Księstwo Pomorskie

Z Wikipedii

Księstwo Pomorskie to historyczne państwo na wybrzeżu Bałtyku. Władzę w nim sprawowali książęta pomorscy. Językiem używanym na tych ziemiach był język pomorski (kaszubski). Od późnego średniowiecza na Pomorzu Zachodnim przeważał język niemiecki (język pomorski (kaszubski) zachował się częściowo na Pomorzu Słupskim aż do XX w.), na Pomorzu Wschodnim dominował język kaszubski, a niemiecki w miastach. Zazwyczaj przez "Księstwo Pomorskie" rozumie się księstwa Gryfitów obejmujące Pomorze Zachodnie, choć istniało też księstwo Święców na Pomorzu Wschodnim.

[edytuj] Pomorzanie do XII w.

Nie wiadomo, czy przed XII w. na terenie Pomorza Zachodniego istniało jakieś państwo, chociaż kroniki wspominają jakichś książąt - być może władców lokalnych. W drugiej połowie X wieku Pomorze Zachodnie na wschód od Odry (prawdopodobnie bez Szczecina) należało do Państwa Polan. Według kroniki Galla Anonima panowanie nad Pomorzem stracił król Bolesław Śmiały.

[edytuj] Powstanie księstw pomorskich

W wyniku trzech kampanii wojskowych w 1116, 1119 i 1121 całe Pomorze zostało opanowane przez polskiego księcia Bolesława Krzywoustego i podzielone na cztery części: Pomorze Gdańskie z Gdańskiem znalazło się pod bezpośrednią kontrolą Polski, w której książę Bolesław ustanowił swojego namiestnika; Księstwa Słupskiego ze Słupskiem i Sławnem stało się polskim lennem rządzonym przez księcia Racibora, a Pomorze Zachodnie z Kamieniem, Kołobrzegiem i Białogardem polskim lennem rządzonym przez księcia Warcisława.

Warcisław I, książę Pomorza Zachodniego został protoplastą dynastii Gryfitów rządzących księstwem do roku 1637. Książętom udało się zebrać różne terytoria po obu stronach rzeki Odry i dlatego w różnych okresach byli wasalami Polski, Danii, Saksonii, Brandenburgii, od XIII w. niezależnymi książętami Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Księstwo było okresowo podzielone na dzielnice ze stolicami w Kamieniu Pom., Bardzie (Barth), Darłowie, Dyminie (Demmin). Od XIV w. ustalił się podział na Księstwo Szczecińskie i Księstwo Słupsko-Wołogoskie. Zależne od Księstwa Szczecińskiego było księstwo biskupów kamieńskich z siedzibą w Kołobrzegu. Okresowo niezależne było też Margrabstwo Nowogardu.

Potomkowie Racibora I rządzili księstwem Pomorza Środkowego (słupsko-sławieńskim) aż do roku 1238. Potem region ten stał się terenem rywalizacji książąt Pomorza Zachodniego, Wschodniego, Rugii i Brandenburgii.

Wyspa Rugia (Rana) została podbita przez Duńczyków w roku 1168, a książę Jaromar I dał początek dynastii książąt rugijskich rządzących księstwem jako wasale królów duńskich do roku 1325. Potem księstwo rugijskie przypadło dynastii Gryfitów.