Wikipedysta:Adrian84/brudnopis

Z Wikipedii

[Grafika:Cyanocitta-cristata-004.jpg|thumb|left|250 px|Modrosójka błękitna]

Historia Polski (1573-1668) - rozdział historii Polski obejmujący okres od koronacji Henryka Walezego do abdykacji Jana Kazimierza Wazy.

11 kwietnia 1573 roku polska i litewska szlachta zgromadzona na podwarszawskich polach wybrała na króla Polski i wielkiego księcia Litwy, Henryka z dynastii Walezjuszy. Była to pierwsza wolna elekcja, która stworzyła model wyboru władcy istniejący do końca istnienia I Rzeczypospolitej.

Okres historii Polski zawarty w powyższych datach obfituje w nieustanne wojny. Sekularyzacja i rozpad nadbałtyckich państw zakonnych wzbudził na terenie Inflant rywalizację pomiędzy Polską, Rosją i Szwecją. Wkrótce osią rywalizacji polsko-szwedzkiej stał się także konflikt pomiędzy dwoma liniami Wazów: katolicką w Polsce i protestancką w Szwecji. W okresie Wielkiej Smuty 1605-1612 Polska starła się wykorzystać słabość Moskwy i aktywnie uczestniczyła w walce o jej tron. Kolejną areną aktywnych działań Rzeczypospolitej stały kraje mołdawskie. Konflikt wpływów polskich i tureckich w tym regionie był jedną z przyczyn wybuchu wojny pomiędzy Rzecząpospolitą, a Imperium Osmańskim w latach 1620-1621. W latach dwudziestych Polska prowadzi wojnę ze Szwecją, która wpisuje się w ramy ogólnoeuropejskiego konfliktu zwanego wojną trzydziestoletnią. Również wojnami, ze Szwecją w latach 1655-1660 i Rosją w latach 1656-1658, 1667 zamyka się powyższy okres. Przez cały ten czas polskie wojska kwarciane musiały bronić południowych rubieży Rzeczypospolitej przez najazdami tatarskimi.

Jednocześnie jest to stulecie pełne konfliktów wewnętrznych, które osłabiały pozycją państwa. W roku 1606 wybucha Rokosz Zebrzydowskiego, narasta problem kozaczyzny, który eksploduję w postaci Powstania Chmielnickiego w roku 1648 pogrążając Ukrainę w chaosie. W 1665 roku wybucha Rokosz Lubomirskiego, który zaprzepaszcza szansę na przeprowadzenie potrzebnych państwu reform.

16 września 1668 abdykuje król Jan Kazimierz Waza, który po fiasku planów stronnictwa dworskiego popadał w coraz większą depresje.

Spis treści 1 Pierwsza wolna elekcja. Panowanie Henryka Walezego 2 Druga wolna elekcja. Panowanie Stefana Batorego 3 Trzecia wolna elekcja. Panowanie Zygmunta III 4 Panowanie Władysława IV Wazy 5 Panowanie Jana II Kazimierza Wazy 6 Przypisy

[edytuj] Pierwsza wolna elekcja. Panowanie Henryka Walezego

Historia Polski Chronologia
do 1138
1138-1320
1320-1386
1386-1492
1492-1572
1573-1668
1669-1795
1795-1831
1831-1914
1914-1918
1918-1939
1939-1945
1944-1989
od 1989
Kalendarium
Portal: Historia

Umierając 7 lipca 1572 roku Zygmunt August, ostatni król z dynastii Jagiellonów pozostawił Rzecząpospolitą skłóconą. Litwini przeciwstawiali się Koroniarzom, Wielkopolanie Małopolanom, szlachta magnaterii, a protestanci katolikom. Jednak wielość różnic i wiedza historyczna o niezgodnych elekcjach na Węgrzech podziałały na szlachtę mobilizująco, zachęcając do wyborczych kompromisów. Na zjeździe senatorów w Kaskach koło Łowicza zadecydowano o zwołaniu na początku 1573 roku do Warszawy sejmu konwokacyjnego na którym miano ustalić sposób, miejsce i datę elekcji nowego monarchy. Ustalono także, że pełnie władzy wykonawczej przejmie prymas jako interrex. W ten sposób zażegnano spór między arcybiskupem gnieźnieńskim Jakubem Uchańskim, a marszałkiem wielkim koronnym Janem Firlejem, który również rościł sobie prawo do rządów podczas bezkrólewia. Na sejmie konwokacyjnym, który rozpoczął swoje obrady 6 stycznia 1573 roku ustalono, że elekcja będzie miała charakter viritim, tzn. będzie mógł w niej uczestniczyć każdy szlachcic. Spośród kilku kandydatów szlachta wybrała młodego i energicznego syna Katarzyny Medycejskiej Henryka Walezego. Koronacja odbyła się 21 lutego 1574 roku krakowskiej katedrze. Król z Francji wprowadził nowy styl królowania. Był urodzonym administratorem i urzędnikiem. Lubił pracę za biurkiem i oddawał jej się całymi nocami. Prowadził ożywioną korespondencję w czym pomagała mu zreorganizowana na wzór francuski kancelaria koronna. Chciał pozyskać polskie elity polityczne, m. in odsyłając doradców francuskich. Jednak Henryk nie czuł się w Polsce dobrze. Nie znał łaciny i na posiedzeniach Senatu milczał i nudził się. Początkowo też nie był akceptowany przez szlachtę, zwłaszcza małopolską. Pojawiały się paszkwile na rozpasane obyczaje króla. Kiedy nastroje te przygasły i sytuacja w kraju uspokajała się, szlachtę sparaliżowała wiadomość o potajemnej ucieczce króla w nocy z 18 na 19 czerwca 1574 roku.^[1] Na wieść o śmierci swojego brata Karola IX Henryk Walezy postanowił wrócić do Francji w której sytuacja wewnętrzna była dramatyczna. Król nawet w czasie ucieczki dbał o polskie interesy. W Wiedniu spotkał się z cesarzem Maksymilianem i zadbał by ten nie wysunął kandydatury habsburskiej przed ogłoszeniem bezkrólewia i uregulowaniem się sytuacji w Rzeczypospolitej. Król, jak i francuska dyplomacja był mocno zaangażowany w zapewnienie spokoju opuszczanego państwa.^[2] Jednocześnie Henryk chciał zatrzymać koronę Polską w dynastii Walezyjskiej snując plany wysłania do Krakowa swojego młodszego brata Franciszka Herkulesa. Gdyby to się nie udało miał w zanadrzu dwóch kandydatów Alfonsa d'Este księcia Ferrary oraz Stefana Batorego. W Rzeczypospolitej obawiano się zamętu lecz szlachta wykazała się dojrzałością. Odnotowano niewiele przypadków bezprawia, m. in. najazd Olbrachta Łaskiego na Lanckoronę i napad tłumu krakowskiego i studentów na zbór kalwiński. W sierpniu zwołano sejm do Warszawy na którym wystosowano zbiegłemu królowi ultimatum. Jeżeli przed 12 maja 1575 roku nie powróci miał jednoznacznie stracić koronę. Na wieść o spustoszeniu Podola i Rusi Czerwonej przez czambuły krymskie, a także prowokacjach moskiewskich w Inflantach prymas Uchański zwołał pośpiesznie na 3 października 1575 roku sejm konwokacyjny do Warszawy na którym ustalono datę rozpoczęcia sejmu elekcyjnego.

[edytuj] Druga wolna elekcja. Panowanie Stefana Batorego

Sejm elekcyjny po ucieczce Henryka Walezego odbył się 7 listopada 1575 roku w Warszawie. Najpoważniejszą była kandydatura cesarza Maksymiliana II. Miał on poparcie większości Senatu, episkopatu, protestantów i Litwinów. Silna natomiast była do niego niechęć w kręgach szlachty związanej z ruchem egzekucyjnym. 12 grudnia 1575 roku prymas Uchański ogłosił w Senacie bez pytania o zdanie szlachty wybór Maksymiliana II na króla Polski. Szlachta była oburzona postępowaniem prymasa do którego nawet strzelano. Jan Zamoyski wysunął projekt koronowania Anny Jagiellonki i przydania jej Stefana Batorego za męża. Kandydatura Batorego poparli przywódcy szlacheccy, obok Zamoyskiego, bracia Zborowscy, Stanisław Szafraniec i trybun szlachecki Mikołaj Sienicki. 14 grudnia 1575 roku szlachta wbrew prawom i stanowisku najwyższych urzędników państwa obrała na króla Polski i wielkiego księcia litewskiego Stefana Batorego. Stronnictwo optujące za księciem siedmiogrodzkim wykazało się niebywałą energią. Wysłano poselstwo do Batorego, a cesarza Maksymiliana wezwano do rezygnacji z korony polskiej, przeprowadzono także akcję propagandową w celu przeciągnięcia stronników cesarza na stronę Batorego. 8 lutego 1576 roku w Meggesz Batory podpisał pacta conventa, a 23 kwietnia odbył uroczysty wjazd do Krakowa. Tydzień później 1 maja 1576 roku biskup Stanisław Karnkowski dokonał zaślubin Batorego z Jagiellonkom, a następnie koronował młodą parę. Nowy król dążył do kompromisu ze zwolennikami cesarza, których szeregi topniały. Sprawa dwukrólewia zakończyła się szybko, 12 października wraz ze śmiercią Maksymiliana II. Najdłużej praw królewskich Batoremu odmawiały Prusy Królewskie. Zwłaszcza postawa Gdańska była nieprzejednana.^[3] Batory chciał ukarać miasto, które zbyt długo trwało w oporze. Obłożył je banicją, zażądał cła palowego, wydania artylerii i 300 tys. guldenów kontrybucji. Ponadto nakazał skonfiskować towary gdańskie w całej Rzeczypospolitej i skierował handel bałtycki do Elbląga. Po tak drakońskich represjach mieszkańcy Gdańska rozpoczęli zbrojenia i zaciąg żołnierza a Niemczech. Gdańszczanie zawarli także układ z Danią, która obiecała przysłać flotę do blokowania handlu elbląskiego. 17 kwietnia 1577 roku doszło w okolicach Lubieszowa do bitwy między siłami gdańskimi, a oddziałami polskimi dowodzonymi przez hetmana nadwornego Jana Zborowskiego. 3 tys. gdańskiej piechoty zaciężnej, 800 jazdy i 8 tys. niewprawnej milicji miejskiej uległo 2-tysięcznej doborowej armii polskiej. Ogromna klęska tylko zmobilizowała gdańszczan do dalszej walki. Wojna przeniosła się pod świetnie ufortyfikowane mury Gdańska. Konflikt przedłużał się i obie strony zaczęły dążyć do ugody. Za pośrednictwem elektorów saskiego i brandenburskiego doszło w grudniu 1577 roku do porozumienia. Gdańszczanie przeprosili króla polskiego, złożyli mu hołd i obiecali wypłacić 200 tys. złotych.

Stefan Batory od początku swego panowania planował wojnę z Moskwą, która byłaby kontynuacją wojny w Inflantach przerwanej rozejmem w 1570 roku. Jednak działania wojenne rozpoczął car Iwan IV w 1577 roku. Rosjanie szybko zdobyli szereg zamków w Inflantach z Dyneburgiem na czele, zagrażając nawet Rydze. Batory zwołał litewskie pospolite ruszenie. Zaczęto prowadzić działania wojenne na niewielką skalę, używając małych oddziałów. Tak prowadzona wojna dała Litwinom dość znaczne sukcesy, m. in. odbili Dyneburg. Król w 1578 i na początku 1579 roku poczynił ogromne przygotowania do wojny. Od sejmu wymógł podatki na wojnę, utworzył piechotę wybraniecką, uzyskał posiłki tatarskie i poczynił znaczne zaciągi w Europie zachodniej. Ponadto skoncentrował artylerię, znakomicie zorganizowaną przez Zygmunta Augusta, która dotychczas spoczywała w zamkach i arsenałach dużych miast polskich.^[4] Batoremu udało się zgromadzić poważną na ówczesne czasy 56-tysięczną armię (w tej liczbie 30 tys. wojsk litewskich, przede wszystkim pospolitego ruszenia).

W sierpniu 1579 ruszył na czele wojska pod rosyjską twierdzę Połock, którą zdobył jeszcze w tym miesiącu wraz z kilkoma innymi zamkami. Główne siły moskiewskie były blokowane pod Pskowem i Nowogrodem Wielkim przez Szwedów i Filona Kmitę. W przerwie zimowej Batory poczynił dalsze przygotowania wojenne i późną wiosną wojsko wyruszyło pod Wielkie Łuki, które zdobyto 5 maja 1580 roku. Talentem dowódczym popisał się Jan Zamoyski, który zdobył kilka twierdz i zamków. Dotychczasowe dwie kampanie nie przyniosły jednak żadnego rozstrzygnięcia, a szlachta zwłaszcza Małopolska i Wielkopolska zaczęła tracić entuzjazm do konfliktu, który rozgrywał się na drugim krańcu Rzeczypospolitej. Batory postanowił zakończyć wojnę trzecim uderzeniem. Siły Rzeczypospolitej skoncentrował latem 1581 roku koło Połocka i wyruszył w kierunku północnym na Psków, świetnie umocnioną fortece i jednocześnie bardzo bogate miasto handlowe Rosji. W międzyczasie król mianował Jana Zamoyskiego hetmanem wielkim koronnym. Oblężenie rozpoczęto we wrześniu jednak brak prochu i przedwczesny szturm pozbawiły króla nadziei na szybkie zdobycie twierdzy. Dodatkowym utrudnieniem była niezwykle mroźna zima. W takiej sytuacji zdecydowano się na rokowania, które prowadzono w niedalekim Jamie Zapolskim. 15 stycznia 1582 roku podpisano tam dziesięcioletni rozejm. Rosja zdecydowała się zrezygnować z pretensji do Inflant i oddawała Rzeczypospolitej ziemię połocką. Carowi zwrócono Wielkie Łuki.

Po wojnie z Moskwą Stefan Batory zaczął tracić popularność wśród szlachty. Przyczyną tego był wzrost potęgi Jana Zamoyskiego. Sejm zwołany na październik 1582 roku rozszedł się bez załatwienia ważniejszych spraw. Batoremu nie udało się m. in. przeforsować regulaminu przyszłych elekcji, gdyż szlachta obawiała się, że król pragnie zapewnić tron polski swojej rodzinie. Nie przysporzyła królowi popularności sprawa Samuela Zborowskiego, który jeszcze za panowania Henryka Walezego w obronie własnej zabił kasztelana przemyskiego Andrzeja Wapowskiego. Zborowski został stracony na Wawelu w maju 1584 roku. Podczas jego schwytania pogwałcono nietykalność domu szlacheckiego, co poszerzyło rozdźwięk między królem, a dużym odłamem szlachty oskarżającym go o naruszanie przywilejów. W 1585 roku król wyjechał na Litwę i w Grodnie prowadził rokowania z Sykstusem V nad planami wojny z Turcją wespół z pokonaną wcześniej Moskwą. Plany wojny z Moskwą szły w dobrym kierunku. Szlachta była gotowa uchwalić nowe pobory i na przyszły sejm wybrano posłów królowi sprzyjających. Król Polski i wielki książę litewski Stefan Batory umarł nagle 12 grudnia 1586 roku w Grodnie. Wieść sparaliżowała szlachtę, która nic nie wiedziała o długoletniej, skrywanej przez króla chorobie. Stefan Batory umarł na uremię, jego nerki nie wytrzymały pitego w dużych ilościach mocnego, węgierskiego wina.

[edytuj] Trzecia wolna elekcja. Panowanie Zygmunta III

Sejm elekcyjny, który rozpoczął się 30 czerwca 1587 roku był najburzliwszym z dotychczasowych. Szlachta Polska i Litewska zgromadziła się osobnych obozach. Polski obóz podzielił się następnie na dwa mniejsze koła: zwolenników Zamoyskiego i zwolenników Zborowskich. Jedni i drudzy przywiedli ze sobą zbrojne oddziały, które 27 lipca wyprowadzono nawet na pole z zamiarem użycia lecz dzięki zdrowemu rozsądkowi zawrócono do obozu. Najpopularniejsze były kandydatury arcyksięcia Maksymiliana Habsburga i cara Fiodora. Z czasem na znaczeniu zaczęła zyskiwać kandydatura Zygmunta Wazy, syna króla szwedzkiego Jana III i Katarzyny Jagiellonki. Szlachtę do Wazy zjednała przede wszystkim myśl o zyskaniu ważnego sojusznika w wojnach z Moskwą. [[]19 sierpni]a 1587 roku prymas Stanisław Karnkowski przy poparciu większości szlachty nominował na króla Zygmunta. 22 sierpnia w obozie zwolenników Zborowskich ogłoszono królem Maksymiliana. Teraz, podobnie jak podczas poprzedniego dwukrólewia liczyła się przede wszystkim szybkość. Zamoyski zdając sobie sprawę ze znaczenia Krakowa w którym odbywała się koronacja i który leżał blisko granicy habsburskiej szybko zajął miasto obsadzając je silną załogą. Obaj królowie wyruszyli po koronę tego samego dnia 27 września 1587 roku - Maksymilian z Ołomuńca, Zygmunt z portów szwedzkich. Maksymilian Habsburg dotarł pod Kraków 14 października i rozpoczął oblężenie miasta, które nie przyniosło żadnych rezultatów. W czasie oblężenia krakowianie dokonali rzezi mieszkających na przedmieściach niemieckich rzemieślników. Arcyksiążę nakazał odwrót w kierunku granicy śląskiej 30 listopada. Nic nie stało na przeszkodzie by Zygmunt Waza mógł uroczyście wjechać do stolicy swojego nowego państwa. 27 grudnia 1587 jako Zygmunt III został koronowany na króla Polski i wielkiego księcia litewskiego. Nadal jednak istniało zagrożenie ze strony zwolenników Maksymiliana toteż sytuację w swoje ręce wziął hetman Zamoyski. Z 6 tysięczną armią przekroczył granicę Królestwa Czeskiego i 24 stycznia 1588 roku pod Byczyną rozgromił siły arcyksięcia, który dostał się do niewoli polskiej. Wtargnięcie na ziemie najpotężniejszej dynastii europejskiej i wzięcie w niewole jej członka wróżyło wojnę lecz skomplikowana sytuacja międzynarodowa (klęska Wielkiej Armady, wojna w Niderlandach zmusiła Habsburgów do ustępstw. 9 marca 1598 roku podpisano traktat bytomsko-będziński, na mocy którego kraje cesarskie uznały Zygmunta III Wazę za prawowitego króla Rzeczypospolitej.

Pierwszy rok panowania nowego króla nie był szczęśliwy. W 1589 roku Tatarzy najechali Ruś i Podole zabierając w jasyr ponad 60 tyś. ludzi. Zapowiadało się na wojnę polsko-turecką lecz działalność dyplomacji angielskiej, która chciała skierować Turcję do wojny przeciw Habsburgom zażegnała konflikt. W 1591 na Ukrainie wybuchło powstanie kozackie pod przywództwem Krzysztofa Kosińskiego, które miało jednak charakter prywatnej wojny przeciwko kniaziowi Konstantemu Ostrogskiemu. W tym roku podpisano traktat pokojowy polsko-turecki oraz przedłużono o 10 lat rozejm z Moskwą. Uregulowano także stosunki z Habsburgami poprzez małżeństwo Zygmunta III z Karola styryjskiego Anną w 1592 roku. Rok wcześniej zmarł Jan III, ojciec Zygmunta. Rozpoczynał się konflikt, który zdominować miał dzieje Rzeczypospolitej w następnym stuleciu. Zgodnie z zasadami sukcesji, Zygmunt III udał się w 1593 roku do Szwecji by objąć tron. Władzę w Rzeczypospolitej objął jako prorex prymas Karnkowski. W Szwecji po długich pertraktacjach z opozycją protestancką pod przewodnictwem księcia Karola Sudermańskiego koronował się na króla Szwecji w lutym 1594 roku i powrócił do Rzeczypospolitej. W Szwecji rządzić miała rada państwa z Karolem Sudermańskim, który rozpoczynał agitację przeciwko Zygmuntowi. Antagonizm między zwolennikami Zygmunta i Karola zmusił riksdag do wezwania króla, który zjawił się ponownie w Szwecji w roku 1598. Tym razem przywiódł ze sobą 4-tysięczną zaciężną armię. 5 października 1598 roku doszło przypadkowo do bitwy pod Linköping w której oddziały Zygmunta poniosły klęskę z armią Karola. Zdecydowano się na rozmowy i jeszcze w tym samym miesiącu podpisano porozumienie. Król przebaczał buntownikom, rozpuścił wojsko w zamian otrzymał obietnice posłuszeństwa. Jednak po powrocie do Rzeczypospolitej sytuacja jego stronnictwa w Szwecji pogorszyła się. Coraz więcej zwolenników zyskiwał Karol Sudermański. W 1599 roku riksdag zdetronizował Zygmunta, ale ofiarował tron jego 4-letniemu synowi Władysławowi pod warunkiem, że przyjmie luteranizm. Kiedy Władysław nie został odesłany do Szwecji riksdag ogłosił w 1600 roku królem Karola Sudermańskiego. W odpowiedzi Zygmunt III przyłączył do Rzeczypospolitej Estonię. Rozpoczęła się wojna. W pierwszej fazie konfliktu Szwedom udało się zdobyć dużą część Inflant, osiągając linię Dźwiny i oblegając Rygę. Kontrofensywa rozpoczęta w 1601 roku przez Jana Zamoyskiego, a poprzedzona działaniami hetmana Krzysztofa Radziwiłła Pioruna, przyniosła sukces. Zdobyto Biały Kamień - ważną twierdzę w Estonii. W kolejnym roku dowództwo przejął Jan Karol Chodkiewicz, który kontynuował szczęśliwie prowadzoną wojnę. 27 września 1605 roku już jako hetman wielki litewski pokonał w bitwie pod Kircholmem przeważające siły szwedzkie dowodzone przez Karola Sudermańskiego. Sytuacja wewnętrzna zarówno Rzeczypospolitej jak i Szwecji zmusiła kraje do zawierania lokalnych rozejmów w Inflantach, przedłużanych systematycznie do 1617 roku.

W 1604 roku w granice państwa moskiewskiego wkroczyła armia Jerzego Mniszcha, który za zgodą Zygmunta III miał wywalczyć dla Dymitra Samozwańca tron carski. Rozpoczynała się, choć póki co prywatna, polska interwencja w rosyjską Wielką Smutę. Tymczasem sprawy wewnętrzne Rzeczypospolitej nadal nie były uregulowane. Od początku swojego panowania Zygmunt III tworzył oddane sobie stronnictwo regalistyczne. Celem tej frakcji było wzmocnienie czynnika monarchicznego w systemie monarchii mieszanej oraz powrót do zasad z czasów ostatnich Jagiellonów. Władza królewska od kilku dziesięcioleci zaczęła maleć, ale jednoczesny wzrost uprawnień sejmu nie skutkował w procesie usprawnienia machiny państwowej. Pewne wynaturzenia demokracji szlacheckiej stawały się zauważalne, co widoczne stało się w publicystyce politycznej. Exorbitancyje i naprawa koła poselskiego prymasa Karnkowskiego, czy Kazania sejmowe Piotra Skargi są tego najlepszym przykładem. Na wzmocnienie władzy królewskiej źle patrzyli przedstawiciele kilku rodów magnackich jak Radziwiłłowie birżańscy, czy wyniesieni do najwyższych zaszczytów w czasach Batorego Zamoyscy. Na czele opozycji antykrólewskiej stanął starzejący się kanclerz Jan Zamoyski. Po nim ważnymi osobistościami tej frakcji byli: hetman polny Stanisław Żółkiewski i starosta krakowski Mikołaj Zebrzydowski, na Litwie centralną postacią opozycji antykrólewskiej był Janusz Radziwiłł, którego działania paraliżował jednak regalista Jan Karol Chodkiewicz. Głównymi przyczynami sporu między opozycja, a królem były: prohabsburska polityka Zygmunta Wazy oraz próby reform armii i sejmu. Oskarżano ponadto króla o chęć koronowania in vivente rege młodego królewicza Władysława. Po śmierci Zamoyskiego ster antykrólewskiej opozycji przejął Mikołaj Zebrzydowski, już jako wojewoda krakowski. Gdy król na sejmie marcowym w 1606 roku zaproponował kilka reform (przyjmowanie ustaw w Sejmie większością głosów, utworzenie stałej armii, stałe podatki do skarbu publicznego) szlachta krakowska sejmiku proszowickim gorąco zaprotestowała. Mikołaj Zebrzydowski zwołał zjazd szlachty do Stężycy, nawiązując do starej tradycji rycerskich sejmów konnych. Zakwestionowanie przez Zebrzydowskiego autorytetu sejmu oraz króla i radykalna postawa obozu zniechęciła wielu dotychczasowych opozycjonistów. Do króla przystał m. in. Żółkiewski. Szlachta pod Zebrzydowskim zbierała się następnie w czerwcu w Lublinie i na polach Koprzywnicy koło Sandomierza w sierpniu, gdzie komisja pod przewodnictwem Janusza Radziwiłła wystosowała 67 postulatów do króla (m. in. usunięcia obcokrajowców z dworu, powołania stałej rady senatorów prze królu, ograniczenia działalności jezuitów, skasowania unii brzeskiej). Zjazd przedłużał się toteż król wykorzystując to ruszył z wojskiem na rokoszan, których dogonił 7 października pod Janowcami. Nie mający żadnych szans w starciu zbrojnym Zebrzydowski i Radziwiłł ukorzyli się przed królem. Sytuacja jednak nadal była napięta. Na sejmie warszawski w maju 1607 roku znów nie zjawili się rokoszanie, którzy zjechali się pod Jędrzejów. Pomimo rozwiązania wielu spraw w duchu artykułów sandomierskich rokoszanie wypowiedzieli posłuszeństwo Zygmuntowi III i ogłosili bezkrólewie. Konflikt mógł teraz zakończyć się tylko starciem zbrojnym do którego doszło 6 lipca 1607 roku pod Guzowem.

Konflikt nie miał zwycięscy, a we wzajemnej walce zniweczono plany reformy ustroju Rzeczypospolitej.^[5]

[edytuj] Panowanie Władysława IV Wazy

[edytuj] Panowanie Jana II Kazimierza Wazy

Przypisy

Tekst wytłuszczony