Płońsk

Z Wikipedii

Współrzędne: 52°38' N 20°23' E52.6333333 20.3833333 (Płońsk)

Płońsk

Gmina
- rodzaj

Płońsk
miejska

Prawa miejskie

1400

Burmistrz

Andrzej Józef Pietrasik

Powierzchnia

11,6 km²

Położenie

52° 38' N
20° 23' E

Liczba mieszkańców (2006)
- liczba ludności
- gęstość

22 258
1919 os./km²

Kod pocztowy

09-100

Tablice rejestracyjne

WPN

Położenie na mapie Polski

Płońsk

TERC10
(TERYT)

1141820011

Miasta partnerskie

Ramat-Negev

Winschoten

Ćakovec

Crépy-en-Valois

Soleczniki

Bachczysaraj

Urząd miejski³

ul. Płocka 39
09-100 Płońsk
tel. 23 662-26-91; faks 23 662-55-11

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Strona internetowa miasta

Płońsk – miasto i gmina w województwie mazowieckim, w powiecie płońskim. Położony jest 65 km na północny zachód od Warszawy, na Wysoczyźnie Płońskiej nad rzeką Płonką. Według danych z 2006¹², miasto miało 22 258 mieszkańców.

Etymologia: nazwa "Płońsk" pochodzi od płonnych ziem.

[edytuj] Demografia

Dane z 30 czerwca 2005²:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	22 252	100	11 689	52,5	10 563	47,5
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	1957,4		1028,9		928,5

Według danych z roku 2002⁶, średni dochód na mieszkańca wynosił 1417,04 zł.

[edytuj] Historia

Grodzisko w Płońsku

Stary dom w Płońsku

Dwór w Poświętnem

Tablica upamiętniająca Henryka Sienkiewicza na ścianie dworu w Poświętnem

Fontanna przy Banku Spółdzielczym

Rynek w Płońsku

Wieża ciśnień

Stacja kolejowa w Płońsku

1065 – pierwsza, nieoficjalna wzmianka o płońskim grodzie w dokumentacjach książęcych, tzw. falsyfikat mogieński, gdzie Plonzch zostaje wymieniony na równi z innymi osadami Mazowsza
1155 – pierwsza, oficjalna, historyczna wzmianka źródłowa o Płońsku jako grodzie książęcym w przywileju uposażeniowym księcia mazowieckiego Bolesława Kędzierzawego.
1384-1399 – Płońsk został pod zarządem zakonu krzyżackiego (pod niemiecką nazwą: Landkreis Plöhnen).
1400 – uzyskanie praw miejskich od księcia mazowieckiego Siemowita IV
1417 – ufundowanie kościoła i klasztoru przez Siemowita IV i jego żonę Aleksandrę, siostrę Władysława Jagiełły; sprowadzenie Karmelitów Trzewiczkowych
1446 - w Płońsku osiedlają się pierwsi Żydzi
1495 – przyłączenie do Polski
1525 – król Zygmunt I wziął miasto w obronę przed rabunkową gospodarką zastawnika i przed prześladowaniem przez niego płońskich mieszczan
1527 – król Zygmunt I potwierdził prawa miejskie, herb oraz pieczęć Płońska
1545 – król Zygmunt I nadał mieszczanom przywilej na ściąganie opłat mostowych
1573 – król Stefan Batory potwierdził nowe prawa i przywileje
1612 – miasto uzyskało prawo do odbywania drugiego targu
1670 – król Michał Korybut Wiśniowiecki nadał miastu przywilej, na mocy którego Żydzi mogą budować domy, synagogi i produkować piwo; wzniesienie pierwszej synagogi w Płońsku
1677 – król Jan III Sobieski potwierdził nowe prawa i przywileje
1720 – król August II potwierdził nowe prawa i przywileje
1749 – król August III potwierdził nowe prawa i przywileje
1767 – król Stanisław August potwierdził nowe prawa i przywileje
1789 – udział przedstawicieli władz miejskich Płońska: Wojciecha Majorkiewicza i Bonawentury Kierzkiewicza w tzw. czarnej procesji z udziałem delegatów miast królewskich
1795 - Płońsk przechodzi pod panowanie Prus (III rozbiór Polski)
1807 - Płońsk zostaje włączony do Księstwa Warszawskiego
1815 - Płońsk zostaje włączony do Królestwa Polskiego
1826 – pożar rynku
1865-1866 – Henryk Sienkiewicz pracował jako guwerner u rodziny Weyherów
1867 – Płońsk zostaje miastem powiatowym
1872 – Jan Walery Jędrzejewicz zaczął prowadzić stację meteorologiczną oraz obserwatorium astronomiczne
1880 - powstanie Ochotniczej Straży Ogniowej
1886 – urodził się Dawid Ben Gurion, w latach 1948-1953 i 1955-1963 premier i minister obrony Izraela
1905 – w listopadzie za organizowanie bojówek do walki z caratem został aresztowany i osadzony na Pawiaku dr Leon Rutkowski
1915 - Płońsk zostaje zajęty przez wojska niemieckie
1917 – dzięki inicjatywie obywateli Płońska skupionych w Polskiej Macierzy Szkolnej, w Płońsku powstała najstarsza placówka szkolnictwa średniego na ziemi płońskiej – Gimnazjum Koła Polskiej Macierzy Szkolnej
1920 – 16 sierpnia doszło pod Płońskiem do bitwy z Bolszewikami, o której losach przesądził 1 Pułk Szwoleżerów pod dowództwem mjr Jerzego Grobickiego
1924 – Płońsk został włączony do sieci kolejowej
1930 – zakończenie budowy i oddanie do użytku szpitala z udziałem prezydenta Ignacego Mościckiego.
1939 - II wojna światowa. Płońsk zajmują wojska niemieckie (miasto zostało wcielone do Niemiec pod nazwą Plöhnen)
1941 – w Płońsku w rejonie ul. Warszawskiej i Zielonego Rynku hitlerowcy założyli getto (zlikwidowane jesienią 1942)
1945 – 16 stycznia hitlerowcy dokonali masowej egzekucji 78 mieszkańców Płońska i powiatu płońskiego na płońskich Piaskach; 19 stycznia Płońsk zostaje wyzwolony spod okupacji niemieckiej przez wojska 65 Armii 2 Frontu Białoruskiego pod dowództwem gen. Pawła Batowa
1966 - powstaje Zespół Szkół Zawodowych
1981 – powstała parafia św. Maksymiliana Kolbe
1994 – biskup Zygmunt Kamiński dokonał uroczystej konsekracji nowego kościoła pw. św. Maksymiliana Kolbe
1997 - uzyskanie przez Płońsk tytułu "Miasto-Orędownik Pokoju" podczas X Zgromadzenia Generalnego Międzynarodowego Stowarzyszenia Miast Pokoju w Abijanie (Wybrzeże Kości Słoniowej)
1999 – Płońsk ponownie miastem powiatowym

[edytuj] Zabytki

Układ urbanistyczny miasta wraz ze znajdującą się na tym terenie zabudową i wylotami ulic,
Zespół pokarmelicki: Kościół parafialny pw. św. Michała, d. klasztor, mur – XVI, XVIII w., dzwonnica, mur – II poł. XIX w. oraz całe wyposażenie wnętrz,
Wczesnośredniowieczne grodzisko pozostałość XI–wiecznego grodu o wymiarach 75x80 metrów, zwanego dawniej Górą Szwedzką lub Górą Łysą, obecnie nazywane Górą Kawałkowskiego ewentualnie Górą Kabana,
Zespół podworski: dwór, mur – 1 poł. XIX /XX w, oficyna, mur – k. XIX w, budynek gospodarczy, mur, pozostałości parku – k. XIX w.,
Więzienie, ob. Areszt Śledczy, ul. Warszawska 49, mur – k.. XIX w.,
Zespół cmentarza parafialnego: cmentarz rzymskokatolicki – 1779 r., kaplica grobowa małż. Grobickich, mur – 1876 r.
Dom, ul. Rynek 4a – XIX w.,
Dom, pl. 15-go sierpnia 21, 21a (d. ul. Rynek 21) – XIX w.,

[edytuj] Życie kulturalne

Kino Kalejdoskop
Dom Kultury
Galeria P
Pracownia Dokumentacji Dziejów Miasta Płońska
Młodzieżowa Orkiestra Dęta
Ludowy Zespół Artystyczny Płońsk
Kupalnocka – Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne które odbywają się z udziałem zespołów ludowych z różnych stron świata (od 1991 r.)
Zbliżenia – Europejski Festiwal Sztuki (od 2000 r.)
Perły i Perełki – promocja talentów – program dla utalentowanych dzieci i młodzieży;
Mazowiecka Pyza (od 2002 r.)
Europejska Parada Orkiestr Dętych ( 2003 r., 2004 r., 2005 r., 2006 r.)
Ogólnopolski Konkurs Jednego Wiersza O Płońską Różę (od 1994 r.)
Związek Strzelecki "Strzelec" Organizacja Społeczno - Wychowawcza Jednostka Strzelecka 1006 Płońsk (od 1996 r.)
Grupa taneczna przy Młodzierzowej Orkiestrze DętejMażoretki

[edytuj] Edukacja

Szkoła Podstawowa nr 2
Szkoła Podstawowa nr 3, im. St. Wyspiańskiego

Gimnazjum Publiczne nr 1, im. Papieża Jana Pawła II
Gimnazjum Publiczne nr 2
Powiatowe Gimnazjum Publiczne (ZSO)

Zespół Szkół nr 1 im. Stanisława Staszica
Zespół Szkół nr 2 im. Leona Rutkowskiego
Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza
I Społeczne Liceum Ogólnokształcące
Centrum Kształcenia Praktycznego w Płońsku

Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa w Warszawie, Wydział Zamiejscowy w Płońsku

Państwowa Szkoła Muzyczna I st.

[edytuj] Sport

Kompleks obiektów sportowych należących do MCSiR zlokalizowany jest przy ulicy Kopernika 3.

W jego skład wchodzą:

hala sportowa (54 m x 22 m), sala do ćwiczenia fitness oraz treningów sekcji bokserskiej, siłownia,
pływalnia – basen sportowy (25 m x 12,5 m), basen do nauki pływania (10 m x 6 m), basen rekreacyjny, zjeżdżalnia o długości 106 m, 2 solaria, sauna, gabinet masażu,
bieżnia cegiełkowa z trzema skoczniami w dal, rzutniami do pchnięcia kulą, rzutu dyskiem i oszczepem,
boiska do gry w piłkę nożną , siatkówkę plażową, teren do organizowania imprez plenerowych (okolice akwenu "Rutki").

Sekcje sportowe:

KS „Tęcza 34” Płońsk - piłka nożna,
MKS Płońsk - lekkoatletyka,
„Budowlani „INŻYNIERIA” - boks,
MCSiR Płońsk - siatkówka dziewcząt.

[edytuj] Honorowi Obywatele Płońska

Stanisław Ryszard Dobrowolski – poeta i prozaik, żołnierz Armii Krajowej, w okresie okupacji pisał pieśni i wiersze patriotyczne, np. „Warszawskie dzieci”.

Stefan Wesołowski – profesor, urolog, członek Towarzystwa Chirurgów Polskich, odznaczony m.in. dwukrotnie Krzyżem Walecznych.

Jan Ossowski – inżynier, prawdopodobnie autor projektu dzielnicy przemysłowej.

Barbara Wachowicz – pisarka, związana głównie ze śladami życia i twórczością wybitnych polskich pisarzy, np. Henryka Sienkiewicza.

Jerzy Wierzchowski – były Wojewoda Ciechanowski.

Szewach Weiss – politolog izraelski, w latach 1999-2004 ambasador Izraela w Polsce, odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi.

Shmuel Rifman – przewodniczący zaprzyjaźnionego okręgu Ramat – Negev.

Witold Grzebski – profesor, od 1944 r. zastępca komendanta Obwodu Płońsk Armii Krajowej, o pseudonimie „Motor”.

[edytuj] Sąsiednie gminy

Baboszewo, Dzierzążnia, Joniec, Naruszewo, Płońsk, Sochocin, Załuski

[edytuj] Ciekawostki

7 IX 1383 książę mazowiecki Siemowit III nadał w Płońsku miejskie prawo chełmińskie osadzie targowej Szreńsk oddalonej o 45 km na północny zachód od Płońska (zbiory Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie)
Na przełomie XVII i XVIII wieku Płońsk był jednym z największych ośrodków polowań na czarownice w Polsce.
Król Władysław IV zjeżdżał często na łowy do okolicznych lasów, spędzając dwa lub więcej tygodni w Płońsku.
W Płońsku urodził się i spędził swoją młodość Dawid Ben Gurion – współtwórca nowożytnego państwa Izrael i jego pierwszy premier.
W II poł. XIX w. w Płońsku działał astronom Jan Walery Jędrzejewicz. Założył on obserwatorium astronomiczne i był autorem podręcznika astronomii Kosmografia (1886).
Henryk Sienkiewicz spędził rok swego życia w Poświętnem k. Płońska, gdzie napisał swoją pierwszą opublikowaną powieść Na marne
Miasto Płońsk od 1997 r. należy do Międzynarodowego Stowarzyszenia Miast Orędowników Pokoju, od 2004 r. Płońsk jest również członkiem Komitetu Wykonawczego tej organizacji.