Północna Grupa Wojsk

Z Wikipedii

Północna Grupa Wojsk (spotykane skróty: PGW, PGW AR, PGWAR) - związek operacyjny (skadrowany front) armii radzieckiej, stacjonujący na terytorium Polski w latach 1945-1993.

Spis treści

1 Utworzenie
2 Zadania
3 Dyslokacja
4 Garnizony Armii Radzieckiej na terytorium Polski
5 Zobacz też
6 Bibliografia

[edytuj] Utworzenie

Logo Północnej Grupy Wojsk

29 maja 1945 dyrektywami Głównej Kwatery Naczelnego Dowództwa Sił Zbrojnych ZSRR ("Stawki") dotychczasowe fronty zostały przeformowane na: Grupę Okupacyjnych Wojsk w Niemczech, Centralną Grupę Wojsk (Austria, Węgry i Czechosłowacja), Południową Grupę Wojsk (Bułgaria i Rumunia) oraz Północną Grupę Wojsk na terenie Polski. Utworzona dyrektywą Nr 11097 Północna Grupa Wojsk formowana była na bazie 2. Frontu Białoruskiego, stacjonującego od zakończenia wojny w Meklemburgii i północnej Brandenburgii.

[edytuj] Zadania

W przypadku rozpoczęcia wojny zaczepnej, po przełamaniu frontu wroga na Łabie przez Zachodnią Grupę Wojsk miała być rozwinięta do natarcia jako drugi rzut.

Z chwilą przełamania obrony radzieckiej na Łabie miała przejść do przeciwnatarcia i związać przeciwnika bojem opóźniającym,do chwili nadejścia posiłków z radzieckich przygranicznych okręgów wojskowych.

Jej obecność miała odziaływać na życie polityczne Polski Ludowej. Była instrumentem za pomocą którego władze radzieckie mogły wymusić uległość swojego satelity, o czym świadczy chociażby niespodziewany koncentryczny marsz jednostek PGW na Warszawę w kluczowych dniach października 1956, czy liczne ćwiczenia wojskowe w czasie poprzedzającym wprowadzenie stanu wojennego w 1981 roku.

[edytuj] Dyslokacja

Dowódca frontu, marszałek Konstanty Rokossowski, do 10 czerwca 1945 otrzymał rozkaz jego reorganizacji i rozmieszczenia wojsk grupy na obszarze Polski. Obszar działalności Północnej Grupy pokrywał się z obszarem Polski, z wyjątkiem Szczecina, który podlegał Grupie Wojsk Okupacyjnych w Niemczech. W jej skład weszły: 43 Armia w rejonie Gdańsk - Świnoujście - Szczecinek, wraz z jednym korpusem stacjonującym na wyspie Bornholm, 65 Armia w rejonie Łódź - Poznań - Wrocław, 52 Armia w rejonie Kielce - Częstochowa - Kraków, 96 Korpus Strzelecki w rejonie Łomża - Mława - Pułtusk, 3 Gwardyjski Korpus Kawalerii w Lublinie, 3 Gwardyjski Korpus Pancerny w Krakowie, 5 Korpus Pancerny w Białymstoku, 10 Korpus Pancerny w Krotoszynie, 20 Korpus Pancerny we Wrocławiu.

Siły powietrzne grupy wchodziły w skład 4 Armii Lotniczej, a podlegały jej: 8 Korpus Lotnictwa Myśliwskiego, 4 Korpus Lotnictwa Szturmowego oraz 5 Korpus Lotnictwa Bombowego. Razem Północna Grupa Wojsk liczyła cztery korpusy pancerne (od lipca 1945 r. przekształcone w dywizje pancerne), 30 dywizji strzeleckich, 12 dywizji lotniczych, 1 korpus kawalerii, 10 dywizji artylerii - to jest około 300 do 400 tysięcy żołnierzy.

Siedzibą dowództwa grupy była Legnica. Tam też znajdowało się największe skupisko wojsk sowieckich w Polsce, obejmujące swoją eksterytorialną władzą ok. 1/3 miasta. Wydawano nawet własną gazetę - "Znamia Pobiedy". Przy dowództwie PG na stałe urzędowali polscy pełnomocnicy/delegaci (a faktycznie, łącznicy).

Broń nuklearna

Oprócz broni konwencjonalnej PGW AR posiadała na terytorium Polski składy z amunicją nuklearną, w postaci głowic do rakiet i bomb lotniczych.

Trzy składy: w Templewie koło Trzemeszna, Podborsku koło Białogardu, w Brzeźnicy koło Bornego Sulinowa zawierały ładunki przewidziane do przekazania wytypowanym pododdziałom Wojska Polskiego na wypadek wojny z państwami zachodnimi. W tych składach było łącznie 178 ładunków o różnej mocy i przeznaczeniu. Na terenie lotnisk w Bagiczu , Szprotawie i prawdopodobnie w innych miejscach znajdowały się kolejne składy amunicji specjalnej na potrzeby samej PGW. Liczba tych ładunków oraz ich moc jak dotąd pozostaje nieujawniona. Broń jądrowa została wycofana z terytorium Polski jeszcze przed rozpoczęciem procesu wycofywania Armii Czerwonej.

Źródło :

artykuły w "Dzienniku" (autor był na miejscu);
książka : Mariusz Lesław Krogulski "Okupacja w imię sojuszu" - Wydawnictwo von borowiecky, Warszawa 2001;Książka została wydana w trzech tomach: tom I: lata 1944-1956, tom II: lata: 1956- 1993, tom III: Dokumenty .
Reportaż w telewizyjnym cyklu "Misja specjalna", w którym POKAZANO składy amunicji jądrowej.
Miesięcznik "Odkrywca" 4/2007 str. : 21-25, relacja Potra Maszkowskiego , zawierająca mapę rozmieszczenia składów specjalnych na terenie państw UW, fotografie obecnego stanu tych obiektów.

Ostatnia, opuszczająca stałe miejsce dyslokacji, była jednostka łączności z Rembertowa. Ostatnie jednostki PGW opuściły Polskę 17 września 1993 r. Po pobycie Armii Sowieckiej pozostały zrujnowane, ograbione ze wszystkiego co mogłoby stanowić jakąkolwiek wartość budynki koszarowe, budynki mieszkalne kadry, składy i magazyny. Opuszczone , zniszczone lotniska, skażone rozlanym paliwem byłe bazy paliwowe, pełne niewybuchów poligony.

Dowódcy:

czerwiec 1945 - październik 1949: marsz. Konstantin Konstantinowicz Rokossowskij
październik 1949 - sierpień 1950: gen. płk Kuźma Pietrowicz Trubnikow
wrzesień 1950 - lipiec 1952: gen. lejt. Aleksiej Iwanowicz Radzijewskij
lipiec 1952 - czerwiec 1955: gen. lejt. Michaił Pietrowicz Konstantinow
czerwiec 1955 - luty 1958: gen. armii Kuźma Nikitowicz Galickij
luty 1958 - marzec 1963: gen. płk Gieorgij Iwanowicz Chetagurow
marzec 1963 - czerwiec 1964: gen. płk Siergiej Stiepanowicz Mariachin
czerwiec 1964 - październik 1964: gen. lejt. Aleksandr Pawłowicz Rudakow
październik 1964 - czerwiec 1967: gen. płk Gleb Władimirowicz Bakłanow
czerwiec 1967 - listopad 1968: gen. armii Iwan Nikołajewicz Szkadow
grudzień 1968 - maj 1973: gen. płk Magamied T. Tankajew
czerwiec 1973 - lipiec 1975: gen. płk Iwan Aleksandrowicz Gierasimow
lipiec 1975 - styczeń 1978: gen. płk Oleg F. Kuliszew
luty 1978 - sierpień 1984: gen. płk Jurij Fiodorowicz Zarudin
sierpień 1984 - luty 1987: gen. płk Aleksandr Wasil'jewicz Kowtunow
luty 1987 - czerwiec 1989: gen. płk Iwan Iwanowicz Korbutow
lipiec 1989 - czerwiec 1992: gen. płk Wiktor Pietrowicz Dubynin
czerwiec 1992 - wrzesień 1993: gen. płk Leonid Iłłarionowicz Kowaliew