Radlin

Z Wikipedii

Współrzędne: 50°01' N 18°29' E50.0166667 18.4833333 (Radlin)

Radlin
Herb Radlina
Województwo	śląskie
Powiat	wodzisławski
Gmina  - rodzaj	Radlin miejska
Burmistrz	mgr Barbara Magiera
Powierzchnia	12,53 km²
Położenie	50° 01'00'' N 18° 29'00'' E
Wysokość	245-298 m n.p.m.
Liczba mieszkańców (2006)  - liczba ludności  - gęstość	17 656 1409,1 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	032
Kod pocztowy	44-310
Tablice rejestracyjne	SWD
Położenie na mapie Polski Radlin
TERC10 (TERYT)	2244515021
Urząd miejski3 ul. Rymera 15 44-310 Radlin tel. 32 456-82-00; faks 32 455-83-05 (e-mail)
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa miasta

Radlin - miasto w województwie śląskim w powiecie wodzisławskim.

Stanowiące obecne centrum miasta Biertułtowy były wzmiankowane już w 1305 jako Bertholdi villa, zaś sam Radlin Dolny i Górny - w końcu XIV wieku. Miasto Radlin powstało 11 sierpnia 1954 z połączenia wsi Radlin Górny, Radlin Dolny, Biertułtowy, Głożyny i Obszary. W 1975 Radlin (wraz z Marklowicami, Pszowem, Rydułtowami i Wilchwami) włączono do Wodzisławia Śląskiego. 1 stycznia 1997 ponownie się uniezależnił, jednak dawne dzielnice Radlin Dolny i Górny, tworzące razem tzw. Radlin II, pozostały w granicach administracyjnych Wodzisławia. W latach 1997-1998, już jako ponownie niezależne miasto, Radlin administracyjnie należał do województwa katowickiego.

Obecnie miasto obchodzi swoje X-lecie.

Według danych z 31 grudnia 2006²², miasto miało 17 656 mieszkańców.

Spis treści 1 Dzielnice 2 Historia 3 Struktura powierzchni 4 Demografia 5 Przemysł 6 Komunikacja 7 Handel 8 Zabytki 9 Edukacja 10 Sport 11 Znane osoby związane z Radlinem 12 Ciekawostki 13 Sąsiednie gminy 14 Zobacz też 15 Linki zewnętrzne

[edytuj] Dzielnice

• Biertułtowy
• Głożyny
• Obszary

[edytuj] Historia

Radlin jest miejscowością starą, ale niewiele zachowało się o nim wzmianek w kronikach bądź też w aktach urzędowych. Nazwę swą prawdopodobnie wywodzi od słowa „radło” w znaczeniu pługa, lub jego części, co wskazuje na rolniczy charakter miejscowości. Z okresu najazdów Tatarów w 1241 r. Zachowało się podanie, według którego chłopi Radlińscy uwolnili oblężonego przez Tatarów w zamku wodzisławskim księcia, za co ten przyjął swych wybawców do stanu szlacheckiego. Pierwsza wzmianka o Radlinie pochodzi z roku 1365 i zamieszczona jest w starym akcie sprzedaży nieznanego bliżej Konrada von Radlin. Był on właścicielem całego lub części Radlina, a po nim miejscowość przeszła w ręce Plankuara, później Sednitzkiego. Od roku 1602 właścicielem był Jerzy Charwat Plawetzki z Plawecz, zaś Radlin Górny bez Szonowic należał do właściciela Wodzisławia, wchodząc w skład wodzisławskiego państwa stanowego. Do Radlina należały również Obszary wraz z tzw. Pogwizdowem. Pierwsza wzmianka o nich pochodzi z roku 1696. Występują pod nazwą Romanshof, od imienia obszarnika pruskiego Romana, który był właścicielem dość rozległych terenów.

Radlin rozwijał się dośc wolno. W 1783r. Mieszkało w nim 51 rolników, 13 ogrodników i liczył tylko 279 mieszkańców. Radlin Dolny długo należał do dóbr rycerskich, a w 1804 r. Przeszedł w ręce właścicieli Wodzisławia, gdyż hrabia wodzisławski zakupił cały Radlin Dolny i część Górnego tzw. Szonowiec.

Dłuższą notkę o tej miejscowości spotykamy w dokumentach pochodzących z końca XIX wieku, dokładniej mówiąc w zapiskach historyka ziemi raciborsko – wodzisławskiej Franiczka Henke, który podaje, że Radlin jest jedną z największych wsi powiatu rybnickiego i składa się z Radlina Górnego i Dolnego oraz z Obszar. Henke podaje, że w Radlinie Górnym było 51 gospodarstw rolnych, zaś w wyniku parcelacji liczba ich wzrosła do 70, ale ich powierzchnia użytkowa poważnie się zmniejszyła. Poza tym było tu 89 chałupników, 2 wodne młyny, 183 domy zamieszkane przez 2190 mieszkańców, w tym 11 ewangelików i 2 żydów. Resztę stanowili katolicy. Same obszary liczyły 107 mieszkańców, w tym 8 ewangelików.

Godny uwagi jest również fakt, że każda dzielnica miała swą własną pieczęć z herbem. I tak Radlin Górny pieczętował się sercem, z którego wychodziły 2 kwiaty, Radlin Dolny mężczyzną toczącym przed sobą koło od wozu, zaś Obszary skrzyżowanymi grabiami, kosą i cepem.

Główne centrum życia mieściło się w Radlinie Dolnym ( obecnie tzw. Radlin II), tu znajdowała się szkoła podstawowa i kościół – filia parafii Wodzisław, gdzie proboszczem był ks. Reszka. Do roku 1870 nie było na tych terenach obowiązku uczęszczania do szkoły. Zainteresowani mieszkańcy, np. z Obszar, wysyłali swe dzieci do szkoły mieszczącej się w Radlinie Dolnym.

Wraz z rozwojem przemysłu ( min. KWK Marcel i Koksownia Radlin )intensywnie rozbudowane zostały Obszary oraz Biertułtowy będące dzielnicami Radlina. W wyniku wzrostu liczby mieszkańców Radlina - Radlin otrzymał prawa miejskie 11 sierpnia 1954 z połączenia dotychczasowych wsi: Radlin Górny, Radlin Dolny, Biertułtowy, Głożyny i Obszary.

[edytuj] Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002², Radlin ma obszar 12,53 km², w tym:

• użytki rolne: 63%
• użytki leśne: 2%

Miasto stanowi 4,37% powierzchni powiatu.

[edytuj] Demografia

Dane z 31 grudnia 2006²²:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	17 656	100	9138	51,8	8518	48,2
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	1409,1		729,3		679,8

Według danych z roku 2002⁶, średni miesięczny dochód na mieszkańca wynosił 1251,81 zł.

[edytuj] Przemysł

• Kopalnia Węgla Kamiennego Marcel (dawniej Emma)
• Koksownia Radlin
• Elektrociepłownia Marcel

[edytuj] Komunikacja

• 78 DK78 (Chałupki - Wodzisław Śląski - Radlin - Rybnik - Gliwice - Tarnowskie Góry - Jędrzejów)
• linia kolejowa Bogumin-Wodzisław Śląski-Katowice

[edytuj] Handel

Supermarkety

• Intermarché
• Plus
• Tesco
• Rossmann

[edytuj] Zabytki

• Szyb kopalniany Antek i inne zabudowania kopalni Marcel - architekt Hans Poelzig, ok. 1907
• Kościół parafialny pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP z 1926 w stylu neobarokowym

[edytuj] Edukacja

• Przedszkole Publiczne nr 1
• Przedszkole Publiczne nr 2
• Przedszkole Publiczne nr 3
• Szkoła Podstawowa nr 3
• Szkoła Podstawowa nr 4
• Zespół Szkół Sportowych
• Gimnazjum nr 1
• Niepubliczne Liceum Handlowe Dla Dorosłych
• Prywatne Technikum mechaniczne Dla Dorosłych
• Prywatne Technikum Elektryczne Dla Dorosłych
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych

[edytuj] Sport

• siatkówka: Górnik Radlin, grał w sezonie 2004/2005 w Polskiej Lidze Siatkówki.
• piłka nożna: Górnik Radlin, występy w Ilidze w latach 1948 (jako Rymer Radlin), 1950-55, 1957, 1959; 2. miejsce w l lidze w sezonie 1951.

[edytuj] Znane osoby związane z Radlinem

• Józef Kolorz (pseud. Marcel, Kostecki) - działacz związkowy i komunistyczny, uczestnik powstań sląskich, pracował w kopalni "Emma". Zginął podczas hiszpańskiej wojny domowej, walcząc po stronie republiki. Przez lata miał w Radlinie - Biertułtowach swój pomnik.
• Bolesław Kominek - kardynał, biskup wrocławski, urodził się w Radlinie II (wówczas części Radlina). Autor słynnego listu biskupów polskich do biskupów niemieckich.
• Leszek Blanik - brązowy medalista olimpijski w gimnastyce sportowej, złoty medalista mistrzostw świata 2007 w skoku.
• Tomasz Sikora - srebrny medalista olimpijski oraz mistrz świata w biathlonie, mieszka w Radlinie II.
• Prof. dr inż. Hubert Gruszczyk
• Martyna Kliszewska - pochodząca z Radlina aktorka Teatru Nowego w Łodzi, znana m.in. z seriali Magda M., Plebania, Klan

[edytuj] Ciekawostki

• Papież Jan Paweł II jeszcze jako arcybiskup metropolita krakowski Karol Wojtyła 14 czerwca 1965 roku odwiedził Radlin.
• Radlin jest prawdopodobnie miejscowością o największej liczbie stowarzyszeń i fundacji w stosunku do liczby mieszkańców.

[edytuj] Sąsiednie gminy

Marklowice, Pszów, Rybnik, Rydułtowy, Wodzisław Śląski

[edytuj] Zobacz też

• Radlin II
• szyb Reden

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona internetowa Radlina