Władysław Gurowski
Z Wikipedii
Władysław Gurowski | |
Władysław Gurowski, portret Jana Chrzciciela Lampiego |
|
Wczele |
|
Data urodzenia | ok. 1715 |
Data śmierci | 23 maja 1790 |
Miejsce śmierci | Warszawa |
Rodzina | Gurowscy |
Rodzice | Melchior Gurowski Zofia z Przyjemskich |
Małżeństwo | Anna z Radomickich Działyńska |
Władysław Roch Gurowski herbu Wczele (ur. ok. 1715 – zm. 23 maja 1790 w Warszawie) – marszałek wielki litewski od 1781, marszałek nadworny litewski od 1768, pisarz wielki koronny od 1764, szambelan Augusta III od 1758.
Był synem kasztelana poznańskiego Melchiora i Zofii z Przyjemskich.
W 1737 wraz z trzema braćmi udał się przez Drezno do Francji, w celu dalszej edukacji. Kształcił się prawdopodobnie w szkole Stanisława Leszczyńskiego w Lunéville. Wstąpił na służbę w wojsku francuskim. W 1748, na polecenie Maurycego Saskiego wyjechał do Sankt Petersburga. Tam bezskutecznie próbował przekupić rosyjskiego kanclerza Aleksieja Bestużewa, w celu przekonania cesarzowej Elżbiety do zgody na intronizację Maurycego na tron Księstwa Kurlandii i Semigalii. W czasie okupacji Wielkopolski przez wojska rosyjskie podczas wojny siedmioletniej został komisarzem królewskim przy rekwizycjach furażu i prowiantu. Przy aprowizacji wojsk rosyjskich dokonał wielu nadużyć i malwersacji finansowych.
W czasie sejmu konwokacyjnego atakował zwolenników Karola Stanisława Radziwiłła Panie Kochanku i zażądał wykluczenia z elekcji wszystkich, którzy nie podpisali inspirowanej przez Familię konfederacji generalnej. Wkrótce stał się jedną z najbardziej wpływowych postaci obozu prorosyjskiego w Rzeczypospolitej. W nagrodę Katarzyna II udekorowała go Orderem św. Anny i przyznała mu stałą pensję. Na polecenie posła rosyjskiego Nikołaja Repnina, wraz z marszałkiem nadwornym koronnym Jerzym Augustem Mniszchem przygotowywał konfederację radomską w Wielkopolsce. W czasie obrad Sejmu Repninowskiego, był jednym z inicjatorów wyłonienia delegacji traktatowej, która podpisała traktat wieczystej przyjaźni pomiędzy Rosją a Rzecząpospolitą, czyniący z Polski rosyjski protektorat. Dzięki protekcji Repnina został w 1768 marszałkiem nadwornym litewskim. W odwecie konfederaci barscy spustoszyli jego wielkopolskie dobra. Wiosną 1769 zepchnięty przez oddział konfederacki na bagna, salwował się ucieczką na pruski Śląsk. Stamtąd słał do posła rosyjskiego w Warszawie Michaiła Wołkońskiego rachunki na zaległe pensje z poselstwa rosyjskiego. W październiku 1769 przyjechał do Warszawy i na posiedzeniu Senatu oddał swój głos przeciwko niepodległościowej polityce Czartoryskich. Denuncjował Rosjanom wszystkie poczynania Stanisława Augusta Poniatowskiego, oskarżając go o tajne układy z Francją. Był autorem pamfletu przeciwko konfederacji barskiej Rozmowa gabinetowa w Dukli.
W czerwcu 1772 odznaczony przez króla Orderem Świętego Stanisława i Orderem Orła Białego. W czasie obrad sejmu rozbiorowego był jednym z przywódców konfederacji Adama Ponińskiego. Był jednym z inicjatorów powstania Rady Nieustającej, aktywnie działał w Komisji Rozdawniczej, która zajęła się przekazywaniem stronnikom rosyjskim, majątku skonfiskowanego, skasowanemu zakonowi jezuitów. W 1774 odznaczony Orderem św. Aleksandra Newskiego. W lutym 1775 przeprowadził demarkację nowej granicy z Rosją. W latach 1775-1780, jako wypróbowany stronnik Katarzyny II i Stanisława Augusta Poniatowskiego, zasiadał w Radzie Nieustającej. W 1781 został marszałkiem wielkim litewskim.
[edytuj] Bibliografia
- Władysław Konopczyński Władysław Gurowski PSB t. IX, s. 171-173
Stanisław Czupurna • Rumbold Wolimuntowicz • Piotr Montygierdowicz • Radziwiłł Ostykowicz • Marcin Gasztołd • Bohdan Sakowicz • Piotr Janowicz Montygierdowicz • Jan Jurjewicz Zabrzeziński • Mikołaj Radziwiłł • Michał Kieżgajło • Stanisław Kiszka • Jan Radziwiłł • Jan Janowicz Zabrzeziński • Mikołaj Radziwiłł Czarny • Jan Hieronimowicz Chodkiewicz • Mikołaj Krzysztof Radziwiłł (Sierotka) • Albrecht Radziwiłł • Stanisław Radziwiłł • Krzysztof Dorohostajski • Piotr Wiesiołowski • Jan Stanisław Sapieha • Krzysztof Wiesiołowski • Aleksander Ludwik Radziwiłł • Krzysztof Zawisza • Aleksander Hilary Połubiński • Stanisław Kazimierz Radziwiłł • Jan Dolski • Aleksander Paweł Sapieha • Marcjan Dominik Wołłowicz • Paweł Karol Sanguszko • Ignacy Ogiński • Józef Paulin Sanguszko • Władysław Gurowski • Ignacy Potocki • Ludwik Tyszkiewicz
Radziwiłł Ościkowicz • Michał Gliński • Jerzy Iwanowicz Ilinicz • Jerzy Radziwiłł • Iwan Hronostaj • Eustachy Wołłowicz • Mikołaj Krzysztof Radziwiłł (Sierotka) • Albrecht Radziwiłł • Mikołaj Talwosz • Krzysztof Dorohostajski • Piotr Wiesiołowski • Jan Stanisław Sapieha • Krzysztof Wiesiołowski • Aleksander Ludwik Radziwiłł • Kazimierz Leon Sapieha • Antoni Tyszkiewicz • Krzysztof Zawisza • Teodor Lacki • Józef Słuszka • Jan Dolski • Aleksander Paweł Sapieha • Janusz Wiśniowiecki • Kazimierz Antoni Sanguszko • Józef Wandalin Mniszech • Kazimierz Michał Pac • Paweł Karol Sapieha • Michał Kazimierz Radziwiłł • Ignacy Zawisza • Ferdynand Plater • Józef Scipio del Campo • Ignacy Ogiński • Janusz Aleksander Sanguszko • Józef Paulin Sanguszko • Władysław Gurowski • Michał Jerzy Wandalin Mniszech • Ignacy Potocki • Stanisław Sołtan • Michał Giełgud