Wiktor Zin

Z Wikipedii

Wiktor Zin (ur. 14 września 1925 w Hrubieszowie, zm. 17 maja 2007 w Rzeszowie) - polski architekt, rysownik, działacz kultury i pracownik naukowy, gawędziarz, popularyzator polskiej historii i sztuki.

Spis treści 1 Życiorys 2 Życie prywatne 3 Pogrzeb 4 Ważniejsze osiągnięcia 4.1 Prace naukowe 4.2 Projekty architektoniczne 4.3 Projekty scenografii 4.4 Książki 5 Nagrody i odznaczenia 6 Ciekawostki 7 Publikacje o Wiktorze Zinie 8 Linki zewnętrzne 9 Przypisy

[edytuj] Życiorys

Ukończył studia architektoniczne w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. W 1952 r. uzyskał tytuł doktora, w 1959 r. - doktora habilitowanego, w 1967 - profesora nadzwyczajnego, a w 1979 - profesora zwyczajnego.

Początkowo pracował jako asystent i adiunkt w krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej (do 1949), następnie w Politechnice Krakowskiej - jako adiunkt (1954-1959), docent (1959-1967) i profesor (1967). Kierował Instytutem Historii Architektury i Konserwacji Zabytków, w latach 1962-1967 był dziekanem Wydziału Architektury. Od 1962 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Historii Architektury i Konserwacji Zabytków.

Obok pracy naukowej zajmował się także działalnością na rzecz miasta Krakowa oraz architektury i zabytków całego kraju. Był głównym architektem Krakowa (1958-64), kierownikiem badań Staromiejskiego Zespołu Krakowa (1960-1975), przewodniczącym Krakowskiej Komisji Konserwatorskiej (1970-1978), prezesem i wiceprezesem Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa.

W latach 1977-1981 piastował funkcję generalnego konserwatora zabytków w randze wiceministra kultury i sztuki. W latach 1978-1983 był przewodniczącym Międzyresortowej Komisji ds. Rewaloryzacji Zabytkowych Zespołów Miejskich. W latach 80. XX wieku wykładowca na uniwersytecie w Zagrzebiu. Członek Rady Stowarzyszenia Architektów Rzeczypospolitej Polskiej, Towarzystwa Opieki nad Zabytkami w Polsce (1975-1983 jako prezes Zarządu Głównego), członek Meksykańskiej Akademii Architektury. 28 stycznia 1998 Politechnika Krakowska przyznała mu tytuł doktora honoris causa.

Wiktor Zin znany jest przede wszystkim jako gospodarz cyklu telewizyjnego "Piórkiem i węglem". Był także autorem cyklów "Klub pod Smokiem", "Szperacze", "Spotkanie z zabytkami", "Dźwięk i linia", "Być tutaj", "Nad Niemnem, Piną i Prypecią" "Spotkanie z prof. Zinem", "Sztuka patrzenia", "Nasze korzenie", "Opowieści domu rodzinnego". Prowadził również audycje radiowe, m. in. "Półgłosem i ciszą" w Radio Bis.

Był także twórcą scenografii do spektakli i oper, autorem prac plastycznych (akwarele) oraz licznych publikacji naukowych, książkowych i prasowych.

Pod koniec życia zajmował stanowiska prorektora Europejskiej Akademii Sztuk w Warszawie, kierownika Ogólnopolskiego Studium Konserwacji Zabytków Urbanistyki i Architektury przy Politechnice Krakowskiej, kierownika Katedry Historii Sztuki i Kultury Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, wykładowcy AGH w Krakowie oraz kanclerza kapituły odznaczenia "Polonia Mater Nostra est".

Do końca życia był aktywny - zmarł nagle, kilka minut przed godziną ósmą rano, gdy przygotowywał się do zajęć ze studentami Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, w której kierował Katedrą Dziedzictwa Kulturowego i Humanizacji Biznesu.

[edytuj] Życie prywatne

Był żonaty z Aleksandrą, mieli syna Szymona i córkę Monikę.

[edytuj] Pogrzeb

Pogrzeb Wiktora Zina odbył się dnia 23 maja 2007 na cmentarzu Rakowickim. Wcześniej - o godz. 11 w kościele Mariackim odbyła sie msza św. pogrzebowa w intencji zmarłego. Mszy św. przewodniczył biskup Jan Szkodoń, koncelebrowało ją 24 duchownych m.in.: biskup Jan Zając, ks. Janusz Bielański, ks. Bronisław Fidelus - proboszcz Bazyliki Mariackiej. Kazanie wygłosił ks. prałat Władysław Gasidło - dziekan dekanatu Kraków Centrum. Po eucharystii, trumna z ciałem profesora, przy dźwiękach kapeli góralskiej opuściła bazylikę. O godz. 13 kondukt żałobny, któremu przewodniczył metropolita krakowski - kard. Stanisław Dziwisz oraz kard. Franciszek Macharski wyruszył spod bram cmentarza na miejsce pochówku. Nad grobem przemowy pożegnalne wygłosili m.in. koledzy zmarłego, przyjaciele, uczniowie, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin oraz władze miast: prezydent Krakowa Jacek Majchrowski, przedstawiciele miasta Hrubieszowa oraz marszałek województwa małopolskiego Marek Nawara. Uroczystościom złożenia trumny do grobu towarzyszyła muzyka kapeli góralskiej oraz dwóch trębaczy, którzy zagrali min. Hejnał Mariacki, Ciszę, Barkę, Łzy Matki i Va pensiero z opery Nabucco Giuseppe Verdiego. Nagrobek pokryły wieńce i kwiaty - m.in. polne - takie, jakie lubił Wiktor Zin.

[edytuj] Ważniejsze osiągnięcia

[edytuj] Prace naukowe

Około 50 rozpraw naukowych i książek

• „Geneza, rozwój i typy attyki polskiej (doktorat 1952 z odznaczeniem)
• „Kościoły Lubelszczyzny na przykładzie badań kościoła w Uchaniach” (habilitacja 1956)
• „Słownik krajobrazu polskiego”
• redaktor III-tomowego dzieła „Konserwacja zabytków w Polsce”,
• „Artykuły i rozprawy dotyczące wczesnośredniowiecznego Krakowa” (1965)
• monografia Nowego Targu i Willi Decjusza na Woli Justowskiej w Krakowie
• i inne.

[edytuj] Projekty architektoniczne

Około 50 projektów kościołów i wnętrz kościelnych w kraju i zagranicą, a także:

• projekt odgruzowania i odtworzenia średniowiecznych piwnic odkrytych pod Wieżą Ratuszową w Krakowie
• projekty konserwacji kaplicy Myszkowskich i Attyki Bonerowskiej w Krakowie,
• projekt i realizacja nawierzchni Rynku Głównego w Krakowie
• projekt i realizacja konserwacji Arsenału i Bloku Ormiańskiego w Zamościu
• projekt i realizacja rekonstrukcji miast Opatowa i Chełma
• projekt i realizacja Bramy Jana Pawła II oraz projekt przebudowy architektonicznej organów w Cudownej Kaplicy na Jasnej Górze
• projekt rewaloryzacji gmachu Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie
• projekt Muzeum im. S. Wyspiańskiego w Krakowie (tzw. „Błękitna pracownia”)
• projekt i realizacja przebudowy placu Jana Matejki w związku z ustawieniem Pomnika Grunwaldzkiego,
• projekt kaplicy św. Stanisława Kolbe w Sterling Heights w USA
• praca przy rekonstrukcji katedry w Quito w Ekwadorze
• projekt kościoła św. Barbary w Staszowie
• projekt odnowienia kaplicy św. Kazimierza w Radomiu oraz wnętrza tamtejszego kościoła oo. Jezuitów
• projekt witraży - Bazylika św. Wincentego à Paulo w Bydgoszczy
• i inne.

[edytuj] Projekty scenografii

Projekty scenografii do „Straszny Dwór” (Opera Wrocławska i Bałtycka), „Hrabina” (Opera Bałtycka i opera w Tokio), „Otello” (Teatr Wielki w Łodzi), „Damy i Huzary” (Teatr Wielki w Warszawie), „Rigoletto” (Kraków) i inne.

[edytuj] Książki

• Piękno nie dostrzegane, Wydawnictwo Arkady 1970 r. (cykl Piórkiem i węglem)
• Piękno potężne, Wydawnictwo Arkady 1972 r. (cykl Piórkiem i węglem)
• Piękno utracone, Wydawnictwo Arkady 1974 r. (cykl Piórkiem i węglem)
• Półgłosem i ciszą, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1998, ISBN 83-06-02650-0
• Opowiadania najkrótsze o ludziach nader różnych, WZ-Film, 2004, ISBN 83-920951-0-3
• Opowieści o polskich kapliczkach. Piórkiem i węglem, Fundacja dla UJ, 2004, ISBN 83-920951-1-1
• Krajobrazy Podkarpacia, WSIiZ, 2004, ISBN 83-87658-45-6
• Narodziny krajobrazu kulturowego, WSIiZ, 2005, ISBN 83-87658-77-4

[edytuj] Nagrody i odznaczenia

• Brązowy, Srebrny, Złoty Krzyż Zasługi (od 1950)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1998)
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• Złote Ekrany za indywidualność telewizyjną (1975, 1980)
• Medal Meksykańskiej Akademii Nauk za całokształt działalności konserwatorskiej
• Nagroda im. Herdera za konserwacje i badania architektoniczne (1979)
• złoty medal Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis (Chwała sztuce) (2006)
• doktorat honoris causa Politechniki Krakowskiej (1998)
• doktorat honoris causa Uniwersytetu Technicznego w Budapeszcie (1998)

[edytuj] Ciekawostki

• Wiktor Zin pisał także poezję. W 2007 roku przekazał na ręce krakowskiej grupy Pudelsi wiersz zatytułowany Gdyby ryby do którego zespół skomponował muzykę.
• Jako Generalny Konserwator Zabytków zasłynął między innymi samowolną decyzją o natychmiastowym wywiezieniu Panoramy Racławickiej z magazynów muzealnych we Wrocławiu^[1] do nieprzygotowanych pomieszczeń w Warszawie w celu niedopuszczenia jej do ekspozycji we Wrocławiu, pod pretekstem zamiaru wyeksponowania jej w przyszłości w Racławicach^[2].
• Na początku lat 80. jako wiceminister Kultury i Sztuki podpisał porozumienie o zwrocie w terminie do końca kwietnia 1982 r., wszystkich gdańskich obiektów sztuki znajdujących się w Muzeum Narodowym w Warszawie. Ustalony harmonogram zwrotów przerwał stan wojenny i dopiero w 1985 wróciły do Gdańska pierwsze zabytki, choć do dziś wiele pozostaje w Warszawie^[3].

[edytuj] Publikacje o Wiktorze Zinie

• Dariusz Matelski, Cenny zastaw (o skopiowaniu dokumentów z Biblioteki Pruskiej - tzw. Berlinki), „Polityka”, nr 19 (2553) z 13 maja 2006, s. 123.
• Jerzy Skrobot, Zin architekt piękna

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona o Wiktorze Zinie

Przypisy