V2

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy niemieckiej rakiety balistycznej. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

V2 w muzeum w Peenemünde

1. Głowica bojowa;
2. Żyroskopowy system naprowadzający;
3. Odbiornik radiowy systemu naprowadzającego;
4. Mieszanina alkoholu etylowego i wody;
5. Korpus pocisku;
6. Zbiornik ciekłego tlenu;
7. Zbiornik nadtlenku wodoru;
8. Butle ze sprężonym azotem;
9. Komora reakcyjna nadtlenku wodoru;
10. Pompa paliwowa;
11. Zapłonniki mieszaniny wodno-alkoholowej;
12. Rama zespołu napędowego;
13. Komora spalania (zewnętrzne powłoki);
14. Skrzydło;
15. Wtryskiwacze alkoholu;
16. Sterownice strumienia gazów wylotowych;
17. Powierzchnie sterowe (lotki);

V-2 (A4) (niem. Vergeltungswaffe-2, broń odwetowa nr 2) - pierwszy udany pocisk balistyczny o napędzie rakietowym, skonstruowana przez zespół niemieckich konstruktorów pod kierunkiem Wernhera von Brauna w czasie II wojny światowej.

Spis treści

1 Prace konstrukcyjne rakiety przed wybuchem wojny
2 Prace konstrukcyjne i próby rakiety w trakcie wojny
3 Rozpoznanie roli ośrodka Peenemünde przez aliantów
4 Bojowe użycie rakiety V-2
5 Po wojnie
6 Dane techniczne i taktyczne
7 Przypisy
8 Bibliografia
9 Zobacz też
10 Linki zewnętrzne

[edytuj] Prace konstrukcyjne rakiety przed wybuchem wojny

Projekt rakiety pionowego startu A4 (niem. Aggregat 4), znanej później pod wojskowym oznaczeniem V-2, opracowano już w połowie lat trzydziestych. Był to projekt konstrukcji nowej broni prowadzony pod nadzorem dowództwa Wojsk Lądowych Wehrmachtu, na który przeznaczono ogromne środki finansowe. Prace prowadzone były w doświadczalnym ośrodku rakietowym w pobliżu wioski Kumersdorf w lasach na południe od Berlina. Kierownikiem projektu z ramienia Wehrmachtu został gen. Walter Dornberger, dyrektorem technicznym, kierującym pracami badawczymi był Wernher von Braun.

Ze względu na wagę przywiązywaną do prac nad nową bronią przez kierownictwo III Rzeszy i Adolfa Hitlera osobiście oraz z powodu niewystarczających możliwości ośrodka w Kumersdorfie, w 1937 r. wybudowano nowy ośrodek badawczy na wyspie Uznam w pobliżu wioski Peenemünde. W tym samym roku prace nad bronią rakietową zostały przeniesione do nowego ośrodka i były tam prowadzone do końca wojny.^[1]

[edytuj] Prace konstrukcyjne i próby rakiety w trakcie wojny

Pierwszy udany start rakiety A4/V-2 przeprowadzono 13 czerwca 1942 r., ale rakieta eksplodowała po przeleceniu 1300 m. Całkowicie udana próba odbyła się 3 października tego samego roku.

Niektórzy twierdzą, że przygotowywano w tym celu prace w miejscowości Stępina, do której 27 sierpnia 1941 r.- po wylądowaniu na lotnisku w Krośnie udał się Adolf Hitler i Benito Mussolini, gdzie spędzili noc. Łukasz Ciepliński ps. Pług, Ostrowski, Ludwik, Apk, Grzmot, Bogdan (ur. 26 listopada 1913 r. w Kwilczu, pow. Międzychód – zm. 1 marca 1951 r (1913–1951), - od kwietnia 1941 r. Komendant Inspektoratu Rejonowego ZWZ–AK Rzeszów z podwładnymi przechwycił części pocisków V-1 i V-2 wiosną 1944 r. oraz wykrył tajnej kwatery Adolfa Hitlera w tunelu kolejowym pod wsią Wiśniowa, Stępina niedaleko Strzyżowa. Po tym udostępnieniu aliantom części V-1 i V-2, po lądowaniu angielskiego samolotu w niedalekich od Stępiny Warzycach pod Jasłem, miasto zostało zburzone w 90%. Teren pobliskiego Wzdowa, gdzie Adam Ostaszewski, konstruował pierwsze prototypy silników odrzutowych, był szczególnie penetrowany przez oddział SS por. Brauna.

7 marca 1943 r. w swojej kwaterze głównej "Wilczy Szaniec" Hitler odebrał raport Wernhera von Brauna o stanie prac nad pociskiem rakietowym A4/V-2. W czasie spotkania z Hitlerem von Braunowi towarzyszył gen. Walter Dornberger. W uznaniu osiągniętych wyników Hitler nadał von Braunowi tytuł profesorski.^[2]

W połowie lata 1943 r. w ośrodku doświadczalnym w Peenemünde uruchomiona została linia montażowa rakiet V-2. Uruchomienie drugiej linii oraz szerszą produkcję rakiet uniemożliwił Niemcom nalot na Peenemünde przeprowadzony przez alianckie lotnictwo bombowe w sierpniu 1943 r.^[1]

Masową produkcję rakiet V-2 Niemcy uruchomili we wrześniu 1943.

[edytuj] Rozpoznanie roli ośrodka Peenemünde przez aliantów

Do 1943 r. alianci nie zdawali sobie sprawy z wagi prac prowadzonych przez Niemców w ramach projektu A4/V-2 i powstającego w związku z nim zagrożenia dla Wielkiej Brytanii. Nie znali też roli ośrodka doświadczalnego w Peenemünde. Znaczenie tego ośrodka odkryte zostało przez wywiad AK w lutym 1943 r.

Między innymi informacje polskiego wywiadu stały się podstawą decyzji o zbombardowaniu Peenemünde przez brytyjskie lotnictwo bombowe RAF. Peenemünde zbombardowane zostało w nocy z 17 na 18 sierpnia 1943 r. Zniszczenie znacznej części ośrodka doświadczalnego opóźniło prace nad rozwojem rakiety i co ważniejsze, opóźniło uruchomienie masowej produkcji pocisków (rakieta V-2 została użyta przez Niemców dopiero po lądowaniu aliantów w Normandii 6 czerwca 1944 r.).

Nalot uświadomił Niemcom, że ośrodek w Peenemünde znajduje się w zasięgu alianckiego lotnictwa bombowego i że aliantom znana jest rola ośrodka. Zmusiło to Niemców do rozproszenia produkcji pocisków V-2 po terenie Rzeszy oraz do przeniesienia prób poligonowych rakiety w bezpieczniejszy rejon. Część produkcji przeniesiona została do ogromnej podziemnej fabryki w Nordhausen w górach Harz, funkcjonującej pod kryptonimem Dora (filia obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie). Próby poligonowe rakiety V-2 przeniesione zostały w rejon Pustków–Blizna (niem. Heidelager Blizna) na południu Polski. Pierwszą rakietę na nowym poligonie odpalono 5 listopada 1943 r.

W dniu 20 maja 1944 roku, w okolicach Sarnak, AK przejęła niewybuch V-2. Po rozebraniu na części został on zbadany w tajnych laboratoriach AK. W badaniach pocisku udział brali m.in. prof. Janusz Groszkowski, prof. Marceli Struszyński i inż. Antoni Kocjan). Najważniejsze części rakiety oraz wyniki badań zabrane zostały do Wielkiej Brytanii w nocy z 25 na 26 lipca 1944 przez brytyjski samolot, który wylądował na terenie okupowanej Polski w pobliżu Tarnowa (operacja "Most III").

W lipcu i sierpniu 1944 r. Amerykanie dokonali trzech nalotów na Peenemünde, podczas których około 1.200 samolotów B-17 "latających fortec" zrzuciło 3.000 ton bomb. Pierwszy z tych nalotów (dzienny) odbył się 18 lipca 1944 r. 379 ciężkich bombowców pod osłoną lotnictwa myśliwskiego zrzuciło 920,6 ton bomb na Peenemünde.^[1]

[edytuj] Bojowe użycie rakiety V-2

Głównym przeznaczeniem pocisków V-2 był ostrzał miast Wielkiej Brytanii. W tym celu na francuskim wybrzeżu kanału La Manche Niemcy przygotowali schrony-wyrzutnie do wystrzeliwania rakiet. Zniszczenie znacznej części wyrzutni przez alianckie lotnictwo zmusiło Niemców do przygotowania wystrzeliwania rakiet V-2 z ruchomych wyrzutni, których 45 miało być rozmieszczonych na wybrzeżu francuskim od Calais do Cherbourga. Inwazja wojsk alianckich w czerwcu 1944 r. w Normandii uniemożliwiła realizację i tego planu.

Ostatecznie rakiety V-2 wystrzeliwano z terenu Holandii z okolic Hagi. Pierwsza rakieta V-2 odpalona została 8 września 1944 o godz. 8.30 na Paryż. Do 27 marca 1945 r. z Holandii odpalono około 5.500 rakiet, z których 2.894 trafiły Londyn, około 1.600 Antwerpię, Brukselę i prawdopodobnie jedna - Paryż. Celem były także inne miasta, m.in. Liege w Belgii, Lille we Francji, Maastricht w Holandii. Od 12 października Hitler wydał rozkaz atakowania rakietami tylko Londynu i Antwerpii (jedynego w 1944 dużego portu aliantów zaopatrującego front zachodni).

Do zakończenia działań bojowych przez jednostki rakietowe ogółem odpalono 5.500 rakiet V-2. Około 70% z nich trafiło w cele. Ostatnią rakietę odpalono 27 marca 1945.

[edytuj] Po wojnie

Po zakończeniu wojny Wernher von Braun przechwycony został przez Amerykanów (zobacz: operacja Paperclip). W Stanach Zjednoczonych von Braun, korzystając ze swoich doświadczeń budowy rakiety V-2, zbudował rakietę Saturn 5, która wynosiła statki misji Apollo na Księżyc. Z drugiej strony "żelaznej kurtyny" korzystając z pomocy wziętych do niewoli niemieckich konstruktorów i kopiując rozwiązania V-2, Związek Radziecki zbudował pocisk R-1.

[edytuj] Dane techniczne i taktyczne

długość: 14,03 m,
średnica rakiety: 1,65 m,
rozpiętość lotek: 6,20 m,
masa rakiety gotowej do startu: 12.963 – 13.000 kg,
masa ładunku wybuchowego: 975 kg^[3],
prędkość rakiety: od 2900 do 5.500 km/h,
maksymalny ciąg silnika: 25.200 kg,
zasięg: 320 (później 380) km.

Przypisy

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Martin Middlebrook: Nalot na Peenemünde; Wydawnictwo MON, Warszawa 1987, ISBN 83-11-07319-8
↑ Teczka Hitlera, red. Henrik Eberli, Mathias Uhl, Świat Książki, Warszawa 2005, Bertelsmann Media Sp.z o.o., ISBN 83-247-0047-1; str. 137
↑ W głowicy bojowej zastosowano materiał wybuchowy o względnie niskiej sile eksplozji. Rozwiązanie to spowodowane było chęcią uniknięcia jego przedwczesnej detonacji podczas lotu - na skutek tarcia wywołanego oporem aerodynamicznym niektóre elementy rakiety nagrzewały się do temperatury około 650°C (za www.v2rocket.com)

[edytuj] Bibliografia

Tracy Dungan: V-2: A Combat History of the First Ballistic Missile, Westholme Publishing ([1]) 2005, ISBN 1-59416-012-0
Bogusław Wołoszański: Tajna wojna Hitlera, ISBN 83-904972-2-0
Claremont Institute: SS-1A (en)