Pamięć Świata

Z Wikipedii

Pamięć Świata (ang. Memory of the World International Register) - międzynarodowy projekt sygnowany przez UNESCO, którego celem jest zgromadzenie najbardziej wartościowych dokumentów (rękopisów, książek, nagrań, filmów, itp.), które obrazują historię świata. Pierwsze obiekty zostały wpisane na listę w 1997, lista uzupełniana jest na specjalnych sesjach co 2 lata.

Od 2005 UNESCO przyznaje nagrodę Jikji dla instytucji, które najlepiej realizują idee tego projektu.

Obecnie na liście znajdują się następujące obiekty (w nawiasie podano rok wpisania na listę i ich lokalizację)

Spis treści 1 Albania 2 Arabia Saudyjska 3 Argentyna 4 Armenia 5 Australia 6 Austria 7 Azerbejdżan 8 Barbados 9 Belgia 10 Benin 11 Brazylia 12 Chile 13 Chiny 14 Dania 15 Egipt 16 Etiopia 17 Filipiny 18 Finlandia 19 Francja 20 Holandia 21 Indie 22 Kolumbia 23 Kuba 24 Kazachstan 25 Korea Południowa 26 Liban 27 Luksemburg 28 Łotwa 29 Malezja 30 Mauritius 31 Meksyk 32 Namibia 33 Niemcy 34 Norwegia 35 Nowa Zelandia 36 Pakistan 37 Polska 38 Portugalia 39 Republika Południowej Afryki 40 Rosja 41 Senegal 42 Serbia i Czarnogóra 43 Słowacja 44 Stany Zjednoczone 45 Szwecja 46 Tadżykistan 47 Tanzania 48 Tajlandia 49 Trynidad i Tobago 50 Turcja 51 Ukraina 52 Urugwaj 53 Uzbekistan 54 Wenezuela 55 Węgry 56 Wielka Brytania 57 Włochy 58 Zobacz też: 59 Linki zewnętrzne

[edytuj] Albania

• Codex Purpureus Beratinus (2005)

[edytuj] Arabia Saudyjska

• najstarsza inskrypcja islamska (2003)

[edytuj] Argentyna

• dokumenty Wicekrólestwa La Platy (1997; Archiwum Narodowe, Buenos Aires)

[edytuj] Armenia

• kolekcja starych rękopisów im. Mesropa Masztoca (1997; Instytut Dawnych Rękopisów Matenadaran, Erewan)

[edytuj] Australia

• dziennik wyprawy Jamesa Cooka (2001; National Library of Australia, Canberra)
• zapiski Edwarda Koiki Mabo, aborygeńskiego aktywisty oraz historyczne dokumenty z procesu przez Sądem Najwyższym o uznanie praw Aborygenów do ziemi (2001; National Library of Australia, Canberra)

[edytuj] Austria

• Dioskuryd wiedeński, pochodząca z VI wieku kopia dzieła Pedaniosa Dioskurydesa De Materia Medica (1997; Austriacka Biblioteka Narodowa, Wiedeń)
• ostateczny dokument kongresu wiedeńskiego (1997; Austriackie Archiwum Państwowe, Wiedeń)
• kolekcje historyczne (1899-1950) (1999; Phonogrammarchiv, Austriacka Akademia Nauk, Wiedeń)
• papirus arcyksięcia Rainera (2001; Austriacka Biblioteka Narodowa, Wiedeń)
• kolekcja dzieł Schuberta (2001, Wiedeńska Biblioteka Miejska, Wiedeń)
• Atlas Blaeu-Van der Hem (2003, Austriacka Biblioteka Narodowa, Wiedeń)
• kolekcja dzieł Brahmsa (2005)
• kolekcja rysunków architektury gotyckiej (2005)

[edytuj] Azerbejdżan

• średniowieczne rękopisy z zakresu medycyny i farmacji (2005)

[edytuj] Barbados

• piśmiennictwo niewolników karaibskich (2003)

[edytuj] Belgia

• archiwa finansowe Officina Plantiniana (2001; Museum Plantin-Moretus, Antwerpia

[edytuj] Benin

• archiwa kolonialne (1997; Archiwum Narodowe, Porto Novo)

[edytuj] Brazylia

• kolekcja cesarza zawierająca brazylijskie i zagraniczne fotografie z XIX wieku (2003)

[edytuj] Chile

• archiwa obrońców praw człowieka tzw. archiwa terroru (2003)
• dokumentacja działalności jezuitów na terenie całej Ameryki (2003; Archivo Nacional de Chile)

[edytuj] Chiny

• archiwa dźwięków muzyki tradycyjnej (1997; Instytut Muzykologii Chińskiej Akademii Nauk, Pekin)
• zapiski Wielkiego Sekretariatu dynastii Qing (1999; Pierwsze Archiwum Historyczne Chin, Muzeum Pałacowe, Pekin)
• stare rękopisy literatury ludu Naxi zapisane pismem Dongba (2003)
• "złote listy" cesarskich wizytacji z czasów dynastii Qing (2005)

[edytuj] Dania

• archiwa duńskich zamorskich kompanii handlowych (1997; Duńskie Archiwum Narodowe, Kopenhaga)
• kolekcja Linneusza (1997; Duńska Biblioteka Narodowa Nauk i Medycyny, Kopenhaga)
• rękopisy i listy Andersena (1997; Dział Rękopisów Biblioteki Królewskiej, Kopenhaga)
• archiwum Kierkegaarda (1997; Dział Rękopisów Biblioteki Królewskiej, Kopenhaga)

[edytuj] Egipt

• zbiór dokumentów "Pamięć Kanału Sueskiego" (1997; ambasada Egiptu w Paryżu)
• spisane na papierze i pergaminie zarządzenia sułtanów i książąt (2005)

[edytuj] Etiopia

• skarby Archiwum i Biblioteki Narodowej (1997; Archiwum i Biblioteka Narodowa, Addis Abeba)

[edytuj] Filipiny

• tabliczki zapisane pismem sylabicznym z X wieku (1999, Muzeum Narodowe, Manila)
• nagrania radiowe z okresu rewolucji różańcowej 1986 (2003)

[edytuj] Finlandia

• kolekcja Nordenskiölda (1997; Biblioteka Uniwersytecka, Helsinki

[edytuj] Francja

• Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela 1789-1791 (2003)
• apel de Gaulle'a z 18 czerwca 1940 nadany do Francuzów przez radio z Londynu (2005)
• filmy braci Lumière (2005)
• dokumenty ilustrujące wprowadzenie dziesiątkowego systemu metrycznego, 1790-1837 (2005)

[edytuj] Holandia

• Biblioteka Ets Haim – Livraria Montezinos, posiadająca duży zbiór z zakresu judaistyki (2003)
• archiwa Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej (2003)

[edytuj] Indie

• kolekcja tamilskich rękopisów z dziedziny medycyny (1997; Instytut Studiów Azjatyckich, Tamil Nadu
• manuskrypty świętych tekstów śaiwizmu (2005; Puducherry)

[edytuj] Kolumbia

• kolekcja Negros y Esclavos (2005; Generalne Archiwum Państwowe, Bogota)

[edytuj] Kuba

• kolekcja José Martí Pérez (2005)

[edytuj] Kazachstan

• kolekcja manuskryptów Jasawiego w języku tureckim (2003)
• zbiór dokumentów audiowizualnych ruchu antynuklearnego Nevada-Semipałatyńsk (2005)

[edytuj] Korea Południowa

• rękopis Hunmin Chongum z pierwszym zapisem w alfabecie hangyl (1997; Muzeum Sztuki Kansong, Seul)
• roczniki dynastii Choson (1997; Chongjoksan Sagobon, Seul)
• Seungjeongwon Ilgi zapiski sekretariatu królewskiego dynastii Joseon (2001, Biblioteka Gyujanggak i Uniwersytet Narodowy w Seulu)
• Buljo jikji simche yojeol, antologia tekstów buddyzmu zen, wydrukowana w 1377, najstarsza książka drukowana z użyciem ruchomych czcionek (2001; Bibliotheque nationale de France, Paryż)

[edytuj] Liban

• pamiątkowe stele z Nahr el-Kalb w górach Libanu, opisujące historię kraju od starożytności po dzień dzisiejszy (2005)
• alfabet fenicki (2005)

[edytuj] Luksemburg

• Family of Man, kolekcja fotografii Edwarda J. Steichena przedstawiających ludzi żyjących w połowie XX wieku (2003)

[edytuj] Łotwa

• Dainu skapis, kolekcja ludowych pieśni łotewskich (2001; Archiwum Łotewskiego Folkloru, Ryga)

[edytuj] Malezja

• korespondencja sułtana Kedah z lat 1882-1943 (2001, Narodowe Archiwum Malezji, Alor Setar)
• Hikayat Hang Tuah, malezyjski epos narodowy (2001; Narodowa Biblioteka Malezji, Kuala Lumpur)
• Sejarah Melayu, kronika sułtanatu Malezji x XV i XVI wieku (2001; Insytut Języka i Literatury, Kuala Lumpur

[edytuj] Mauritius

• zapiski z okresu francuskiej kolonizacji wyspy (1997; Archiwum Mauritiusu, Port Louis)

[edytuj] Meksyk

• Colección de Códices Originales Mexicanos, kolekcja pre-hiszpańskich kodeksów z terenu Meksyku (1997; Narodowa Biblioteka Antropologii i Historii, Meksyk)
• kodeksy z doliny Oaxaca (1997; Archiwum Narodowe, Meksyk)
• Codex Techaloyan z Cuajimalpaz (1997; Archiwum Narodowe, Meksyk)
• film Zapomniani Buñuela (2003; Filmoteca de la UNAM, Meksyk)
• Biblioteca Palafoxiana, najstarsza biblioteka publiczna w Ameryce, zawiera kolekcje książek z okresu europejskiej kolonizacji tego obszaru (2005, Puebla)

[edytuj] Namibia

• dzienniki Hendrika Witbooi (2005)

[edytuj] Niemcy

• wczesne nagrania na cylindrach tradycyjnej muzyki z różnych stron świata, 1893-1952 (1999; Phonogramm-Archiv; Muzeum Etnologii, Berlin)
• rękopis Symfonia Nr 9 d-moll, op.125 Beethovena (2001; Biblioteka Państwowa, Berlin
• spuścizna literacka Goethego (2001; Archiwum Goethego i Schillera, Weimar)
• Biblia Gutenberga (2001; Biblioteka Uniwersytecka Dolnej Saksonii, Getynfa
• film Metropolis (2001; Fundacja Friedricha Wilhelma Murnaua, Wiesbaden)
• iluminowane rękopisy z okresu ottońskiego pochodzące z klasztoru Reichenau (2003)
• Kinder- und Hausmärchen braci Grimm (2005)

[edytuj] Norwegia

• archiwum leprozorium w Bergen (2001, Archiwum Miejskie i Regionalne w Bergen)
• Dom lalki Ibsena (2001; Biblioteka Narodowa Norwegii, Oslo)
• dokumenty z wyprawy Amundsena na biegun południowy, 1910-1912 (2005)

[edytuj] Nowa Zelandia

• traktat z Waitangi (1997, Archiwum Narodowe, Wellington)
• petycja sufrażystek z 1893 (1997, Archiwum Narodowe, Wellington)

[edytuj] Pakistan

• pisma Muhammada Ali Jinnah, założyciel Pakistanu (1999; Archiwum Narodowe, Islamabad

[edytuj] Polska

• dzieło Mikołaja Kopernika De revolutionibus (1999; Biblioteka Jagiellońska, Kraków)
• archiwum getta warszawskiego (archiwum Emanuela Ringelbluma) (1999, Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa)
• kolekcja dzieł Chopina (1999; Towarzystwo Fryderyka Chopina, Warszawa)

• konfederacja warszawska (2003)

• 21 postulatów Solidarności, (2003, Gdańsk)
• Kodeks supraski (2007, Biblioteka Ordynacji Zamojskiej, Biblioteka Narodowa, Warszawa)
• Archiwa Komisji Edukacji Narodowej (2007, Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Biblioteka PAN w Krakowie, Biblioteka Książąt Czartoryskich w Krakowie oraz Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie)

[edytuj] Portugalia

• list Pero Vaz de Caminha z 1500, pierwszy opis Brazylii (2005)

[edytuj] Republika Południowej Afryki

• kolekcja Bleeków, dokumentująca badania nad językiem i folkorem Buszmenów prowadzonych przez tę rodzinę (1997; Uniwersytet w Kapsztadzie, Biblioteka Południowoafrykańska, Kapsztad)

[edytuj] Rosja

• Archangel Gospel z 1092 (1997; Rosyjska Biblioteka Państwowa, Moskwa)
• Khitrovo Gospel (1997; Rosyjska Biblioteka Państwowa, Moskwa)
• druki cyrylicą z XV i XVI wieku (1997; Rosyjska Biblioteka Państwowa, Moskwa)
• kolekcja gazet (1997; Rosyjska Biblioteka Państwowa, Moskwa)
• mapy Imperium Rosyjskiego oraz kolekcja map z XVIII wieku (1997; Rosyjska Biblioteka Państwowa, Moskwa)
• kolekcja plakatu rosyjskiego z końca XIX i początku XX wieku (1997; Rosyjska Biblioteka Państwowa, Moskwa)
• zbiór historycznych nagrań z zakresu etnomuzykologii, etnolingwistyki i filologii z lat 1889-1955 Archiwum Fonograficznego z Sankt Petersburga (2001; Instytut Literatury Rosyjskiej, Rosyjska Akademia Nauk, Sankt Petersburg

[edytuj] Senegal

• zbiory dokumentujące historię Francuskiej Afryki Zachodniej (1997; Archiwum Narodowe, Dakar)

[edytuj] Serbia i Czarnogóra

• archiwum Tesli (2003)
• rękopis Miroslav Gospel(?) z 1180 (2005)

[edytuj] Słowacja

• iluminowane kodeksy średniowieczne (1997; Archiwum Narodowe, Bratysława)
• kolekcja muzułmańskich rękopisów Bašagića (1997; Biblioteka Uniwersytecka, Bratysława)

[edytuj] Stany Zjednoczone

• Universalis cosmographia secundum Ptholomaei traditionem et Americi Vespucii aliorumque Lustrationes - mapa świata przygotowana pod kierunkiem Martina Waldseemüllera, na której po raz pierwszy pojawia się nazwa "Ameryka" (2005, Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych, Waszyngton)

[edytuj] Szwecja

• archiwum Astrid Lindgren (2005)
• kolekcja Emanuela Swedenborga (2005)

[edytuj] Tadżykistan

• rękopisy XIV-wiecznej literatury tadżyko-perskiej: Kulliyat Ubayda Zakoniego i Gazalliyt Hafeza Szeroziego (2003)

[edytuj] Tanzania

• niemieckie dokumenty kolonialne (1997, Archiwum Narodowe, Dar-es-Salaam)
• kolekcja arabskicj książek i rękopisów (2003)

[edytuj] Tajlandia

• kamienna inskrypcja króla Ram Chamhaeng z XIII wieku, jeden z najstarszych zabytków pisma tajskiego (2003)

[edytuj] Trynidad i Tobago

• kolekcja Dereka Walcotta (1997; Biblioteka Główna Uniwersytetu Indii Zachodnich, St. Augustine)
• kolekcja premiera Erica Williamsa (1999; Biblioteka Główna Uniwersytetu Indii Zachodnich, St. Augustine)
• kolekcja C.L.R. Jamesa (2005)

[edytuj] Turcja

• tabliczki gliniane Hetytów z Bogazköy (2001; Muzeum Archeologiczne, Stambuł i Muzeum Cywilizacji Anatolijskich, Ankara
• dzieła naukowe arabskich uczonych z Obesrwatorium Kandilli i Instytutu Badań nad Trzęsieniami Ziemi (2001; Uniwersytet Bogaziçi, Obserwatorium Kandilli i Instytut Badań nad Trzęsieniami Ziemi, Stambuł
• dzieła Ibn Siny czyli Awicenny (2003; Biblioteka Rękopisów Süleymaniye, Stambuł)

[edytuj] Ukraina

• kolekcja żydowskiej muzyki ludowej z lat 1912-1947 (2005)

[edytuj] Urugwaj

• kolekcja nagrań argentyńskiego śpiewaka Carlosa Gardela z kolekcji Horacio Loriente, 1913-1935 (2003)

[edytuj] Uzbekistan

• rękopis Koranu Mushafa Othmana (1997; Rada Muzułmanów Uzbekistanu, Taszkent)
• kolekcja rękopisów z Azji Środkowej Instytutu Studiów Orientalnych im. Al-Biruniego (1997; Akademia Nauk, Taszkent}

[edytuj] Wenezuela

• pisma Simóna Bolívara (1997; Archiwum Narodowe, Caracas)
• kolekcja XIX-wiecznej fotografii z Ameryki Łacińskiej (1997; Biblioteka Narodowa, Caracas)

[edytuj] Węgry

• patent radioskop Kalmana Tihanyi'ego z 1926 (2001; Archiwum Narodowe Węgier, Budapeszt
• kolekcja Bibliotheca Corviniana (2005)

[edytuj] Wielka Brytania

• film z 1916 dokumentujący przebieg bitwy nad Sommą (2005)

[edytuj] Włochy

• biblioteka manuskryptów Malatesta Novello (2005)

[edytuj] Zobacz też:

• Lista światowego dziedzictwa UNESCO

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Pamięć Świata na stronach UNESCO