Druga bitwa u brodów na Isenie

Z Wikipedii

Bitwa Śródziemia
Druga bitwa u brodów na Isenie Wojna o Pierścień
Data	2 marzec 3019 rok Trzeciej Ery
Miejsce	brody na Isenie
Wynik	zwycięstwo wojsk Sarumana z Isengardu
Terytorium	Rohan
Walczące strony wojska Rohanu wojska Sarumana Dowódcy Grimbold i Elfhelm (nominalnie Erkenbrand) nieznany Siły około 2000 około 10 000 Straty nieznane nieznane

Druga bitwa u brodów na Isenie – fikcyjna bitwa ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia.

Bitwa ta jest jedną z batalii mających miejsce w trakcie trwania akcji Władcy pierścieni. Wspominana jest w tekście Dwóch wież, drugiej części powieści. Pewne informacje na jej temat można znaleźć też w Dodatkach do trzeciego tomu. Dokładnie jej przebieg został przedstawiony w Niedokończonych opowieściach.

• W angielskim oryginale – Second Battle of the Fords of Isen
• Przekład Marii Skibniewskiej – druga bitwa u Brodów na Isenie (druga bitwa u brodu na Isenie)^[1]
• Przekład Jerzego Łozińskiego – druga bitwa przy brodach na Isenie
• Przekład Marii i Cezarego Frąców – druga bitwa przy brodach na Isenie

Druga bitwa u brodów na Isenie – bitwa stoczona 2 marca 3019 roku Trzeciej Ery^[2], pomiędzy wojskami Rohanu a armią Sarumana podczas Wojny o Pierścień.

U brodów na Isenie cały czas zajmowali pozycje Grimbold i Elfhelm wraz ze swymi żołnierzami. Od momentu zakończenia pierwszej bitwy oczekiwali na przybycie Erkenbranda z posiłkami. Ten jednak nie zdążył nadejść przed atakiem wojsk Sarumana^[3].

W tej sytuacji Grimbold rozmieścił swych ludzi następująco: na zachodnim brzegu rzeki obsadził częścią piechoty ziemne forty, położone przy podejściu do brodów. Sam, wraz z resztą piechurów i jeźdźcami Théodreda (w większości spieszonymi), stanął na wschodnim brzegu, gotów do kontrataku. Wyspa pośrodku Iseny, gdzie pochowano księcia, pozostała nie obsadzona. Natomiast Elfhelm i jego kawalerzyści zajęli pozycję kilka mil na północ od brodów, by móc odeprzeć ewentualne natarcie wroga na wschodnim brzegu (z Isengardu bowiem można było wysyłać oddziały na oba brzegi rzeki). Liczebność Rohirrimów jest trudna do ocenienia. Można przypuszczać, iż w stosunku do wojsk zebranych przez Théodreda, w czasie drugiej bitwy Jeźdźcy Rohanu byli słabsi liczebnie o najwyżej kilkuset ludzi. Tymczasem Saruman zmobilizował całą swoją armię – około 10000 orków, Uruków i Dunlendingów. Nie rzucił jednak od razu ich wszystkich do boju.

Bitwa zaczęła się za dnia, około południa. Oddział najlepszych wojowników Czarodzieja zaatakował Rohirrimów na zachodnim brzegu. Nie był specjalnie liczny, ale i tak miał przewagę liczebną nad obrońcami, którzy stawili zacięty opór. W końcu, gdy załogi obu fortów zostały związane walką, nowy oddział Uruk-hai przedarł się między nimi i zaczął forsować brody. Grimbold (licząc że Elfhelm odeprze ewentualne natarcie wroga na wschodnim brzegu) ze wszystkimi pozostałymi mu ludźmi ruszył do kontrataku. Odrzucił nieprzyjaciela, ale tylko na krótko. Kolejny, nowy oddział Isengardczyków włączył się do walki i przed zachodem słońca Rohirrimowie musieli wycofać się na drugi brzeg Iseny. Wielu z nich poległo, lecz również nieprzyjaciel poniósł wysokie straty. Żołdacy Sarumana zaprzestali na razie ataków, a Elfhelm cofnął się ze swymi jeźdźcami bliżej obozu Grimbolda. Obaj dowódcy wysłali gońców do Erkenbranda i starali się przygotować do powstrzymania kolejnego natarcia.

Nadeszło ono w nocy – Rohirrimowie wpierw dostrzegli na zachodnim brzegu ogniki nadciągające od północy (...) nagle zdało się, że wrogie hordy buchnęły płomieniem. Od pochodni niesionych przez dowódców odpalono setki innych i całość ze strasznym wrzaskiem przelała się ognistym strumieniem przez brody^[4]. Opór ludzi Grimbolda nie trwał długo. Marszałek wycofał się do obozowiska, wokół którego Rohirrimowie uformowali wielki mur tarcz. Isengardczycy otoczyli ich i usiłowali przełamać rohańską obronę. Próby przerzucenia pochodni ponad tarczami i podpalenia obozu nic nie dały, podobnie jak ataki pieszych Dunlendingów. Jako że pomoc od Elfhelma nie nadchodziła, Grimbold postanowił się wycofać i dotrzeć do Erkenbranda. Spostrzegł, iż atak żołdaków Sarumana stracił impet. Ich dowódca zaskoczony twardym oporem Rohirrimów, postanowił zaczekać na sygnał od drugiej armii, maszerującej wschodnim brzegiem Iseny. W tej sytuacji Grimbold kazał tym jeźdźcom, którzy jeszcze mieli konie (było ich zaledwie kilkudziesięciu) by pod wodzą Dúnhere’a przygotowali się do wypadu. Mur z tarcz otworzył się i ruszyli oni do szarży. Zaskoczyli nieprzyjaciela – Isengardczycy zaczęli cofać się bezładnie, myśląc iż nadciągnęły nowe oddziały Jeźdźców Rohanu. Podkomendni Grimbolda wykorzystali to i rozpoczęli odwrót, osłaniani przez pieszą straż tylną marszałka i jazdę Dúnhere’a. Dowódca wojsk Sarumana szybko jednak zorientował się że wróg uchodzi, lecz ponieważ noc była ciemna i śpieszyło mu się by uderzyć na Rogaty Gród, zakazał pościgu. Oddziały Czarodzieja pomaszerowały na południe, a Grimbold i jego ludzie (choć rozproszyli się nieco w ciemnościach) ku swemu zdumieniu nie natknęli się na wroga.

W czasie gdy Grimbold walczył z przeważającymi siłami, Elfhelm również został zaatakowany i nie mógł przyjść przyjacielowi z pomocą. Na wschodnim brzegu Iseny wojska Sarumana były liczniejsze (zapewne ponad połowa armii), ale poruszały się wolniej. Poprzedzali je wilczy jeźdźcy, którzy przecięli Elfhelmowi drogę do obozu Grimbolda i zaczęli atakować poszczególne grupy Rohirrimów. Jeźdźcy Rohanu zmuszeni byli wycofać się na wschód. Z powodu nocnych ciemności ulegli rozsypce i nie mogli wspomóc obrońców brodów. Poza tym Elfhelm zdawał sobie sprawę, że oddziały maszerujące za wilczymi jeźdźcami są dużo liczniejsze od jego podkomendnych i że w walce z nimi nie ma szans. Nie wdając się w walkę z Rohirrimami siły Sarumana pociągnęły na południe, by połączyć się z resztą armii (która odepchnęła Grimbolda) i zaatakować Rogaty Gród.

Ostatecznie w bitwie tej Jeźdźcy Rohanu ponieśli ciężką porażkę. Saruman zwyciężył głównie dzięki przewadze liczebnej swoich wojsk. Należy przyznać, iż mężna obrona Grimbolda opóźniła atak armii Czarodzieja na Zachodnią Bruzdę i Rogaty Gród. Okazało się też, że Rohirrimowie nie ponieśli tak wielkich strat jak początkowo sądzono, bowiem wielu z nich rozproszyło się w nocnych ciemnościach.
Po bitwie, wciągu następnego dnia (3 marca), Elfhelm i Grimbold spotkali Gandalfa. Ten poradził, by pierwszy z nich pośpieszył ze swymi ludźmi do Edoras (w razie potrzeby mógł bronić stolicy), a drugi dołączył do Erkenbranda, który maszerował na odsiecz Rogatego Grodu. Część podkomendnych obu marszałków zebrała ciała poległych towarzyszy i pogrzebała je we wspólnym kurhanie, zwanym Kurhanem Jeźdźców.

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Ta forma występuje w starych wydaniach Władcy pierścieni.
2. ↑ Wedle kalendarza hobbitów z Shire'u był to dzień 2 miesiąca Rethe roku 1419. Jedynie z grubsza odpowiada on naszemu marcowi, bowiem hobbicki kalendarz nie jest tożsamy z naszym. Hobbici daty roczne liczyli od osiedlenia się w swoim kraju (rok 1601 Trzeciej Ery).
   Z kolei według kalendarza stosowanego w innych częściach Śródziemia (tzw. Kalendarz Namiestników) miesiąc ten zwał się Súlimë.
3. ↑ Z treści Władcy pierścieni, jak i Dodatków, wynika, iż Erkenbrand osobiście dowodził Rohirrimami w drugiej bitwie u brodów. Jednak później Tolkien zmienił ten zamysł, co potwierdza tekst Bitwy u Brodów na Isenie, zawarty w Niedokończonych opowieściach. Wedle niego choć Erkenbrand wyruszył z oddziałem ku brodom, nie zdołał tam dotrzeć i został w stepie, gdy wojska Sarumana uderzyły na Rogaty Gród.
4. ↑ Cytat z Niedokończonych opowieści (część III Trzecia Era, tekst Bitwy u Brodów na Isenie) w przekładzie Radosława Kota.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Plan obu bitew u brodów