BT

Z Wikipedii

Быстроходный танк (dane BT-5)
Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Trakcja	gąsienicowa
Typ	czołg szybki
Załoga	3
Historia
Prototyp	1931
Lata produkcji	1932 – 1941
Dane techniczne
Silnik	1 silnik wysokoprężny M-5
Moc	400 KM
Transmisja	mechaniczna
Wymiary
Długość maks.	5,58 m
Szerokość	2,23 m
Wysokość	2,25 m
Masa
Masa bojowa	11 500 kg
Poj. zb. paliwa	360 l
Opancerzenie
Grubość pancerza	6 – 13 mm
Osiągi
Prędkości maksymalne
Na drodze	53 km/h
Zdolność pokonywania przeszkód
Zasięg	(po drodze) 200 km (w terenie) 90 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
Artyleryjskie	1 armata Model 32 kal. 45 mm
Strzeleckie	1 karabin maszynowy DT kal. 7,62 mm
Użytkownicy
ZSRR, Finlandia, Mongolia

Czołgi BT (ros. Быстроходный танк "bystrochodnyj tank" - czołg szybki) to seria czołgów lekkich produkowanych w Związku Radzieckim w latach 1932-41. Znane były jako "betka" lub "betjuszka". Czołgi BT mogły się poruszać zarówno na gąsienicach jak i na kołach, zdjęcie gąsienic i przejście na tryb kołowy zajmowało około 30 minut.

Spis treści 1 Historia produkcji 1.1 Warianty 1.2 Dane techniczne 2 Służba

[edytuj] Historia produkcji

W 1931 Związek Radziecki zakupił w Stanach Zjednoczonych dwa eksperymentalne czołgi M1930 zaprojektowane przez Waltera Christiego które po otrzymaniu nazwy BT-1 zostały poddane próbom technicznym. W październiku 1931 skonstruowano trzy pierwsze, nieuzbrojone prototypy BT-2, a w 1932 rozpoczęła się już produkcja seryjna tych czołgów. Większość BT-2 uzbrojona była w działo 37 mm i jeden karabin maszynowy DT, ale niektóre wczesne modele były uzbrojone w trzy karabiny maszynowe. Czołgi BT-3 i późniejsze otrzymały działo 45 mm. Wyprodukowano 1884 czołgów BT-5, 5328 BT-7 i 706 BT-8.

[edytuj] Warianty

• BT-1 – prototyp Christiego.
• BT-2 Model 1932 – działo 37 mm, silnik M-5 (licencyjny amerykański silnik Liberty).
• BT-5 - większa wieża, 45 mm armata czołgowa wz. 1932.
  • BT-5 Model 1933 – nowa wieża z dwoma włazami, dodatkowy karabin maszynowy.
  • BT-5PKh – prototypowa wersja przystosowana do forsowania pod wodą przeszkód wodnych.
  • BT-5 z miotaczem ognia – kilka prototypów.
• BT-7 Model 1935 – zmieniony kadłub umożliwiający zamontowanie większej wieży, dodatkowy zbiornik paliwa, nowy silnik M-17T (kopia silnika BMW).
  • BT-7 Model 1937 – nowa wieża stożkowa.
  • BT-7M (od fabrycznego oznaczenia A-8 zwany także BT-8) – z silnikiem wysokoprężnym W-2. Ze względu na znaczne przeciążenie podwozia nie przewidywano możliwości jazdy na kołach.
  • BT-7A – wersja wparcia artyleryjskiego z 76,2 mm armatą czołgową wz. 1927/32 w powiększonej wieży.
  • OT-7 – wersja z miotaczem ognia ze zbiornikiem na zewnątrz czołgu.
• BT-42 – Fińskie działo pancerne, zdobyczny BT-7 uzbrojony w angielską haubicę 114 mm.

[edytuj] Dane techniczne

Źródło: Zaloga & Grandsen, Soviet Tanks and Combat Vehicles of World War Two

	BT-2	BT-5	BT-7	BT-7A	BT-8
Załoga	3	3	3	3	3
Ciężar	10.2 t	11.5 t	14 t	14.5 t	14.7 t
Długość	5.58 m	5.58 m	5.66 m	5.66 m	5.66 m
Szerokość	2.23 m	2.23 m	2.29 m	2.29 m	2.29 m
Wysokość	2.20 m	2.25 m	2.42 m	2.52 m	2.42 m
Uzbrojenie główne	37 mm Model 30	45 mm Model 32	45 mm Model 35	76.2 mm Model 27/32	45 mm Model 38
Ilość pocisków	96	115	146	50	146.
Karabiny maszynowe	DT	DT	DT	DT ×2	DT ×3
Silnik	Liberty 400 KM	M-5 400 KM	M-17T 500 KM	M-17T 500 KM	V-2 450 KM
Paliwo	400 l	360 l	620 l	620 l	620+170 l
Prędkość na drodze	100 km/h	72 km/h	86 km/h	86 km/h	86 km/h
Zasięg na drodze	300 km	200 km	250 km	250 km	700 km
Zasięg taktyczny	100 km	90 km	120 km	120 km	400 km
Opancerzenie	6–13 mm	6–13 mm	6–13 mm	6–13 mm	6–22 mm

[edytuj] Służba

BT-5 wzięły udział w hiszpańskiej wojnie domowej, walczyły także przeciwko Japonii w 1939 i Finlandii w czasie wojny zimowej (głównie BT-2 i BT-5). Brały udział w agresji na Polskę w 1939 (np. obrońcy Wilna zniszczyli 2 lub 3 czołgi tego typu). BT-5 i BT-7 walczyły także w początkowej fazie wojny w 1941, ale większość z nich została zniszczona lub porzucona przez załogi, a pozostałe egzemplarze wymieniono na nowocześniejsze T-34. Ostatni raz użyto ich bojowo na Dalekim Wschodzie w VIII 1945r.

BT-7