Gmina Liszki

Według danych z 31 grudnia 2005², gminę zamieszkiwało 15 682 osób. Czwarta pod względem liczby mieszkańców gmina, na 17 gmin powiatu krakowskiego. Sieć rzeczną tworzy Wisła i Sanka. Gmina Liszki leży na terenie krainy geograficznej Brama Krakowska, na części Bielańko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego oraz Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego.

[edytuj] Komunikacja

Przez teren gminy przebiega autostrada A4 E40 wraz z IV obwodnicą Krakowa ( 7 E77 ) ze Stopniem Wodnym Kościuszko na Wiśle, droga wojewódzka 780 łącząca Kraków z GOP oraz droga wojewódzka 774 Kryspinów-Balice-Zabierzów. W pobliżu znajduje się port lotniczy Kraków Airport im. Jana Pawła II. Teren gminy pod względem komunikacyjnym obsługuje MPK w Krakowie. Linie 209, 229, 239, 249, 259, 269 łączą obszar gminy z os. Salwator, linia 226 oraz 258 z os. Bronowice Nowe, natomiast linia 292 oraz nocna 902 z Dworcem Głównym PKP. Oprócz MPK teren gminy obsługiwany jest przez PKS oraz liczne prywatne linie mikrobusowe. W planach jest budowa dwóch stacji kolejowych, w ramach projektu krakowska kolej miejska. Linia kolejowa miałaby połączyć lotnisko z pobliską Skawiną.

[edytuj] Zabytki

Liszki:

neoromański, trójnawowy kościół św. Mikołaja z 1873 roku, konsekrowany w 1888 roku przez biskupa krakowskiego kardynała Albina Dunajewskiego.

W bocznych ołtarzach znajdują się obrazy z XVIII wieku, natomiast w ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Boskiej z XVII wieku, w srebrnych sukienkach,

kapliczka z 1 poł. XIX wieku,
bank, funkcjonujący od 1898 roku, wywodzi się od kasy dr Franciszka Stefczyka, był wówczas drugą w Polsce tego typu instytucją (obecna nazwa: Krakowski Bank Spółdzielczy)

Morawica:

barokowy kościół św. Bartłomieja z 1743 roku, zbudowany według projektu Francesco Placidiego,
dzwonnica w kształcie łuku triumfalnego z 1 poł. XVIII wieku,
plebania przebudowana w 1666 roku, z dawnego zamku obronnego z XIII wieku.

Kryspinów:

pałac z 1 poł. XIX wieku, wraz z przyległym parkiem.

Piekary:

XIX wieczny, neogotycki zespół pałacowo - parkowy wraz z zabudowaniami dworskimi.

Ściejowice:

dwór klasycystyczny z 1 poł. XIX wieku, wokół pozostałości dawnego parku o charakterze romantycznym założonego około 1850 roku.

[edytuj] Turystyka

Gmina Liszki wchodzi obok gmin: Alwernia, Babice, Czernichów, Jerzmanowice-Przeginia, Krzeszowice, Wielka Wieś oraz Zabierzów w skład tzw. "Pierścienia Jurajskiego" - trasy samochodowej biegnącej z Krakowa przez najciekawsze tereny południowej części Wyżyny Krakowsko - Częstochowskiej.

Znajdujące się wzdłuż południowej granicy gminy Liszki wały wiślane stanowią miejsce do wypoczynku i rekreacji. Od 2000 roku sąsiednia gmina Czernichów organizuje Ogólnopolski Spływ Kajakarski na trasie Czernichów - Kraków. Impreza ta organizowana jest corocznie w czerwcu w dniu przesilenia letniego, czyli w dniu św. Jana i poprzedza Krakowskie Wianki.

Zalew "Kryspinów": Dwa zbiorniki wodne o piaszczystych plażach. Zaletą tego miejsca jest bliskość do wielu parkingów, oraz dobra komunikacja (MPK, linie 209, 239, 249, 269, oraz nieco bardziej odległa lina 292; PKS, Mal Bus, Super Bus, Aran Bus). Na terenie ośrodka istnieją kąpieliska strzeżone, wypożyczalnia sprzętu wodnego, zjeżdżalnia wodna, boiska do koszykówki i siatkówki plażowej oraz plac zabaw dla dzieci. Wokół także jest wiele punktów gastronomicznych i klimatycznych restauracyjek, gdzie można się posilić. Zalew jest położony około 12 km na zachód od centrum Krakowa. W upalne dni liczba wypoczywających przekracza 30 000.

Bielańsko-Tyniecki Park Krajobrazowy
Tenczyński Park Krajobrazowy
Dolina Brzoskwinki

Dolina Mnikowska: wąwóz krasowy o powierzchni 20,43 ha, obejmuje 2 km przełomowy odcinek doliny Sanki o oryginalnych w kształtach skałach zboczowych i niezwykle zróżnicowanej szacie roślinnej. Ściany wąwozu tworzą wapienne skałki, w których występuje kilka jaskiń. Zróżnicowaną szatę roślinna rezerwatu tworzą zespoły leśne, w skład których wchodzą: łęg olszowy, grąd, buczyna naskalna oraz bór mieszany. Ponadto występują murawy kserotermiczne, zbiorowiska cieniolubnych mszaków oraz łąki porastające dno doliny. W dolinie występuje 17 gatunków chronionych, m. in. buławnika, wawrzynek wilczełyko, lilia złotogłów, naparstnica zwyczajna oraz konwalia majowa. W skalnym zakolu zwanym cyrkiem widnieje namalowany na skale w 1863 roku przez Walerego Eljasza Radzikowskiego obraz Matki Boskiej Skalskiej, do którego prowadzą stacje drogi krzyżowej. Również tam znajduje się jaskinia o długości 82 m.; W rezerwacie spotkać można liczne nietoperze chroniące się w jaskiniach. Ptaki reprezentowane są przez pustułki, ortolany i słowiki rdzawe. Brzegi doliny porastają buki, dęby i jawory. Na skałach rosną m.in.: koniczyna długowłosa, oman szorstki, fiołek kosmaty, parzydło leśne i kozłek trójlistkowy.; Rezerwat jest przystosowany do zwiedzania przez osoby niepełnosprawne.

Rezerwat przyrody nieożywionej Zimny Dół: Powierzchnia 2,2 ha obejmuje fragment prawego zbocza Doliny Zimny Dół z niezwykle rzadko spotykanymi formami skalnymi ( skalne grzyby, bloki z rozwiniętymi u ich podnóży okapami oraz skalne przesmyki).; Jedną z niewątpliwych atrakcji jest poprowadzona ścieżka edukacyjna, która kluczy między olbrzymimi blokami skalnymi rozsianymi gęsto po lesie. Turysta ma wrażenie bliskiego kontaktu ze skałami w mrocznym skalnym labiryncie. Formy te zostały ukształtowane w wyniku procesów krasowych i zboczowych. W otoczeniu las grądowy.; Obok rezerwatu unikalne źródło krasowe wypływające wprost z jaskini. W górnej części doliny (przy szlaku czerwonym) charakterystyczne formy krasu współczesnego: leje krasowe, półślepa dolinka, oraz pomnik przyrody: okresowo występujący staw.

Zespół Sportowo Rekreacyjny i Centrum Edukacyjne: Ośrodek w którym znajduje się jeden z najnowocześniejszych obiektów basenowych w Polsce (2 baseny, zjeżdzalnia wodna, zespół saun, hydromasaże).

[edytuj] Edukacja

Gminna Biblioteka Publiczna w Liszkach.
Gminny Zespół Ekonomiczno Administracyjny Szkół w Liszkach

Przedszkola:

Publiczne przedszkole w Liszkach

Szkoły podstawowe:

Szkoła Podstawowa w Liszkach im. Św. Jana Kantego
Szkoła Podstawowa Nr 1 w Kaszowie im. Św. Józefa
Szkoła Podstawowa Nr 2 w Kaszowie im. Św. Jadwigi Królowej
Szkoła Podstawowa w Czułowie im. Antoniego Sewiołka
Szkoła Podstawowa w Morawicy im. kpt. Mieczysława Medweckiego
Szkoła Podstawowa w Cholerzynie bł. matki Teresy z Kalkuty
Szkoła Podstawowa w Jeziorzanach im. Ojca Świętego Jana Pawła II
Szkoła Podstawowa w Piekarach
Szkoła Podstawowa w Rącznej
Szkoła Podstawowa w Kryspinowie

Gimnazja:

Gimnazjum w Liszkach im. Św. Jana Kantego
Gimnazjum w Mnikowie im. Księcia Józefa Poniatowskiego

Szkoły ponadgimnazjalne:

Zaoczne Liceum w Liszkach
Liceum Ogólnokształcące w Centrum Edukacyjnym "Radosna Nowina 2000" (Fundacja im. Ks. Siemaszki) w Piekarach

[edytuj] Służba zdrowia

Samodzielny Gminny Zakład Opieki Zdrowotnej w Liszkach
Ośrodek Zdrowia w Morawicy

Pod względem pierwszej pomocy teren gminy zabezpiecza Krakowskie Pogotowie Ratunkowe (Lotnisko Balice - do 02.03.2007 r.), obecnie jednostka pogotowia znajduje się w części nieużywanego skrzydła SP w Kryspinowie.