Organizacja Bojowa PPS

Z Wikipedii

Organizacja Bojowa Polskiej Partii Socjalistycznej (OB PPS) - utworzona przez Józefa Piłsudskiego w kwietniu 1904, grupa zbrojna mająca na celu ochranianie działalności rewolucyjnej PPS, jej demonstracji i spotkań. Przeprowadzała też szereg akcji zbrojnych, likwidując funkcjonariuszy i współpracowników rosyjskich władz okupacyjnych Królestwa Polskiego, dokonując licznych ekspropriacji na potrzeby działalności niepodległościowej.

Spis treści 1 Początki organizacji 2 Działalność 3 Niektóre akcje OB PPS: 4 Pozostali członkowie OB PPS 5 Źródła

[edytuj] Początki organizacji

Pierwsze grupy zbrojne powstały w maju 1904 roku w Warszawie pod nazwa Koła Bojowe Samoobrony Robotniczej. Pierwszym wystąpieniem zbrojnym była akcja na Placu Grzybowskim 13 listopada 1904 roku. Przeprowadzała także ataki na obiekty rosyjskiej administracji w Królestwie Kongresowym i w prowincjach zabranych. W momencie największego rozwoju liczyła około 2 000 członków (w tym 600 kadrowych bojowców). Akcjami zbrojnymi kierował powołany w marcu 1905 w związku z rozwojem organizacji Wydział Spiskowo-Bojowy, na którego czele stanął 15 października 1905 Józef Piłsudski. Z powodu ostrego niedoboru ludzi z wyszkoleniem wojskowym w listopadzie 1905 r. stworzono w Krakowie konspiracyjną Szkołę Bojową. Jej komendantem został Władysław Jaxa-Rożen, ale faktyczne kierownictwo nad szkołą sprawował Józef Piłsudski. W pierwszym kursie uczestniczyło całe kierownictwo Wydziału Bojowego z Piłsudskim na czele oraz inni wyróżniający się działacze Organizacji Bojowej. Niektórzy słuchacze byli na nim jednocześnie wykładowcami (np. Józef Piłsudski, Mieczysław Dąbkowski, Władysław Jaxa-Rożen, Tomasz Arciszewski).

Po rozłamie w Polskiej Partii Socjalistycznej w 1906 głównie na tle charakteru i podporządkowania bojówki (Piłsudski postrzegał ją jako autonomiczną wobec PPS, podporządkowaną sobie formację powstańczą) duża część członków organizacji bojowej przeszła do PPS-Frakcja Rewolucyjna, gdzie utworzono analogiczny oddział siłowy pod nazwą Milicja Robotnicza. W 1907 roku masowe aresztowania w szeregach organizacji,nasiliły się przypadki demoralizacji i zdrady. W 1908 roku Piłsudski przeniósł działalność organizacji do Galicji tworząc tam Związek Walki Czynnej, mający stanowić szerszą, ponadpartyjną organizację przygotowującą kadry przyszłego Wojska Polskiego. Ostatnią akcję oddziały bojowe PPS przeprowadziły w 1911 r. pod Turkiem. Jej najwybitniejszymi działaczami byli: Józef Piłsudski, Walery Sławek, Józef Montwiłł-Mirecki, Kazimierz Sosnkowski, Aleksander Prystor, Stefan Aleksander Okrzeja i Tomasz Arciszewski.

[edytuj] Działalność

Skupiała się głównie na pozyskiwaniu środków na dalszą działalność konspiracyjną. W tym celu rozbijano rosyjskie urzędy skarbowe, napadano na konwoje i pociągi z pieniędzmi. Organizacja wykonywała także wyroki śmierci, wydane przez PPS na przedstawicieli rosyjskich władz okupacyjnych i agentów carskiej Ochrany. W latach 1904-1907 przeprowadziła ponad 2 500 akcji. W 1906 Organizacja Bojowa PPS dysponowała 1 400 pistoletami z 200 000 nabojów i 300 sztyletami, przemyconymi z Galicji. Utworzono też sieć tajnych magazynów broni, działały liczne laboratoria, gdzie budowano bomby i granaty.

[edytuj] Niektóre akcje OB PPS:

• Zbrojne osłanianie demonstracji na Placu Grzybowskim w Warszawie 13 listopada 1904;
• Zamach na oberpolicjanta Nolkena (1905)
• Zrzucenie przez 19-letniego Stefana Okrzeję bomby na komisarza policji na Pradze. (1905)
• Napad na kasę powiatową w Wysokiem Mazowieckiem, gdzie zdobyto około pół mln rubli 26 grudnia 1905
• Krwawa środa 15 sierpnia 1906, seria zamachów na 80 urzędników rosyjskich, odpowiedzialnych za represje;
• Atak na pociąg pod Herbami 28 grudnia 1906
• Uwolnienie dziesięciu więźniów z Pawiaka (1906) - uwolnienie dziesięciu skazanych na śmierć bojowców PPS przez oddział pod dowództwem Jana Gorzechowskiego - "Jura" przebrany w mundury carskiej żandarmerii;
• zamach na generał-gubernatora warszawskiego Gieorgija Skałona 18 sierpnia 1906;
• napad na pociąg z pieniędzmi pod Rogowem 8 listopada 1906
• akcja pod Bezdanami 26 września 1908.

[edytuj] Pozostali członkowie OB PPS

• Bolesław Ostrowski
• Stanisław Sitek
• Jan Bielawski
• Józef Kobiałko
• Stefan Gawęda-Górski
• Karol Anders
• Adam Boroń
• Władysław Werner

[edytuj] Źródła

• J. Wojtasik, Polskie szkolnictwo wojskowe w dobie porozbiorowej cz.2, Biuletyn Akademii Obrony Narodowej nr 3/2001 [1]
• W. Brzozowski, "Oddział Lotny Wojsk Polskich (1914-1915)" '"Niepodległość"' T XIX z.3, 1939.
• Arciszewski Tomasz "Pogotowie Bojowe PPS 1917-1918" w Kronika Ruchu Rewolucyjnego w Polsce 1938 nr 4.

To jest tylko zalążek artykułu historycznego. Jeśli możesz, rozbuduj go.