Wolsztyn

Z Wikipedii

Współrzędne: 52°07' N 16°07' E52.1166667 16.1166667 (Wolsztyn)

Wolsztyn

Gmina
- rodzaj

Wolsztyn
miejsko-wiejska

Burmistrz

Andrzej Rogozinski

Powierzchnia

4,78 km²

Położenie

52° 07' N
16° 07' E

Liczba mieszkańców (2007)
- liczba ludności
- gęstość

13587
2824.0 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

64-200, 64-201

Tablice rejestracyjne

PWL

Położenie na mapie Polski

Wolsztyn

TERC10
(TERYT)

4303929034

Urząd miejski³

Rynek 1
64-200 Wolsztyn
tel. 68 384-27-47; faks 68 384-27-47
(e-mail)

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Strona internetowa miasta

Wolsztyn (niem. Wollstein) – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Wolsztyn, położony w zachodniej części województwa nad rzeką Dojcą, 72 km na południowy zachód od Poznania. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. zielonogórskiego.

Według danych z 31 grudnia 2006, miasto miało 13 638 mieszkańców. Dzisiejszą Ziemię Wolsztyńską w obecnych granicach administracyjnych zamieszkuje 28 746 mieszkańców.

[edytuj] Historia

Pierwsze ślady osadnictwa i działalności człowieka na terenie ziemi wolsztyńskiej pochodzą z okresu kultury wczesnołużyckiej, o czym świadczą znalezione tam naczynia gliniane. Pierwsze dokumenty mówiące o tym terenie pochodzą dopiero z połowy XII wieku, a na przełomie XIII i XIV w. powstało miasto Wolsztyn. Założyli je cystersi z pobliskiego klasztoru w Obrze.

Początki Wolsztyna związane są z handlem wełną, a także z produkcją sukna i sukiennictwem. W ciągu wieków nawiedzały miasto klęski żywiołowe – pożary i epidemie – z których najgroźniejsze wybuchły w latach: 1469, 1630, 1710 i 1810 r.

U schyłku XVIII wieku Wolsztyn liczył ponad półtora tysiąca mieszkańców. Wśród nich najwięcej było kupców, młynarzy, piwowarów i szewców. Pod koniec stulecia ten pomyślny dla miasta stan gospodarczy uległ zmianie. Rok 1793, a z nim II rozbiór Polski zmienił sytuację Wolsztyna. Miasto weszło w granice królestwa pruskiego. Oznaczało to oderwanie go od naturalnego zaplecza, jakim były dlań ziemie Rzeczypospolitej. I ten fakt zadecydował o szybkim upadku gospodarczym Wolsztyna.

W XIX wieku piękną kartę walk w obronie polskości zapisali mieszkańcy ziemi wolsztyńskiej, mimo że na skutek działalności osławionej Hakaty zmniejszył się stan posiadanej w rękach polskich ziemi. W walce o tę ziemię zasłynął z ogromnego patriotyzmu i świadomości narodowej chłop z Podgradowic – Michał Drzymała.

W czasie powstania wielkopolskiego ludność dała bohaterski przykład walki wyzwoleńczej, przywracając 5 stycznia 1919 władzę polską na następne dwudziestolecie.

Wybuch II wojny światowej rozpoczęty najazdem hitlerowskim na Polskę przyniósł Wolsztynowi niewolę i cierpienia podobnie jak reszcie kraju. Na terenie miasta znajdowały się obozy pracy i obozy jenieckie. Okupację niemiecką Wolsztyna zakończyło wkroczenie Armii Czerwonej w dniu 26 stycznia 1945.

Z dziejami Wolsztyna związało swe życie trzech wybitnych ludzi.

Józef Hoene-Wroński, wybitny filozof i matematyk urodzony w Wolsztynie w 1776 r.
Robert Koch – wybitny uczony, lekarz, sławny "łowca mikrobów". W latach 1872-1880 jako skromny lekarz powiatowy w Wolsztynie dokonał swych pierwszych odkryć, wykrył zarazek wąglika, który dziesiątkował wówczas bydło. Później, znany już w medycynie i świecie nauki, pracując w Berlinie odkrył prątki gruźlicy.
Marcin Rożek – rzeźbiarz i malarz lat międzywojennych, profesor Państwowej Szkoły Sztuk Zdobniczych w Poznaniu, powstaniec wielkopolski. Jedną z jego prac jest pomnik Bolesława Chrobrego w Gnieźnie. Znakomity artysta, którego większość dzieł zniszczyli hitlerowcy, został zamęczony w obozie w Oświęcimiu w 1944 r.

W Wolsztynie urodzili się także:

Cezary Julski, polski aktor
Stanisław Piosik, poseł na Sejm
Andrzej Brachmański, były v-ce minister spraw wewnętrznych
Jerzy Antkowiak, projektant mody, artysta, malarz

[edytuj] Gospodarka

W Wolsztynie funkcjonuje od 2006 roku fabryka światowego koncernu Firestone - produkuje głównie na eksport amortyzatory do autobusów i ciężarówek. Duży zakład przetwórczy owoców i warzyw Baxters Polska. Znana fabryka mebli - WFM Szynaka Meble. Fabryka Akcesoriów Metalowych (FAM) z głównym nastawieniem na eksport bardzo szerokiego asortymentu okuć, zamków, profili metalowych wykorzystywanych w przemyśle meblarskim i metalowym. W okolicach Wolsztyna działają firmy z branży spożywczej, jak na przykład zajmująca się eksportem grzybów firma Nawrot.

przemysł metalowy, meblarski i spożywczy
węzeł komunikacyjny

Bezrobocie w mieście szacowane jest w przedziale 3-4% i uważane za bezrobocie naturalne.

[edytuj] Turystyka

Wokół Wolsztyna znajdują się atrakcyjne tereny turystyczne:

Jeziora Zbąszyńskie
Pszczewski Park Krajobrazowy
Przemęcki Park Krajobrazowy
Pojezierze Sławskie
Dolina Dojcy (Jezioro Wolsztyńskie i Berzyńskie)

[edytuj] Sport

Grom Wolsztyn
KPR Wolsztyniak

Hala Sportowa "Świtezianka" była miejscem spotkań o charakterze międzynarodowym (m.in. eliminacje grupowe w hokej halowym kobiet do Mistrzostw Świata w 2007 roku, mecze juniorów reprezentacji Polski i Egiptu w 2004 roku). W 2007 roku (wiosną) odbyły się w Wolsztynie rozgrywki o Mistrzostwo Polski Juniorów w piłce ręcznej, w których drugie miejsce zajął zespół KPR Wolsztyniak.

[edytuj] Zabytki

Kościół farny

Hotel "Wolsztyn" w parku

Kościół parafialny pw. NMP Niepokalanie Poczętej, ul. Kościelna – najcenniejszy zabytek w mieście – późnobarokowy, powstał w II poł. XVIII w. obecny kształt kościoła jest wynikiem remontów dokonanych w latach 1925 (zakrystia), 1987 (hełm wieży).
Klasztor pocysterski i opactwo oo. Cystersów w Obrze – założył je w 1231 r. Sędziwój Kantor Katedry Gnieźnieńskiej. Pierwsza świątynia przetrwała do XVI w. W 1596 r. poświęcenia nowego klasztoru i kościoła dokonał Jakub Brzeźnicki sufragan poznański. Obecny kościół pochodzi z XVII w. Jego gospodarzami od 1920 r. są Oblaci Maryi Niepokalanej.
Pałac i park, ul. M. Drzymały 12 – zabytkowy park nad Jeziorem Wolsztyńskim w stylu angielskim z rzadkimi gatunkami drzew (miłorząb dwuklapowy, dąb), w którym stoi Pałac neoklasycystyczny z początku tego wieku. Obecnie znajduje się tu restauracja i hotel.
Izba pamięci Roberta Kocha ul. Roberta Kocha 12 – budynek dawnego szpitala, w którym pracował Robert Koch laureat Nagrody Nobla. Obecnie znajduje się tu muzeum dr Roberta Kocha.
Skansen Budownictwa Ludowego Zachodniej Wielkopolski ul. Bohaterów Bielnika 26 – znajduje się tu kilka typowych dla tego regionu wiejskich zagród wraz z wyposażeniem wnętrz, m.in. karczma z 1706 r., stodoła zrębowa, stajnia z wozownią, studnia zrębowa, chałupa parobka, zrębowa chata i obora z wozownią.
Muzeum Regionalne im. Marcina Rożka ul. 5 Stycznia 34 – mieszkał tu znany rzeźbiarz i malarz Marcin Rożek. Jest on autorem m.in. pomnika Bolesława Chrobrego w Gnieźnie i "Siewcy" w Luboniu. W muzeum prezentowane są pamiątki po artyście oraz materiały dotyczące historii Wolsztyna i okolic. W ogrodzie zachowało się kilka rzeźb artysty.
Synagoga z 1842 roku.
Dom Żyły

[edytuj] Parowozownia

Parowozownia Wolsztyn (ul. Fabryczna) – jest to jedyny w Europie obiekt, gdzie parowozy obsługują ruch planowy. Znajduje się tutaj ok. 30 sztuk tych pojazdów, m.in. unikalna lokomotywa Ok1, Ok22, oraz zabytkowe wagony. Najcenniejszym eksponatem jest parowóz Pm36, z 1937 r. wyprodukowany w fabryce w Chrzanowie, który potrafi osiągać szybkość do 130 km/h. Parowozy prowadzą codziennie planowe pociągi do Leszna i Poznania, a czasami także składy retro i pociągi okolicznościowe. Każdego dnia dla zwiedzających pod parą jest przynajmniej jeden parowóz. Parowozownia jest dostępna dla turystów całorocznie. Co roku w ostatnią sobotę kwietnia ma miejsce "Parada Parowozów". Ostatnią, jubileuszową paradę w 2007 roku obejrzało ponad 20 tysięcy turystów^[1].

Parowozownia w Wolsztynie

Parada Parowozów w 2006 roku

[edytuj] Instytucje oświatowe

- Szkoły:

Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Poniatowskiego 1
Szkoła Podstawowa nr 3, ul. Marii Konopnickiej 1
Szkoła Podstawowa nr 5, ul. Żegockiego 26
Zespół Szkół Specjalnych w Wolsztynie, ul. 5 Stycznia 14
Gimnazjum nr 1, ul. Wschowska 15
Gimnazjum nr 2, ul. Poniatowskiego 1
Zespół Szkół Zawodowych im. Marcina Rożka, ul. Kusocińskiego 1
Zespół Szkół Ogólnokształcących i Profilowanych im. Marii Skłodowskiej-Curie, ul. Poniatowskiego 7

- Biblioteki: