Kurów (powiat puławski)

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy wsi gminnej w powiecie puławskim. Zobacz też: inne wsie o tej nazwie.

Współrzędne: 51°24' N 22°11' E

Kurów

Jan Łubek

11,33 km²

51° 24' N
22° 11' E

Wysokość

150 m n.p.m.

Liczba
mieszkańców (2007)
• liczba ludności
• gęstość

2 804
248 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

24-170

Tablice rejestracyjne

LPU

Położenie na mapie Polski

Kurów

Urząd Gminy

Plan Kurowa

Kurów – wieś gminna w powiecie puławskim, województwo lubelskie, leżąca nad rzeką Kurówką oraz na pograniczu Wysoczyzny Lubartowskiej i Płaskowyżu Nałęczowskiego.

Przez miejscowość przebiegają trasa europejska E372 oraz drogi krajowe 12 oraz 17. Za kilka lat przez północ Kurowa mają przebiegać także S12 i S17.

[edytuj] Historia

[edytuj] Kurów do XVIII w.

Początki Kurowa sięgają XII w. Bywa on identyfikowany z wymienionym w "Kronice" Galla Anonima castrum Galli, co w tłumaczeniu na język polski bywa interpretowane jako gród Kura. Pierwsza pewna wzmianka o miejscowości pochodzi z 20 stycznia 1185 i znajduje się w dokumencie wykonanym przez księcia mazowieckiego Leszka. Mówi ona o istnieniu tutaj kościoła pod wezwaniem św. Idziego. Około 1330 r. został zbudowany tu gród, który został potem nadany przez króla Władysława Łokietka Kurowskim. Lokacja Kurowa na prawie magdeburskim nastąpiła 6 stycznia 1442 r. przez Piotra Kurowskiego. Kurów stał się miastem, którym był do 19 marca 1870 r. (w latach 1456-1465 był nawet siedzibą powiatu kurowskiego).W 1783 r. w miejscowości założono szkołę parafialną, którą założył Ignacy Potocki, a prowadził Grzegorz Piramowicz.

[edytuj] Kurów w XIX w.

Po III rozbiorze Polski miasto znalazło się na terenie Galicji Zachodniej w zaborze austriackim, najpierw w cyrkule józefowskim, a od 1803 w cyrkule lubelskim. W latach 1809-1870 miasto Kurów i gmina dominalna Kurów były niezależne od siebie. Od 1809 do 1815 r. Kurów należał do powiatu Kazimierz Dolny, departamentu lubelskiego, Księstwa Warszawskiego. Potem należał do obwodu lubelskiego w województwie lubelskim, Królestwie Polskim. Po likwidacji Królestwa Polskiego znalazł się w guberni lubelskiej.

W czasie powstania listopadowego Kurów stał się areną wydarzeń. 3 marca 1831 r. pod miejscowością stoczono bitwę, którą wygrali Polacy pod dowództwem generała Józefa Dwernickiego. 12 września tegoż roku, kiedy powstanie chyliło się już ku upadkowi, dwa szwadrony jazdy polskiej opanowały miasto, biorąc dwustu żołnierzy rosyjskich w niewolę. Kurów znalazł się ponownie na kartach historii podczas powstania styczniowego. 24 stycznia 1863 r. pod miastem stoczono zwycięską bitwę, później był tu organizowany obóz powstańczy. W związku z tymi wydarzeniami, w 1870 r. Kurów utracił prawa miejskie. Burmistrza zastąpił wójt, a sąd grodzki został przekształcony w sąd gminny.

[edytuj] Kurów w XX w.

Między 1 a 3 sierpnia 1915 pod Kurowem armia niemiecko-austriacka toczyła ciężkie walki z wojskami rosyjskimi.

8 września 1939 nastąpiło tragiczne w skutkach zbombardowanie Kurowa przez lotnictwo niemieckie. Było wiele ofiar wśród ludności cywilnej i wojska. W wyniku pożaru spalona została zabudowa centrum. 15 września 1939 do miejscowości wkroczyły wojska hitlerowskie.

Przez wiele lat miejscowość była znanym ośrodkiem futrzarskim. W latach 90. XX w. do Kurowa została włączona część Kolonii Józefów.

Kurów został wytypowany przez Lubelski Urząd Wojewódzki jako jedna z dwudziestu miejscowości do przywrócenia lub przyznania praw miejskich, które ma mieć miejsce do 2030.

[edytuj] Osoby związane z Kurowem

Wojciech Jaruzelski – I sekretarz KC PZPR, twórca Stanu wojennego i były polski prezydent (ur. 1923 w Kurowie)
Jacek Janczarski – polski satyryk, dramaturg, scenarzysta filmowy (ur. 1945 w Kurowie, zm. 2000 w Warszawie)
Czesław Janczarski – polski poeta, pisarz bajek dla dzieci (ur. 1911 w Hruszwicy, zm. 1971 w Warszawie)
Klemens Kurowski - Kasztelan żarnowski
Piotr Kurowski – kasztelan sądecki i lubelski
Grzegorz Piramowicz – polski ksiądz, pisarz, filozof (ur. 1735 we Lwowie, zm. 1801 w Międzyrzecu Podlaskim)
Ignacy Potocki – polski polityk (ur. 1750, zm. 1809 w Wiedniu)

[edytuj] Ważniejsze zabytki

Kościół z 1452 roku

Cmentarz parafialny - brama

Ul. Lubelska bezpośrednio po wstawieniu sygnalizacji świetlnej

Szkoła podstawowa, gimnazjum i liceum dla dorosłych

Ordun

Komisariat policji

Kościół pod wezwaniem Narodzenia NMP i św. Michała Archanioła, wzniesiony przez Piotra Kurowskiego z 1452 r. Rozbudowany ok. 1660 r. przez rodzinę Zbąskich
Dzwonnica z początku XVIII w.
Budynek wikariatu i szkoła parafialna, założona przez Grzegorza Piramowicza i Ignacego Potockiego
Cmentarz parafialny
Budynek Urzędu Gminy z II poł. XIX w.

[edytuj] Oświata

przedszkole
Szkoła Podstawowa im. księdza Grzegorza Piramowicza w Kurowie
Publiczne Gimnazjum Nr 1 im. Ignacego Potockiego w Kurowie
liceum dla dorosłych

[edytuj] Przemysł

Zakłady Futrzarskie Kurów 1 S.A.
spółdzielnia mleczarska (zlikwidowana w 2005 lub 2006 roku)

[edytuj] Sport

piłkarska drużyna Garbarnia Kurów
kort tenisowy
nowoczesna sala gimnastyczna w gimnazjum (m.in. z tablicą świetlną i opuszczanymi na pilot koszami)
sala gimnastyczna i siłownia w szkole podstawowej

[edytuj] Ulice

Liczba ludności na dzień 8 czerwca 2005:

Miejsce	Nazwa ulicy	Liczba ludności
1	ul. Głowackiego	334
2	ul. I Armii Wojska Polskiego	292
3	ul. Lubelska	270
4	ul. Kościuszki	259
5	ul. 35-lecia PRL	207
6	ul. Kowalska	169
7	ul. Nowa	150
8	ul. Blich	145
9	ul. Puławska	115
10	ul. Żabia	115
11	ul. Fabryczna	111
12	ul. Nadrzeczna	93
13	ul. Ogrodowa	68
14	ul. Zielona	68
15	ul. Graniczna	55
16	ul. Polna	48
17	ul. Kilińskiego	43
18	ul. Warszawska	42
19	ul. Głęboka	38
20	ul. Nowy Rynek	32
21	ul. Ciasna	31
22	ul. Krótka	31
23	ul. Wiśniowa	24
24	ul. Krzywa	23
25	ul. Partyzantów	22
26	ul. Poprzeczna	21
27	ul. Sadowa	5
28	ul. Piramowicza	brak