Nieścisłości i sprzeczności pomiędzy listami św. Pawła a Dziejami Apostolskimi
Z Wikipedii
Nieścisłości i sprzeczności pomiędzy listami św. Pawła a Dziejami Apostolskimi.
Spis treści |
[edytuj] Tło problemu
Wedle tradycji starochrześcijańskiej sięgającej II wieku n.e. autorem dwóch ksiąg Nowego Testamentu, mianowicie Trzeciej Ewangelii, dziś zwanej Ewangelią Łukasza i Dziejów Apostolskich miał być Łukasz, towarzysz podróży misyjnych Pawła z Tarsu. Współcześnie wielu krytycznie nastawionych biblistów odrzuca ten pogląd jako bezpodstawny. Wedle tych uczonych Ewangelia Łukasza, podobnie jak pozostałe Ewangelie, została napisana przez nieznanego autora. Jednym z najsilniejszych argumentów za odrzuceniem autorstwa Łukasza są nieścisłości między informacjami zawartymi w Dziejach Apostolskich a pochodzącymi z listów Pawła Apostoła.
[edytuj] Nieścisłości i sprzeczności
1. Paweł w Liście do Galatów 1, 16-17 pisze: "(...) Ani przez chwilę nie radziłem się ciała i krwi, ani też nie udałem się do Jerozolimy do tych, którzy przede mną byli apostołami, ale poszedłem do Arabii, po czym znowu wróciłem do Damaszku." Tymczasem Dzieje Apostolskie 9, 20-29 mówią, że Paweł po nawróceniu i pobycie w Damaszku udał się prosto do Jerozolimy: "A gdy przybył do Jerozolimy, starał się przyłączyć do uczniów, ale wszyscy się go bali, nie wierząc, że jest uczniem". (por. Dz. Ap. 9, 26)
2. Wedle Dziejów 17, 15 Paweł udaje się do Aten sam, a Sylas i Tymoteusz nie towarzyszą Pawłowi w jego podróży z Tesalonik do Aten. Z pierwszego listu do Tesaloniczan 3, 1-2 wynika, że Tymoteusz był z Pawłem w Atenach.
3. W Liście do Rzymian Paweł pisze, że Bóg nie wybacza oddawania czci wizerunkom bóstwa - niewiedza nie jest wytłumaczeniem, gdyż poganie mogą poznać Boga własnym umysłem. "To, co o Bogu wiedzieć można, jest dla nich jawne, gdyż Bóg im to objawił. Bo niewidzialna jego istota, to jest wiekuista jego moc i bóstwo, mogą być od stworzenia świata oglądane w dziełach i poznane umysłem, tak iż nic nie mają na swoja obronę. Dlatego, że poznawszy Boga, nie uwielbili go jako Boga i nie złożyli mu dziękczynienia, lecz znikczemnieli w myślach swoich, a ich nierozumne serce pogrążyło się w ciemności. Mienili się mądrymi, a stali się głupi. I zamienili chwałę nieśmiertelnego Boga na obrazy przedstawiające śmiertelnego człowieka, a nawet ptaki, czworonożne zwierzęta i płazy" (Rzym. 1,19-23). Natomiast w Dziejach Paweł naucza pogan, że Bóg wybacza im wielobóstwo i kult wytworów ręki ludzkiej dla ich niewiedzy. "Będąc tedy z rodu Bożego, nie powinniśmy sądzić, że bóstwo jest podobne do złota, albo srebra, albo kamienia, wytworu sztuki i ludzkiego pomysłu. Bóg wprawdzie puszczał płazem czasy niewiedzy, teraz jednak wzywa wszędzie wszystkich ludzi, aby się upamiętali (Dz. Ap. 17, 29-30).
{cytaty z Nowego Testamentu wg Nowego Przekładu, Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne, W-wa 1966}
[edytuj] Znaczenie nieścisłości
Uczeni nie są jednomyślni w ocenie wyżej wymienionych rozbieżności. Dla wielu chrześcijańskich biblistów, uznających Łukasza za prawdziwego autora Dziejów, są to jedynie pozorne sprzeczności, dające się łatwo objaśnić. Ich zdaniem, Paweł i Łukasz nie zawarli w swych pismach wszystkich informacji związanych z opisanymi wydarzeniami, co wystarczająco tłumaczy różnice (przykładowe próby tłumaczeń: ad 1. Łukasz, z nieznanych nam względów, pomija samotną podróż Saula/Pawła z Damaszku do Arabii, ad 3. różnica wynika z faktu, że mowa w Atenach ma słuchaczy z gruntu odmiennych, niż odbiorcy Listu do Rzymian). Dla większości uczonych jest to jednak dowód, że autor Dziejów nie znał osobiście ani Pawła, ani też jego pism, zaś informacje o nim czerpał z nieznanych dziś źródeł, które zredagował zgodnie ze swymi poglądami teologicznymi. Nie może więc być znanym z pism Nowego Testamentu Łukaszem, lekarzem i towarzyszem podróży misyjnych św. Pawła (Kol. 4, 14, II Tym. 4, 11). Ich zdaniem, autor Trzeciej Ewangelii i Dziejów Apostolskich pozostaje postacią anonimową.
[edytuj] Źródła:
- Bart D. Ehrman Peter, Paul and Mary Magdalene. The Followers of Jesus in History and Legend, rozdział 7 pt: The Apostle Paul: Polling Our Sources [1]
- Thomas Kelly Cheyne, John Sutherland Black Encyclopaedia Biblica str. 4566, wyd. Harvard University, 1903.
- A.C. Barret M.A. Companion to the Greek New Testament [2]
