Scharnhorst (1939)

Z Wikipedii

Scharnhorst
Historia
Położenie stępki	15 czerwca 1935
Wodowanie	3 października 1936
Oddanie do służby	7 stycznia 1939
Status okrętu	zatonął 26 grudnia 1943
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 31 500 t pełna: 38 900 t
Długość	234 m
Szerokość	30 m
Zanurzenie	9,9 m
Napęd	napęd: 3 turbiny Brown-Boveri & Co o mocy 161 764 KM, 3 śruby
Prędkość	31,6 węzła
Zasięg	7100 mil morskich przy prędkości 19 węzłów
Załoga	1986
Uzbrojenie	9 dział 283 mm (3xIII) 12 dział 150 mm (4xII, 4xI) 14 dział przeciwlotniczych 105 mm (7xII) 16 działek przeciwlotniczych 37 mm (8xII) 10 x 20 mm 6 wyrzutni torped 533 mm (2xIII)
Wyposażenie lotnicze	3 samoloty Arado Ar 196
Galeria w Wikimedia Commons

Scharnhorst - niemiecki pancernik z okresu II wojny światowej, typu Scharnhorst, nazwany imieniem pruskiego generała i reformatora armii Gerharda von Scharnhorsta. Nazwę tę wcześniej nosił krążownik pancerny "Scharnhorst" z I wojny światowej.

Spis treści 1 Historia 1.1 Operacja Nordmark 1.2 Operacja Weserübung 1.3 Operacja Juno 1.4 Operacja Berlin 1.5 Operacja Cerberus 1.6 Operacja Ostfront 2 Dowódcy 3 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Okręt został zbudowany w stoczni Wilhelmshaven. Wszedł do służby 7 stycznia 1939. Po ćwiczeniach na Bałtyku skierowano go do stoczni w celu dokonania poprawek konstrukcyjnych. Przez lipiec i sierpień zmieniono m.in. kształt dziobu. "Scharnhorst" i bliźniaczy "Gneisenau" były pierwszymi okrętami Kriegsmarine, których budowa nie była skrępowana ograniczeniami Traktatu wersalskiego. Chociaż opancerzenie dorównywało pancernikom tego okresu i tak był klasyfikowany przez Niemców, Brytyjczycy zaliczali go do krążowników liniowych, co czasami jest powtarzane w literaturze. Powodem tego było stosunkowo słabe jak na pancernik uzbrojenie. Niemcy zamierzali zwiększyć siłę ognia poprzez zastąpienie wież z potrójnymi działami kalibru 280 mm wieżami z podwójnymi działami kalibru 380 mm, lecz potrwałoby to za długo, więc modernizacje odrzucono.

Wojna wybuchła, zanim prace nad poprawkami zakończyły się. Na pierwszą misję "Scharnhorst" został wysłany pod koniec lipca na południe od Islandii. Wraz z "Gneisenau" miał atakować jednostki brytyjskie. W czasie tej akcji okręty zatopiły krążownik pomocniczy HMS Rawalpindi.

[edytuj] Operacja Nordmark

W lutym 1940 wraz z "Gneisenau", ciężkim krążownikiem "Admiral Hipper" i niszczycielami "Wolfgang Zenker", "Wilhelm Heidkamp" oraz "Karl Galster" został wysłany, by atakować konwoje brytyjskie między Bergen a Wielką Brytanią. Operacja ta nie przyniosła zamierzonego efektu, gdyż żaden statek nie został posłany na dno (jedynie U-bootom udało się zatopić 12 statków handlowych o łącznym tonażu 38 000 BRT i niszczyciel HMS "Daring").

[edytuj] Operacja Weserübung

Podczas inwazji na Norwegię "Scharnhorst" i "Gneisenau" należały do Grupy 1, która miała dostarczyć żołnierzy do Narwiku. Stoczyły pojedynek z brytyjskim krążownikiem liniowym HMS "Renown", podczas którego "Gneisenau" został uszkodzony.

[edytuj] Operacja Juno

Podczas tej operacji "Scharnhorst", "Gneisenau" i niszczyciele "Karl Galster", "Hans Lody", "Erich Steinbrinck", "Hermann Schoemann" napotkały lotniskowiec HMS "Glorious" wraz z niszczycielami HMS "Ardent" i "Acasta". Wszystkie brytyjskie okręty zostały zatopione, lecz "Acasta" uszkodziła torpedą "Scharnhorsta", powodując śmierć 48 członków załogi.

[edytuj] Operacja Berlin

28 grudnia 1940 "Scharnhorst" i "Gneisenau" podjęły próbę przedostania się na Atlantyk, lecz sztorm uszkodził "Gneisenau" i okręty zawróciły. Dopiero 3 lutego przepłynęły Cieśniną Duńską, a następnego dnia dotarły w rejon południowej Grenlandii. 8 lutego napotkały konwój HX-106, lecz przerwały atak, gdy dostrzeżono pancernik HMS Ramillies. 22 lutego zatopiły 4 brytyjskie statki handlowe. Dzięki słabej aktywności lotnictwa, okrętom udało się unikać spotkań z Royal Navy. Pomiędzy 7 a 9 marca atakowały konwój SL-67, przerywając akcję dopiero wtedy, gdy dostrzeżono pancernik HMS Malaya. 16 marca zostało zatopionych 13 statków, w tym 4 przez "Scharnhorsta". Była to ostania akcja okrętów przed wpłynięciem do portu w Breście 22 marca. Podczas tej operacji, zostały zatopione 22 statki o łącznym tonażu 115 600 BRT, w tym 8 o tonażu 49 300 BRT, przez "Scharnhorsta".

[edytuj] Operacja Cerberus

Podczas pobytu w Breście okręt był celem ataków lotnictwa brytyjskiego RAF, w wyniku czego aż do końca 1941 znajdował się w porcie. W dniach od 11 do 13 lutego "Scharnhorst", "Gneisenau" i "Prinz Eugen" przedarły się przez kanał La Manche do Niemiec (Operacja Cerberus). "Scharnhorst" dwa razy został uszkodzony bliskim wybuchem miny i udał się do Wilhelmshaven na naprawę, gdzie pozostał przez następne 8 miesięcy.

[edytuj] Operacja Ostfront

26 grudnia 1943 "Scharnhorst" i kilka niszczycieli, pod dowództwem kontradmirała Ericha Beya, wyruszyły w rejon północnej Norwegii w celu zaatakowania konwojów JW 55B i RA 55A. Rozkaz wypłynięcia został jednak przechwycony przez Brytyjczyków. Następnego dnia, z powodu złej pogody Bey wysłał niszczyciele na południe, pozostawiając "Scharnhorsta" samego. Dwie godziny później, o 9:30 natknął się na krążowniki HMS Belfast, "Norfolk" i "Sheffield". Po krótkiej wymianie salw został zniszczony radar "Scharnhorsta", przez co okręt nie był w stanie oddawać celnych strzałów w stronę odległych o 12 km krążowników. Bey wydał rozkaz płynięcia na północ, jednak koło godziny 12 zawrócił na południe. Liczył, że uda się bezpiecznie dopłynąć do Norwegii. Z powodu braku radaru i bardzo złej pogody nie wiedział, że przez cały czas jest śledzony przez brytyjskie okręty i płynie w pułapkę. O 16:47 eskorta konwoju, w skład której wchodził m.in. pancernik HMS "Duke of York", rozpoczęła ostrzał. Mimo zniszczeń, udało się "Scharnhorstowi" zwiększyć odległość od okrętów brytyjskich, lecz o 18:20 salwa z "Duke of York" trafiła w maszynownię, co przypieczętowało los okrętu. Krążownik HMS "Jamaica" i niszczyciele HMS "Musketeer", "Matchless", "Opportune" oraz "Virago" zbliżyły się i odpaliły torpedy. Po serii wybuchów, "Scharnhorst" zatonął 26 grudnia o godzinie 19:45 na 72° 16' N i 28° 41' E. Z 1968 członków załogi zginęło 1932, w tym kontradmirał Erich Bey i kapitan Fritz Hintze. 30 ludzi zostało uratowanych przez HMS "Scorpion" i 6 przez "Virago". Oficjalnym powodem zaniechania akcji ratunkowej i pozostawienia niemieckich marynarzy w lodowatej wodzie było niebezpieczeństwo storpedowania przez U-booty.

Ciekawostką jest to, że w 1793 Gerhard von Scharnhorst, jako młody porucznik służył pod dowództwem księcia Yorku (Duke of York) w Holandii.

[edytuj] Dowódcy

• Kapitän zur See Otto Ciliax (7 stycznia 1939 - 23 września 1939)
• Kapitän zur See Kurt Cäsar Hoffmann (24 września 1939 - 31 marca 1942)
• Kapitän zur See Friedrich Hüffmaier (1 kwietnia 1943 - 13 października 1943)
• Kapitän zur See Fritz Hinze (14 października 1943 - 26 grudnia 1943)

Opancerzenie:

• pas burtowy: 150-350 mm
• wewnętrzny pokład pancerny: 50-95 mm
• wieże i maski dział artylerii głównej: 358 mm od przodu, 190,5 mm boki

[edytuj] Linki zewnętrzne

• www.kriegsmarine.netlook.pl
• Opis Scharnhorsta na www.scharnhorst-class.dk (en)
• Opis Scharnhorsta na www.schlachtschiff.com (de)
• Galeria