Mk V Covenanter
Z Wikipedii
Cruiser Mk V Covenanter (A13 Mk III) | |
Dane podstawowe | |
Państwo | Wielka Brytania |
Producent | London Midland and Scottish Railway Company w Crewe, English Electric Valve Co. w Stanford, Leyland Motors w Kingston |
Trakcja | gąsienicowa |
Typ | czołg szybki |
Załoga | 4 |
Historia | |
Prototyp | 1940 |
Lata produkcji | czerwiec 1941- styczeń 1943 |
Wycofanie ze służby | 1944 |
Wyprodukowano | 1771 |
Dane techniczne | |
Silnik | gaźnikowy, 4-suwowy, 12-cylindrowy w układzie bokser Meadows Flat - 12 D.A.V., chłodzony płynem |
Moc | 300 KM |
Transmisja | mechaniczna |
Moc jedn. | 16,7 KM/t |
Nacisk jedn. | 0,91 kg/cm² |
Wymiary | |
Długość maks. | 5,95 m z dodatkowymi zbiornikami paliwa |
Szerokość | 2,63 m |
Wysokość | 2,23 m |
Prześwit | 0,40 m |
Masa | |
Masa bojowa | 18,3 t |
Poj. zb. paliwa | 328 l z dodatkowymi zbiornikami zewnętrznymi 478 l |
Opancerzenie | |
Typ pancerza | nitowany z płyt walcowanych, osłona jarzma odlewana |
Grubość pancerza | kadłub: przód 40 mm, boki 36 mm, tył, góra, dno 10-7 mm
wieża: przód 39 mm, boki 16 mm, tył 24 mm, góra 9 mm |
Osiągi | |
Prędkości maksymalne | |
Na drodze | 48 km/h |
W terenie | 40 km/h |
Zdolność pokonywania przeszkód | |
Brody bez przygotowania | 0,9 m |
Rowy | 2,15 m |
Ściany pionowe | 0,76 m |
Stoki o nachyleniu do | 30% |
Zasięg | 115 w terenie, 170 na drodze km |
Dane operacyjne | |
Uzbrojenie | |
Artyleryjskie | 1 armata 2 pdr. OQF kalibru 40 mm (wersja CS haubica 76,2 mm) |
Strzeleckie | 1 karabin maszynowy Karabin maszynowy Besa kal. 7,92 mm |
Użytkownicy | |
Wielka Brytania, Polska |
Cruiser Mk V "Covenanter" (A13 Mk III) to angielski czołg pościgowy z okresu II wojny światowej. Był to pierwszy czołg pościgowy, któremu nadano imię - "Convenanter". Jest to nazwa historycznej frakcji politycznej ze Szkocji.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Czołg wywodził się z wcześniejszych konstrukcji czołgów pościgowych wykorzystujących podwozie typu Christie. Były to czołgi Cruiser Mk III (A13) i jego modyfikacja Cruiser Mk IV (A13 Mk II). Czołgi te powstały pod wpływem rosyjskich czołgów BT. Koncepcja czołgu została opracowana wiosną 1939 r. Planowano wykorzystać podwozie czołgu A13 oraz silnik Meadows Flat - 12. Pierwsze zamówienia na czołg złożono jezszcze przed budową i próbami prototypów w kwietniu 1939 r. Pierwszy prototyp rozpoczął próby w Ośrodku Badawczym w Farnborough w maju 1940 r. Wtedy też pojawiły się pierwsze problemy z układem chłodzenia. Gdy czołg skierowano do produkcji dokonano kilku zmian. Zrezygnowano ze spawanego pancerza na rzecz nitowanego oraz zmieninono materiał, z którego budowano koła. Zrezygnowano ze stopu aluminium, a koła wykonano z tłoczonej blachy. Wszystkie te zmiany spowodowały wzrost masy czołgu i obniżenie jego osiągów. Produkcja czołgów w latach 1941-43 wyniosła 1771 (wg innych źródeł 1776 szt.)
[edytuj] Użycie
Pierwsze seryjne czołgi trafiły latem 1941 r. do brytyjskiej 1 DPanc, a później do formującej się 9 DPanc. Czołgi ze względu na ciągłe problemy z systemem chłodzenia nigdy nie były używane bojowo. Służyły tylko do szkolenia. Nie trafiły one również do Afryki poza 4 egzemplarzami, które wysłano w celach doświadczalnych.
Czołgi Covenanter były na wyposażeniu PSZ w Wielkiej Brytanii. Pojazdy te znajdowały się w latach 1942-43 na uzbrojeniu 16 Brygady Pancernej (wcześniej 16 Brygada Czołgów) oraz 10 Brygady Kawalerii Pancernej 1 Dywizji Pancernej. Czołgi były używane tylko do szkolenia. Maksymalny stan został osiągnięty w połowie 1943 r. i było to około 200 czołgów. Czołgi zostały wycofane do końca 1943 r.
[edytuj] Modele produkcyjne
- Covenanter Mk I (A13 Mk III) – pierwszy model produkcyjny, dopiero po wprowadzeniu tych czołgów do służby zorientowano się, że system chłodniczy zamontowany przy nowym, niższym silniku nie działa prawidłowo, część przebudowano na Covenanter II, zbudowano 353 wozy.
- Covenanter Mk II (A13 Mk III*) – dodatkowa chłodnica olejowa zamontowana na chłodnicy, zbudowano 101 czołgów.
- Covenanter Mk III (A13 Mk III**) – nowe chłodnice olejowe dodane po obu stronach silnika, nowy typ sprzęgła, nowe filtry powietrza, model produkowany najliczniej, zbudowano 954 sztuki.
- Covenanter Mk IV – jak Mk II, ale ze sprzęgłem Mk III, wyprodukowano 366 wozów.
Wszystkie wersje posiadały odmianę CS (czołgi wsparcia) uzbrojoną w haubicę 76,2 mm. Na podwoziu czołgu Covenanter powstał czołg mostowy Covenanter Bridgelayer. Produkcja wynosiła nie mniej niż 79 pojazdów. Pojazdy były użytkowane również przez Nową Zelandię (4 szt.) i Australię (nie mniej niż 8 szt.) oraz Polskę (3 szt. w 1 Dywizji Pancernej).
[edytuj] Linki zewnętrzne
[edytuj] Bibliografia
- Janusz Ledwoch, Janusz Solarz Czołgi brytyjskie 1939 - 45 Warszawa 1994
- Janusz Magnuski Wozy bojowe Polskich Sił Zbrojnych 1940 - 1946 Warszawa 1998
Czołgi lekkie | |
---|---|
Carden Loyd • Vickers 6-Ton • Light Tank Mk II, Mk III, Mk IV, Mk V, Mk VI • Tetrarch Mk VII • Harry Hopkins Mk VIII |
|
Czołgi pościgowe (Czołgi szybkie) | |
Cruiser Mk I, Mk II, Mk III, Mk IV • Covenanter • Crusader • Cavalier • Centaur/Cromwell • Challenger • Comet • Ram • Sentinel |
|
Czołgi piechoty | Czołgi średnie |
Matilda Mk I • Matilda Mk II • Mk III Valentine • Mk IV Churchill |
|
Opancerzone samochody rozpoznawcze | Lekkie opancerzone samochody zwiadowcze |
SC Daimler Dingo • SC Ford Lynx • SC Humber |
LRC Standard Beaverette • LRC Humber • LRC Morris • LRC GM Otter |
Samochody pancerne | |
AC AEC • AC Coventry • AC Daimler • AC (GM) Fox • AC Guy • AC Humber • AC Lanchester • AC Marmon-Harrington • AC Rolls Royce |
|
Działa samobieżne | Niszczyciele czołgów |
Gąsienicowe transportery opancerzone | Kołowe transportery opancerzone |
Inne pojazdy | |
Pojazdy prototypowe i eksperymentalne | |
Alecto • Avenger • Black Prince • Centurion • Excelsior • Rhino • TOG1 • TOG2 • Tortoise • Valiant • Light Tank Mk VII |