Ełk
Z Wikipedii
Współrzędne: 53°49'17" N 22°21'44" E
Ełk | |||||
|
|||||
Województwo | warmińsko-mazurskie | ||||
Powiat | ełcki | ||||
Gmina - rodzaj |
Ełk miejska |
||||
Prawa miejskie | 1445 | ||||
Prezydent | Tomasz Andrukiewicz | ||||
Powierzchnia | 21,07 km² | ||||
Położenie | 53° 49'17'' N 22° 21'44'' E |
||||
Liczba mieszkańców (2007) - liczba ludności - gęstość |
56 522 2 562 os./km² |
||||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
87 | ||||
Kod pocztowy | 19-300 | ||||
Tablice rejestracyjne | NEL | ||||
Położenie na mapie Polski
|
|||||
TERC10 (TERYT) |
6283705011 | ||||
Miasta partnerskie | ![]() ![]() ![]() ![]() |
||||
Urząd miejski3
ul. Marszałka Piłsudskiego 419-300 Ełk tel. 87 610-92-51; faks 87 610-20-59 (e-mail) |
|||||
![]() |
|||||
Strona internetowa miasta |
Ełk (przed 1939 Łęk, Łęg, niem. Lyck) - miasto i gmina w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ełckim. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa suwalskiego.
Według danych z 1 stycznia 2007, miasto miało 56 522 mieszkańców.
Położone jest na Pojezierzu Ełckim, będącym częścią Pojezierza Mazurskiego. Miasto leży nad Jeziorem Ełckim i rzeką Ełk. Główny ośrodek gospodarczy i turystyczny regionu.
Spis treści |
[edytuj] Struktura powierzchni
Według danych z roku 20026, Ełk ma obszar 21,07 km², w tym:
- użytki rolne: 24%
- użytki leśne: 4%
Miasto stanowi 1,9% powierzchni powiatu.
[edytuj] Demografia
Dane z 30 czerwca 20042:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 56000 | 100 | 28 888 | 51,7 | 26 958 | 48,3 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
2650,5 | 1371 | 1279,4 |
Według danych z roku 20026, średni dochód na mieszkańca wynosił 1393,25 zł.
[edytuj] Osiedla
- os. Północ I (dane nieznane)
- os. Północ II (6.000)
- os. Jeziorna (4.200)
- os. Konieczki (4.500)
- os. Zatorze (4.300)
- Centrum (31.000)
- os. Bajkowe (700) (Osiedle w Gminie wiejskiej Ełk)
- os. Bogdanowicza (9.000)
- Szyba (dane nieznane)
- os. Bocianie Gniazdo (dane nieznane) (Osiedle w Gminie wiejskiej Ełk)
- os. Pod Lasem (dane nieznane)
- os. Grunwaldzkie (700)
- os. Podgrodzie (w budowie) (Osiedle w Gminie wiejskiej Ełk)
- os. Wczasowe (dane nieznane)
- os. Baranki (dane nieznane)
[edytuj] Historia
![](../../../../images/shared/thumb/3/35/Information_icon.svg/15px-Information_icon.svg.png)
Miasto powstało jako podgrodzie zamku krzyżackiego w końcu XIV wieku, uzyskało prawa miejskie w 1445 roku. Przed reformacją parafia ełcka należała do archiprezbiteratu w Reszlu.
Ośrodek ruchu mazurskiego. W końcu 1896 roku w Ełku powstała Mazurska Partia Ludowa, a w grudniu 1923 - Masurenbund (Związek Mazurów). W latach 1896 - 1902 w mieście tym wydawano również Gazetę Ludową, redagowaną w języku polskim i przeznaczoną dla ludności mazurskiej.
Silne zniszczenia w czasie I wojny światowej. Szybka odbudowa i rozkwit gospodarczy po jej zakończeniu. W okresie międzywojennym siedziba Konsulatu Polskiego. W czasie II wojny światowej miejsce pracy przymusowej wielu obywateli państw okupowanych. Teren działania wywiadu AK. 24 stycznia 1945 zajęty przez wojska radzieckie po przypadkowych starciach z wycofującymi się Niemcami. 6 kwietnia 1945 przekazany administracji polskiej. Miasto znalazło się pierwszy raz od czasów swojego istnienia w granicach państwa polskiego. Obecnie duże zakłady mięsne, przetwórnia owoców, zakłady elektrotechniczne, drzewne, odzieżowe. Węzeł kolejowo-drogowy. Rodzinne miasto znanego mazurskiego poety Michała Kajki. Do lat 90. przyszłość Ełku upatrywano w intensywnej rozbudowie przemysłu, w szczególności przemysłu przetwórczego, rolno-spożywczego oraz drzewnego. Po przemianach ustrojowych w 1989 roku nowe samorządowe władze postawiły na turystykę i ekologię. W 1992 roku miasto przystąpiło do realizacji strategii Zielone Płuca Polski. Cel programu to zarządzanie miastem i gminą oparte na idei ekorozwoju. Rozpoczęto rekultywację jeziora oraz modernizację oczyszczalni ścieków.
W 1993 miasto zostało wyróżnione prestiżową Nagrodą Forda.
8 czerwca 1999 roku - Jan Paweł II w Ełku. Rok później po jego wizycie zostaje odsłonięty pomnik Jana Pawła II, a plac na którym stoi nazwany placem jego imienia.
W 2001 roku powstaje Centrum Edukacji Ekologicznej. Rozpoczęły się przygotowania mieszkańców do recyklingu w mieście.
Miasto wielowyznaniowe - szczególnie aktywni w życiu społeczności ełckiej są m.in. metodyści (Kościół prowadzi w Ełku znaną szkołę językową), baptyści i charyzmatycy z Kościoła Chrześcijańskiego Słowo Wiary (ełcki kościół tego wyznania pastorowany jest - jako jeden z niewielu kościołów protestanckich w Polsce - przez kobietę).
[edytuj] Najważniejsze zabytki
- Katedra pw. św. Wojciecha w Ełku (XIX w.)
- Ruiny zamku krzyżackiego na wyspie Jeziora Ełckiego (XIV w.)
- Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa z XIX wieku (przebudowany w latach 20. XX wieku)
- Ełcka Kolej Wąskotorowa
- Domy mieszkalne (XIX w.)
- Kamienice z przełomu XIX i XX w.
- Kościół Chrześcijan Baptystów (1908 r.)
- Wieża Ciśnień (1895 r.)
- Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła
[edytuj] Edukacja i Nauka
[edytuj] Szkoły Podstawowe
- Publiczna Szkoła Podstawowa nr 2 im. I Dywizji Tadeusza Kościuszki
- Publiczna Szkoła Podstawowa nr 3 im. Henryka Sienkiewicza
- Publiczna Szkoła Podstawowa nr 4 im. Władysława Szafera
- Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5
- Publiczna Szkoła Podstawowa nr 7
- Publiczna Szkoła Podstawowa nr 9 im. Jana Pawła II
- Specjalna Szkoła Podstawowa nr 1 w Zespole Szkół Specjalnych nr 4
- Specjalna Szkoła Podstawowa nr 2 w Zespole Szkół Specjalnych nr 4
[edytuj] Gimnazja
- Gimnazjum nr 1
- Powiatowe Gimnazjum nr 1
- Gimnazjum nr 2
- Gimnazjum nr 3 im. Kard. Stefana Wyszyńskiego
- Gimnazjum nr 4
[edytuj] Szkoły Ponadgimnazjalne
- Zespół Szkół nr 5 w Ełku im. Karola Brzostowskiego w Ełku
- Zespół Szkół Mechaniczno - Elektrycznych
- Zespół Szkół nr 1 w Ełku
- II Liceum Ogólnokształcące im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego
- Zespół Szkół nr 3 im. J. H. Małeckich
- I Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego
- Zespół Szkół Samorządowych
- Zespół Szkół nr.6 im. Macieja Rataja
[edytuj] Szkoły Pomaturalne
- Medyczne Studium Zawodowe - obecnie Szkoła Policealna w Ełku
- Mazurskie Centrum Edukacji
- Studium Obsługi Celnej
- Policealne Studium Przedsiębiorczości i Zarządzania
- Szkoły Policealne Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Ełku
[edytuj] Szkoły Wyższe
- Uniwersytet Warmińsko - Mazurski w Olsztynie
- Centrum Studiów Bałtyckich
- Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania
- Wyższe Seminarium Duchowne
- WSG w Bydgoszczy oddział Ełk
[edytuj] Szkoły Muzyczne
- Szkoła Muzyczna w Ełku
- Studium Prywatne Elżbieta Lickiewicz - tylko fortepian
[edytuj] Wolontariaty
Młodzieżowy Wolontariat działający przy PPP w Ełku
[edytuj] Gospodarka
Miasto Ełk wchodzi w skład Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Największymi zakładami przemysłowymi są zakłady mięsne "Mazury", założone w 1907 r., obecnie produkujące między innymi na rynek Unii Europejskiej. Wysoką pozycję zajmuje również Zakład Elektrotechniki Motoryzacyjnej Daewoo-FSO, dawniej wytwórnia sprzętu kolejowego. W Ełku rozwija się także przemysł drzewny. W ramach zatwierdzonego w 1992 roku programu Ełk - miasto ekologiczne promuje się inwestycje związane z ochroną środowiska.
[edytuj] Komunikacja
Ełk położony jest na przecięciu dróg prowadzących do Białegostoku, Augustowa i Olsztyna. Stanowi także węzeł kolejowy, krzyżują się tu linie do Białegostoku (przedłużona do Brześcia, zelektryfikowana w 1990), Korsz, Gołdapi, Olsztyna i Czerwonki. Z Ełku można też wyjechać zabytkową kolejką wąskotorową, obsługującą linie Turów-Zawady Tworki. Komunikację autobusową zapewnia lokalny oddział przedsiębiorstwa PKS Suwałki. Ełk posiada bezpośrednie połączenia autobusowe z Warszawą, Białymstokiem, Łomżą, Suwałkami, Piszem, Giżyckiem, Oleckiem, Augustowem, Grajewem i Gołdapią.
[edytuj] Kultura
Na terenie miasta działa Ełckie Centrum Kultury, w którym istnieje między innymi Teatr Współczesny w Ełku, Ełcki Teatr Tańca, Teatr 30 Minut, Mazurski Zespół Pieśni i Tańca EŁK. Dom kultury posiada pracownie: modelarską, ceramiczną, plastyczną i fotograficzną.
Ełckie Centrum Kultury oprócz mniejszych działań, realizuje cztery wielkie festiwale:
- Folklorystyczny Festiwal Dzieci i Młodzieży TĘCZA
- Festiwal Tańca Współczesnego IMPRESJE
- Festiwal Teatrów Plenerowych EŁK, WIND & FIRE
- Mazurskie Lato Kabaretowe MULATKA
W Ełckim Centrum Kultury działają różnorodne grupy:
- Mazurski Zespół Pieśni i Tańca EŁK
- Ełcki Teatr Tańca
- Teatr Współczesny
- Teatr 30 Minut
- Poeci XXI wieku
- Zespół Seniora POJEZIERZE
- Grupa Tańca Współczesnego ABC
- Dyskusyjny Klub Filmowy KINOMAN
- Pracowania modelarska
- Pracownia ceramiczna
- Pracownia plastyczna
- Pracownia fotograficzna
W Ełku pójść też można do kina Polonia lub skorzystać z usług Biblioteki Publicznej. Przykładem lokalnych ośrodków kultury jest Osiedlowy Dom Kultury SM Świt.
[edytuj] Sport
W Ełku działa Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji - udostępnia mieszkańcom swoje obiekty i organizuje sekcje. W mieście znajdują się korty tenisowe, siłownie, wypożyczalnie sprzętu wodnego i rowerów, wioślarski basen treningowy. Można też korzystać z usług Ośrodków Sportowych Wodnych, kąpielisk miejskich i krytej pływalni. W planach miasta jest wybudowanie nowego stadionu miejskiego, który będzie spełniać wymogi FIFA i UEFA. Miasto posiada halę widowiskowo-sportową. Może ona pomieścić 1000 osób. W Ełku istnieją różne kluby sportowe: Płomień Ełk i Mazur Ełk (piłka nożna), Jaćwing Ełk i Ełcki Klub Koszykówki "Dwutakt" Ełk (koszykówka), UMKS Mosir Ełk (siatkówka, piłka ręczna), EKS Delfin i MOS Ełk (wioślarstwo)
[edytuj] Turystyka
Mieszkańcom i przyjezdnym miasto oferuje ciekawe szlaki turystyczne. Na piesze lub rowerowe wycieczki, a zimą narty poleca się szlak im. Michała Kajki (37 km, z Ełku do Skomacka Wielkiego), szlak tatarski (19 km) i trasę Mazur Garbatych z Ełku do Gołdapi (135 km). Rowerem z miasta się również wybrać do Grajewa, Rajgrodu, Olecka, Augustowa, Orzysza, Szarejek lub Woszczel. W Ełku zaczynają się też dwie trasy wodne: do Czerwonego Dworu (80 km) i szlak kajakowy prowadzący na Jezioro Orzysz (40 km). Ciekawą propozycję turystyczną stanowi możliwość przejażdżki zabytkową kolejką wąskotorową.
[edytuj] Urodzeni w Ełku
- Artur Balazs - były minister rolnictwa i rolnictwa i rozwoju wsi
- Cezary Zamana (kolarz) - zwycięzca Tour de Pologne
- Siegfried Lenz (pisarz)
- admirał Otto von Schrader
- Leszek Błażyński (1949-1992) bokser klubu "Mazur", zdobywca brązowego medalu na olimpiadzie w Monachium (1972) i Montrealu (1976) w wadze muszej
- Józef Kuderski popularny w latach 60. i 70. bokser klubu "Mazur"
- Michał Olszewski (pisarz)
- Ludwig von Baczko (1756-1823) historyk
- Andrzej Zgutczyński (piłkarz) - zawodnik reprezentacji Polski na Mistrzostwa Świata w 1986 roku.
- Marcin Miller (piosenkarz) - lider zespołu Boys
- Remigiusz Karpiński (karateka) - brązowy medalista Mistrzostw Świata w 1999 w karate Kyokushin
- Mariusz Daniszewski (wioślarz) - olimpijczyk z Aten 2004, 4 miejsce w czwórce bez sternika mężczyzn
- Sebastian Kosiorek (wioślarz) - olimpijczyk z Aten 2004, 8 miejsce w ósemce ze sternikiem mężczyzn. Pierwszy w historii miasta Ełk, który reprezentował barwy ełckiego klubu na igrzyskach olimpijskich.
[edytuj] Postacie związane z Ełkiem
- Gustaw Gizewiusz (1810–1848) - działacz narodowy i oświatowy na Mazurach
- Michał Kajka (1858-1940) - poeta mazurski
- Hieronim Malecki (1525-1583) mazurski pastor i teolog luterański, wydawca, tłumacz i drukarz, jeden z twórców literackiej polszczyzny, zasłużony dla oświaty w języku polskim na Mazurach.
- Jan Malecki (1482-1567) teolog luterański, tłumacz i drukarz, pionier oświaty w języku polskim na Mazurach
- Jan Jakub Gräber, polski duchowny ewangelicki, wydawca publikacji religijnych w Królewcu
- Herman Pełka, polski duchowny luterański, profesor uniwersytetu w Królewcu
- Czesław Nalborski (1910-1992) - oficer AK i harcmistrz Szarych Szeregów
- Karol Foks właśc. Karl Fox (1879-1953) - proboszcz niemieckiej parafii rzymskokatolickiej w Ełku sprawujący swoją funkcję nieprzerwanie w burzliwych czasach dwóch wojen światowych, plebiscytu na Mazurach, czasach hitleryzmu, wejścia Armii Czerwonej do Ełku w styczniu 1945 i przejęcia miasta przez polską administrację. Stał się pierwszym katolickim proboszczem w polskim Ełku gdzie sprawował swoją funkcję do roku 1946. Pomagał przetrwać Polakom w niemieckim Lycku.
- Jacek Edward Pałkiewicz - podróżnik, dziennikarz, żeglarz, przepłynął Atlantyk w szalupie ratunkowej bez żadnych urządzeń nawigacyjnych, pierwszy założyciel szkoły przetrwania w Europie, odkrywca źródeł Amazonki, poszukiwacz skarbów Inków, autor wielu książek m.in. survivalowych "Jak żyć w dżungli miasta","Pasja życia", "Survival Sztuka przetrwania", "Terra incognita Wyprawa do źródeł Amazonki", "Il mio Borneo", "Gli ultimi mohicani degli oceani", i wiele innych.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
Miasta powiatowe:
Bartoszyce • Braniewo • Działdowo • Elbląg • Ełk • Giżycko • Gołdap • Iława • Kętrzyn • Lidzbark Warmiński • Mrągowo • Nidzica • Nowe Miasto Lubawskie • Olecko • Olsztyn • Ostróda • Pisz • Szczytno • Węgorzewo
Miasta gminne:
Barczewo • Biała Piska • Biskupiec • Bisztynek • Dobre Miasto • Frombork • Górowo Iławeckie • Jeziorany • Kisielice • Korsze • Lidzbark • Lubawa • Mikołajki • Miłakowo • Miłomłyn • Młynary • Morąg • Olsztynek • Orneta • Orzysz • Pasłęk • Pasym • Pieniężno • Reszel • Ruciane-Nida • Ryn • Sępopol • Susz • Tolkmicko • Zalewo