Mosty w Toruniu
Z Wikipedii
Mosty w Toruniu – główne mosty w Toruniu to przeprawy przez Wisłę. Ponadto, istnieją mosty przez Drwęcę i inne rzeki, wiadukty drogowe i kolejowe i przejścia dla pieszych.
Spis treści |
[edytuj] Mosty przez Wisłę
[edytuj] Dawny drewniany most przez Wisłę
Toruń jako ważny cel szlaków kupieckich, leżący na bursztynowym szlaku, od początku istnienia pełnił ważny cel w przeprawach przez rzekę Wisłę. W średniowieczu wykorzystywano fakt jej szerokiego rozlania się w okolicy i wykorzystywano bród do przepraw. Jednak coraz częściej padały propozycje wybudowania stałego mostu na Wiśle.
W 1500 otwarto drewniany, znany z historii pierwszy most drewniany, wychodzący na ulicę Mostową. Mimo jego niszczenia przez krę co kilkanaście-kilkadziesiąt lat, stale go odbudowywano. Był najdłuższym mostem drewnianym w Polsce i jednym z najdłuższych w Europie. Z racji istnienia od 1873 mostu stalowego przez Wisłę w Toruniu, po zniszczeniach w 1877 r, kiedy spłonął, mostu już nie odbudowano, rozbierając jego resztki po kolejnych szkodach spowodowanych przez krę w 1879 r.
[edytuj] Obecne mosty przez Wisłę
Przez Toruń przepływa Wisła na długości 21 kilometrów, od 725 do 746 kilometra jej długości. Aktualnie w Toruniu znajdują się trzy mosty przez Wisłę (dwa w centrum, drogowy i kolejowy, i jeden, na pół ukończony autostradowy, na peryferiach). Czwarty jest projektowany. Na całą aglomerację miejską Torunia jest to stanowczo za mało i powoduje liczne utrudnienia w szczycie, zwłaszcza na moście drogowym w centrum.
[edytuj] Most kolejowy
W 1873 otwarto pierwszy, kolejowo-drogowy most przez Wisłę - Most kolejowy im. Ernesta Malinowskiego w Toruniu o charakterze łukowym. Wiązało się to z budową linii kolejowej z Poznania do Olsztyna i Wystrucia. Początkowo posiadał po jednym pasie drogowym i kolejowym, konieczne więc były "mijanki" przed wjazdem. W 1934 zamknięto most kolejowy dla ruchu kołowego (z racji wybudowania mostu drogowego w centrum) i położono drugi tor kolejowy. Most został wysadzony w powietrze w 1939 przez wycofujące się wojska polskie, następnie ponownie w 1945 przez wycofujące się wojska niemieckie, a w 1948 odbudowany. W latach 80. zamieniono pierwsze i ostatnie przęsło mostu na konstrukcje nowoczesne, płaskie. Most jest użytkowany do dziś.
[edytuj] Most drogowy w centrum
W 1934 otwarto drugi most przez Wisłę, pierwszy drogowy - Most drogowy im. Józefa Piłsudskiego w Toruniu o charakterze łukowym. Pochodził on z rozebranego w 1928 mostu kolejowego w Opaleniu koło Kwidzyna, niepotrzebnego z powodu zmiany granic po 1918 i prowadzącego na skraj przyczółka, odciętego granicą od reszty kraju. Po moście 11 listopada 1934 uruchomiono pierwszą linię tramwajową na Podgórz, zamkniętą z racji ogromnego przeciążenia ruchu w 1984. Most został wysadzony w powietrze w 1939 przez wycofujące się wojska polskie, następnie ponownie w 1945 przez wycofujące się wojska niemieckie, a w 1950 odbudowany.
Most jest użytkowany do dziś. Obecnie most jest bardzo przeciążony ruchem drogowym (ponad 45 tys. pojazdów na dobę), skupiając na sobie ruch dróg krajowych:
- droga międzynarodowa E75 (droga krajowa nr 1) w kier. Gdańska i Łodzi
- droga krajowa nr 15 z kier. Inowrocławia, Poznania, Krotoszyna, Wrocławia do Olsztyna
Wjeżdżając przez most od południa rozpościera się najpiękniejszy widok na panoramę Torunia.
Zastępczo dla mostu (awaria, kataklizm) wyznaczona trasa objazdu to droga wojewódzka nr 257 (ulica Przybyszewskiego - Zagrodowa) dla potrzeb ewrntualnego mostu pontonowego.
[edytuj] Most autostradowy na peryferiach wschodnich
W lipcu 1998 otwarto trzeci, autostradowy most przez Wisłę - Most autostradowy im. Armii Krajowej w Toruniu, a raczej, jedną z dwu zaprojektowanych nitek tego mostu. Dla drugiej nitki wybudowano dotychczas jedynie podpory oraz rozjazdy, i zaniechano dalszej budowy, przynajmniej czasowo. Most łączy toruńską dzielnicę Czerniewice ze Złotorią i Grabowcem, a dalej z Rubinkowem.
Most jest użytkowany cały czas dla potrzeb drogi S10. Docelowo będzie częścią budowanej autostrady A1 Gdańsk-Toruń-Łódź-Katowice (trwa budowa od strony Gdańska). Posiada wjazdy na czterech czynnych węzłach drogowych:
- Węzeł Toruń-Nieszawka (bezkolizyjny) - S10, DK10, DK15
- Węzeł Toruń-Czerniewice (bezkolizyjny) - S10, DK10, DK1
- Węzeł Toruń-Złotoria (bezkolizyjny, tylko techniczny) - S10, DK10, DW654
- Węzeł Toruń-Lubicz (bezkolizyjny) - S10, DK10, DK80
Zastępczo dla mostu (awaria, kataklizm) wyznaczona trasa objazdu to droga wojewódzka nr 258 (Złotoria-Silno-Karczemka) dla potrzeb ewentualnego mostu pontonowego.
[edytuj] Projektowane mosty przez Wisłę
[edytuj] Most Wschodni
Obecnie trwają prace projektowe i związane z przygotowaniem dokumentacji pod kolejny, czwarty (a trzeci drogowy) Most Wschodni w Toruniu, w ciągu ulicy Wschodniej. Stanie się fragmentem 15 kilometrowej Trasy Wschodniej. Wykonano już prawie całą dokumentację, udzielono decyzji lokalizacyjnej. W 2007 powinny zakończyć się prace projektowe i rozpocząć starania o pozyskanie środków na budowę. Most ma szanse zostać ukończony około 2010 i z racji bardzo dużych korków w mieście (zwłaszcza w okolicy Starówki) jest najbardziej wyczekiwaną inwestycją.
Most stanie się częścią drogi międzynarodowej E75 (drogi krajowej nr 1) w kier. Gdańska i Łodzi. 5 października 2007 wojewoda kujawsko-pomorski podpisał decyzję lokalizacyjną dla mostu w ciągu ul. Wschodniej. Oznacza to możliwość zakończenia projektu, rozpoczęcia wykupu gruntów i złożenia wniosku o dofinansowanie z UE.
[edytuj] Most Zachodni
Istnieją dalekosiężne projekty wybudowania kolejnego mostu, w okolicach Portu Drzewnego. Z racji bliskiego finału prac nad "mostem wschodnim", nie będzie on realizowany w najbliższych latach.
[edytuj] Mosty przez Drwęcę
W Toruniu znajdują się dwa mosty przez Drwęcę w Złotorii oraz trzy w Lubiczu.
Pierwszy most w Złotorii wybudowano w 1893 między Kaszczorkiem a Złotorią. Most Kaszczorek-Złotoria był (i nadal jest) drewniany, o jednym pasie drogowym (szerokości ok. 4 m) i jednym pasie pieszym (szerokości ok. 1,5 m). Ciekawostką jest fakt pobierania na nim opłaty 20 fenigów za przejazd. Most jest użytkowany do dziś, ale już nie jako drogowy - jest mostem pieszym oraz fragmentem rowerowej trasy turystycznej. Stanowi zabytek jako jedyny zachowany XIX-wieczny most drewniany w regionie.
Drugi most w Złotorii wybudowano w latach 70. jako most drogowy. Niestety, na skutek złych technologii okresu PRL-u w latach 90. groził zawaleniem. W 1998 został rozebrany i zbudowany od nowa. Czynny do dzisiaj, jest fragmentem dróg:
- droga wojewódzka nr 654 (Toruń-Złotoria-Silno)
- droga wojewódzka nr 657 (Złotoria-Lubicz)
Pierwszy most w Lubiczu istniał od połowy XIX wieku, jako przejście graniczne między zaborcami - carską Rosją i Prusami. Łączył ulicę Pocztową w pruskim Lubiczu Dolnym z ulicą Lipnowską w carskim Lubiczu Górnym. Rozebrany w XX wieku.
Drugi most w Lubiczu istnieje wzdłuż ulicy Mostowej/Warszawskiej. Jest mostem drogowym, betonowym, dwupasmowym z dwoma pasami ruchu pieszego. Leży w ciągu drogi drogi krajowej nr 10 w kier. Bydgoszczy, Szczecina i Warszawy.
Trzeci most w Lubiczu to most kolejowy. Jest mostem stalowym, jednotorowym. Istnieje od czasu wybudowania linii kolejowej do Sierpca około 1920.
[edytuj] Mosty przez inne rzeki
Poza mostami przez Wisłę i Drwęcę w Toruniu znajduje się kilkadziesiąt mniejszych mostów i mostków wybudowanych przez Strugę Toruńską, Strugę Lubicką, Małą Wisłę, Martwą Wisłę, Kabel, Strugę Nieszawską, Czerwoną Wodę i inne mniejsze cieki wodne.
[edytuj] Wiadukty drogowe i kolejowe
Poza wyżej opisanymi mostami przez Wisłę i Drwęcę oraz mniejszymi obiektami przez inne rzeki w Toruniu. Znajduje się tu 37 innych dużych wiaduktów drogowych lub kolejowych, w tym cztery na dużych węzłach drogowych:
- dwa wiadukty drogowe w poprzek ul. Nieszawskiej (przy Cierpickiej i Wiślanej), nad torami kolejowymi, wybudowane około 1860
- dwa wiadukty drogowe przy Placu Pokoju Toruńskiego z XIX wieku (około 1870), nad torami kolejowymi, obecnie tworzą rondo
- wiadukt kolejowy na Barbarce-Olku, tory kolejowe nad drogą do leśnictwa Olek z około 1900
- dwa wiadukty kolejowe (obok siebie) przy ul. Poznańskiej/Nieszawskiej/Kujawskiej, dla ulicy pod torami kolejowymi, wybudowane około 1930
- dwa wiadukty kolejowe (obok siebie) przy ul. Podgórskiej/Dybowskiej, dla ulicy pod torami kolejowymi, wybudowane około 1930
- wiadukt kolejowy nad torami kolejowymi na Hutowie wybudowany w 1940 ze względów strategicznych (militarnych)
- wiadukt drogowy przy ul. Łódzkiej, nad torami kolejowymi, wybudowany około 1960
- wiadukt drogowy przy ul. Poznańskiej, nad torami kolejowymi, wybudowany około 1973
- wiadukt Kościuszki, nad torami kolejowymi, przy dworcu Toruń Wschodni, z około 1975 (modernizowany w 2003)
- 14 mostów i wiaduktów nad i pod autostradą A1 od węzła autostradowego "Toruń-Lubicz" do węzła "Toruń-Czerniewice", nie licząc mostu przez Wisłę, wybudowane w 1996 i 1997, w tym:
- wiadukt drogowy ul. Ligi Polskiej nad ulicą Szczęśliwą w Kaszczorku wybudowany w 2005
- 9 mostów i wiaduktów nad i pod drogą szybkiego ruchu S10 od węzła autostradowego "Toruń-Nieszawka" do węzła "Toruń-Czerniewice", nie licząc mostu przez Wisłę i węzła "Toruń-Czerniewice", wybudowane w 2006, w tym:
- Węzeł Toruń-Nieszawka (bezkolizyjny) - S10, DK10, DK15
[edytuj] Przejścia dla pieszych
W Toruniu znajduje się siedem podziemnych i nadziemnych przejść dla pieszych:
- mostek z ulicy Dybowskiej na Kępę Bazarową, wybudowany ok. 1870,
- "garbaty mostek" wybudowany ok. 1960, łączący ul. Sobieskiego i Chrobrego,
- przejście podziemne Szosa Lubicka - Jamonnta, wybudowane ok. 1977,
- przejście podziemne Szosa Lubicka - Wyszyńskiego, wybudowane ok. 1979,
- przejście podziemne Szosa Lubicka - Malinowskiego, wybudowane w 2006,
- funkcje piesze sprawuje także drewniany most Kaszczorek-Złotoria, wybudowany w 1893,
- kładka nad węzłem "Toruń-Czerniewice" (projektowana).