121 Kompania Czołgów Lekkich

Z Wikipedii

121 Samodzielna Kompania Czołgów Lekkich - pododdział czołgów Wojska Polskiego okresu II RP.

Zmobilizowana 13 sierpnia 1939 przez 2 Batalion Pancerny z Żurawicy z przeznaczeniem dla 10 Brygady Kawalerii.

15 sierpnia osiągnęłą rejon koncentracji brygady.

Spis treści 1 Działania bojowe 2 Obsada personalna 3 Skład kompanii 4 Wyposażenie 5 Bibliografia 6 Zobacz też

[edytuj] Działania bojowe

1 września kompania została skierowana do odwodu brygady i zajęła rejon w okolicach Krzeczowa.

Nocą na 3 września kompania przegrupowała się do Tremczyna, gdzie tym razem weszła w skład odwodu armii.

3 września w godzinach popołudniowych wykonała dwa kontrataki na obchodzącą lewe skrzydło obrony piechotę 2 DPanc.

O świcie 4 września przegrupowała się do rejonu wyjściowego w okolicy Kasiny Wielkiej. Rano wzięła udział w natarciu 24 pułku ułanów w kierunku Mszany Dolnej wykonując wraz z piechotą manewr oskrzydlający. Tym samym zmusiła Niemców do wprowadzenia do walki drugich rzutów. W walkach stracono dwa Vickersy. Wieczornych pododdziały czołgów wycofały się do rejonu wyjściowego, a stamtąd do odwodu brygady w rejonie Dobczyc.

5 września kompania dwukrotnie wykonywała kontrataki — raz pod Wiśniową wraz ze szwadronem 24 puł odtwarzając przedni skraj obrony i po raz drugi w godzinach popołudniowych — w celu zabezpieczenia skrzydła.

6 września kompania śmiałym atakiem umożliwiła wyjście z okrążenia 24 puł i wycofanie na kolejną rubież obrony. W czasie tych walk kompania straciła jeden czołg. Po południu kompania wraz z dowództwem brygady wycofała się do Dołuszyc.

7 września rano kompania ubezpieczała przeprawę przez Dunajec w Biskupicach. Pluton czołgów wraz z plutonem motocyklistów 10 psk przeprowadził rozpoznanie na kierunku Wojnicz Tarnów, wchodząc w kontakt ogniowy z patrolami rozpoznawczymi 2 DPanc.

w godzinach wieczornych brygada wycofała się przez Mielec i Kolbuszową do lasów w rejonie Głogowa Małopolskiego. W trakcie przegrupowania, z powodu braku paliwa, w lasach koło Przyłęka kompania została unieruchomiona. Straciła ona kontakt z siłami głównymi brygady i już do niej nie dołączyła.

Załogi trzech czołgów kompanii dotarły do Kolbuszowej, gdzie wieczorem 8 września ppłk Górecki (dowódca broni pancernej Armii Kraków) skierował je w kierunku Sanu. 10 września w Zarzeczu oddał je do dyspozycji dowódcy GO "Boruta". Trzy dalsze unieruchomione pod Mielcem czołgi znalazły się nieco później do Kolbuszowej i wzięły udział w jej obronie. 9 września zostały one zniszczone przez oddział wydzielony niemieckiej 2 DPanc w trakcie walk osłonowych na podejściach do Dzikowca.

Dowódca GO "Boruta", na prośbę dowódcy 6 DP "swoje" czołgi skierował do Ulanowa celem podniesienia morale żołnierzy dywizji.

12 września czołgi wraz z 6 DP przeszły na prawy brzeg Tanwi i zatrzymały się na postój we wsi Sól koło Biłgoraja.

13 września przydzielono je do 21 DPG, mającej otworzyć wojskom drogę na wschód. Kompania, jako straż tylna, ubezpieczała odwrót dywizji. Postój nocny 14/15 września zorganizowano w okolicach Cewkowa, gdzie uzupełniono paliwo uzyskane ze zniszczonych samochodów pancernych oraz ze zdobytej niemieckiej kolumny zaopatrzeniowej.

15 września zorganizowano sieć zasadzek przeciwpancernych w głębi obrony 21 DPG, a w dniu następnym wraz ze zbiorczym batalionem 3 psp czołgi osłaniały sztab dywizji.

W okolicach wsi Koziejówka koło Ułazowa sztab dywizji wpadł w zasadzkę zorganizowaną przez pododdział niemieckiej 28 DP. W walkach jeden czołg został zniszczony, a dwa pozostałe wraz z 300 jeńcami dostały się w ręce Niemców podczas kapitulacji zarządzonej po śmierci gen. Józefa Kustronia.

[edytuj] Obsada personalna

• dowódca kompanii - por. Stanisław Rączkowski
• oficer techniczny - kpt. Jan Pisch

Stan osobowy: 4 oficerów i 110 szeregowych.

[edytuj] Skład kompanii

• dowództwo,
• trzy plutony czołgów
• pluton techniczno-gospodarczy

[edytuj] Wyposażenie

• 16 czołgów lekkich Vickers
• 1samochód osobowy
• 8 samochodów ciężarowych
• 3 terenowe samochody półgąsienicowe
• 9 motocykli

[edytuj] Bibliografia

• Rajmund Szubański: Polska broń pancerna 1939, Wydawnictwo MON, Warszawa 1989, wyd. II poprawione i uzupełnione. ISBN 83-11-07660-X

[edytuj] Zobacz też