Lista meczów i turniejów o mistrzostwo świata w szachach
Z Wikipedii
Lista oficjalnych meczów i turniejów o mistrzostwo świata w szachach.
Spis treści |
[edytuj] Mecze i turnieje o mistrzostwo świata
[edytuj] Mistrzostwa świata mężczyzn
Na pierwszym miejscu podano obrońcę tytułu gwiazdką (*) oznaczono wyniki meczów, w którym nie uwzględniano remisów.
[edytuj] Przed 1993 r.
| Rok | Miasta | Mecz lub turniej o MŚ | Wynik |
|---|---|---|---|
| 1886 | Nowy Jork, Saint Louis, Nowy Orlean |
Mistrzostwa świata w szachach 1886 mecz Wilhelm Steinitz – Johannes Zukertort |
10 : 5 * |
| 1889 | Hawana | Mistrzostwa świata w szachach 1889 mecz Wilhelm Steinitz - Michaił Czigorin |
10 : 6 * |
| 1890 / 1891 | Nowy Jork | Mistrzostwa świata w szachach 1890 mecz Wilhelm Steinitz - Isidor Gunsberg |
10½ : 8½ |
| 1892 | Hawana | Mistrzostwa świata w szachach 1892 drugi mecz Wilhelm Steinitz - Michaił Czigorin |
10 : 8 * |
| 1894 | Nowy Jork, Filadelfia, Montreal | Mistrzostwa świata w szachach 1894 mecz Wilhelm Steinitz - Emanuel Lasker |
5 : 10 * |
| 1896 / 1897 | Moskwa | Mistrzostwa świata w szachach 1896 rewanżowy mecz Emanuel Lasker - Wilhelm Steinitz |
10 : 2 * |
| 1907 | Nowy Jork, Filadelfia, Memphis, Chicago, Baltimore | Mistrzostwa świata w szachach 1907 mecz Emanuel Lasker - Frank Marshall |
8 : 0 * |
| 1908 | Dusseldorf, Monachium | Mistrzostwa świata w szachach 1908 mecz Emanuel Lasker - Siegbert Tarrasch |
8 : 3 * |
| 1909 | Paryż | Mistrzostwa świata w szachach 1909 mecz Emanuel Lasker - Dawid Janowski |
7 : 1 * |
| 1910 | Wiedeń, Berlin | I Mistrzostwa świata w szachach 1910 mecz Emanuel Lasker - Carl Schlechter |
5 : 5 |
| 1910 | Berlin | II Mistrzostwa świata w szachach 1910 drugi mecz Emanuel Lasker - Dawid Janowski |
8 : 0 * |
| 1921 | Hawana | Mistrzostwa świata w szachach 1921 mecz Emanuel Lasker - Jose Raul Capablanca |
E.Lasker wycofał się przy stanie 5:9 |
| 1927 | Buenos Aires | Mistrzostwa świata w szachach 1927 mecz Jose Raul Capablanca - Aleksander Alechin |
3 : 6 * |
| 1929 | Wiesbaden, Heidelberg, Berlin, Haga, Rotterdam, Amsterdam | Mistrzostwa świata w szachach 1929 mecz Aleksander Alechin - Jefim Bogoljubow |
15½ : 9½ |
| 1934 | Baden-Baden, Villingen, Freiburg, Pforzheim, Stuttgart, Monachium, Bayreutch, Kissingen, Norymberga, Karlsruhe, Mannheim, Berlin | Mistrzostwa świata w szachach 1934 drugi mecz Aleksander Alechin - Jefim Bogoljubow |
15½ : 10½ |
| 1935 | Amsterdam, Haga, Delft, Rotterdam, Ultrecht, Gouda, Groningen, Baarn, Herzogenbusch, Eindhoven, Zeist, Ermelo, Zandvoort | Mistrzostwa świata w szachach 1935 mecz Aleksander Alechin - Max Euwe |
14½ : 15½ |
| 1937 | s- Gravenhage, Rotterdam, Amsterdam, Haarlem, Leiden, Groningen, Zwolle, Haga, Eindhoven, Delft | Mistrzostwa świata w szachach 1937 rewanżowy mecz Max Euwe - Aleksander Alechin |
9½ : 15½ |
| 1948 | Haga, Moskwa | Mistrzostwa świata w szachach 1948 turniej FIDE o tytuł mistrza świata |
I m. M.Botwinnik |
| 1951 | Moskwa | Mistrzostwa świata w szachach 1951 mecz Michaił Botwinnik - Dawid Bronstein |
12 : 12 |
| 1954 | Moskwa | Mistrzostwa świata w szachach 1954 mecz Michaił Botwinnik - Wasilij Smysłow |
12 : 12 |
| 1957 | Moskwa | Mistrzostwa świata w szachach 1957 drugi mecz Michaił Botwinnik - Wasilij Smysłow |
9½ : 12½ |
| 1958 | Moskwa | Mistrzostwa świata w szachach 1958 rewanżowy mecz Wasilij Smysłow - Michaił Botwinnik |
10½ : 12½ |
| 1960 | Moskwa | Mistrzostwa świata w szachach 1960 mecz Michaił Botwinnik - Michaił Tal |
8½ : 12½ |
| 1961 | Moskwa | Mistrzostwa świata w szachach 1961 rewanżowy mecz Michaił Tal - Michaił Botwinnik |
8 : 13 |
| 1963 | Moskwa | Mistrzostwa świata w szachach 1963 mecz Michaił Botwinnik - Tigran Petrosjan |
9½ : 12½ |
| 1966 | Moskwa | Mistrzostwa świata w szachach 1966 mecz Tigran Petrosjan - Borys Spasski |
12½ : 11½ |
| 1969 | Moskwa | Mistrzostwa świata w szachach 1969 drugi mecz Tigran Petrosjan - Borys Spasski |
10½ : 12½ |
| 1972 | Reykjavik | Mistrzostwa świata w szachach 1972 mecz Borys Spasski - Bobby Fischer |
8½ : 12½ |
| 1978 | Baguio | Mistrzostwa świata w szachach 1978 mecz Anatolij Karpow - Wiktor Korcznoj |
6 : 5 * |
| 1981 | Merano | Mistrzostwa świata w szachach 1981 drugi mecz Anatolij Karpow - Wiktor Korcznoj |
5 : 3 * |
| 1984 / 1985 | Moskwa | Mistrzostwa świata w szachach 1984 mecz Anatolij Karpow - Garri Kasparow |
mecz unieważniono przy stanie 5 : 3 * i rozegrano od nowa z wynikiem 11 : 13 |
| 1986 | Londyn, Leningrad | Mistrzostwa świata w szachach 1986 rewanżowy mecz Garri Kasparow - Anatolij Karpow |
12½ : 11½ |
| 1987 | Sewilla | Mistrzostwa świata w szachach 1987 mecz Garri Kasparow - Anatolij Karpow |
12 : 12 |
| 1990 | Nowy Jork | Mistrzostwa świata w szachach 1990 drugi mecz Garri Kasparow - Anatolij Karpow |
12½ : 11½ |
W 1993 r. nastąpił rozłam w świecie szachowym. Mistrz świata Garri Kasparow i oficjalny zwycięzca eliminacji Nigel Short rozegrali swój mecz poza FIDE. W odpowiedzi federacja pozbawiła ich praw do tytułu i zdecydowała, że mistrzem świata zostanie zwycięzca meczu Anatolij Karpow - Jan Timman.
[edytuj] Mistrzostwa świata FIDE
Oficjalne mistrzostwa świata, krytykowane przez społeczność szachową, zwłaszcza od 1997 r., gdy wprowadzono system pucharowych turniejów.
| Rok | Miasta | Mecz lub turniej o MŚ | Wynik |
|---|---|---|---|
| 1993 | Zwolle, Arnhem, Amsterdam, Dżakarta |
Mistrzostwa świata w szachach 1993 mecz Anatolij Karpow - Jan Timman |
12½ : 8½ |
| 1996 | Elista | Mistrzostwa świata w szachach 1996 mecz Anatolij Karpow - Gata Kamski |
10½ : 7½ |
| 1998 | Lozanna | Mistrzostwa świata w szachach 1998 mecz Anatolij Karpow - Viswanathan Anand turniej eliminacyjny (Groningen, 1997) |
5 : 3 |
| 1999 | Las Vegas | Mistrzostwa świata w szachach 1999 turniej systemem pucharowym |
I m. A.Chalifman |
| 2000 | Nowe Delhi, Teheran | Mistrzostwa świata w szachach 2000 turniej systemem pucharowym |
I m. V.Anand |
| 2001 / 2002 | Moskwa | Mistrzostwa świata w szachach 2001/2002 turniej systemem pucharowym |
I m. R.Ponomariow |
| 2004 | Trypolis | Mistrzostwa świata w szachach 2004 turniej systemem pucharowym |
I m. R.Kasimdżanow |
| 2005 | San Luis | Mistrzostwa świata w szachach 2005 turniej z udziałem 8 zawodników |
I m. W.Topałow |
[edytuj] Nieoficjalne mistrzostwa świata
Nielegalne z punktu widzenia formalno-prawnego, ale uznawane przez społeczność szachową. Rozgrywały się początkowo "pod egidą" PCA, później Brain Games Network, ostatni mecz rozegrany został poza jakąkolwiek federacją.
| Rok | Miasta | Mecz lub turniej o MŚ | Wynik |
|---|---|---|---|
| 1993 | Londyn | Mistrzostwa świata PCA w szachach 1993 mecz Garri Kasparow - Nigel Short |
12½ : 7½ |
| 1995 | Nowy Jork | Mistrzostwa świata PCA w szachach 1995 mecz Garri Kasparow - Viswanathan Anand |
10½ : 7½ |
| 2000 | Londyn | Mistrzostwa świata BGN w szachach 2000 mecz Garri Kasparow - Władimir Kramnik |
6½ : 8½ |
| 2004 | Brissago | Mistrzostwa świata w szachach klasycznych 2004 mecz Władimir Kramnik - Péter Lékó |
7 : 7 |
[edytuj] Od 2006 r.
W 2006 r. odbył się mecz unifikacyjny między "klasycznym mistrzem świata" Władimirem Kramnikiem, a oficjalnym mistrzem świata FIDE, Weselinem Topałowem. Od tej pory mistrzostwa świata są jednolite, rozgrywane zgodnie z zasadami określanymi przez FIDE.
| Rok | Miasta | Mecz lub turniej o MŚ | Wynik |
|---|---|---|---|
| 2006 | Elista | Mistrzostwa świata w szachach 2006 mecz unifikacyjny Władimir Kramnik - Weselin Topałow |
8½ : 7½ |
| 2007 | Meksyk | Mistrzostwa świata w szachach 2007 turniej z udziałem 8 zawodników |
I m. V.Anand |
[edytuj] Mistrzostwa świata kobiet
[edytuj] Uwagi
[edytuj] 1858 - Morphy-Anderssen
Po pokonaniu Johanna Löwenthala (+8 -3 =2) Morphy zdeklasował Anderssena (+7 -2 =2), który w drugiej połowie meczu ograniczył się do niesławnego otwarcia Anderssena (1. a3). Przed tym meczem Anderssen uważany był za najsilniejszego szachistę świata. Morphy rzucił wyzwanie wszystkim szachistom, w którym deklarował grę bez piona i z jednym ruchem mniej. Wyzwania nikt nie podjął a Morphy wkrótce wycofał się z szachów. Pierwszy oficjalny mecz o tytuł najlepszego szachisty świata rozegrano dopiero w 1886 roku, dwa lata po śmierci Morphy'ego.
[edytuj] 1927 - Alechin-Capablanca
Po wygraniu w wielkim stylu tego meczu Alechin sam wybierał przeciwników do następnych meczów o mistrzostwo świata, konsekwentnie odmawiając Capablance prawa do meczu rewanżowego.
[edytuj] 1951 - Botwinnik-Bronstein
FIDE utrzymała wcześniej stosowaną zasadę, że w przypadku remisu tytuł pozostaje przy obrońcy. Dotyczy to także meczów w 1954 i 1987 roku.
[edytuj] 1975 - Karpow-Fischer
Fischer odmówił udziału w meczu, ponieważ FIDE nie zgodziła się na proponowane przez niego zmiany reguł rozgrywania meczów. Proponował on rozgrywanie meczu do dziesięciu zwycięstw, bez liczenia partii remisowych. Remis 9 - 9 miał być jednoznaczny z obroną tytułu. FIDE mistrzem świata ogłosiła Anatolija Karpowa, lecz w następnych meczach od 1978 do 1984 roku zastosowała zasadę proponowaną przez Fischera, z tą różnicą, że do wygrania meczu wystarczało sześć zwycięskich partii.
[edytuj] 1984 - Karpow-Kasparow
Mecz został przerwany przez FIDE po rozegraniu 48 partii, przy stanie 5-3 dla Karpowa. Prezydent FIDE Florencio Campomanes uznał mecz za niebyły, uzasadniając swoją decyzję troską o zdrowie szachistów. Z jego decyzją nie zgadzali się obaj szachiści. Powtórzony rok później mecz odbywał się na zasadach stosowanych przed 1978 rokiem: obrońca tytułu musiał osiągnąć 12 punktów zanim pretendent osiągnie 12,5 punktu, licząc remisy za pół punktu.
[edytuj] 1993 - Karpow-Timman, Kasparow-Short
Zarówno Karpow jak i Timman zostali łatwo pokonani przez Shorta w meczach pretendentów. Short i Kasparow postanowili rozegrać swój mecz o mistrzostwo świata poza FIDE, skutkiem czego zostali zdyskwalifikowani. Do meczu FIDE wybrała dwóch szachistów, którzy osiągnęli najwyższy poziom w cyklu rozgrywek eliminacyjnych. Wśród dwóch półfinalistów Artura Jusupowa i Karpowa FIDE wskazała tego ostatniego, ponieważ Jusupow przegrał mecz półfinałowy z Timmanem.
[edytuj] 1998 - Karpow-Anand
W przewidzianym w regulaminie meczu uzyskano remis. FIDE zdecydowała o dwupartiowej dogrywce przyspieszonym tempem gry. Obie partie wygrał Karpow. Regulamin meczu w oczywisty sposób faworyzował Karpowa, który nie musiał brać udziału w eliminacjach, podczas gdy Anand był wyczerpanym ciężkim turniejem eliminacyjnym, rozgrywanym systemem pucharowym. Od tego czasu FIDE zmieniła regulamin, który obecnie nie przewiduje uprzywilejowanej pozycji obrońcy tytułu.
[edytuj] 2000 - Kramnik-Kasparow
W cyklu eliminacji do meczu z Kasparowem Kramnik został pokonany przez Szirowa. Korzystając z pretekstu, że zmienił się organizator meczu finałowego, Kasparow sam wyznaczył Kramnika na swojego przeciwnika. Wybór był o tyle trafny, że Kramnik zdołał go pokonać.
[edytuj] 2002 - Ponomariow-Iwanczuk
W regulaminie mistrzostwa świata FIDE w 2002 roku czas na rozegranie jednej partii został znacznie skrócony w porównaniu do klasycznego tempa gry. Według wielu komentatorów (m.in. Kasparowa i Iwanczuka) wpłynęło to w sposób decydujący na obniżenie poziomu partii.
