Przed wojną 2.2 II wojna światowa 2.3 W służbie ZSRR 3 Dane techniczne: 3.1 wyposażenie 3.2 Opancerzenie 4 Bibliografia

[edytuj] Historia powstania

Po kilkuletniej przerwie w budowie okrętów tej klasy w okresie międzywojennym, Niemcy postanowiły w 1933 zbudować kolejny, szósty lekki krążownik. Klasa lekkich krążowników była jednak w tym okresie w Niemczech niedoceniana na korzyść cięższych okrętów, dlatego też, pomimo stopniowego odchodzenia Niemiec od przestrzegania ograniczeń traktatu wersalskiego, nie zdecydowano się na opracowanie nowoczesnego projektu większego i bardziej dopracowanego krążownika. Zamiast tego nowy okręt, nazwany "Nürnberg", oparto na zmodyfikowanym projekcie krążownika "Leipzig", stanowiącym z kolei rozwinięcie poprzednich krążowników typu K (Koenisberg) z końca lat 20. W stosunku do "Leipziga" jedynie nieco zwiększono wymiary i wyporność. Zachowano jego system kombinowanego napędu turbinowo-dieslowskiego (COSOD), z niewielkimi zmianami (silniki diesla napędzały w nim trzecią śrubę, pozwalając na rozwinięcie prędkości ekonomicznej 19 węzłów, gdy nie pracowały turbiny, napędzające pozostałe dwie śruby). Nowy okręt powtarzał też sylwetkę "Leipziga" z jednym szerokim kominem i nadbudówkami przesuniętymi w kierunku dziobu, jednakże komin ten przesunięto do przodu, przez co katapulta dla wodnosamolotu została przeniesiona za komin, a nadbudówka dziobowa została znacznie rozbudowana (wskutek zastosowanych zmian, nieuzasadnione jest spotykane czasami w publikacjach określanie okrętu jako typ "Leipzig").

Podobnie jak poprzedniki, okręt miał nietypowe rozmieszczenie artylerii, z jedną wieżą na dziobie i dwoma na rufie (w wariancie "defensywnym", optymalizowanym dla krążowników pełniących samotnie zadania rajderskie i zwiadowcze, ostrzeliwujących się podczas odwrotu). Z ilością 9 dział 150 mm "Nürnberg" dysponował silniejszą salwą burtową od lekkich krążowników budowanych do połowy lat 30., jednakże w tym okresie na świecie projektowane były już wówczas silniejsze krążowniki. Zaletą było posiadanie przez okręt katapulty dla wodnosamolotów zwiadowczych, lecz były one słabo chronione przed wpływami atmosferycznymi z powodu braku hangaru.

Opancerzenie było jak na połowę lat 30. stosunkowo dobre, powtarzając zasadniczo schemat z krążownika "Leipzig". Opancerzenie pionowe, według charakterystycznego schematu dla krążowników niemieckich, tworzył pas burtowy i wewnętrzny pokład pancerny, schodzący skosami do burt. Burtowy pas pancerny o maksymalnej grubości na śródokręciu 50 mm był nieco nachylony od pionu na zewnątrz (18°), a pokład pancerny schodził do jego dolnej krawędzi łukami o grubości 25 mm, wzmacniającymi ochronę burt. W stosunku do "Leipziga" wzmocniono jednak niektóre części opancerzenia, głównie wieże artylerii. Kadłub dzielił się na 16 przedziałów wodoszczelnych, podobnie jak w typie K.

Konsekwencją oparcia nowego okrętu na mało już nowoczesnym projekcie "Leipziga" było to, że "Nürnberg" był mniejszy i nieco słabszy od nowo projektowanych w pierwszej połowie lat 30. krążowników zagranicznych. Ponadto, nie wyeliminowano w nim większości wad poprzednich projektów, głównie małej wytrzymałości kadłuba spowodowanej dążeniem do ograniczenia masy, przy dużych rozmiarach. Na skutek przeciążenia kadłuba, miał on najsłabsze własności morskie spośród niemieckich krążowników okresu międzywojennego, a także zmniejszył się jego zasięg; mimo to był uważany za najbardziej udany typ niemieckiego krążownika lekkiego. Kolejne projektowane niemieckie krążowniki lekkie typu M, z których budowy ostatecznie zrezygnowano, miały być już budowane według całkiem nowego projektu, uzbrojonego w 8 dział 150 mm w czterech wieżach.

Podobnie jak inne niemieckie krążowniki lekkie, "Nürnberg" nie był intensywnie używany bojowo podczas II wojny światowej, nie miał on również starć z żadnymi większymi okrętami przeciwnika.

[edytuj] Służba

[edytuj] Przed wojną

Okręt był budowany jako "krążownik F". Położenie stępki miało miejsce 4 listopada 1933 w stoczni Deutsche Werke w Kilonii, wodowanie 8 grudnia 1934. Budowa kosztowała 40 milionów Reichsmark. Okręt wszedł do służby 2 listopada 1935 pod nazwą "Nürnberg" (Norymberga), jako trzeci krążownik noszący tę nazwę, po krążownikach "Nürnberg" z 1908 i z 1917, używanych podczas I wojny światowej. Od kwietnia 1936 został okrętem flagowym Sił Rozpoznawczych pod flagą kontradmirała Bema i od razu odbył rejs zagraniczny z trzema innymi krążownikami na Wyspy Kanaryjskie i do Portugalii. Następnie od sierpnia do grudnia 1936 pełnił służbę patrolową na wodach ogarniętej wojną domową Hiszpanii w ramach Komitetu Nieinterwencji (w rzeczywistości wspomagając blokadę Republiki); ponownie od kwietnia do maja i od czerwca do sierpnia 1937.

[edytuj] II wojna światowa

Po wybuchu II wojny światowej, pierwszymi operacjami bojowymi "Nürnberga" była osłona akcji stawiania min przez niszczyciele u wybrzeży Wielkiej Brytanii 12 listopada 1939, powtórzonej trzykrotnie na początku grudnia, bez kontaktów z nieprzyjacielem. "Nürnberg" był okrętem flagowym admirała Lutjensa. 12 grudnia wziął udział z krążownikami "Köln" i "Leipzig" w kolejnym wypadzie na Dogger Bank celem osłony operacji minowej. Podczas wypadu, 13 grudnia przed południem "Leipzig", a następnie "Nürnberg" zostały storpedowane przez brytyjski okręt podwodny HMS "Salmon". "Nürnberg" został trafiony jedną torpedą w dziób i uszkodzony, lecz zdołał o własnych siłach wrócić tego dnia do bazy.

Po remoncie "Nürnberg" powrócił do służby wiosną 1940, lecz nie zdążył wziąć udziału w ataku na Norwegię. Po tej operacji, Niemcy znacznie zmniejszyli aktywność działania ciężkich okrętów nawodnych, a szczególnie lekkich krążowników, które od tej pory przeznaczono do celów szkolnych na Bałtyku. Wiosną 1941 okręt otrzymał radar FuMo 21. Po ataku na ZSRR, we wrześniu 1941 "Nürnberg" wszedł w skład północnej grupy floty bałtyckiej (Baltenflotte), utworzonej przez Niemców w celu przeciwdziałania ewentualnym próbom przedarcia sie okrętów floty radzieckiej (wraz z pancernikiem "Tirpitz" i krążownikami "Köln" i "Admiral Scheer"). Nie wziął jednak udziału w działaniach bojowych.

W 1942 zdecydowano jednak przebazować okręt do Norwegii do działań przeciw konwojom alianckim, w tym celu przeszedł on remont połączony z niewielką modernizacją. Wzmocniono mu lekką artylerię przeciwlotniczą, demontując jednak katapultę dla wodnosamolotów, zamieniono też radar na FuMo 22. Dopiero pod koniec listopada 1942 przebazowano go do Narwiku w Norwegii. Jednakże, w tym okresie Niemcy po doznanych porażkach zaprzestali wykorzystywania dużych okrętów nawodnych i "Nürnberg" nie został użyty w żadnej akcji bojowej, a w maju 1943 wycofano go do Niemiec, gdzie w dalszym ciągu służył jako okręt szkolny na Bałtyku. Dopiero w styczniu 1945 zdecydowano wykorzystać okręt do stawiania zagród minowych w cieśninach duńskich i przebazowano do Oslo. Po kilku akcjach stawiania min, okręt 27 stycznia 1945 przebazowano do Kopenhagi w Danii, gdzie pozostał do końca wojny, nie biorąc udziału w dalszych akcjach z powodu braków kadrowych i braków paliwa.

[edytuj] W służbie ZSRR

Po wojnie, zgodnie z ustaleniami międzyalianckimi, okręt przypadł jako reparacja wojenna ZSRR. 1 stycznia 1946 przekazano okręt, a następnie, z pomocą niemieckiej załogi, przebazowano do Lipawy. 13 lutego 1946 okręt nazwano "Admirał Makarow" i wcielono w skład radzieckiej Floty Bałtyckiej. W latach 1948-50 okręt zmodernizowano, zamieniając lekką artylerię przeciwlotniczą, wyrzutnie torped i wyposażenie radioelektroniczne na radzieckie. W związku ze zużyciem mechanizmów napędowych, 21 lutego 1957 okręt skreślono ze stanu jednostek bojowych i przeklasyfikowano na okręt szkolny. W lutym 1959 ostatecznie wycofano go ze służby. Przez pewien czas używany był jako hulk koszarowy w Kronsztadzie. W latach 1960-68 został złomowany, najprawdopodobniej w Kaliningradzie.

[edytuj] Dane techniczne:

[edytuj] wyposażenie

• hydrolokator GHG

[edytuj] Opancerzenie

• burty: pas pancerny 20-50 mm i łuki wewnętrznego pokładu pancernego 25 mm
• pokład pancerny: 20 mm
• stanowisko dowodzenia: 50-100 mm
• wieże artylerii: 80 mm przód, 20 mm boki, 35 mm tył, 60 mm barbety

[edytuj] Bibliografia

• Владимир Кофман: "Германские легкие крейсера Второй Мировой войны"
• German Naval History