21 Batalion Czołgów Lekkich
Z Wikipedii
21 Batalion Czołgów Lekkich - oddział pancerny Wojska Polskiego okresu II RP.
Zmobilizowany 3 września przez 12 Batalion Pancerny w Łucku jako oddział dyspozycyjny Naczelnego Dowództwa. Został wyposażony w niezbyt nowoczesne czołgi Renault R-35. Do ich wad należały: mała prędkość, słabe uzbrojenie, przegrzewające się silniki. Jedynie do ich opancerzenia nie można było mieć zarzutów. Był to jedyny sprzęt wojenny jaki udało się uzyskać od sojuszników przed wrześniem 1939 r.
Spis treści |
[edytuj] Działania wojenne
Będąc w dyspozycji Naczelnego Wodza (NW) nie brał udziału w pierwszej fazie walk. W sztabie NW zadecydowano o wzmocnieniu Armii Małopolska 21 batalionem. 14 września batalion wykonał przemarsz z Kiwerc do Dubna, gdzie załadowano go na pociąg. Z powodu zniszczenia linii kolejowej batalion dotarł tylko do stacji Radziwiłłów. Stamtąd, po wielokrotnej zmianie przydziałów, skierowany został 15 września, rozkazem Naczelnego Dowództwa do obrony tzw. rumuńskiego przedmościa.
Batalion przybył do nakazanego rejonu 17 września. O godz. 3.00 przejechano przez Stanisławów i w godzinę później zorganizował biwak w lesie Klubowce na trasie Tyśmienica — Niżniów. O 11.30 dowódca batalionu, mjr Jerzy Łucki, dowiedział się o sowieckiej agresji na Polskę. Kilka godzin później, na rozkaz Naczelnego Dowództwa, oddział wyruszył w drogę do granicy polsko-rumuńskiej. Batalion granicę przekroczył w Kutach 18 września o godzinie 15.00 (mając na stanie 34 czołgi).
16 września dowódca plutonu czołgów zapasowych por. Marian Fijałkowski otrzymał rozkaz maszerowania razem z kompanią techniczno-gospodarczą. Z uwagi na to że w kolumnie maszerowały stare i wysłużone "Berliety", kompania pozostawała w tyle.
17 września z polecenia gen. dyw. Władysława Sikorskiego, pluton por. Fijałkowskiego wzmocnił swymi czołgami obronę mostów (drogowego i kolejowego) na Dniestrze w Niżniowie zabezpieczanych przed Rosjanami przez kompanię piechoty Obrony Narodowej ze Stanisławowa.
20 września, już w Rumunii, czołgi zapasowe dołączyły do sił głównych batalionu.
W Kiwercach, jeszcze 14 września, z pozostałości 21 batalionu sformowano półkompanię (d-ca: por. Józef Jakubowicz). 17 września odjechała w kierunku Lwowa, a 19 września weszła w skład grupy Dubno. Półkompania 22 września toczyła bój o Kamionkę Strumiłową, niszcząc kilka niemieckich czołgów, lecz sama także poniosła straty. Nazajutrz ruszyła samodzielnie na północ, tracąc do 25 września wszystkie swe czołgi.
2 czołgi z batalionu do 21 września osłaniały granicę z Rumunią w Kutach.
[edytuj] Obsada personalna batalionu
- dowódca — mjr Jerzy Łucki
- zastępca — kpt. Jan Okolski
- adiutant — por. Tadeusz Kraczkiewicz
- dowódca 1 kompanii — kpt. Józef Wasilewski
- dowódca 1 plutonu — por. Mieczysław Eanieczko
- dowódca 2 plutonu — ppor. Bogusław Grudziński
- dowódca 3 plutonu - ppor. Tomasz Kostuch
- dowódca 4 plutonu — sierż. pchor. Wiktor Słabczyński
- dowódca 2 kompanii — por. Marian Kochanowski
- dowódca 1 plutonu — por. rez. Józef Kostylek
- dowódca 2 plutonu — sierż. pchor. Stanisław Janiszewski
- dowódca 3 plutonu — ppor. rez. Wacław Kowalski
- dowódca 4 plutonu - ppor rez. Janusz Kaliszewski
- dowódca 3 kompanii — kpt. Ryszard Orliński
- dowódca 1 plutonu - por. Leszek Szczepański
- dowódca 2 plutonu — sierż. pchor. Eugeniusz Hauck
- dowódca 3 plutonu — sierż. pchor. Adam Ostromęcki
- dowódca 4 plutonu — ppor. rez. Stanisław Kleniewski
- dowódca kompanii techniczno - gospodarczej — kpt. Jan Żurek
- dowódca plutonu technicznego — por. Marian Fijałkowski
- dowódca plutonu gospodarczego — ppor. rez. Eugeniusz Karniol
[edytuj] Skład
- poczet dowódcy
- 3 x kompania czołgów (13 czołgów)
- 4 x plutony czołgów
- kompania techniczno-gospodarcza (z 6 czołgami zapasowymi)
Ogółem w batalionie:
- 22 oficerów, 146 podoficerów i 229 strzelców
- 45 czołgów ( w tym 6 rezerwowych)
- 69 samochodów i ciągników
- 29 motocykli
[edytuj] Ciekawostki
Część czołgów batalionu w Wojnie Obronnej 1939 nie oddał ani jednego strzału. Walczyła jedynie półkompania por. Jakubowicza (w ramach Grupy Dubno: 19-22 września).
[edytuj] Bibliografia
- Rajmund Szubański: Polska broń pancerna 1939, Wydawnictwo MON, Warszawa 1989, wyd. II poprawione i uzupełnione. ISBN 83-11-07660-X
- A.Jońca, R.Szubański, J.Tarczyński: Wrzesień 1939 - Pojazdy Wojska Polskiego, Wydawnictwo WKŁ, Warszawa 1990, wyd. I ISBN 83-206-0847-3
[edytuj] Zobacz też
Dowództwo Broni Pancernych • Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych • Mundur, oznaki i odznaki
Brygady zmotoryzowane: 10 Brygada Kawalerii • Warszawska Brygada Pancerno-Motorowa Pułki pancerne: 1 • 2 • 3
Bataliony pancerne: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 • Bataliony czołgów lekkich: 1 • 2 • 21• Dywizjony pancerne: 11 • 21 • 31 • 32 • 33 • 51 • 61 • 62 • 71 • 81 • 91
Samodzielne kompanie czołgów rozpoznawczych: 31 • 32 • 41 • 42 • 51 • 52 • 61 • 62 • 63 • 71 • 72 • 81 • 82 • 91 • 92 • Kompanie czołgów: 11 • 12 • 101 • 111 • 112 • 113 • 121
Pociągi pancerne: 11 • 12 • 13 • 14 • 15 • 51 • 52 • 53 • 54 • 55 • Smok Kaszubski
| Czołgi | Samochody pancerne |
|---|---|
| Ciągniki artyleryjskie | Samochody osobowe i ciężarowe |
|
PF 508 • PF 518 • PF 508/518 • Ursus A • PF 621 • PF 618 • wz. 34 |
|
| Pociągi pancerne | |
|
nr 11 (Danuta) • nr 12 (Poznańczyk) • nr 13 (Gen. Sosnkowski) • nr 14 (Paderewski) • nr 15 (Śmierć) • nr 51 (Pierwszy Marszałek) • nr 52 (Piłsudczyk) • nr 53 (Śmiały) • nr 54 (Groźny) • nr 55 (Bartosz Głowacki) • Smok Kaszubski |
|
| Motocykle | |
| Pojazdy prototypowe i doświadczalne | |
|
4TP • TKW • 10TP • 14TP • 20/25TP • PZInż 130 • PZInż 152 • PZInż 202 • PZInż 222 • PZInż 303 • PZInż 342 • PZInż. 603 • PZInż. 703 • PZInż. 713 • PZInż. 723 • TKD • TKS-D |
|
