Teofil Ney

Z Wikipedii

Teofil Michał Ney (ur. 22 kwietnia 1893 w Siedliszowicach, zamordowany 1940 w Charkowie) – major żandarmerii Wojska Polskiego.

Spis treści 1 Rodzina 2 Działalność niepodległościowa 3 Służba w Wojsku Polskim 4 Awanse: 5 Ordery i odznaczenia: 6 Zobacz: 7 Źródła: 8 Przypisy

[edytuj] Rodzina

Był synem Jana i Julianny z Górskich. Żonaty z Teresą (zm. 1975). Miał czworo dzieci, w tym córkę Wandę. Młodość spędził w Siedliszowicach, gdzie ukończył szkołę powszechną. Do 1912 uczył się Gimnazjum w Tarnowie, a następnie rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

[edytuj] Działalność niepodległościowa

Od 1912 działał w Związku Strzeleckim, w którym pełnił funkcje sekretarza i instruktora miejscowego plutonu. W sierpniu 1914 rozpoczął służbę w Legionach Polskich. W listopadzie tego roku został ranny. Do stycznia 1915 przebywał w szpitalu. W marcu 1915, w stopniu wachmistrza, przeniesiony został do żandarmerii i przydzielony do Ekspozytury Etapowej Żandarmerii I Brygady Legionów w Kątach. Komendantem ekspozytury był wachmistrz Felicjan Plato Bałaban. Ekspozytura podlegała komendantowi Etapu I Brygady i działała do dnia 1 lipca niezależnie od Oddziału Żandarmerii Polowej przy Komendzie I Brygady, Jana Jura-Gorzechowskiego. 17 lipca 1915 został wyznaczony na komendanta Posterunku Żandarmerii przy Komendzie Etapu i Stacji Zbornej I Brygady w Sandomierzu. Po likwidacji posterunku (20 listopada 1915) pełnił służbę w Żandarmerii Polowej przy Komendzie I Brygady. 1 kwietnia 1917 rozpoczął miesięczne szkolenie na Wyższym Kursie Szkoły Żandarmerii w Warszawie. Był to kurs dla starszych podoficerów przewidzianych do objęcia stanowisk oficerskich. Po kryzysie przysięgowym wstąpił do Polskiej Siły Zbrojnej. Był dowódcą Posterunku Żandarmerii przy 6 Pułku Piechoty Legionów w Twierdzy Dęblin. 9 listopada 1918 w Warszawie dowodził patrolem złożonym z sześciu ochotników, który zajął Główną Stację Telefoniczną przy ulicy Zielonej i Belweder, a rano następnego dnia koszary przy ulicy Huzarskiej, za Parkiem Łazienkowskim.

[edytuj] Służba w Wojsku Polskim

10 listopada 1918 z rozkazu rotmistrza Norberta Okołowicza zorganizował Ekspozyturę Żandarmerii w Warszawie. Początkowo przydzielono mu 50 żandarmów, a następnie kolejnych 50, jeden samochód i zaprzęg parokonny oraz dwa rowery. Na stanowisku dowódcy ekspozytury posiadał uprawnienia dyscyplinarne dowódcy kompanii i był odpowiedzialny za utrzymanie porządku i dyscypliny w mieście, rozbrajanie ludności cywilnej, poszukiwanie przestępców politycznych oraz ochronę magazynów i składów wojskowych, a także szkolenie podwładnych i żandarmów z ekspozytur powiatowych na terenie Okręgu Generalnego „Warszawa”. Powierzone mu zadanie realizował za pomocą systemu patroli uprawnionych do występowania zarówno wobec osób wojskowych, jak i cywilnych. Według stanu z 20 lutego 1919 podlegało mu 4 oficerów, 49 podoficerów, 20 szeregowców i 22 „przydzielonych”. Wymienieni żołnierze pełnili służbę w sześciu posterunkach zlokalizowanych na terenie warszawskiego Rejonu Umocnionego w: twierdzy Zegrze, Jabłonnie, forcie Dębe, Serocku, Nieporęcie i twierdzy Modlin. W kwietniu tego roku skierowany został do Wołkowyska z zadaniem zorganizowania żandarmerii etapowej. Następnie kieruje Ekspozyturą Żandarmerii Polowej w Mińsku. Tam likwiduje dużą centralę szpiegowską i sowiecki oddział partyzancki. Od 11 sierpnia 1920, służył w Oddziale Żandarmerii Polowej Okręgu Etapowego 1 Armii dowodzonym przez rotmistrza Bronisława Batscha. 25 sierpnia tego roku objął dowództwo 17 Szwadronu Żandarmerii w 2 Armii, którym obsadził rejon Ostrołęka-Łomża-Zambrów.

W końcu 1921 przeniesiony został na stanowisko dowódcy Batalionu Celnego w m. Druja., na którym awansował do stopnia rotmistrza. W następnym roku pełnił służbę w Komendzie Głównej Batalionów Celnych, a w roku 1924 w 9 Dywizjonie Żandarmerii w Brześciu.

12 kwietnia 1927 awansowany został na majora i przeniesiony do 6 Dywizjonu Żandarmerii we Lwowie na stanowisko zastępcy dowódcy. Od września tego roku pełnił obowiązki dowódcy dywizjonu. W styczniu 1931 został zatwierdzony na stanowisku dowódcy 6 Dywizjonu Żandarmerii. ^[1] Na początku 1933 przeniesiony został do Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów-Powiat w celu odbycia praktyki poborowej. ^[2] W 1934 otrzymał ostatnie przeniesienie służbowe do Komendy Placu Grudziądz na stanowisko komendanta. ^[3] Na tym stanowisku pozostał do II wojny światowej. W czasie kampanii wrześniowej ewakuował się na wschód kraju i tam dostał do niewoli sowieckiej. Po raz ostatni był widziany 14 września 1939 w Kamieniu Koszyrskim przez siostrzeńca Jerzego Kluza. Był więźniem obozu w Starobielsku. Figuruje na Liście Starobielskiej pod poz. 2392. Zamordowany w kwietniu 1940 w Charkowie.

Minister Obrony Narodowej decyzją Nr 439/MON z dnia 5 października 2007 mianował go pośmiertnie do stopnia podpułkownika. ^[4] Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

[edytuj] Awanse:

• wachmistrz
• chorąży
• podporucznik
• porucznik
• rotmistrz zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów żandarmerii (w 1924 zajmował 22 lokatę)
• major 12 kwietnia 1927 ze starszeństwem z 1 stycznia 1927 i 3 lokatą w korpusie oficerów żandarmerii
• podpułkownik 5 października 2007 pośmiertnie

[edytuj] Ordery i odznaczenia:

• Krzyż Niepodległości (24.10.1931)
• Krzyż Walecznych – dwukrotnie
• Srebrny Krzyż Zasługi
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

[edytuj] Zobacz:

• Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)

[edytuj] Źródła:

• Rocznik Oficerski 1924, s. 964, 966.
• Rocznik Oficerski 1928, s. 669, 675.
• Rocznik Oficerski 1932, s. 287, 794.
• Wanda Roman, Żandarmi polscy zamordowani na Wschodzie. Wrzesień 1939-maj 1940, Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 3 (157), Warszawa 1996, ISSN 0043-7182, ss. 342.
• Tadeusz Wawrzyński, Oficerowie żandarmerii Kawalerowie Krzyża i Medalu Niepodległości, Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej Nr 24 z 2001 r., s. 4, 12.
• Jan Suliński, Żandarmeria Wojskowa w latach 1918-1947. Szkic organizacyjno-historyczny, Drukarnia Warszawskiego Okręgu Wojskowego, Warszawa 1994, s. 80, 81, 85, 110, 111, 114, 189, 190, 244, 473, 478.
• Grzegorz Ratajczyk, Żandarmeria Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, Dom Wydawniczy DUET, Toruń 2004, ISBN 83-89706-20-2, s. 39, 55, 57.
• S Zając, Oficerowie WP pomordowani przez stalinizm: mjr żand. Teofil Ney (1893-1940), „Polska Zbrojna” 1992, nr 214, s. 4.
• Edward Jaroszuk, Dywizjon Żandarmerii Wojskowej Nr 6. Lwowska żandarmeria w okresie międzywojennym, Biuletyn Żandarmerii Wojskowej Nr 10, listopad-grudzień 2005, s. 24-25.

Przypisy