Wikipedysta:Voytek s/brudnopis

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy pancernika typu Iowa z II wojny światowej. Zobacz też: USS Missouri, aby zobaczyć inne okręty o tej samej nazwie.

USS „Missouri”
USS „Missouri” po modernizacji w latach 80.
Opis
Producent	Stany Zjednoczone
Klasa	pancernik
Typ	Iowa
Historia
Stocznia	New York Navy Yard
Położenie stępki	6 stycznia 1941
Wodowanie	29 stycznia 1944
Rozpoczęcie budowy	11 czerwca 1944
Zakończenie budowy	31 marca 1992
Służba
Użytkownik	U.S. Navy
Znak taktyczny	BB-63
Numer burtowy	63
Wejście do służby	16 kwietnia 1944
Wycofanie ze służby	30 września 1991
Działania zbrojne
II wojna światowa, wojna koreańska, I wojna w Zatoce Perskiej

USS Missouri (BB-63) — amerykański pancernik typu Iowa nazywany także „Mighty Mo” (ang. wszechmocny Mo) lub „Big Mo” (ang. wielki Mo). Jest trzecim okrętem US Navy nazwanym na cześć stanu Missouri. USS „Missouri” jest ostatnim pancernikiem zbudowanym przez Stany Zjednoczone, a wśród innych okrętów typu Iowa wyróżnił się tym, że na jego pokładzie podpisano 2 września 1945 o godzinie 9.00 akt kapitulacji Cesarstwa Japonii kończący II wojnę światową. „Missouri” został zamówiony 12 czerwca 1940, a stępkę pod jego budowę położono 6 stycznia 1941 w stoczni New York Navy Yard w nowojorskim Brooklynie.

W czasie służby w US Navy „Missouri” wziął udział w takich akcjach bojowych prowadzonych w ramach II wojny światowej, jak bitwa o Iwo Jimę i bitwa o Okinawę, a także ostrzeliwał ogniem artylerii pokładowej Wyspy Japońskie Hokkaido i Honsiu. Po zakończeniu działań wojennych pancernik powrócił do Stanów Zjednoczonych, aby wkrótce w ramach sił ONZ wziąć udział w kolejnym konflikcie zbrojnym – wojnie koreańskiej. Po powrocie z Azji w 1955 okręt został wycofany do rezerwy i przesunięty do Floty Rezerwowej Stanów Zjednoczonych bardziej znanej pod nazwą mothball fleet (naftalinowa flota^[1]). W 1984 został zmodernizowany i przywrócony do służby w ramach planu marynarki 600 okrętów (ang. 600-ship Navy), a w 1991 uczestniczył w działaniach wojennych w Zatoce Perskiej.

Ostateczne wycofanie ze służby pancernika „Missouri” nastapiło 31 marca 1992. Podczas całej służby okręt uzyskał 11 gwiazd bojowych (ang. battle star) za udział w misjach bojowych od II wojny światowej przez konflikt w Korei, aż do działań w Zatoce Perskiej. Ostateczne skreślenie okrętu z Rejestru Okrętów Marynarki Wojennej (ang. Naval Vessel Register) nastąpiło w styczniu 1995, a później okręt trafił do Pearl Harbor na Hawajach, gdzie od 1999 pełni rolę okrętu-muzeum pozostając pod opieką Towarzystwa Pamięci USS „Missouri” (ang. USS Missouri Memorial Association - MMA)^[2]. Od wybudowania do momentu ostatniego wycofania do rezerwy pancernik pozostawał łącznie 16 lat i 4 miesiące w aktywnej służbie.

[edytuj] Budowa

Zobacz więcej w osobnych artykułach: Pancerniki typu Iowa, Uzbrojenie pancerników typu Iowa.

USS „Missouri” był jednym z sześciu zaplanowanych „szybkich pancerników” typu Iowa, których projekt opracowano w 1938 roku w Wydziale Przygotowawczym Biura Konstrukcji i Napraw. Ostatecznie pomimo rozpoczęcia budowy wszystkich sześciu pancerników jedynie cztery zostały ukończone, a „Missouri” był trzecim zbudowanym okrętem tego typu, ale czwartym i ostatnim pancernikiem przyjętym do służby w US Navy^[3]. W momencie wprowadzenia USS „Missouri” do służby, w trakcie budowy były dwa inne pancerniki typu Iowa: USS „Illinois” i USS „Kentucky”, które ostatecznie nigdy nie zostały ukończone. Amerykańska marynarka wojenna planowała wprowadzenie kolejnego typu pancerników Montana, ale ze względu na przerwanie budowy okrętów „Illinois” i „Kentucky” zrezygnowano również z okrętów Montana zanim pod którykolwiek z nich została położona stępka. W skali świata jedynie dwa pancerniki zostały wybudowane po wprowadzeniu do służby USS „Missouri”: brytyjski HMS „Vanguard” i ostatni w historii francuski „Jean Bart”.

Pancerniki typu Iowa mają rozmiary 271 metrów długości i prawie 33 metry szerokości, które zostały tak dobrane ze względu na konieczność zachowania specyfikacji Panamax określającej maksymalne rozmiary jednostki pływającej jaka może być śluzowana przez Kanał Panamski. Dzięki temu pancerniki mogły być w krótkim czasie przemieszczane pomiędzy akwenami Oceanu Atlantyckiego i Pacyfiku. Wyporność USS „Missouri”, która została określona na 45000 ton traktat londyńskim z 1936 roku, zgadzała się z jego postanowieniami jedynie na papierze. Pełna wyporność jednostki po załadowaniu i uzbrojeniu wyniosła około 58000 ton.

Mary Margaret Truman z ojcem i dwoma admirałami podczas ceremonii chrztu okrętu

USS „Missouri” został zamówiony 12 czerwca 1940 roku, a 9 stycznia 1941 w nowojorskiej stoczni New York Naval Shipyard w Brooklynie położono stępkę pod jego budowę. Konstrukcja okrętu trwała prawie dokładnie trzy lata, gdyż 29 stycznia 1944 zwodowano go i ochrzczono imieniem amerykańskiego stanu Missouri. Matką chrzestna pancernika została Mary Margaret Truman, córka ówczesnego senatora tego stanu, a później prezydenta Stanów Zjednoczonych Harry'ego S. Trumana ^[4]. Przyjęcie do służby w US Navy nastąpiło 11 czerwca tego samego roku.

USS „Missouri” tak jak pozostałe pancerniki typu Iowa były jednymi z najciężej uzbrojonych okrętów amerykańskich. Bateria artylerii głównej składała się z dziewięciu odtylcowych dział morskich Mark 7 kalibru 406 mm (16 cali) i długości luf wynoszącej 50 kalibrów^[5] zainstalowanych w trzech wieżach artyleryjskich: dwóch w części dziobowej i jednej na rufie okrętu, określanych jako konfiguracja „2-A-1”. Działa te były zdolne do wystrzeliwania 1225 kg pocisków przeciwpancernych na odległość 44 km (24 Mm).

Artyleria średnia składała się z dziesięciu dwudziałowych wież z armatami kalibru 127 mm, mogących ostrzeliwać cele oddalone o 14 km (9 Mm).

Wraz z rozwojem lotnictwa, którego zadaniem było wywalczenie i utrzymanie przewagi w powietrzu, zaistniała konieczność chronienia rosnącej floty własnych lotniskowców. Dlatego też pancernik „Missouri” został wyposażony w szeroki wachlarz uzbrojenia przeciwlotniczego składającego się z armat Oerlikon kal. 20 mm i Bofors kal. 40 mm zdolnego ochronić własne lotniskowce przed atakami z powietrza. Po przywróceniu do służby w 1984 z USS „Missouri” zdjęto całą artylerię przeciwlotniczą zastępując ją czterema zestawami Phalanx CIWS chroniącymi okręt przed nieprzyjacielskimi samolotami i pociskami rakietowymi. Zamontowano również 2 kontenery MK-143 Armored Box Launcher dla 8 pocisków BGM-109 Tomahawk i 4 czterokontenerowe wyrzutnie Mk 141 dla 16 pocisków RGM-84 Harpoon^[6].

Maszynownia okrętu mieści osiem kotłów parowych Babcock and Wilcox typu M zasilających cztery turbiny parowe General Electric z podwójnym rozprężaniem pary, z których każda napędza wał zakończony śrubą. Zewnętrzne śruby pancernika mają średnicę 5,5 m i cztery łopaty, natomiast nieznacznie mniejsze wewnętrzne o średnicy 5,3 m mają po pięć łopat^[7]. Maszyny te pozwalają pancernikowi rozwinąć prędkość ponad 33 węzłów (61 km/h) co czyni pancerniki typu Iowa najszybszymi tej klasy jednostkami jakie kiedykolwiek pływały.

Chociaż numer kadłuba USS „Wisconsin” BB-64 jest w kolejności najwyższy ze wszystkich pancerników amerykańskich, to został on ukończony szybciej niż „Missouri” oznaczny numerem BB-63. Fakt ten uczynił z USS „Missouri” ostatni ukończony pancernik US Navy^[3][8].

[edytuj] Druga wojna światowa (1944–1945)

[edytuj] Testy morskie i służba w Task Force 58

USS „Missouri” na wodach zatoki Chesapeake podczas rejsu testowego w 1944.

Po próbach w porcie i testowym rejsie, oraz ćwiczeniach bojowych na wodach zatoki Chesapeake „Missouri” opuścił Norfolk 11 listopada 1944. Przepłynął przez Kanał Panamski udając się na Pacyfik, a następnie dotarł do San Francisco gdzie dołączył do floty jako okręt flagowy. 14 grudnia okręt udał się w kierunku Hawajów przybywając do Pearl Harbor 24 grudnia 1944. W rejs w kierunku Ulithi, wyspy w archipelagu karolińskim, gdzie miał pełnić rolę tymczasowej bazy dla wiceadmirała Marca Mitschera, udał się 2 stycznia 1945 docierając tam 13 stycznia. Po dwóch tygodniach pancernik USS „Missouri” wyruszył w kolejny rejs jako osłona dla lotniskowca USS „Lexington” w ramach Task Force 58 (w skrócie TF 58 – Grupa Uderzeniowa 58) dowodzonej przez Mitschera. Z tego lotniskowca w dniu 16 lutego przeprowadzono pierwszy od słynnego rajdu płk. Doolittle'a nalot na Wyspy Japońskie^[4].

Następnie „Missouri” udał się wraz z lotniskowcami w kierunku wyspy Iwo Jima, gdzie 19 stycznia przy pomocy artylerii głównej rozpoczął bombardowanie wybrzeża wspierając lądujące wojska amerykańskie. Po powrocie Task Force 58 na Ulithi 5 marca, USS „Missouri” został przydzielony do grupy osłaniającej lotniskowiec USS „Yorktown” i już tydzień później opuścił Ulithi udając się w kierunku Wysp Japońskich. Podczas ataków na cele położone na wybrzeżu Morza Wewnętrznego Japonii, które rozpoczęto 18 marca, artylerzyści z pancernika zestrzelili pięć nieprzyjacielskich samolotów^[4].

Ataki na cele położone na południowo-zachodnim wybrzeżu Honsiu, głównie lotniska i bazy morskie, trwały aż do 19 marca, gdy podczas nalotu samolotów japońskich dwie bomby trafiły w lotniskowiec USS „Franklin” przebijając dwa pokłady: hangarowy i rufowy, czego skutkiem było całkowite unieruchomienie okrętu.

Krążownik USS „Pittsburgh” odholował lotniskowiec na Ulithi, a „Missouri” wraz z pozostałymi jednostkami grupy stanowił ich osłonę. Po odeskortowaniu lotniskowca do portu 22 marca pancernik obrał kurs na Okinawę rozpoczynając dwa dni później, wraz z innymi pancernikami Task Force 58 jej bombardowanie przed inwazją wojsk amerykańskich^[4]. Celem ataku było ostrzeliwanie południowo-wschodnich wybrzeży wyspy, a tym samym odciągnięcie uwagi wojsk japońskich od zachodniej strony wyspy, prawdziwego miejsca lądowania. Rankiem 1 kwietnia podczas szturmu wybrzeża przez żołnierzy US Army i piechoty morskiej „Missouri” powrócił do grupy osłaniającej lotniskowce, których zadaniem było przeciwdziałanie japońskiej próbie wsparcia własnych sił na Okinawie, która przeszła do historii pod nazwą operacja Ten-Go. W skład sił japońskich wszedł największy pancernik świata „Yamato”, lekki krążownik „Yahagi”, oraz osiem niszczycieli. W wyniku działania lotnictwa amerykańskiego zarówno „Yamato” jak i „Yahagi”, a także jeden z niszczycieli zostały zatopione. Trzy inne niszczyciele zostały na tyle poważnie uszkodzone, że zdecydowano o ich samozatopieniu, a pozostałe cztery wróciły do Sasebo^[4].

Pierwszy atak Kamikaze na okręt USS „Missouri” 11 kwietnia 1945. Widoczny samolot A6M Zero na chwilę przed uderzeniem w burtę.

11 kwietnia miał miejsce skierowany w „Missouri” samobójczy atak kamikaze, gdy japoński samolot uderzył w prawą burtę okrętu w pobliżu wieży artylerii średniej numer 3. Na pokładzie pozostały jedynie fragmenty maszyny i ciało pilota, natomiast cały samolot wraz z bombami nie eksplodował, a jedynie przeleciał przez pokład i spadł do morza. Jedynym efektem ataku był pożar wzniecony na pokładzie, który został stłumiony w kilka minut, a żaden z marynarzy amerykańskich nie ucierpiał^[4]. Dowodzący pancernikiem komandor William M. Callaghan zdecydował, że młody japoński pilot zginął z honorem wypełniając swój obowiązek najlepiej jak umiał, dlatego rozkazał aby pochować go zgodnie z ceremoniałem wojskowym. Nie wszyscy członkowie załogi zgadzali się z tą decyzją, postrzegając pilota jedynie jako wroga, który próbował ich pozabijać, ale rozkaz Callaghana został wypełniony i następnego dnia Japończyk został z honorami wojskowymi pochowany w morzu przykryty japońską flagą wykonaną przez trzech amerykańskich marynarzy^[9].

Drugi atak kamikaze spowodował znacznie większe straty niż pierwszy. Samolot japoński wprawdzie nie trafił bezpośrednio w okręt, ale przelatując bardzo blisko pokładu rufowego zaczepił skrzydłem o dźwig do podnoszenia wodnosamolotów, ale eksplodował dopiero po wpadnięciu do morza za rufą okrętu. Odłamki z eksplozji raniły na pokładzie kilku marynarzy i nieznacznie uszkodziły osłony trzeciej wieży artylerii głównej^[7].

Około 23:05 dnia 17 kwietnia USS „Missouri” wykrył nieprzyjacielski okręt podwodny znajdujący się około 12 mil (22 km) od ochranianej formacji lotniskowców. Natychmiastowa operacja ataku ataku podjęta przez lekki lotniskowiec USS „Bataan” i cztery niszczyciele doprowadziła do zatopienia japońskiego okrętu I-56^[4].

5 maja pancernik „Missouri” odłączył się od grupy Task Force 58 odpływając do Ulithi. Podczas całej kampanii w pobliżu Okinawy załoga okrętu zestrzeliła samodzielnie pięć nieprzyjacielskich samolotów i sześć kolejnych wspólnie z innymi okrętami, a jeden niszcząc prawdopodobnie. Okręt pomógł również odeprzeć 12 dziennych i 4 nocnych ataków na ochranianą grupę lotniskowców. Bombardując wybrzeża zniszczono wiele stanowisk artyleryjskich, oraz innych instalacji wojskowych, rządowych i przemysłowych^[4].

[edytuj] Służba w Trzeciej Flocie admirała Halseya

„Missouri” przybył do Ulithi 9 maja 1945, a następnie udał się do Apra Harbor na wyspie Guam w archipelagu Marianów. Zaraz po przybyciu okrętu 18 maja, admirał William F. Halsey, Jr. głównodowodzący 3 Floty przeniósł na jego pokład swoją banderę^[10]. Okręt opuścił Mariany 21 maja by już 27 tego samego miesiąca dołączyć do sił amerykańskich bombardujących Okinawę. Należący teraz do 3 Floty USS „Missouri” podążył wraz z grupą okrętów w kierunku Kiusiu, gdzie 2 i 3 czerwca prowadził ostrzał japońskich lotnisk i instalacji wojskowych. W dniach 5-6 czerwca rozpętał się tajfun, który spowodował urwanie dziobu krążownika USS „Pittsburgh”, ale na pokładzie „Missouri” doszło do jedynie niewielkich uszkodzeń. Kolejny atak na Kiusiu nastąpił 8 czerwca, a po jego zakończeniu pancernik został wycofany do portu San Pedro na filipińskiej wyspie Leyte po trzech miesiącach nieustannej służby w ramach kampanii na Okinawie^[4].

Właśnie tutaj Trzecia Flota wraz z flagowym okrętem „Missouri” przygotowywała się do ataku na Tokyo po wpłynięciu na japońskie wody terytorialne. Flota obrała kurs na Japonię 8 lipca, a już 2 dni później zaskoczyć atakiem stolicę kraju, a następnie 13 i 14 lipca zbombardować cele na Honsiu i Hokkaido. Po raz pierwszy w historii Japonii ostrzał z artylerii pokładowej okrętu wojennego spowodował tak wielkie zniszczenia głównych instalacji przemysłowych na wyspach, gdy 15 lipca USS „Missouri” zbliżył się do wybrzeża Hokkaido atakując fabryki Nihon Steel Co. i Wanishi Ironworks w Muroran^[4].

W nocy z 17 na 18 lipca „Missouri” bombardował cele przemysłowe na Honsiu. Ataki na pozostałe cele na wybrzeżu Morza Wewnętrznego trwały jeszcze 25 lipca 1945, a pancernik zapewniał ochronę lotniskowców wysyłających samoloty przeciwko japońskiej stolicy. Do końca miesiąca flota amerykańska całkowicie zapanowała nad wodami terytorialnymi Japonii, a zadaniem „Missouri” i reszty Trzeciej Floty było utrzymanie tego stanu tak na morzu jak i w powietrzu^[4].

Ostrzał Hokkaido i północnej części Honsiu wznowiono 9 sierpnia w dniu zrzucenia drugiej bomby atomowej, a już następnego dnia o 20.54 na pokład pancernika dotarła nieoficjalna wiadomość o gotowości Japonii do kapitulacji na warunkach podanych przez Cesarza, który wymagał pozostawienia mu przywileju jedynego władcy kraju. O 7:45 15 sierpnia otrzymano oficjalną wiadomość, że prezydent Harry S. Truman zawiadomił o zaakceptowaniu przez Japonię propozycji bezwarunkowej kapitulacji^[4].

[edytuj] Podpisanie aktu kapitulacji Cesarstwa Japonii

Zobacz więcej w osobnym artykule: Kapitulacja Japonii.

Marynarze i oficerowie sił alianckich obserwują generała armii Douglasa MacArthura podpisującego dokumenty podczas ceremonii kapitulacji na pokładzie „Missouri” w dniu 2 września 1945. Bezwarunkowa kapitulacja Japonii wobec aliantów oficjalnie zakończyła II wojnę światową.

Głównodowodzący Brytyjską Flotą Pacyfiku, admirał Bruce Fraser wszedł na pokład USS „Missouri” 16 sierpnia i nadał admirałowi Halseyowi Order Imperium Brytyjskiego. W dniu 21 sierpnia 200 marynarzy i oficerów z „Missouri” zostało oddelegowanych na USS „Iowa” do tymczasowej służby w ramach sił okupacyjnych stolicy Japonii, a sam pancernik wpłynął osiem dni później, 29 sierpnia do Zatoki Tokijskiej w celu przygotowania sie do ceremonii podpisania oficjalnej kapitulacji Japonii^[4].

Oficerowie wysokiej rangi, jako przedstawiciele sił sprzymierzonych weszli na pokład okrętu 2 września. Byli wśród nich przedstawiciele: Wolnej Francji generał Leclerc, Republiki Chińskiej generał Xu Yongchang, ZSRR generał lejtnant Kuźma Nikołajewicz Derewianko, Australii generał Thomas Blamey, Kanady pułkownik Lawrence Moore Cosgrave, Holandii wiceadmirał Conrad Emil Lambert Helfrich i Nowej Zelandii wicemarszałek lotnictwa Leonard Monk Isitt. Głównodowodzący flotą amerykańską admirał Chester Nimitz wszedł na pokład „Missouri” krótko po 8:00, a głównodowodzący sił sprzymierzonych na Pacyfiku generał Douglas MacArthur o 8:43. Delegacja japońska z ministrem spraw zagranicznych Mamoru Shigemitsu na czele, przybyła o 8:56. O 9:02 generał MacArthur podszedł do przygotowanych mikrofonów rozpoczynając trwającą 23 minuty i transmitowaną przez radio ceremonię kapitulacji Japonii^[4].

Podczas ceremonii kapitulacji, pokład USS „Missouri” był udekorowany jedynie dwoma flagami amerykańskimi. Jedną z nich była ta sama flaga, która powiewała na maszcie okrętu komandora Matthew Perry'ego gdy pływał on do Zatoki Tokijskiej niemal sto lat wcześniej z żądaniem otwarcia japońskich portów dla zagranicznych statków handlowych. W literaturze pojawia się wzmianka jakoby druga z flag była tą samą która 7 grudnia 1941 roku, w dniu japońskiego ataku na Pearl Harbor powiewała nad Białym Domem czy Kapitolem, w rzeczywistości jednak była to „...po prostu zwykła flaga wojskowa”^[11].

Około 9.30 japońscy emisariusze opuścili pokład pancernika. Po południu 5 września admirał Halsey przeniósł swoją banderę na pancernik „South Dakota”, a następnego dnia rano „Missouri” opuścił Zatokę Tokijską. W ramach operacji „Czarodziejski Dywan” okręt przewiózł z Guam w kierunku Hawajów grupę żołnierzy amerykańskich i 20 września przybył do Pearl Harbor. 28 września okręt został przejęty przez admirała Nimitza^[4].

[edytuj] Okres powojenny (1946–1950)

Śluzowanie USS „Missouri” przez Kanał Panamski w drodze do Stanów Zjednoczonych w październiku 1945.

Następnego dnia, 29 września 1945 pancernik opuścił Pearl Harbor i udał sie w stronę Kanału Panamskiego, a później Nowego Jorku gdzie dotarł 23 października. Po przybyciu swoją flagę zawiesił na okręcie admirał Jonas Ingram głównodowodzący Floty Atlantyckiej. Cztery dni później z dział USS „Missouri” oddano 21 strzałową salwę honorową na cześć goszczącego na pokładzie pancernika z okazji „Święta Marynarki Wojennej” prezydenta Harry'ego Trumana^[4].

Po remoncie w stoczni New York Naval Shipyard i krótkim rejsie treningowym na Kubę, USS „Missouri” powrócił do Nowego Jorku. Po południu 21 marca 1946 na okręt załadowano trumnę ze szczątkami zmarłego w 1944 tureckiego ambasadora w Stanach Zjednoczonych Münira Ertegüna. Następnego dnia okręt odpłynął w kierunku Gibraltaru a 5 kwietnia zakotwiczył na wodach Bosforu w pobliżu Stambułu. Zarówno podczas transportu trumny na brzeg jak i w czasie pogrzebu z pokładu pancernika oddano 19 strzałowe salwy honorowe^[4].

USS „Missouri” opuścił Stambuł 9 kwietnia i tego samego dnia zacumował w greckim porcie w Pireusie. Wizyta pancernika miała miejsce w roku wzrostu zainteresowania i aktywności radzieckiej w obszarze Bałkanów. Na terenie Grecji istniało zagrożenie wybuchu inspirowanej przez komunistów wojny domowej, której celem miałoby być rozszerzenie wpływu ZSRR w rejonie Morza Śródziemnego. Związek Radziecki zażądał od Turcji zapewnienia bazy dla sił morskich na greckich wyspach Dodekanez w zamian za wspólną kontrolę nad cieśniną Dardanele łączącą Morze Czarne ze Śródziemnym^[4].

Rejs USS „Missouri” po wschodnich akwenach Morza Śródziemnego wpłynął pozytywnie na nastroje społeczeństw Grecji i Turcji, stając się symbolem zainteresowania Stanów Zjednoczonych niezależnością obu narodów^[4].

Pancernik opuścił port w Pireusie 26 kwietnia i w drodze do Norfolk, gdzie dotarł 9 maja zawijał jeszcze do portów w Tangerze i Algierze. Trzy dni później okręt odpłynął w kierunku portorykańskiej wyspy Culebra, aby dołączyć do 8 Floty admirała Mitschera w celu odbycia największych od zakończenia wojny manewrów na Atlantyku. „Missouri” powrócił z ćwiczeń do portu w Nowym Jorku 27 maja i cały kolejny rok pełnił służbę na wodach przybrzeżnych od cieśniny Davisa w pobliżu Grenlandii do Karaibów. W tym czasie prowadzono na okręcie szkolenia kadry dowódczej^[4]. Podczas ćwiczeń artyleryjskich prowadzonych w dniu 13 grudnia na północnym Atlantyku USS „Missouri” został przypadkowo trafiony pociskiem oświetlającym. W wypadku nie odnotowano poszkodowanych członków załogi^[12]

USS „Missouri” po przypadkowym wejściu na mieliznę rankiem 17 stycznia 1950.

W dniu 30 sierpnia 1947 USS „Missouri” wpłynął do portu w Rio de Janeiro, gdzie odbywała się konferencja w sprawie nowego traktatu obronnego pomiędzy państwami obu Ameryk. 2 września prezydent Stanów Zjednoczonych Harry Truman przybył na „Missouri” na pokładzie którego świętowano podpisanie traktatu z Rio rozszerzającego postanowienia doktryny Monroe'a. Ustalono, że atak na którykolwiek z sygnatariuszy traktatu będzie uznany za atak na wszystkich jego członków^[4].

Rodzina prezydenta Trumana dołączyła do niego 7 września i razem wrócili na pokładzie pancernika do Norfolk, gdzie dotarli 19 września. Następnie od 23 września do 10 marca 1948 okręt przeszedł remont w stoczni nowojorskiej, po zakończeniu którego przeprowadzono ćwiczenia w pobliżu bazy Guantanamo. Latem 1948 pancernik odbywał rejsy szkoleniowe dla kadetów i oficerów rezerwy, a 1 listopada wyszedł z portu w Norfolk w trzytygodniowy rejs szkoleniowy na arktycznych wodach cieśniny Davisa. W ciągu następnych dwóch lat USS „Missouri” uczestniczył w ćwiczeniach morskich na Atlantyku prowadzonych na akwenach sięgających od wód przybrzeżnych Nowej Anglii aż do Karaibów. Jedynie latem przeprowadzono dwie tury szkoleń dla kadetów. Kolejny remont w stoczni marynarki wojennej Norfolk Naval Shipyard przeprowadzono w okresie od 23 września 1949 do 17 stycznia 1950^[4].

W drugiej połowie lat 40. XX wieku wszystkie rodzaje amerykańskich sił zbrojnych zmniejszyły liczbę posiadanego uzbrojenia w porównaniu do stanu z czasów wojny. W rezultacie wiele należących do US Navy jednostek pływających różnych typów zostało wycofanych z uzbrojenia i skierowanych na złom lub do floty rezerwowej rozlokowanej na wschodnim i zachodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych. W ramach zmniejszania liczebności floty trzy pancerniki typu Iowa zostały wycofane ze służby, a jedyną jednostką tego typu która pozostała na uzbrojeniu był USS „Missouri” na którego wycofanie nie zgodził się prezydent Truman. Wbrew wnioskowi Sekretarza Obrony Louisa Johnsona, Sekretarza Marynarki Wojennej Johna L. Sullivana i Szefa Operacji Morskich Louisa E. Denfelda Truman polecił utrzymanie pancernika „Missouri” w służbie częściowo ze względu na swój własny wkład w powstanie okrętu, a częściowo na osobę swojej córki Margaret Truman, która była matką chrzestną okrętu^[13][14].

Jedyny pozostający w służbie amerykański pancernik pełnił służbę na morzu do 17 stycznia 1950, gdy rankiem wypłynął na ćwiczenia z Hampton Roads i w pobliżu Old Point Comfort wszedł na mieliznę 1,6 mili (3 km) od latarni morskiej Thimble Shoals Light. Okręt uderzył w dno w odległości trzech swoich długości od głównego kanału żeglugowego na tyle mocno, że jego linia wodna podniosła się nad powierzchnię o ponad 2 metry^[4]. Fakt zajścia tego zdarzenia został wykorzystany do krytyki Stanów Zjednoczonych przez Związek Radziecki, który zamieścił opis zdarzenia w publikacji „Czerwona Flota”^[12]. Z pomocą holowników, pontonów oraz nadciągającego przypływu udało się ściągnąć okręt z mielizny 1 kwietnia 1950 i odholować do stoczni w celu naprawy^[4].

[edytuj] Wojna koreańska (1950–1955)

W 1950 wojska Korei Północnej przekroczyły 38 równoleżnik wkraczając na terytorium Korei Południowej, a w odpowiedzi na tę agresję Rada Bezpieczeństwa ONZ uchwaliła 27 czerwca wysłanie do Korei sił międzynarodowych. Prezydent Stanów Zjednoczonych Harry S. Truman w momencie inwazji przebywał na urlopie^[15], ale dość szybko wydał amerykańskim siłom zbrojnym stacjonującym w Japonii rozkaz przebazowania do Korei Południowej. Ponadto, polecił wysłanie ze Stanów Zjednoczonych dodatkowych sił piechoty, czołgów, samolotów myśliwskich i bombowych, oraz silnych sił morskich w celu wsparcia Republiki Korei. W ramach mobilizacji odwołano z floty atlantyckiej także pancernik „Missouri”, który 19 sierpnia wypłynął z Norfolk z misją wsparcia wojsk ONZ na Półwyspie Koreańskim^[4].

Vought F4U-4B Corsair z eskadry myśliwskiej VF-113 „Stingers” lecący ponad ugrupowaniem okrętów, włącznie z USS „Missouri”. Inchon, Korea 15 sierpnia 1950.

14 września na zachód od Kiusiu, USS „Missouri” dołączył do sił Narodów Zjednoczonych, stając się okrętem flagowym kontradmirała A. E. Smitha. Pancernik dotarł do wybrzeży koreańskich 15 września 1950 rozpoczynając bombardowanie miasta Samcheok w celu odwrócenia uwagi od lądujących w pobliżu Inch'ŏn wojsk amerykańskiego X Korpusu Ekspedycyjnego. Był to pierwszy przypadek od zakończenia II wojny światowej, gdy „Missouri” ostrzeliwał cele na lądzie. Pancernik prowadził bombardowanie w towarzystwie krążownika USS „Helena” i dwóch niszczycieli, wspierając w ten sposób ofensywę amerykańskiej 8 Armii^[4].

„Missouri” przybył do Inch'ŏn 19 września, a 10 października stał się okrętem flagowym dowodzącego 5 Flotyllą Krążowników kontradmirała J. M. Higginsa. Cztery dni później pancernik przybył do zlokalizowanej na japońskiej wyspie Kiusiu amerykańskiej bazy morskiej Sasebo, gdzie pełnił służbę jako okręt flagowy wiceadmirała A. D. Struble'a, głównodowodzącego 7 Floty, a następnie wypłynął z misją ochrony lotniskowca USS „Valley Forge” u wschodnich wybrzeży Korei, gdzie do 26 października prowadził bombardowanie celów lądowych w rejonach Ch'ŏngjin i Tanch'ŏn, oraz w pobliżu Wonsan pełniąc kolejną misję ochrony lotniskowców^[4].

Lądujące w pobliżu Inch'ŏn wojska generała MacArthura przecięły linie zaopatrzeniowe armii północnokoreańskiej, w rezultacie powodując długotrwały odwrót sił Korei Północnej z terytorium Korei Południowej. Odwrót ten był monitorowany przez Chińską Republikę Ludową obawiającą się, że kontrofensywa sił Narodów Zjednoczonych może w konsekwencji doprowadzić do powstania kraju kapitalistycznego tuż za jej granicami, a później do rozpoczęcia działań przeciwko Chinom.

Dowódcy sił ONZ, a zwłaszcza amerykański generał Douglas MacArthur, rozważali możliwość potencjalnej kampanii przeciwko Chinom. Dlatego, aby odwieść wojska Narodów Zjednoczonych od całkowitego zajęcia Półwyspu Koreańskiego Chińska Republika Ludowa wystosowała drogą dyplomatyczną ostrzeżenie, że użyje siły aby bronić własnych granic. Ostrzeżenia te nie zostały potraktowane poważnie z wielu przyczyn, z których główną był brak wystarczającej liczby samolotów zdolnych do zapewnienia obrony powietrznej takiej operacji militarnej^[16][17]. Sytuacja ta zmieniła się nagle 19 października 1950, kiedy pierwsi Chińscy Ochotnicy Ludowi dowodzeni przez generała Peng Dehuai przekroczyli granicę Korei Północnej. Siły chińskie w liczbie 380 tysięcy żołnierzy przystąpiły do walki z siłami Narodów Zjednoczonych rozpoczynając bitwę nad Zalewem Changjin^[18]. Ofensywa chińska kompletnie zaskoczyła siły ONZ, które zostały zmuszone do szybkiego odwrotu. Głównym zadaniem wojsk ONZ było zabezpieczenie odwrotu własnych sił i z taką właśnie misją pancernik „Missouri” wpłynął 23 grudnia na wody w pobliżu portu Hŭngnam w celu zapewnienia wsparcia artyleryjskiego dla wycofującej się amerykańskiej 3 Dywizji Piechoty, która opuściła półwysep dzień później 24 grudnia 1950 roku^[4].

USS „Missouri” na wodach przybrzeżnych Korei, ostrzeliwujący pozycje wroga przy pomoc artylerii głównej.

Pancernik „Missouri” uczestniczył w operacjach morskich wraz z lotniskowcami, także w bombardowaniach wybrzeża południowokoreańskiego aż do 19 marca 1951. W dniu 24 marca zawinął do amerykańskiej bazy morskiej Yokosuka, a 4 dni później został odwołany ze służby na Dalekim Wschodzie. „Missouri” opuścił bazę Yokosuka 28 marca i 27 kwietnia przybył do Norfolk gdzie rozpoczął służbę jako okręt flagowy kontradmirała Jamesa L. Hollowaya Juniora, głównodowodzącego Grupy Krążowników (Cruiser Force) Floty Atlantyckiej. Latem 1951 pancernik odbył dwa rejsy szkoleniowe do północnej Europy z kadetami na pokładzie, a 18 października wpłynął do stoczni Norfolk Naval Shipyard w celu przeprowadzenia remontu, który trwał do 30 stycznia 1952 roku^[4].

Przez całą simę i wiosnę USS „Missouri” odbywał rejsy szkoleniowe po zatoce Guantanamo odwiedzając między innymi Nowy Jork, a 4 sierpnia po raz kolejny zawinął do Norfolk w celu przygotowania do drugiej tury działań wojennych na wodach koreańskich^[4].

W rejs do bazy morskiej Yokosuka pancernik wypłynął 11 września 1952 i przybył do niej 17 października, a dwa dni później stał się okrętem flagowym wiceadmirała Josepha J. Clarka, dowódcy 7 Floty. Pierwszą misją okrętu było wsparcie artyleryjskie polegające na bombardowaniu w okresie od 25 października do 2 stycznia 1953 celów położonych na wybrzeżu Korei, głównie w okolicach Chaho-Tanchon, Ch'ŏngjin, Tanchon-Sonjin, oraz Chaho, Wonsan, Hamhung i Hungnam^[4].

USS „Missouri” zawinął do portu w Inch'ŏn 5 stycznia 1953, a stamtąd odpłynął do bazy Sasebo w Japonii, gdzie 23 stycznia odbyła się wizytacja generała Marka W. Clarka, głównodowodzącego sił ONZ i admirała Sir Guya Russella, dowódcy bazy Royal Navy na Dalekim Wschodzie. Przez kolejne tygodnie „Missouri” pełnił służbę wzdłuż wybrzeży Korei wspierając w ramach akcji określonej kryptonimem „Cobra” amerykańskie siły lądowe. Wielokrotne uderzenia na miasta Wonsan, Tanehon, Hungnam i Kojo spowodowały kompletne zniszczenie głównych traktów zaopatrzeniowych na wschodnim wybrzeżu Korei^[4].

Ostatnim ostrzelanym przez pancernik „Missouri” 25 marca przy pomocy artylerii głównej celem był rejon miasta Kojo. Kilkanaście dni wcześniej 6 marca, dowodzący okrętem kapitan Warner R. Edsall zmarł nagle na zawał serca. 6 kwietnia USS „Missouri” zakończył służbę w ramach 7 Floty, a rolę okrętu flagowego przejął pancernik tego samego typu USS „New Jersey”^[4].

Missouri departed Yokosuka on 7 April 1953 and arrived at Norfolk on 4 May to become flagship for Rear Admiral E. T. Woolridge, commander, Battleships-Cruisers, Atlantic Fleet, on 14 May. She departed on 8 June on a midshipman training cruise, returned to Norfolk on 4 August, and was overhauled in Norfolk Naval Shipyard from 20 November 1953 to 2 April 1954. Now the flagship of Rear Admiral R. E. Kirby, who had relieved Admiral Woolridge, Missouri departed Norfolk on 7 June as flagship of the midshipman training cruise to Lisbon and Cherbourg. During this voyage Missouri was joined by the other three battleships of her class, USS New Jersey, Wisconsin, and Iowa, the only time the four ships sailed together.^[19] She returned to Norfolk on 3 August and departed on 23 August for inactivation on the West Coast. After calls at Long Beach and San Francisco, Missouri arrived in Seattle on 15 September 1954. Three days later she entered Puget Sound Naval Shipyard where she decommissioned on 26 February 1955, entering the Bremerton group, Pacific Reserve Fleet.^[4]

Upon arrival in Bremerton, Missouri was moored at the last pier of the reserve fleet berthing. This placed her very close to the mainland, and she served as a popular tourist attraction, logging about 180,000 visitors per year, who came to view the "surrender deck" where a bronze plaque memorialized the spot where Japan surrendered to the Allies, and the accompanying historical display that included copies of the surrender documents and photos. A small cottage industry grew in the civilian community just outside the gates, selling souvenirs and other memorabilia. Nearly thirty years would pass before Missouri would again return to active duty.^[4]

[edytuj] Powrót do służby (1984-1990)

USS Missouri in dry dock during her modernization at the Long Beach Naval Shipyard in 1985

Under the Reagan Administration’s program to build a 600-ship Navy, led by Secretary of the Navy John F. Lehman, Missouri was reactivated and moved under tow to the Long Beach Naval Yard for modernization in the summer of 1984.^[4] During the modernization Missouri had all of her remaining Oerlikon 20 mm and Bofors 40 mm anti-aircraft guns removed, due to their ineffectiveness against modern jet fighters and enemy anti-ship missiles; additionally, the two 5 in gun mounts located at mid-ship and in the aft on the port and starboard side of the battleship were removed.^[20]

Over the next several months the ship was upgraded with the most advanced weaponry available; among the new weapons systems installed were four MK 141 quad cell launchers for 16 AGM-84 Harpoon anti-ship missiles, eight Armored Box Launcher (ABL) mounts for 32 BGM-109 Tomahawk missiles, and a quartet of Phalanx Close In Weapon System (CIWS) gatling guns for defense against enemy anti-ship missiles and enemy aircraft.^[20] Also included in her modernization were upgrades to radar and fire control systems for her guns and missiles, and improved electronic warfare capabilities.^[20] Armed as such, Missouri was formally recommissioned in San Francisco, California on 10 May 1986. "This is a day to celebrate the rebirth of American sea power," Secretary of Defense Casper W. Weinberger told an audience of 10,000 at the recommissioning ceremony, instructing the crew to "listen for the footsteps of those who have gone before you. They speak to you of honor and the importance of duty. They remind you of your own traditions."^[21]

Crewmen man the rails as Missouri formally recommissions in San Francisco, California

Four months later, the nation's most recently recommissioned battleship departed from her new home port of Long Beach for an around-the-world cruise, bringing the message of "Strength for Freedom" to: Hawaii, Australia including Tasmania, Diego Garcia, Egypt, Turkey, Italy, Spain, Portugal and Panama. Missouri became the first battleship to circumnavigate the globe since Theodore Roosevelt's "Great White Fleet" 80 years before—a fleet which included USS Missouri (BB-11), the first battleship of that name.^[4]

In 1987, Missouri was outfitted with 40 mm grenade launchers and 25 mm chain guns, and sent to take part in Operation Earnest Will, the escorting of reflagged Kuwaiti oil tankers in the Persian Gulf. These smaller caliber weapons were installed due to the threat of Iranian-manned, Swedish-made Boghammer cigarette boats operating in the Persian Gulf at the time.^[22] On 25 July 1987, the ship departed on a six-month deployment to the Indian Ocean and North Arabian Sea. The ship spent more than 100 continuous days at sea in a hot, tense environment—a striking contrast to the World Cruise months earlier. As the centerpiece for Battlegroup Echo, Missouri escorted tanker convoys into the Strait of Hormuz, keeping her fire control system trained on land-based Iranian Silkworm missile launchers.^[23]

Missouri returned to the United States via Diego Garcia, Australia and Hawaii in early 1988. Several months later, Missouri's crew again headed for Hawaiian waters for the Rim of the Pacific (RimPac) exercises, which involved more than 50,000 troops and ships from the navies of Australia, Canada, Japan and the United States. Port visits in 1988 included Vancouver and Victoria in Canada, San Diego, Seattle and Bremerton.^[4]

1989 was a hectic year in the life of the Missouri. The early months found the ship in the Long Beach Naval Shipyard for routine maintenance. In Long Beach, American singer Cher filmed her controversial music video of "If I Could Turn Back Time" aboard, using crewmembers for extras. A few months later, the battleship departed for Pacific Exercise (PacEx)'89, where Missouri and her sister ship New Jersey performed a simultaneous gunfire demonstration for the aircraft carriers Enterprise and Nimitz. The highlight of PacEx was a port visit in Pusan, Republic of Korea. In 1990, Missouri again took part in the RimPac Exercise with ships from Australia, Canada, Japan and Korea in addition to United States Navy ships.^[4]

[edytuj] Wojna w Zatoce Perskiej (1990-1991)

On 2 August 1990 Saddam Hussein's Iraq invaded Kuwait. In the middle of the month, President George H. W. Bush, in keeping with the Carter Doctrine, sent the first of several hundred thousand troops, along with a strong force of naval support to Saudi Arabia and the Persian Gulf area to support a multi-national force in a standoff with the Iraqi dictator.

Missouri’s scheduled four-month Western Pacific port-to-port cruise set to begin in September was canceled just a few days before the ship was to leave. She had been placed on hold in anticipation of being mobilized as forces continued to mass in the Middle East. Missouri departed 13 November 1990 for the troubled waters of the Persian Gulf. Amid the press coverage that a ship of the stature of Missouri is used to receiving, the historic dreadnought pulled away from Pier 6 at Long Beach and headed for Hawaii and the Philippines for more work-ups en route to the Persian Gulf. Along the way she made stops at Subic Bay and Pattaya Beach, Thailand, before transiting the Strait of Hormuz on 3 January 1991. During subsequent operations leading up to Operation Desert Storm, Missouri prepared to launch Tomahawk Land Attack Missiles (TLAMs) and provide on-call naval gunfire support.^[4]

Missouri launches a Tomahawk missile.

Missouri fired her first Tomahawk missile at Iraqi targets at 01:40 on 17 January 1991, followed by 27 additional missiles over the next five days.^[4]

On 29 January 1991 the Oliver Hazard Perry-class frigate Curts, using advanced mine-avoidance sonar, led Missouri northward. In her first naval fire support action of the Gulf War, Missouri gun crews sent 2,700 lb shells crashing into an Iraqi command and control bunker near the Saudi border. It marked the first time her Szablon:Convert guns had been fired in combat since March 1953 off Korea.^[24] In addition, the battleship bombarded Iraqi beach defenses in occupied Kuwait on the night of 3 February, firing 112 16 inch rounds over the next three days until relieved by her sister ship Wisconsin. Missouri then fired another 60 rounds off Khafji 11 February and 12 February before steaming north to Faylaka Island. After minesweepers cleared a lane through Iraqi defenses, Missouri fired 133 rounds during four shore bombardment missions as part of the amphibious landing feint against the Kuwaiti shore line the morning of 23 February.^[4] The heavy pounding attracted Iraqi attention; in response to the battleship’s artillery strike, the Iraqi’s fired two HY-2 Silkworm missiles at the battleship. One of the two missiles launched missed Missouri,^[7] while the other Silkworm Missile was intercepted by GWS-30 Sea Dart missiles launched from the British air defence destroyer HMS Gloucester^[4] within 90 seconds and crashed into the sea roughly Szablon:Convert in front of Missouri.^[25]

During the Gulf War Missouri was involved in a friendly fire incident with the Oliver Hazard Perry-class frigate USS Jarrett. According to the official report, on 25 February Jarrett’s Phalanx engaged the chaff fired by Missouri as a countermeasure against enemy missiles, and stray rounds from the firing struck Missouri, one of which penetrated through a bulkhead and embedded in an interior passageway of the ship. Another round struck the ship on the forward funnel, passing completely through it. One sailor aboard Missouri was struck in the neck by flying shrapnel and suffered minor injuries. Those familiar with the incident are skeptical of this account, however, as Jarrett was reportedly over 2 miles away at the time and the characteristics of chaff are such that a Phalanx would not normally regard it as a threat and engage it.^[26] There is no dispute that the rounds that struck Missouri did come from Jarrett, and that it was an accident. The suspicion is that a Phalanx operator on Jarrett may have accidentally fired off a few rounds manually; however, no evidence to support this theory has ever been discovered.^[7][27]

During the Gulf War Missouri also assisted coalition forces engaged in clearing Iraqi naval mines in Persian Gulf. By the time the war ended Missouri had destroyed at least 15 naval mines.^[25]

With combat operations past the reach of the battleship’s guns on 26 February, Missouri conducted patrol and armistice enforcement operations in the northern Persian Gulf until sailing for home on 21 March 1991. Following stops at Fremantle and Hobart, Australia, the warship visited Pearl Harbor before arriving home in April. She spent the remainder of the year conducting type training and other local operations, the latter including the 7 December 1991 "voyage of remembrance" to mark the 50th anniversary of the Pearl Harbor attack in 1941. During that ceremony, Missouri hosted President George H. W. Bush, the first such presidential visit for the warship since Harry S. Truman boarded the battleship in September 1947.^[4]

[edytuj] Okręt-muzeum (1993-obecnie)

USS Missouri in Pearl Harbor, Hawaii; aft deck and 16 inch (406 mm) gun turret

With the collapse of the Soviet Union in the early 1990s and the absence of a perceived threat to the United States came drastic cuts in the defense budget, and the high cost of maintaining and operating battleships as part of the United States Navy's active fleet became uneconomical; as a result, Missouri was decommissioned on 31 March 1992 at Long Beach, California.^[28] Her last commanding officer, Captain Albert L. Kaiss, wrote this note in the ship's final Plan of the Day:

Szablon:Cquote

Former crew members of the Battleship Missouri pose for photos shortly after the Anniversary of the End of World War II ceremony, held aboard the famous ship

Missouri remained part of the reserve fleet at Puget Sound Naval Shipyard, Bremerton, Washington, until 12 January 1995, when she was struck from the Naval Vessel Register. On 4 May 1998, Secretary of the Navy John H. Dalton signed the donation contract that transferred the historic battleship to the nonprofit USS Missouri Memorial Association (MMA) of Honolulu, Hawaii. The ship was towed from Bremerton on 23 May to the Port of Astoria, Oregon where she sat in fresh water at the mouth of the Columbia River to kill and drop the barnacles and sea grasses that had grown on her hull in Bremerton.^[25] With this action completed she was towed across the eastern Pacific, and was gently docked at Ford Island, Pearl Harbor on 22 June, just 500 yards (about 450 meters) from the Arizona Memorial.^[21] Less than a year later, on 29 January 1999, Missouri was opened as a museum operated by the MMA.

USS Missouri taken from the Arizona Memorial

Originally, the decision to move Missouri to Pearl Harbor met with some resistance. Many people feared that the battleship, whose name has become synonymous with the end of World War II, would "overshadow" the battleship USS Arizona, whose dramatic explosion and subsequent sinking during December 7 air raid at Pearl Harbor has since become synonymous with the attack on Pearl Harbor.^[29] To help guard against this perception Missouri was placed well back of the Arizona Memorial, and positioned in Pearl Harbor in such a way as to prevent those participating in military ceremonies on Missouri’s aft decks from seeing the Arizona Memorial. The decision to have Missouri’s bow face the Arizona Memorial was intended to convey that Missouri now watches over the remains of the battleship Arizona so that those interred within Arizona’s hull may rest in peace.^[30]

Plaque commemorating the surrender of Japan to end World War II

Missouri is not eligible for designation as a National Historic Landmark,^[30] even though she is the last completed U.S. battleship and was listed on the National Register of Historic Places on 14 May 1971 for hosting the signing of the instrument of Japanese surrender that ended World War II.^[29] This is because much of her original equipment was removed when she was reactivated and modernized in 1986, and her configuration changed to accommodate new weapons, which resulted in the loss of her historical integrity.^[30]

Missouri received three battle stars for her service in World War II, five for her service during the Korean War, and three for her service during the Gulf War.^[30] Missouri also received numerous ribbon awards for her service in World War II, Korean, and the Persian Gulf, including the Combat Action Ribbon, Navy Unit Commendation, Meritorious Unit Commendation, Navy "E" with Wreathed Battle E device, China Service Medal, American Campaign Medal, Asiatic-Pacific Campaign Medal with three campaign stars, World War II Victory Medal, Navy Occupation Service Medal, National Defense Service Medal with service star, Korean Service Medal with silver service star (5 campaigns), Armed Forces Expeditionary Medal, Southwest Asia Service Medal with two campaign stars, Sea Service Deployment Ribbon with two service stars, Republic of Korea Presidential Unit Citation, United Nations Service Medal, Liberation of Kuwait Medal.^[31]

Przypisy

[edytuj] Bibliografia

• Paul Chan, Ian and McAuley, Rob. The Battleships. Channel 4 Books, London ISBN 0-7522-6188-6
• Naval Historical Foundation. The Navy. Barnes & Noble Inc, China ISBN 0-7607-6218-X
• Kaplan, Philip Battleship (2004) Arum Press Ltd, London ISBN 1-85410-902-2
• Stillwell, Paul. Battleship Missouri: An Illustrated History. Annapolis, Maryland: US Naval Institute Press, 1995. ISBN 1557507805

• Ten artykuł zawiera treści udostępnione w ramach domeny publicznej przez Dictionary of American Naval Fighting Ships.

[edytuj] Linki zewnętrzne

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
Voytek s/brudnopis

• Memorial museum site
• Photo gallery
• USS Missouri at FactPlace
• HNSA Ship Page: USS Missouri
• history.navy.mil: USS Missouri
• navsource.org: USS Missouri
• hazegray.org: USS Missouri
• nvr.navy.mil: USS Missouri
• navysite.de: USS Missouri
• Timeline of Combat for Operation Desert Storm
• Maritimequest USS Missouri BB-63 Photo Gallery
• Video: Inside one of Missouri’s 16" gun room, about 1955. (Windows Media File)
• WWII Battleship Site Entry for USS Missouri

Współrzędne: 21°21'43.64" N 157°57'12.22" W21.3621222 -157.9533944 (Voytek s/brudnopis)