Jak-18

Z Wikipedii

Jak-18
Jak-18 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie
Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Producent	Jakowlew
Typ	samolot jednosilnikowy, dolnopłat wolnonośny
Konstrukcja	metalowa
Załoga	1 pilot-instruktor + 1 pilot-uczeń/pasażer
Historia
Data oblotu	1946
Lata produkcji	od 1947
Dane techniczne
Napęd	silnik gwiazdowy 5-cylindrowy M-11FR
Moc	118 kW
Wymiary
Rozpiętość	10,62 m
Długość	8,03 m
Wysokość	2,09 m
Powierzchnia nośna	17 m²
Masa
Własna	805 kg
Startowa	1165 kg
Osiągi
Prędkość maksymalna	248 km/h
Pułap	3 000 m
Zasięg	850 km
Dane operacyjne
Użytkownicy
ZSRR, Polska, Chiny, Węgry, Albania, Afganistan, Austria, Bułgaria, Korea Północna, NRD, Rumunia

Jak-18 (ros. Як-18) - samolot szkoleniowy wyprodukowany na zamówienie lotnictwa radzieckiego, skonstruowany przez biuro konstrukcyjne Aleksandra Jakowlewa. Samolot ten to rozwinięcie konstrukcji samolotu szkolno-treningowego UT-2L.

[edytuj] Opis konstrukcji

Jak-18 to jednosilnikowy dolnopłat wolnonośny o konstrukcji i poszyciu wykonanym całkowicie z metalu, wyposażony w chowane podwozie, przestawialny skok śmigła i owiewkę zamykającą kabinę. Jak-18 szybko stał się podstawowym sprzętem szkolnym armii i aeroklubów (DOSAAF), gdzie zastąpił przestarzałe samoloty Po-2 oraz UT-2.

[edytuj] Produkcja

Prace projektowe nad samolotem rozpoczęto w 1945, pierwszy prototyp oblatano na początku 1946, a produkcję seryjną rozpoczęto w 1947 w zakładach lotniczych w Charkowie. W 1953 w Chinach uruchomiono produkcję licencyjną pod oznaczeniem BT-3 (CJ-1), a następnie trzy lata poźniej na Węgrzech. Samolot ten okazał się prosty w eksploatacji i stosunkowo łatwy w pilotażu, stąd też wyprodukowano łącznie, w różnych wersjach, ponad 7 000 egzemplarzy. Jedynymi wadami Jaka-18 były: sposób blokowania kółka ogonowego oraz zbyt raptowne wypuszczanie klap w locie.

W lotnictwie polskim pierwsze Jaki-18 pojawiły się w 1949 w szkole lotniczej w Dęblinie, a w 1952 trafiły do Radomia, gdzie stosowano je do końca lat 50. W aeroklubach pierwszy Jak-18 pojawił się w listopadzie 1951, następne trafiły tam w 1957, a kolejne zostały przekazane przez lotnictwo wojskowe w 1958 i 1960. Pojedyncze egzemplarze Jaków przetrwały do początku lat 80.

Oprócz ZSRR, Polski, Chin, Węgier, Jaki-18 były używane w lotnictwie Albanii, Afganistanu, Austrii, Bułgarii, Korei Północnej, NRD oraz Rumunii.

[edytuj] Wersje:

• Jak-18A - samolot szkolny z 1957, podwozie z kołem przednim. Wyposażony w silnik gwiazdowy 9-cylindrowy AI-14R o mocy 191 kW (260 KM).
• Jak-18P - jednomiejscowy samolot szkolny i akrobacyjny z 1959, podwozie z kołem przednim. Silnik gwiazdowy 9-cylindrowy AI-14R o mocy 191 kW (260 KM).
• Jak-18PM - jednomiejscowy samolot akrobacyjny z 1971, podwozie z kołem przednim, opracowany na mistrzostwa świata w akrobacji samolotowej w Moskwie. Silnik gwiazdowy AI-14RF o mocy 224 kW (305 KM).
• Jak-18PS - samolot akrobacyjny z 1973 opracowany na mistrzostwa świata w akrobacji samolotowej w Anglii, podwozie klasyczne dwukołowe wciągane w locie.
• Jak-18T - samolot szkolny, łącznikowy i sanitarny z 1967. Silnik gwiazdowy 9-cylindrowy AI-14RF o mocy 221 kW (300 KM), później silnik M-14P o mocy 269 kW (365 KM). Był praktycznie całkowicie nowym samolotem, w opracowaniu którego wykorzystano część elementów Jaka-18. W wersji pasażerskiej zabierał 3 pasażerów, sanitarnej - lekarza i 1 chorego, pocztowej – 250 kg ładunku.
• Jak-18U - samolot szkolno-treningowy z 1963, dwumiejscowy, podwozie z kołem tylnim, wciągane w locie. Silnik gwiazdowy 5-cylindrowy M-11FR o mocy 119 kW.

p • d • e

 

Radzieckie i rosyjskie samoloty i śmigłowce wojskowe po 1945

Samoloty myśliwskie	Jak-15 • Jak-17 • Jak-23 • Jak-25 • Jak-28 • Ła-9 • Ła-11 • Ła-15 • MiG-9 • MiG-15 • MiG-17 • MiG-19 • MiG-21 • MiG-23 • MiG-25 • MiG-29 • MiG-31 • Su-9 • Su-11 • Su-15 • Su-17/20/22 • Su-27 • Su-30 • Su-33 • Su-35 • Su-37 • Tu-128
Samoloty bombowe	Ił-28 • M-4 • Su-24 • Tu-4 • Tu-12 • Tu-14 • Tu-16 • Tu-22 • Tu-22M • Tu-95 • Tu-160
Samoloty rozpoznawcze	A-50 • Be-6 • Be-10 • Be-12 • Ił-20 • Ił-38 • Tu-126 • Tu-142
Samoloty szturmowe	Jak-38 • MiG-27 • Su-7 • Su-17/20/22 • Su-25 • Su-34 • Su-39
Samoloty szkolno-treningowe	Jak-11 • Jak-18 • Jak-52
Samoloty transportowe	An-2 • An-8 • An-12 • An-22 • An-26 • An-124 • An-225 • Ił-14 • Ił-76
Śmigłowce	Jak-24 • Mi-1 • Mi-2 • Mi-4 • Mi-6 • Mi-8 • Mi-14 • Mi-24 • Mi-26 • Mi-28 • Ka-25 • Ka-27 • Ka-31 • Ka-50 • Ka-52
Prototypy i konstrukcje doświadczalne	I-250 • Ił-20 • Ił-32 • Ił-40 • Ił-54 • Ił-102 • Jak-25 • Jak-36 • Jak-141 • Ka-22 • Ła-150 • Ła-152 • Ła-156 • Ła-160 • Ła-168 • Ła-176 • M-50 • MiG 1-44 • PAK FA • Su-9 • Su-11 • Su-47 • Tu-80 • T-4