Tarnopol
Z Wikipedii
Współrzędne: 49°34' N 25°36' E
Tarnopol | |||||
|
|||||
Państwo | Ukraina | ||||
obwód | tarnopolski | ||||
burmistrz | Roman Zastawnyj | ||||
Powierzchnia | 59 km² | ||||
Położenie | 49° 34' N 25° 36' E |
||||
Ludność (2004) • liczba ludności • gęstość |
221 300 3831 os./km² |
||||
Nr kierunkowy | +380 352 | ||||
Kod pocztowy | 46000- | ||||
Miasta partnerskie | Radom |
||||
Położenie na mapie kraju
|
|||||
Strona internetowa miasta |
Tarnopol (ukr. Тернопіль,Ternopil, do 1944 ukr. Тарнопіль,Tarnopil) – miasto obwodowe w zachodniej Ukrainie, nad rzeką Seret (dopływ Dniestru). 221,3 tys. mieszkańców (2004). Od 1996 r. miasto partnerskie Radomia, a od grudnia 2005 r. Chorzowa.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Od XIV wieku do 1772 roku w granicach Polski. 1772-1809 i 1815-1918 w granicach Austrii i Austro-Węgier. Od 1918 do 1939 roku ponownie w granicach Polski. 1939-1941 i 1944-1991 w granicach Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. 1941-1944 w Generalnym Gubernatorstwie. Od 1991 roku na Ukrainie.
W 1540 Jan Amor Tarnowski założył tu miasto i twierdzę, w 1548 król Zygmunt I Stary nadał osadzie prawa miejskie. W 1672 i 1675 zniszczony przez wojska tatarskie i tureckie.
Po I rozbiorze Polski przeszedł pod władze Austrii, by w 1809 roku przejść do 1815 roku we władanie Rosji. Na mocy postanowień kongresu wiedeńskiego powrócił do Austrii. Otwarcie linii kolejowej do Lwowa (1870), a rok później do granicy państwowej w Podwołoczyskach stało się katalizatorem rozwoju miasta. W 1880 roku Tarnopol liczył już około 26 tys. mieszkańców, których połowę stanowiły osoby wyznania mojżeszowego. W 1901 roku oddano do użytku sieć elektryczną oraz rozpoczęto budowę systemu kanalizacyjnego.
W czasie I wojny światowej okupowany w latach 1914-1917 przez Rosję. W wyniku akcji ukraińskich działaczy niepodległościowych 1 października 1918 Tarnopol zostaje włączony do Zachodnioukraińskiej Republiki Narodowej. Następnie w lipcu 1919 roku, zostaje zajęty przez odrodzoną Polskę. Od 1921 roku był siedzibą województwa tarnopolskiego. W 1939 roku liczył 40 tys. mieszkańców.
We wrześniu 1939 miasto zajęte przez wojsko radzieckie, włączone do Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej jako stolica obwodu. W latach 1941-1944 siedziba powiatu w dystrykcie galicyjskim Generalnego Gubernatorstwa. Podczas tej okupacji dokonano eksterminacji zamieszkującej Tarnopol ludności żydowskiej, która stanowiła 40% mieszkańców miasta. 15 kwietnia 1944 po oblężeniu nastąpiło zajęcie przez wojska sowieckie.
[edytuj] Osoby związane z Tarnopolem
- Karol Rathaus - kompozytor
- prof. Aleksander Brückner - językoznawca
- Wincenty Pol - pisarz i geograf
- Josef Perl - pisarz żydowski
- Jan Beyzym - misjonarz
- prof. Ludwik Finkel
- Kazimierz Pużak
- Franciszek Kleeberg
- prof. Mieczysław Albert Krąpiec - filozof i teolog, wieloletni rektor KUL
[edytuj] Wyższe uczelnie
- Akademia Ekonomiczna w Tarnopolu
- Akademia Medyczna im. I.J. Horbaczewskiego
- Tarnopolski Uniwersytet Techniczny im. Iwana Puljuja
[edytuj] Pobliskie miejscowości
[edytuj] Źródła
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Portal TernoSvit
- Tarnopol (do roku 1945)
- Тернопільська міська рада (uk)
- фотоалбом (uk)
- Mapa radziecka 1:100 000
- zdjęcia z Tarnopola
- o Tarnopolu w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich
Rejony: bereżański • borszcziwski • buczacki • czortkiwski • husiatyński • koziwski • kremieniecki • łanowiecki • monastyrski • podhajecki • pidwołoczyski • szumski • terebowlański • ternopilski • zaliszczycki • zbaraski • zboriwski
Wydzielone miasta obwodu: Tarnopol
Białystok | Brześć nad Bugiem | Katowice | Kielce | Kraków | Lublin | Lwów | Łódź | Łuck | Nowogródek | Poznań | Stanisławów | Tarnopol | Toruń | Warszawa | Wilno