Stefan Kossecki

Z Wikipedii

Stafan Kossecki
Portret Stefana Kosseckiego

generał brygady
Urodzony	27 listopada 1889 Sawińce
Zmarł	1940 nie znane
Kariera wojskowa
W służbie od	1911, (w Wojsku Polskim 1918)
Stanowiska	dowódca piechoty dywizyjnej 25 Dywizji Piechoty
Najważniejsze bitwy i wojny	I wojna światowa, wojna polsko-bolszewicka, II wojna światowa, wojna obronna Polski
Późniejsza praca	dowódca 18 Dywizji Piechoty
Odznaczenia
Order Virtuti Militari kl. IV, Order Virtuti Militari kl. V, Złoty Krzyż Zasługi, Order Odrodzenia Polski IV klasy, Medal Niepodległości, Złoty Oręż Krzyża Św. Jerzego

Stefan Kossecki (ur. 27 listopada 1889 w Sawińcach k. Kamieńca Podolskiego, zm. 1940 ?) – generał brygady Wojska Polskiego.

[edytuj] Życie i działalność

Pochodził ze starej szlacheckiej rodziny Kosseckich herbu Rawicz (dawniej używana była nazwa Rawa), mieszkającej w majątku Sawińce koło Kamieńca Podolskiego. 12 stycznia 1890 został ochrzczony. W niektórych publikacjach bądź źródłach ta data traktowana jest błędnie jako data jego urodzenia.

W Szkole Agronomiczno-Technicznej w Kamieńcu Podolskim należał do tajnej organizacji młodzieżowej "Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej". Później należał również do Związku Walki Czynnej. Kierując się patriotycznymi pobudkami, po ukończeniu szkoły w Kamieńcu Podolskim w 1911 rozpoczął służbę w armii rosyjskiej. Służył w 13 Pułku Strzelców Pieszych, który podlegał Wielkiemu Księciu Mikołajowi Mikołajewiczowi. W roku 1912 zdał egzamin oficerski i otrzymał awans na pierwszy stopień oficerski – chorążego, po czym przeszedł do rezerwy. Oficerem armii rosyjskiej został również jego brat porucznik Stanisław Kossecki^[1]. Po wybuchu I wojny światowej walczył na stanowisku dowódcy kompanii, a później batalionu w 284 Węgrowskim Pułku Piechoty. 8 stycznia 1915 został ciężko ranny pod Kirlibabą podczas kampanii na Bukowinie, w wyniku czego stracił prawą rękę. Po rocznej rekonwalescencji w 1916 z własnej woli wrócił na front. Za waleczność otrzymał kolejne awanse – aż do stopnia sztabskapitana, oraz odznaczenia bojowe: m.in. Złoty Oręż Krzyża Św. Jerzego "Za Waleczność".

Po wybuchu rewolucji w Odessie wstąpił do 7 pułku strzelców polskich. Zajmował się w nim pracą oświatową wśród zgłaszających się ochotników. Praca ta miała m.in. na celu wyeliminowanie elementów bolszewickich spośród osób zgłaszających się do służby w oddziałach polskich. Była więc to praca o charakterze oświatowo-kontrwywiadowczym. 16 września 1917 wstąpił do I Korpusu Polskiego w Rosji formowanego w rejonie Mińska i Bobrujska, dowodzonego przez gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego. W szeregach tego Korpusu walczył z bolszewikami. Za udział w bitwie pod Rohaczewem, w której dowodząc kompanią Legii Podchorążych odparł atak kilkunastokrotnie liczniejszych bolszewickich łotewskich pułków (szczególnie fanatycznych i odważnych), oraz udział w ataku na Żłobin i jego późniejszej obronie, został odznaczony w 1922 Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (V klasy). Po ultimatum Dowództwa Wojsk Niemieckich na Wschodzie doszło do demobilizacji Korpusu w 1918 r., żołnierze zaś zostali odesłani do kraju.

1 listopada 1918 wstąpił do Wojska Polskiego w Warszawie, uczestniczył wówczas w organizowaniu Ministerstwa Spraw Wojskowych. W 1919 został skierowany do Szkoły Oficerskiej w Poznaniu, gdzie był instruktorem. W sierpniu 1920 r., kiedy ofensywa bolszewicka dotarła do Torunia, bronił przyczółka mostowego w rejonie Fordonu. W grudniu 1923 awansował ze stanowiska wykładowcy na dyrektora nauk Oficerskiej Szkoły dla Podoficerów w Bydgoszczy. Na tym stanowisku pozostawał do 3 listopada 1924, kiedy to rozpoczął studia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. W trakcie przewrotu majowego był chory i leżał w szpitalu. W 1926 po ukończeniu WSWoj. uzyskał tytuł oficera Sztabu Generalnego, co pozwalało mu dowodzić jednostkami wojskowymi różnych typów. Marszałek Piłsudski skierował go wówczas na stanowisko II oficera sztabu Inspektoratu Armii w Toruniu, kierowanego przez generała dywizji Leonarda Skierskiego. Z dniem 30 czerwca 1927 wyznaczony na stanowisko pełniącego obowiązki I oficera sztabu Inspektoratu Armii. Po odbyciu stażu sztabowego w 1928 został dowódcą 10 pp w Łowiczu. Był nim do 1930. W latach 1930-1931 był komendantem Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie, a w latach 1931-1934 – Szkoły Podchorążych dla Podoficerów w Bydgoszczy.

W 1931 poślubił Jadwigę z Zarembów herbu Zaremba Kossecką, wdowę po ordynacie machnowieckim Włodzimierzu Twardowskim, która była matką Zbigniewa i Marii Twardowskich. W 1936 urodził im się syn Józef Kossecki, późniejszy wybitny naukowiec i działacz opozycyjny.

Zarządzeniem Prezydenta RP 2 listopada 1933 r. otrzymał Medal Niepodległości.

W 1934 Stefan Kossecki uczestniczył w ostatniej grze wojennej (manewrach) prowadzonej przez Marszałka Piłsudskiego. Wraz z ówczesnym pułkownikiem Stanisławem Maczkiem został wtedy przez Marszałka wyróżniony. Wkrótce potem otrzymał awans, gdyż od 26 stycznia 1935 do lipca 1939 był dowódcą piechoty dywizyjnej 25 DP w Kaliszu. 20 sierpnia 1939 objął dowodzenie 18 DP w Łomży, ze składu SGO "Narew", którą dowodził także podczas kampanii wrześniowej. W jej trakcie walczył m.in. w rejonie Zambrowa, gdzie odpierał przeważające siły XIX Korpusu Pancernego generała Guderiana. Prowadząc osobiście natarcie swojej dywizji został ciężko ranny 5 pociskami podczas bitwy pod Andrzejewem 12 września, leczył się w szpitalu polowym w Łętownicy^[2], w szpitalu w Zambrowie, a potem w Białymstoku^[3]. Po wyjściu ze szpitala w Białymstoku w listopadzie 1939, chciał przekroczyć granicę i został w Brześciu nad Bugiem aresztowany przez NKWD^[4]. Początkowo (do 28 marca 1940) był więziony w Brześciu nad Bugiem, jego dalsze losy nie są w pełni znane. Według relacji pośredniego świadka został on zatopiony w Morzu Białym wraz z innymi jeńcami polskimi. Jego symboliczny grób znajduje się w mauzoleum 18 DP w Andrzejewie na ziemi łomżyńskiej.

W 1964 generał Anders jako Wódz Naczelny w imieniu emigracyjnych władz RP, nadał pośmiertnie Stefanowi Kosseckiemu stopień generała brygady. Za udział w walkach we wrześniu 1939 r. w latach 70. został pośmiertnie odznaczony Złotym Krzyżem Virtuti Militari (IV klasy)^[5]. 9 listopada 2004 prezydent RP Aleksander Kwaśniewski wydał postanowienie o uznaniu pośmiertnego awansu na generała brygady.

5 kwietnia 1997 2 Pułkowi Zabezpieczenia Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych (Jednostka Wojskowa 3466) w Czerwonym Borze nadano imię generała brygady Stefana Kosseckiego. W 2000 jednostka ta została rozformowana.

[edytuj] Awanse

chorąży – 1912
podporucznik – 1916, ze starszeństwem 15 czerwca 1915
porucznik – 1917, ze starszeństwem 6 czerwca 1916
sztabskapitan – 1917, ze starszeństwem 17 grudnia 1916
major – 21 grudnia 1920, zweryfikowany ze starszeństwem 1 kwietnia 1920
podpułkownik – 1 grudnia 1924 ze starszeństwem 15 sierpnia 1924 i lokatą 46
pułkownik – starszeństwo z 1 stycznia 1930
generał brygady – starszeństwo z 1 stycznia 1964 (pośmiertnie przez władze emigracyjne, 9 listopada 2004 przez władze w kraju)

[edytuj] Ordery i odznaczenia

Przypisy

↑ Walczył on w I wojnie światowej w armii rosyjskiej. Był członkiem POW. Pod koniec I wojny światowej pomagał tworzącym się polskim oddziałom w zdobyciu broni, pracował również w polskim wywiadzie wojskowym w Odessie. Został skierowany do polskiej misji wojskowej przy generale Denikinie, walczącym z bolszewikami.
↑ Wówczas dowódca 20 Dywizji Zmotoryzowanej XIX Korpusu Pancernego Guderiana gen. Mauritz von Wiktorin osobiście złożył mu gratulacje za bitwę, zaś w rozkazie dla niemieckich żołnierzy postawił go jako wzór odważnego dowódcy.
↑ Niemiecki komendant Białegostoku w uznaniu odwagi, zostawiając Stafana Kosseckiego w tamtejszym szpitalu, uzyskał od zastępującego go sowieckiego komendanta wojskowego zobowiązanie, że da mu przepustkę do Generalnego Gubernatorstwa. Sowiecki komendant spełnił to zobowiązanie, ale NKWD nie honorowało przepustki i aresztowało Kosseckiego podczas przekraczania granicy, osadzając w więzieniu w Brześciu nad Bugiem. Informacje powyższe uzyskała Jadwiga Kossecka w czasie wojny od kapitana Hojflera (profesora historii, żonatego z Polką, interesującego się genealogią polskich rodów szlacheckich), niemieckiego ortskomendanta (komendanta garnizonu) Łańcuta, przyjaźnie nastawionego do Polaków. Skorzystał przy tym z pomocy generała Metza, Austriaka, który kwaterował na zamku Potockich w Łańcucie.
↑ Dwukrotnie dostał od Rosjan propozycję opisania doświadczeń z walki 18 DP z oddziałami niemieckimi w czasie kampanii wrześniowej. Zgodził się, pod warunkiem pisemnej zgody na to polskich władz emigracyjnych. W ówczesnej sytuacji politycznej uzyskanie takiej zgody było niemożliwe, tym samych najprawdopodobniej przypieczętował swój dalszy los. Informacje o tym rodzina Kosseckich otrzymała po wojnie listownie od ppłk Władysława Chudego, współwięźnia, który się uratował i przebywał na Zachodzie, a potem opublikował swe wspomnienia w paryskich "Zeszytach Historycznych".
↑ Na wniosek Komisji Historycznej 18 Dywizji Piechoty pod kierownictwem pułkownika Kazimierza Pluty-Czachowskiego w latach 70.

[edytuj] Bibliografia

Archiwum domowe rodziny Kosseckich, a w nim: Karta Ewidencyjna, Teczki osobowe "Stefana Kosseckiego" z Archiwum MON oraz z Centralnego Archiwum Wojskowego.
M. Bartniczak, Od Andrzejewa do Pecynki 1939-1944. Wyd. KiW, Warszawa 1984.
W. Chudy, W sowieckim więzieniu w Brześciu nad Bugiem. [w:] "Zeszyty Historyczne", nr 61, 1982, Paryż, s. 111-128.
N. Dueholm, Zaginiony oficer. [w:] Opcja na prawo, nr 4 (40), kwiecień 2005.
T. Jurga, Obrona Polski 1939. Wyd. PAX, Warszawa 1990, ss. 866. (W tym: W. Strzałkowski, Życiorysy dowódców jednostek polskich w wojnie obronnej 1939 r.).
H. P. Kosk, Generalicja Polska, Popularny słownik biograficzny. Tom I. A-Ł. Oficyna Wydawnicza AJAKS, Pruszków 1998, s. 248.
T. Kryska-Karski, S. Żurakowski, Generałowie Polski niepodległej. Wyd. II uzupełnione i poprawione, Editions Spotkania, Warszawa 1991.
J. Leskiewiczowa, red., Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biograficzny. Część 7. Wyd. DiG, Warszawa 2004.