Puszcza Bukowa

Z Wikipedii

Jezioro Szmaragdowe w Puszczy Bukowej w Szczecinie

Puszcza Bukowa - kompleks leśny położony przy południowo-wschodnich dzielnicach Szczecina na Wzgórzach Bukowych. Wchodzi w skład Szczecińskiego Parku Krajobrazowego "Puszcza Bukowa", utworzonego w 1981 r. oraz Leśnego Kompleksu Promocyjnego "Puszcze Szczecińskie", utworzonego w 1996 r. Wyróżnia się dominacją dobrze zachowanych żyznych lasów liściastych, zwłaszcza buczyn, które występują tu w wielu postaciach siedliskowych (buczyny kwaśne, żyzne, źródliskowe). Występują tu poza tym lasy łęgowe (w tym rzadki na niżu podgórski łęg jesionowy), olsy, dąbrowy, bory sosnowe i grądy. Czynnikiem sprzyjającym zróżnicowaniu lasów i zachowaniu ich walorów naturalnych jest bogata rzeźba Wzgórz Bukowych i dominacja żyznych siedlisk świeżych i wilgotnych.

[edytuj] Geografia Puszczy

Najważniejsze szczyty to: Bukowiec - 149 m n.p.m., Lisica - 140 m n.p.m., Łowczyn - 138 m n.p.m., Czajcza Góra - 133 m n.p.m., Jelonki - 132 m n.p.m., Świątek - 119 m n.p.m., Sobolowa Góra - 119 m n.p.m.

Strumienie należą do trzech zlewisk: - rzeki Płoni (Niedźwiedzianka, Potok Śmierdnicki, Potok Kłobucki wraz z dopływami) - Odry (Chojnówka, Rudzianka, Jeziorna) - rzeki Krzekny (Słoneczny Potok, Potok Dobropolski, Kanał Glinna)

Jeziora w Szczecińskim Parku Krajobrazowym wypełniają na ogół naturalne, polodowcowe zagłębienia terenu. Występują głównie w południowej części Parku. W granicach parku znajduje się 17 jezior pochodzenia polodowcowego oraz 2 powstałe w wyniku działalności człowieka. Są to: Jez. Szmaragdowe oraz tzw. Nowy Staw.

[edytuj] Flora

Różnorodność siedlisk Wzgórz Bukowych powoduje, że wykształciły się tu wyjątkowo liczne zbiorowiska roślinne z bardzo bogatą florą. Flora Puszczy Bukowej obejmuje ok. 1250 gatunków roślin, w tym 53 gatunki podlegające całkowitej ochronie (m.in. cis pospolity, jarząb szwedzki, rokitnik zwyczajny, bluszcz pospolity, barwinek pospolity, wiciokrzew pomorski, rosiczka okrągłolistna, lilia złotogłów, sasanka łąkowa, storczyk krwisty, buławnik wielkokwiatowy). Na terenie Puszczy Bukowej w licznych dolinach strumieni występują łęgi: olszowo - jesionowe, jesionowe (podgórskie). W bezodpływowych zagłębieniach terenu z wysokim poziomem wody występują olsy i łozowiska.

[edytuj] Fauna

Fauna Puszczy Bukowej jest bardzo bogata, obejmuje 141 gatunków ptaków, 36 gatunków ssaków, 16 gatunków płazów i gadów. Rzadkie gatunki (podlegające całkowitej ochronie prawnej) to m.in:

ptaki - bocian czarny, bielik, orlik krzykliwy, kania ruda;
gady - padalec, żmija zygzakowata, zaskroniec, gniewosz plamisty;

Bardzo bogata jest również flora motyli, reprezentowana przez około 400 gatunków, przy czym motyle dzienne stanowią około 60 gatunków (m.in. paź królowej, niestrzęp głogowiec, mienia tęczowiec, strażnik), odkryto też rzadkie gatunki kosarzy, pajęczaków, chrząszczy i mięczaków. Spośród wszystkich rozpoznanych dotąd w Puszczy gatunków fauny 169 objętych jest ochronną prawną. Jeszcze bardziej rygorystycznej ochronie podlegają stanowiska lęgowe bielika, kani rudej, orlika krzykliwego, bociana czarnego. Obszar Puszczy Bukowej to miejsce występowania gatunków znajdujących się w spisie Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt. Należą do nich m.in.: bąk, kania ruda, bielik, orlik krzykliwy, ohar, kozioróg bukowiec, jelonek rogacz.

[edytuj] Rezerwaty przyrody

• Bukowe Zdroje - rezerwat leśny powołany w 1956 r. o powierzchni 205,90 ha. Występują tu bardzo zróżnicowane zbiorowiska leśne z dominacją buczyny pomorskiej, reprezentowanej przez różne podzespoły i facje, w dolinach łęgi i grądy, na zboczach kwaśne buczyny i lasy dębowo-bukowe; W 1982 r. rezerwatowi nadano imię prof. Tadeusza Dominika (1909-1980) - zasłużonego botanika, twórcy polskiej szkoły mikoryzowej (zjawisko współżycia grzybów z korzeniami drzew).

• Trawiasta Buczyna - rezerwat leśny powołany w 1956 r. o powierzchni 78,52 ha (część objęta ochroną ścisłą - 20,12 ha). Utworzono go dla ochrony fragmentu lasu bukowego z bogatymi zbiorowiskami roślin zielnych w runie (głównie perłówką jednokwiatową). Występują tu zróżnicowane na kilka facji zbiorowiska buczyny pomorskiej, łęgi i olsy, torfowiska przejściowe, liczne stanowiska ptaków drapieżnych. W 1985 r. rezerwat nazwano im. prof. Stefana Kownasa (1898-1978) - zasłużonego przyrodnika, organizatora Katedry Botaniki w ówczesnej Wyższej Szkole Rolniczej w Szczecinie.

• Źródliskowa Buczyna - rezerwat leśny powołany w 1956 r. o powierzchni 121,02 ha (część objęta ochroną ścisłą - 58,16 ha). Utworzony został dla celów zachowania pięknego fragmentu buczyny źródliskowej z bogactwem storczyków w runie. Rozległe obniżenia rezerwatu zajmują: buczyna źródliskowa, łęgi i olsy; W 1984 roku rezerwat nazwano im. Jerzego Jackowskiego (1912-1976) - zasłuzonego leśnika, wybitnego działacza ochrony przyrody. Przy rezerwacie leży granitowy głaz narzutowy (obwód 4,6 m, wysokość 1,4 m) z tablica upamiętniającą patrona rezerwatu (odsłonięta w 1988 r.).

• Kołowskie Parowy - rezerwat leśny powołany w 1956 r. o powierzchni 24,01 ha. Utworzono go dla ochrony fragmentu lasu bukowego z bogatymi zespołami roślin zielnych w runie. Rezerwat obejmuje wysokie wzniesienia morenowych Wzgórz Bukowych, urozmaicone wąwozami, wywierzyskami i potoczkami. W około stuletnich drzewostanach buki osiągają wysokość do 40m. Dominuje w nim buczyna pomorska w podzespole z kostrzewą leśną, w dolinach występuje buczyna typowa, źródliskowa i łęgi. W 1982 został nazwany imieniem Józefa Lewandowskiego (1907-1968) wybitnego leśnika, działacza ochrony przyrody i wieloletniego dyrektora Okręgowego Zarządu Lasów Państwowych w Szczecinie. Przy rezerwacie leży granit (obwód 4,4 m, wys. 1,5 m) z tablicą upamiętniającą patrona.

• Buczynowe Wąwozy - rezerwat leśny powołany w 1956 r. o powierzchni 39,94 ha. Utworzono go dla zachowania fragmentu starodrzewu buczyny pomorskiej oraz łęgu olchowego. Osobliwością przyrodniczą są tu rzadkie rośliny: żywiec cebulkowy, kostrzewa leśna, manna gajowa, bluszcz, narecznica górska, widłak wroniec. Dominuje w nim buczyna pomorska w podzespole z kostrzewą leśną, w dolinach występuje buczyna typowa i łęgi;

• Zdroje - rezerwat florystyczny powołany w 1959 r. o powierzchni 2,12 ha; ochroną objęte jest tu stanowisko naturalnie odnawiającego się cisa. Niegdyś w miejscu tym znajdował się Park Toepfera - właściciela pobliskiej kopalni kredy. Po zniszczeniu parku, cisy zdziczały i dziś rosną, jak niegdyś - w lesie.