Antoni Chruściel
Z Wikipedii
Antoni Chruściel | |
---|---|
Monter, Sokół, Cięciwa, Dozorca, Konar, Madej, Nurt, Ryż, Kaliński, Rzeczyca, Andrzej Smalawski, Adam, | |
Życie | generał brygady |
Data urodzenia | 16 czerwca 1895 Gniewczyna Łańcucka |
Data śmierci | 30 listopada 1960 |
Kariera | |
W służbie od | |
Pełniona funkcja | dowódca |
Główne wojny i bitwy | powstanie warszawskie,wojna obronna 1939 r., wojna polsko-bolszewicka,I wojna światowa, |
Odznaczenia | |
Gen. bryg. Antoni Chruściel, ps. generał Monter, Kaliński, Rzeczyca, Andrzej Smalawski, Adam, Cięciwa, Dozorca, Konar, Madej, Nurt, Ryż, Sokół (ur. 16 czerwca 1895 w Gniewczynie Łańcuckiej, zm. 30 listopada 1960) – polski oficer.
Od 1909 w tajnym skautingu w Jarosławiu. Od 1914 w Legionie Wschodnim. We wrześniu tego samego roku wcielony do armii austriackiej. Po ukończeniu szkoły oficerskiej, dowodził m.in. kompanią 90. pułku piechoty z Jarosławia. Jego jednostka, jako jedyna w armii austriackiej wróciła w 1918 do garnizonu z bronią i sprzętem.
Od grudnia 1918 w Wojsku Polskim, na różnych szczeblach dowódczych w 14 pułku piechoty, od 1922 w 42 pułku piechoty. Jednocześnie studiował prawo na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Później przeniesiony do Korpusu Kadetów Nr 1.
Ukończył Wyższą Szkołę Wojenną (1929-1931), wykładał w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. W październiku 1934 mianowany kierownikiem przedmiotu taktyki piechoty w Wyższej Szkole Wojennej, a od stycznia 1937 zastępcą dowódcy 40 pułku piechoty.
Podczas kampanii wrześniowej dowodził 82 Syberyjskim Pułk Strzelców Syberyjskich im. Tadeusza Kościuszki z Brześcia nad Bugiem w składzie 30 DP gen. Leopolda Cehaka. Wzięty do niewoli po kapitulacji Twierdzy Modlin, osadzony w obozie jenieckim w Działdowie, zwolniony w końcu października.
W konspiracji od czerwca 1940, szef Wydziału III taktyczno-wyszkoleniowego. Od października szef sztabu komendanta Okręgu Warszawa-Miasto ZWZ, a od maja 1941 – komendant Okręgu. 10 sierpnia 1942 awansowany do stopnia pułkownika służby stałej.
W powstaniu warszawskim faktyczny dowódca całości sił powstańczych. Od 20 września 1944 dowodził Warszawskim Korpusem AK. Za udział w powstaniu awansowany rozkazem gen. Kazimierza Sosnkowskiego do stopnia generała brygady. Po kapitulacji powstania w oflagu Langwasser, a następnie w oflagu Colditz, gdzie doczekał końca wojny.
Po zakończeniu II wojny światowej pozostał na emigracji w Londynie. Pracował tam m.in. jako drugi zastępca Szefa Sztabu, inspektor Komisji Likwidacyjnej, a od marca 1947 członek Rady Naczelnej Koła Żołnierzy Armii Krajowej.
26 września 1946 władze komunistyczne pozbawiły go obywatelstwa polskiego. Decyzja ta została uchylona, bez podawania do publicznej wiadomości, przez Radę Państwa PRL 23 listopada 1971, 11 lat po śmierci generała.
W 1956 przeniósł się do Waszyngtonu, gdzie do śmierci pracował jako tłumacz i radca prawny. Zmarł 30 listopada 1960. Z inicjatywy Polonii amerykańskiej jego szczątki przeniesione zostały do sanktuarium w Doylestown w Pensylwanii, nazywanego amerykańską Częstochową.
28 lipca 2004 w 60 rocznicę powstania warszawskiego urny z prochami generała i jego małżonki Walerii zostały uroczyście sprowadzone do Polski i złożone w katedrze polowej Wojska Polskiego w Warszawie. 30 lipca odbył się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach pogrzeb generała. Jego prochy zostały złożone w kwaterze żołnierzy Polski Walczącej.
[edytuj] Odznaczenia
- Virtuti Militari V klasy 1921
- Krzyż Walecznych 1922
- Virtuti Militari IV klasy 28 września 1939
- Virtuti Militari III klasy 18 sierpnia 1944
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie) 28 września 1944
[edytuj] Awanse
- podpułkownik 1932
- pułkownik 10 sierpnia 1942
- generał brygady 14 września 1944