Fairey Battle

Z Wikipedii

Fairey Battle
Dane podstawowe
Państwo	Wielka Brytania
Producent	Fairey Aviation Co. Ltd
Typ	lekki bombowiec
Konstrukcja	dolnopłat konstrukcji metalowej, półskorupowej
Załoga	3 (pilot, nawigator/bombardier, strzelec pokładowy)
Historia
Data oblotu	10 marca 1936
Lata produkcji	1936 – 1940
Dane techniczne
Napęd	1 × Rolls-Royce Merlin Mk I, rzędowy
Moc	1030 KM (757 kW)
Wymiary
Rozpiętość	16,45 m
Długość	12,85 m
Wysokość	4,72 m
Powierzchnia nośna	39,20 m²
Masa
Własna	3020 kg
Startowa	4900 kg
Osiągi
Prędkość maksymalna	414 km/h
Prędkość przelotowa	322 km/h
Prędkość wznoszenia	6,2 m/s
Pułap	7150 m
Zasięg	1690 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 × karabin maszynowy Colt-Browning kal. 7,92 mm, w skrzydle 1 × Vickers K kal. 7,7, ruchomy, strzelca pokładowego 4 × bomba o masie 113 kg w komorach w środkowej części płata 2 × bomba o masie 113 kg pod skrzydłami
Użytkownicy
Wielka Brytania, Kanada, Polska (jednostki lotnicze w Wielkiej Brytanii)
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Fairey Battle – brytyjski lekki bombowiec, zbudowany w 1936 roku w wytwórni Fairey Aviation Co. Ltd

Spis treści 1 Historia 2 Użycie w lotnictwie 3 Użycie w lotnictwie polskim 4 Opis konstrukcji 5 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Na początku lat trzydziestych w dowództwie Royal Air Force (RAF) pojawiła się koncepcja budowany szybkiego lekkiego samolotu bombowego, który dzięki dużej prędkości lotu byłby trudno uchwytny dla samolotów myśliwskich. Do opracowania projektu takiego samolotu w kwietniu 1933 roku przystąpiło biuro konstrukcyjne wytwórni Fairey Aviation Co. Ltd. Samolot zaprojektowano w układzie dolnopłata w kształcie przypominającym samolot myśliwski, o aerodynamicznej smukłej sylwetce. Napęd samolotu miał stanowić jeden silnik rzędowy tłokowy, a uzbrojenie obronne sprowadzało się tylko do stałego karabinu maszynowego uruchamianego przez pilota. Te ograniczenia zastosowano aby osiągnąć jak najmniejszą wagę samolotu.

Prototyp samolotu oblatano 10 marca 1936 roku i był on napędzany silnikiem Rolls-Royce Merlin I o mocy 1030 KM (758 kW). Samolot okazał się łatwy w pilotażu i odznaczał się dobrą zwrotnością. Podczas prób prototypu usunięto usterki i wprowadzono drobne zmiany w konstrukcji. Po zakończeniu lotów próbnych pod koniec 1936 roku samolot otrzymał oznaczenie Fairey Battle i został skierowany do produkcji seryjnej. RAF zamówił 2419 samolotów tego typu.

W następnych latach produkowane następne wersje lekkiego bombowca różniące się tylko zastosowanym silnikiem, a w końcowym okresie produkcji także wersje szkolne oraz jako samoloty do holowania celów powietrznych. Produkcję zakończono we wrześniu 1940 roku.

Wersje samoloty Fairey Battle:

• Mk I – wersja podstawowa, napędzana silnikiem Rolls-Royce Merlin I o mocy 1030 KM (758 kW)
• Mk II – wersja napędzana silnikiem Rolls-Royce Merlin II o mocy 1030 KM (758 kW)
• Mk III – wersja napędzana silnikiem Rolls-Royce Merlin III o mocy 1030 KM (758 kW)
• Mk V – wersja napędzana silnikiem Rolls-Royce Merlin V o mocy 1030 KM (758 kW)
• T (skrót od ang. Trainer) – wersja szkolna wersji Mk I z dwoma osobnymi kabinami
• TT (skrót od ang. Target Tug) – wersja do holowania celów powietrznych
• w Kanadzie część otrzymanych od Wielkiej Brytanii przerobiono w zakładach Fairchild w Quebec montując na nich wieżyczki strzeleckie typu Bristol – samoloty te używano do szkolenia strzelców pokładowych.

Łącznie w latach 1936 – 1940 wyprodukowano we wszystkich wersjach 2185 samoloty Fairey Battle wszystkich wersji.

[edytuj] Użycie w lotnictwie

Samoloty Fairey Battle były systematycznie wprowadzane do dywizjonów bombowych RAF. W chwili wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 roku było ich ponad 1000 w dywizjonach bombowych.

Do akcji bojowych samoloty weszły w składzie angielskiego Korpusu Ekspedycyjnego we Francji w okresie wrzesień 1939 – czerwiec 1940. Początkowo stosowano je do lotów rozpoznawczych, m.in. umocnień Linii Zygfryda. W dniu 20 września 1939 roku załoga samolotu Fairey Battle z 88 dywizjonu bombowego RAF zestrzeliła pierwszy niemiecki samolot na froncie zachodnim. Potem w dziennych nalotach bombowych wystąpiły wśród samolotów tego typu duże straty. Tak było np. 10 maja 1940 roku podczas brawurowego ataku na most w Maastricht w Holandii, kiedy to po zniszczeniu mostu od ognia obrony przeciwlotniczej zginęły wszystkie załogi samolotów Fairey Battle biorących udział w akcji. Podobnie duże straty były czasie bombardowania mostu pontonowego pod Sedanem, kiedy to spośród 71 użytych samolotów Fairey Battle stracono aż 40.

Przyczyny tych strat wynikały z faktu, że w maju 1940 roku samoloty Battle były już przestarzałe. Samolot zabierał zbyt mały ładunek bomb, co sprawiało, że używano je do ataków punktowych (np. na mosty) - a cele te były z reguły bardzo silnie bronione przez nieprzyjaciela. W stosunku do ówczesnych samolotów niemieckich miały zbyt małą prędkość lotu oraz zwrotność oraz słabe uzbrojenie obronne. Nie miał płyt pancernych chroniących załogę przed ogniem broni pokładowej i naziemnej nieprzyjaciela. Z tych powodów zakazano lotów dziennych bez osłony myśliwskiej, koncepcja tego samolotu nie przystawała do ówczesnego pola walki.

W trakcie przygotowania do inwazji wojsk niemieckich na Anglię oraz w trakcie bitwy o Anglię samoloty Battle były używane wyłącznie do działań w nocy. Tu sprawiały się lepiej. Były to przeważnie bombardowania z wysokości 2000 – 3000 m barek, okrętów i portów w obrębie kanału La Manche, przeprowadzane jesienią 1940 roku. W późniejszym okresie samoloty Fairey Battle były stosowane wyłącznie do treningów i holowania celów powietrznych. Po wycofaniu z linii, 739 samolotów przekazano Kanadzie.

[edytuj] Użycie w lotnictwie polskim

W lotnictwie polskim samoloty Fairey Battle zostały wprowadzone do polskich dywizjonów bombowych: 300, 301, 304 i 305. Pierwsze loty bojowe na tych samolotach wykonały załogi dywizjonów 300 i 301 wieczorem 14 września 1940 roku na bombardowanie barek inwazyjnych w porcie Boulogne. Po udanym ataku samoloty wróciły bez uszkodzeń i strat.

Loty bojowe na samolotach Battle załogi polskich dywizjonów 300 i 301 wykonywały do końca października 1940 roku, a załogi dywizjonów 304 i 305 do listopada 1940 roku. W późniejszym okresie polscy piloci spotykali się z tym samolotem w szkołach lotniczych i innych jednostkach, gdzie byli zarówno uczniami, oblatywaczami czy też instruktorami.

[edytuj] Opis konstrukcji

Samolot Fairey Battle był trzymiejscowym samolotem bombowym o konstrukcji metalowej, półskorupowa. Podwozie klasyczne – chowane w locie. Napęd: 1 silnik rzędowy tłokowy.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Zdjęcia