Piotr Krasnow
Z Wikipedii
Piotr Nikołajewicz Krasnow, ros. Пётр Николаевич Краснов (ur. 22 września (starego stylu: 10 września) 1869 r. w Petersburgu, zm. 16 lub 17 stycznia 1947 r. w Moskwie) – generał i pisarz rosyjski.
Spis treści |
[edytuj] Młodość
Krasnow urodził się w znanej rodzinie kozaków dońskich, od pokoleń służącej w regularnym wojsku carskim. I ojciec, Mikołaj Iwanowicz (1833-1900), i dziadek Iwan Iwanowicz Krasnow (1802-1871) osiągnęli stopnie generalskie. Piotr Nikołajewicz uważany był w armii rosyjskiej sprzed I wojny światowej za jednego z najprzedniejszych kawalerzystów. Uczęszczał do Pawłowskiej Szkoły Wojennej, po ukończeniu której w roku 1888 wstąpił do Atamańskiego Pułku Kozaków Lejbgwardii. Od roku 1908 działał przez 4 lata jako instruktor w kawaleryjskiej szkole jazdy. Od roku 1910 do 1913 był dowódcą 1. Syberyjskiego Pułku Kozaków, który stacjonował nad granicą chińską, a w ostatnim roku przed wybuchem I wojny dowodził 10. Pułkiem Kozaków Dońskich, stojącym nad granicą galicyjską. Odbywał także na zlecenie cara liczne podróże (prawdopodobnie zwiadowcze) do Etiopii, Mandżurii, Indii, Chin i Japonii, a także działał jako korespondent wojenny w czasie wojny rosyjsko-japońskiej.
[edytuj] I wojna światowa
W czasie wojny światowej Krasnow walczył w 82 bitwach i potyczkach, 5 razy starł się z wrogiem osobiście na szable. Przez cały czas wojny brał udział w walkach w Galicji i Bukowinie. Mianowany w maju roku 1915 generałem majorem otrzymał dowództwo brygady kawalerii kaukaskiej, już w lipcu tego roku postąpił na generała-lejtnanta i przejął 2. Dywizję Kozacką. Za zasługi wojenne otrzymał m.in. Order św. Jerzego i szablę z napisem "Za dzielność".
[edytuj] Rewolucje rosyjskie i wojna domowa 1917-1921
[edytuj] Marsz na Petersburg
Po wybuchu rewolucji w Rosji Krasnow otrzymał dowództwo 3. Korpusu Kawalerii i od pierwszej chwili zaangażował się w walki przeciwko bolszewikom. Po zwycięstwie bolszewików nad Rządem Tymczasowym (październik 1917) przywódca demokratycznych socjalistów Aleksander Kiereński przedostał się do znajdującego się w pobliżu Petersburga 3. Korpusu Kawalerii pod dowództwem Krasnowa, mianowanego teraz generałem kawalerii i zlecił mu zaatakować miasto i uwolnić je od "czerwonej anarchii". 9 listopada 1917 roku Krasnow, przy całym swoim sceptycyzmie zagorzałego monarchisty wobec osoby i poglądów politycznych Kiereńskiego, wydał proklamację, wzywającą do wyzwolenia miasta od anarchistów, agentów cesarza Wilhelma i plagi głodu. Obiecał swym 700 Kozakom, że wyzwolenie stolicy będzie "krótkim spacerkiem", ale trafił na wytrawnego gracza politycznego, Trockiego, który wprawdzie był niedoświadczony jako dowódca wojskowy, ale umiejętnie stosował środki propagandowe: spowodował strajk pracowników kolejowych, tak że oddziały Krasnowa tylko powoli i z trudem mogły się posuwać w stronę stolicy, i obsadził wszystkie stacje kolejowe agitatorami bolszewickimi, którzy namawiali Kozaków do dezercji i powrotu do rodzinnych stanic. Oddziałom Krasnowa udało się opanować radiostację w Carskim Siele, doszło do niewielkich potyczek koło Gatczyny. Kierownictwo obrony Petersburga bolszewicy przekazali doświadczonemu oficerowi carskiemu, płk. sztabu Murawiewowi (oficjalnie: doradcy), który przeszedł na ich stronę. Do decydującej walki doszło między Carskim Siołem a Krasnym Siołem. Murawiew miał do dyspozycji artylerię. Pod jej ogniem Kozacy, którzy do tej chwili nie napotkali poważniejszego oporu, rozbiegli się, przy generale Krasnowie została tylko mała grupa jego bojowników, która wraz z nim dostała się 15 listopada do niewoli bolszewickiej, podczas gdy Kiereńskiemu udała się ucieczka. Jak się później wyraził Denikin w swych wspomnieniach (1924) marsz na Piotrogród się nie udał, bo Kozacy niezbyt wiedzieli, o co właściwie mieli walczyć.
[edytuj] Republika Dońska
Generała uwięziono w głównej siedzibie rewolucjonistów, Pałacu Smolnym w Petersburgu. Przez jakiś czas był tam przetrzymywany, po ucieczce, w której pomogli mu kozacy stojący po stronie Lenina (istnieje także inna wersja: Trocki go wypuścił w zamian za zobowiązanie, że nie będzie walczył przeciwko bolszewikom) przedostał się na tereny nad Donem, zorganizował tam "białą" dywizję kozacką i uwolnił z pomocą Niemców cały obszar naddoński od bolszewików. Największe walki Białych i Czerwonych odbywały się na południu Rosji. Kozacy walczyli po obu stronach, ale ilość ich w armiach Białych była dużo większa niż u Czerwonych. Korpus oficerski wyznawał najróżnorodniejsze poglądy polityczne – byli w nim zatwardziali zwolennicy caratu, do których zaliczał się Krasnow, zwolennicy Kiereńskiego i separatyści, którzy chcieli odłączyć obszar naddoński od Rosji. W końcu stworzono z poparciem armii niemieckiej separatystyczne państwo dońskie i wybrano 11 maja 1918 r. doński rząd tymczasowy. 16 maja obwołano Krasnowa atamanem z uprawnieniami dyktatorskimi. 5 czerwca Krasnow proklamował powstanie Republiki Dońskiej. Z pomocą i Niemców i Anglików (a więc przedstawicieli państw nadal prowadzących wojnę ze sobą) udało mu się stworzyć armię, która w krótkim czasie wygnała bolszewików z terenów "republiki".
Jako ataman Republiki Dońskiej Krasnow prowadził politykę bezwzględnego terroru wobec przeciwnika, który także nie przebierał w metodach. Pojmanych bolszewików natychmiast po przesłuchaniu rozstrzeliwano, przeprowadzano masowe egzekucje, prześladowano Żydów, których uważano a priori za komunistów, źle traktowano miejscową ludność pochodzenia niekozackiego, która była w większości. W końcu jego własna rada, Krug, miała dosyć jego dyktatorskich poczynań i zaczęła pracować nad projektem konstytucji. W tym czasie Krasnow zmienił swój stosunek do Niemców: pisał listy do cesarza Wilhelma II, którego jeszcze w październiku 1917 uważał za jednego z podżegaczy do rewolucji w Rosji, gratulując mu zwycięstw, zapewniając o niewzruszonej lojalności Kozaków i prosząc o dostawy sprzętu i żywności – wszystko to zmniejszyło jego popularność wśród wychowanych w tradycyjnym antyniemieckim duchu Kozaków.
Po wybuchu rewolucji w Niemczech (1918) wojska niemieckie zaczęto wycofywać do ich kraju. Armia Krasnowa, 50 000 człowieka, musiała teraz walczyć z Czerwonymi na dwa fronty. Wielu Kozaków przechodziło do Czerwonych, inni kapitulowali lub dezerterowali. 14 lutego 1919 Krasnow ustąpił ze stanowiska atamana Donu i przekazał resztki swej armii białemu generałowi Denikinowi.
Krasnow, nie chcąc współpracować z Denikinem, przedostał się w r. 1919 do Estonii i zaciągnął się do armii Judenicza, podczas gdy jego żona z synami przedostała się na Krym, gdzie wraz z 30 000 Kozaków została w r. 1920 ewakuowana na statkach angielskich i francuskich do Francji (wszyscy Kozacy mieli na szyi woreczek z ojczystą ziemią). Po ostatecznym zwycięstwie bolszewików w Rosji Krasnow przebywał przez jakiś czas w Tallinnie, po czym przedostał się do Batumi, skąd emigrował najpierw do Niemiec, potem w 1928 do Francji, gdzie mieszkał na zamku w Dammarie-les-Lys jako doradca w. księcia Mikołaja Mikołajewicza. Około roku 1938 powrócił do Niemiec.
[edytuj] Na emigracji
[edytuj] Prace literackie
We Francji i w Niemczech Krasnow kierował jedną z antykomunistycznych organizacji rosyjskich emigrantów, "Braterstwem Prawdy Rosyjskiej" i poświęcał się pracy literackiej. Napisał razem ok. 41 książek, głównie powieści historycznych, ale znajdują się wśród nich także opowiadania dla dzieci (Mantyk, ochotnik na lwow, Amazonka pustyni), i wspomnienia (Na wnutriennem frontie, wydane również w Rosji Sowieckiej w r. 1927). Osiągnął duży sukces poprzez swą częściowo autobiograficzną trylogię Od dwugłowego orła do czerwonego sztandaru, wnikliwie opisującą stosunki w armii carskiej i na dworze petersburskim przed rewolucją i w czasie I wojny światowej, widziane z perspektywy arystokratycznego oficera, i przetłumaczoną na 17 języków. Trylogia ta jest dzisiaj widziana przez wielu historyków literatury jako równorzędna w jakości i znaczeniu z "Doktorem Żywago" Pasternaka, gdzie autor przedstawia dzieje rewolucji i wojny domowej w Rosji z perspektywy inteligenta, i "Cichym Donem" Szołochowa, przedstawiającym te lata z punktu widzenia prostego kozaka. Książki Krasnowa są żarliwym wyznaniem miłości do dawnej Rosji i jej wartości, wierności wobec dynastii Romanowów i kościoła prawosławnego, i nie pozbawionym silnego antysemityzmu potępieniem ideologii komunistycznej. Mniej udana jest jego trylogia Largo-Wypasz-Podwig, gdzie przedstawia życie i poglądy rosyjskiej inteligencji od roku 1911 do emigracji, roku 1931 (jak się wyraził krytyk i historyk R. Gul "Krasnow świetnie pisał, jeśli pisał o rzeczach, które były mu bliskie i znane". Przedostania powieść Krasnowa Loż (Łgarstwo, 1939) rozgrywa się częściowo w Gułagu i jest ostrym potępieniem kłamliwej propagandy rosyjskich komunistów. Przepowiedział w niej swój własny los, gdyż jednym z bohaterów jest więziony i w końcu uśmiercony przez komunistów "biały" generał rosyjski. Dzieła jego są do dziś dnia czytane i wydawane (ostatnio wydano w r. 2000 w Moskwie "Dzieła wybrane" w dwóch tomach). W Niemczech tłumaczenia książek Krasnowa osiągnęły do połowy lat 80. XX wieku nakład 200 000 egzemplarzy.
Przy całej swej niechęci i podejrzliwości wobec nierosyjskich i nieprawosławnych narodów Imperium Krasnow żywił pewną sympatię do Polski i Polaków. Oto jak opisuje Polskę w "Od dwugłowego orła do czerwonego sztandaru" (tłum. z wydania niemieckiego, 1921, tom II, brygada kozacka Karpowa, jednego z protagonistów autora, wkracza do Kongresówki latem 1914 r.): -...piękny, bogaty kraj, który ciągle służył jako widownia wojen i niezgody, zalany przez wiele stuleci krwią, zdeptany przez konie kawaleryjskie, pokryty mogiłami Tatarów, Turków, Węgrów, Niemców, Szwedów, Litwinów, Francuzów, Austriaków, Rosjan i Polaków. Teraz ta ziemia ludzi niespokojnych, kłótliwych, zniewolonych i kochających wolność, hałaśliwych i pysznych znowu będzie zroszona krwią i pokryją ją nowe mogiły, ale wydaje się, że Bóg upodobał sobie ten kraj, który widział tyle ludzkich cierpień i który zawsze się dźwigał z upadku i kwitnął na nowo w pięknie i szczęściu-.
[edytuj] II wojna światowa
Niedługo przed wybuchem II wojny światowej Krasnow, który poprzez swój antysemityzm i pogardę dla innych "obcych" w Rosji, jak Greków i Ormian, zaczął się przybliżać do ideologii hitleryzmu, przeniósł się z Francji do Berlina. Po roku 1941 władze niemieckie stworzyły "Centralne Biuro do Spraw Kozackich" i "Administrację Wojsk Kozackich" i postawiły generała na ich czele. Były rodzajem kozackiego rządu na wygnaniu, ale nie miały właściwie żadnych prerogatyw rzeczywistej władzy. Po klęsce pod Stalingradem (1943) Alfred Rosenberg i Wilhelm Keitel obiecali Kozakom, i białym emigrantom, i jeńcom wojennym z Armii Czerwonej, że Niemcy umożliwią im powrót na dawne ziemie nad Donem i przywrócenie dawnych swobód, które im odebrała rewolucja bolszewicka. W marcu roku 1944 Krasnow mianował trzech ministrów, propagandy, spraw wewnętrznych i spraw zagranicznych. Ideologia Krasnowców zaczęła się coraz bardziej zbliżać do teorii rasowej narodowego socjalizmu: Kozacy stali się nagle potomkami skrzyżowanych ras nordyckiej i dynarskiej, z krwi Gotów i Czerkiesów, którzy już w IV wieku po narodzeniu Chrystusa posiadali własne państwo, "Kazakię". Stworzona pośpiesznie teoria znalazła nawet zwolenników wśród nazistowskich "filozofów rasy" spod znaku Rosenberga i uzyskała aprobatę Himmlera.
Gdy Keitel i Rosenberg wystąpili do Kozaków z propozycją współpracy, sen o ojczyźnie naddońskiej był już tylko czczym marzeniem, gdyż po klęsce stalingradzkiej Niemcy musieli się wycofać na zachód i opuścić ziemie kozackie. Kozacy służyli w czterech formacjach armii niemieckiej: Waffen-SS, obejmującą głównie Kozaków, którzy dostali się w ręce niemieckie jako jeńcy wojenni i pracowali w obozach pracy przymusowej; oddziałach generała Własowa, skupiających podobnie jak Waffen-SS byłych żołnierzy Armii Czerwonej, którzy w większości spędzili całe swe młode życie pod władzą sowiecką; oddziałach generała Waffen-SS, Górnoślązaka Pannwitza (ok. 25 000 ludzi), podporządkowanych administracyjnie Waffen-SS, ale formalnie nie należących do niej (stacjonujących w ostatnim roku wojny jako XV Kozacki Korpus Kawalerii SS w Mławie) oraz formacji gen. Timofieja Domanowa, przejętej na jesieni 1944 przez Krasnowa (ok. 10 000 żołnierza i 8 000 cywilnych uchodźców z Kaukazu), składającej się głównie z ludzi starszych, "białych" uchodźców z wojny domowej 1917-21 i ich rodzin. Podczas gdy Waffen-SS, własowcy i żołnierze Pannwitza dopuścili się wielu zbrodni wobec ludności cywilnej, szczególnie w Jugosławii, dokąd wysłano Pannwitza, starzy weterani Krasnowa nie brali udziału w prawie żadnych potyczkach – zajęli się zamiast tego realizacją snu o "Kazakii", która z łaski Hitlera miała powstać w Północnych Włoszech.
[edytuj] Sen o "Kazakii"
"Niezawisimaja Kazakija" rozpoczęła swe istnienie 27 października 1944 roku w Tolmezzo, gdy przybył tam Krasnow z żoną. Ludzie Domanowa dotarli tam po kilkumiesięcznej wędrówce z Ukrainy, którą rozpoczęła się 20 lipca 1944 roku. Kozacy mieli ze sobą swe żony, dzieci, dobytek i tysiące zwierząt, koni, krów, owiec, kóz, a nawet wielbłądów. Według planów SS ludność friulijska miała być stopniowo wysiedlona, a teren przejęty przez Kazakię – bastion proniemiecki chroniący Wielką Rzeszę przed partyzantami włoskimi i jugosłowiańskimi. Wkrótce po przybyciu w okolice Tolmezzo Kozacy zaczęli wyganiać mieszkańców z ich domów, traktować ich mienie jako łup wojenny i rozstrzeliwać ludzi podejrzanych o współpracę z partyzantami, czego zabronił Krasnow po przyjeździe. Para Krasnow otrzymała do dyspozycji luksusowo wyposażony pałacyk w jednej z wiosek pod Tolmezzo. Krasnow (był już prawie niewidomy i poruszał się z trudnością) pełnił funkcję atamana, czyli głowy państwa, a Domanow atamana polnego, czyli dowódcy wojskowego. Ulicom w Tolmezzo i pobliskim miejscowościom nadano rosyjskie nazwy, np. miasteczko Alesso otrzymało nazwę Nowoczerkask. Krasnow i jego Rada (Krug) bawili się jak najlepiej w "państwo", rozdawali ordery i tytuły szlacheckie, pracowali nad projektem konstytucji, projektowali sztandary, znaczki pocztowe i monety. Założono szkołę dla kozackich dzieci i szkołę kadetów dla młodzieży. Dzięki powszechnemu szacunkowi, który budziła czcigodna postać Krasnowa – odwiedzał okoliczne miejscowości w limuzynie, pod eskortą 48 Kozaków we wspaniałych mundurach – stosunki między rodzimą ludnością a Kozakami zaczęły być bardziej znośne. Jednocześnie doszło w ostatnich miesiącach wojny do tarć między obydwoma atamanami – Krasnow wierzył do końca w zwycięstwo III Rzeszy, podczas gdy Domanow chciał podporządkować Kozaków z Tolmezzo Własowowi, który przewidując przyszłość zaczął trzymać się na dystans od SS i zaatakował nawet oddziały Waffen-SS pod Pragą. W lutym roku 1945 zwolennicy Domanowa uzyskali przewagę w Krugu i Krasnow zrzekł się stanowiska atamana, ale zachował swą pozycję jako najwyższy autorytet wśród Kozaków.
[edytuj] Ucieczka
W kwietniu r. 1945 wojska brytyjskie zajęły okolice Wenecji i zbliżały się do Friuli. Krasnow, mimo że podlegał Wehrmachtowi, udał się bez zezwolenia Niemców do Padwy, gdzie przebywał brytyjski marszałek Harold Alexander, osobisty znajomy generała z czasów wojny domowej w Rosji (Alexander był w tamtych czasach doradcą Judenicza, pod którym służył Krasnow) i błagał go o uratowanie Kozaków. Ustalono, że krasnowcy poddadzą się Anglikom, gdy tylko ci dotrą do Tolmezzo, ale w chwili gdy Krasnow powrócił do swej "stolicy", zaczęła się już – w ślepej wierze w cudowne bronie i "twierdzę alpejską" Hitlera – zarządzona przez Domanowa ewakuacja Kozaków do Austrii. Paruset Kozaków i kaukaskich cywilów z oddziałów Krasnowa uciekło na własną rękę, przez co zachowali życie, ale większość, ufając autorytetowi i mądrości atamana, pozostała w zwartej grupie, mając nadzieję, że mocarstwa zachodnie natychmiast po pokonaniu III Rzeszy zaczną wojnę przeciw Sowietom i dadzą Kozakom nowe zadania bojowe.
W dniu, gdy Hitler popełnił samobójstwo, Kozacy z Krasnowem na czele szli przez przełęcze alpejskie w stronę tyrolskiej miejscowości Lienz, w burzy śnieżnej i pod obstrzałem włoskich partyzantów (2 maja (doszło nawet do poważniejszej potyczki). Krasnow z rodziną jechał swoim samochodem, załadowanym dokumentami państwa "Kazakii", inni szli piechotą lub jechali na wozach zaprzężonych w woły. Chorzy i dzieci umierali z wyczerpania i zostawiano ich w przydrożnych rowach, niektóre jednostki odłączyły się od grupy i wyruszyły szukać szczęścia samodzielnie. 4 maja grupa Krasnowa przekroczyła granicę austriacką, 7 maja wysłany do Anglików jako parlamentariusz wnuk Krasnowa Mikołaj Mikołajewicz otrzymał zezwolenie na zakwaterowanie się Kozaków (z kobietami i dziećmi było ich około 20 – 30 000) w dolinie Drawy i obietnicę, że nie zostaną wydani władzom sowieckim. Ani Kozacy, ani niżsi oficerowie brytyjscy nie wiedzieli o tajnych jeszcze wówczas ustaleniach konferencji jałtańskiej (zob. Operacja Keelhaul), które przewidywały powrót rozproszonych po Europie obywateli państw sprzymierzonych do ich krajów, co nie mogło jednak dotyczyć dużej grupy "białych" emigrantów z jednostek Krasnowa, którzy tak jak on sam i jego rodzina nigdy nie mieli obywatelstwa ZSRR, lecz byli bezpaństwowcami na paszportach nansenowskich, czy też posiadali jak jeden z synów i wnuk obywatelstwo jugosłowiańskie.
By wykonać swe zobowiązania, Anglicy zastosowali fortel: najpierw rozbroili wszystkich Kozaków, a potem wezwali oficerów (było ich około 1 500) na dzień 28 maja na "konferencję" do miejscowości Spittal. Po przybyciu do Spittalu Kozacy zostali umieszczeni w obozie otoczonym drutem kolczastym i pilnowanym przez brytyjskich żołnierzy. 29 maja przewieziono ich autobusami i ciężarówkami do miasteczka Judenburg, gdzie przebiegała linia demarkacyjna między strefą brytyjską i sowiecką. 29 maja Brytyjczycy przekazali ich Armii Czerwonej. Przechodząc granicę, Krasnow według relacji wnuka przeżegnał się i szepnął: Boże, skróć nasze cierpienia.
[edytuj] W sowieckich więzieniach i śmierć
Krasnowa wraz z synem Mikołajem i wnukiem przewieziono najpierw do opuszczonej fabryki koło Judenburga, następnie do więzienia policyjnego w Grazu, stamtąd do Baden pod Wiedniem; w końcu załadowano ich wraz z innymi wyższymi oficerami kozackimi do samolotu, który wylądował w Moskwie 4 czerwca 1945 roku. Drugiego syna, Siemiona, przetransportowano innym samolotem i rodzina nigdy go więcej nie zobaczyła. W tajemnicy, samochodem z napisem "Chleb" przewieziono Piotra i obu Mikołajów Krasnowów do osławionego więzienia śledczego NKWD, Łubianki. Generał poprosił o pozwolenie na kąpiel, którego udzielono i skierowano wnuka Mikołaja do pomocy przy natrysku. Był nadal 4 czerwca 1945, dziadek i wnuk ostatni raz się wtedy zobaczyli. Po kąpieli wkroczyli do łaźni dyżurni funkcjonariusze NKWD, odebrali generałowi order św. Jerzego, który od chwili nadania w 1915 roku zawsze nosił na sobie i odcięli wszystkie guziki w mundurze, tak że wyszedł stamtąd podtrzymując ręką opadające spodnie.
Przesłuchania trwały prawie rok. Jak wnuk Mikołaj dowiedział się później od innych współoskarżonych, którzy opuścili Łubiankę, Butyrki i Lefortowo z życiem, stary generał nie załamał się ani razu, nikogo nie wydał i nie obciążył, mówiąc przez cały czas "to ja sam jestem winny wszystkiemu". Również Siemion Krasnow trzymał się dzielnie.
Generałowie Piotr Krasnow i Helmuth von Pannwitz, ataman Domanow, młodszy syn Krasnowa Siemion Piotrowicz i inni biali oficerowie, którzy walczyli m. in. w Waffen-SS zostali na jesieni 1946 roku postawieni przed Kolegium Wojskowym Sądu Najwyższego ZSRR i skazani wszyscy na karę śmierci przez powieszenie. W uzasadnieniu wyroku pisano 17 stycznia 1947 r.: byli agentami niemieckiego wywiadu, walczyli w czasie II wojny światowej wraz ze swymi białogwardyjskimi oddziałami przeciw ZSRR i rozwijali aktywną działalność szpiegowską, dywersyjną i terrorystyczną skierowaną przeciw ZSRR. Oskarżeni przyznali się do wszystkich im zarzucanych win. Zgodnie z paragrafem 1. rozporządzenia Prezydium Najwyższej Rady ZSRR z dnia 19 kwietnia 1943 roku Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego skazało wszystkich oskarżonych na karę śmierci przez powieszenie. Wyrok wykonano.
Zapewne dzięki temu, że Krasnow był kawalerem orderu św. Jerzego, cieszącego się wielką estymą także u Sowietów i sławnym kawalerzystą – wielu marszałków Stalina, choćby Gieorgij Żukow, Siemion Budionny czy Konstanty Rokossowski, zaczynało karierę w carskiej kawalerii – wyrok w jego przypadku wykonano (według niektórych wersji) poprzez bardziej honorowe rozstrzelanie. Egzekucja odbyła się w moskiewskim więzieniu Lefortowo. Nie wiadomo, czy generał stanął przed plutonem egzekucyjnym, czy zgładzono go praktykowanym przez NKWD strzałem w potylicę.
Przewiezieni do Rosji szeregowcy i podoficerowie kozaccy ukarani zostali 8 latami ciężkich robót, oficerowie i niemiecki personel pomocniczy dostali 25 lat.
W 1998 roku Krasnowowi, Pannwitzowi, Domanowowi i innych przywódcom Białych wystawiono na dziedzińcu cerkwi pw. Wszystkich Świętych w Moskwie pomnik z napisem "Wodzom Ruchu Białych i Atamanom Kozackim" i z ich nazwiskami, do dziś z okazji różnych rocznic przedmiot gorącej dyskusji w prasie rosyjskiej.
Francuski pisarz pochodzenia rosyjskiego, Vladimir Volkoff, umieścił w swej książce Les Orphelins du Tsar (2005, wydanie polskie pt. Carskie sieroty, 2006, przeł. Beata Biały), następującą dedykację: Pamięci Piotra Mikołajewicza Krasnowa, generała Kozaków, wielkiego, nieznanego pisarza, autora fresku historycznego "Od dwugłowego orła do czerwonego sztandaru", bohatera wydanego 29 maja 1945 roku Sowietom przez armię brytyjską, do której dyspozycji się oddał, powieszonego w piątek, 17 stycznia 1947 roku, w wieku 78 lat.
[edytuj] Losy rodziny
Piotr Krasnow poślubił (przypuszczalnie w r. 1895) Lidię z inflanckich baronów von Wolff (rodzina pochodziła z Żagania i przeniosła się na tereny nadbałtyckie na początku XVIII wieku). Małżonkowie mieli troje dzieci- synów Mikołaja i Siemiona i córkę Tatianę. Mikołaj i Siemion walczyli wraz z ojcem w czasie wojny domowej 1917-21, po emigracji z Rosji udali się do Jugosławii, gdzie wstąpili do tamtejszej armii i otrzymali obywatelstwo Królestwa Jugosławii (Siemion uzyskał nawet stopień generała-majora). O losie córki niewiele wiadomo, wyszła za mąż w Finlandii.
Po upadku Jugosławii (1941) synowie i wnuk Mikołaj Mikołajewicz przyłączyli się do ojca i dzielili z nim odtąd losy "Kazakii" aż do smutnego końca w 1945 roku. Dowiedziawszy się o deportacji Kozaków panie Krasnow uciekły z Lienzu do różnych wiosek alpejskich i udało im się uchronić przed sowieckimi gułagami. Żona generała przedostała się później do Niemiec, gdzie zmarła 23 lipca 1949 roku. Żona Mikołaja Piotrowicza schroniła się w USA, gdzie zmarła w 1956 roku w Nowym Jorku. Żona Mikołaja Mikołajewicza Lili przedostała się do Argentyny, gdzie w 1956 roku połączyła się z mężem. Żona Siemiona (nieznanego imienia) wraz z urodzonym 15 lutego 1945 roku w szpitalu wojskowym w Lienzu synem Michaiłem Siemionowiczem schroniła się w Chile.
Jak opisano wyżej, Piotra i Siemiona Krasnowów zgładzono w Moskwie w 1947 roku, Mikołaj Piotrowicz i Mikołaj Mikołajewicz zostali wysłani na Syberię na ciężkie roboty. Mikołaj Piotrowicz, którego syn jeszcze zobaczył w 1946 roku w więzieniu Butyrki, zmarł w gułagu ok. r. 1950. Wnuk generała Mikołaj Mikołajewicz przebył całą gehennę różnych gułagów, od okolic Marinska do Omska, przy końcu katorgi pracował w kopalni węgla w Karagandzie. W roku 1955 został zwolniony i uzyskał jako obywatel jugosłowiański wizę do Szwecji, gdzie przebywał u kuzynki, prawdopodobnie córki Tatiany Krasnowej. W Szwecji Mikołaj napisał swe wspomnienia "Ukryta Rosja", które ukazały się w małym rosyjskim wydawnictwie emigracyjnym w Nowym Jorku i zostały potem przetłumaczone na angielski i niemiecki. Jednocześnie Krasnow pracował w Szwecji jako drwal, by zarobić pieniądze na przejazd do Argentyny. Z żoną połączył się po 11 latach niewidzenia w grudniu 1956 roku. Rok później zmarł, najprawdopodobniej zamordowany przez agentów MWD. O dalszych losach żony nic nie wiadomo. Byli bezdzietni.
Urodzony w Lienzu syn Siemiona Michaił Siemionowicz Krasnow, jako obywatel Chile zwany Miguel Krasnoff Marchenko, wybrał (wbrew woli matki) karierę oficerską. Jako najlepszy ze swego rocznika ukończył w 1964 roku amerykańską akademię wojskową Escuela de las Americas w Panamie. Po powrocie do Chile pracował od początku lat 70. w wiernej generałowi Pinochetowi tajnej policji DINA i brał udział w przesłuchaniach i torturach lewicowych przeciwników dyktatora. Po odejściu Pinocheta w r. 1990 Krasnoff został oskarżony o łamanie praw człowieka. Do roku 2003 poddano go, jak się wyraził w wywiadzie dla prasy, tysiącowi przesłuchań. W tym samym roku skazano go na 10 lat więzienia za jego przestępstwa. Od wyroku odwołał się do wyższej instancji.
Miguel Krasnoff, emerytowany generał-major armii Chile, mieszka w Santiago de Chile i jest menadżerem hotelu wojskowego w tym mieście. Ma żonę, dzieci i wnuki.
[edytuj] Bibliografia
[edytuj] Dzieła Piotra Krasnowa
Wydane w Rosji
- God wojny, 1905
- Kazaki w Afrikie, 1909
- W żitiejskom morie, 1915
Wydane w Niemczech
- Ot dwugławogo orła k krasnomu znamieni, 1921-1922
- Amazonka pustyni, 1922
- Na wnutriennem frontie, 1922 (wydane także w Leningradzie (1927))
- Opawszie listia, 1923
- Ponjat' – Prostit', 1924
- Jedinaja – Niedielimaja, 1924
- Wsio prochodit, 1926
Wydane we Francji
- Mantyk, ochotnik na lwow, 1928
- Biełaja Switka, 1929
- Largo, 1930
- Wypasz, 1931
- Podwig, 1932
- Cezarjewna 1709-1762, 1933
- Jekatierina Wielikaja, 1935
- Careubijcy, 1938
- Loż, 1939
- Na rubieże Kitaja, 1939
- Pawlony, 1943
[edytuj] Prace o Krasnowie
- Anton Denikin, The Russian Turmoil, London 1924
- R. Gul, Ja unios Rossiju, New York 1981
- Paul Hermann Kasack, Handbuch der russischen Literatur des 20. Jahrhunderts, München 1992
- Friedrich Paul Keller, "Mein ist die Rache" – Eine Kosakenfamilie und die politischen Katastrophen des 20. Jahrhunderts, Nürnberg 2003
- Nikolai Nikolajewitsch Krasnow, Verborgenes Rußland – zehn Jahre Zwangsarbeit in sowjetischen Arbeistlagern, Berlin 1962
- Peter Krasnow, Vom Zarenadler zur Roten Fahne, 1 – 3, Berlin 1922, z obszerną biografią autora pióra von Cochenhausena,
- Victor Terras (Ed.), Handbook of Russian Literature, Yale 1985
- Leon Trotsky, History of the Russian Revolution to Brest-Litovsk, Part III, wyd. 2005 (Internet)
