Polski Fiat 125p

Z Wikipedii

Polski Fiat 125p
Inne nazwy	Polski Fiat 125p, FSO 125p, FSO 1500, FSO 1300, Duży Fiat
Producent	Polski Fiat, FSO
Premiera	1967
Okres produkcji	1967 - 1991
Miejsce produkcji	Polska, Włochy
Poprzednik	FSO Warszawa
Następca	FSO Polonez 1500
Typy nadwozia	podstawowe: sedan, kombi pozostałe: pick-up, limuzyna, limuzyna kabriolet,kabriolet, turystyczny
Silniki	podstawowe: 1300, 1500 pozostałe: 1600, 1800, 2000
Skrzynia biegów	4-biegowa (1967-1988), 5-biegowa (1988-1991)
Masa własna	970 kg
Pokrewne	Fiat 1300/1500, Fiat 124, Łada 2101, Łada 2107, Łada 2106
Podobne	Łada 2106

Polski Fiat 125p – samochód osobowy produkowany w FSO na Żeraniu od listopada 1967 do 29 czerwca 1991 na podstawie umowy licencyjnej z włoską firmą FIAT z 1965 roku. Po wygaśnięciu licencji od 1983 nosił nazwę FSO 1500 lub FSO 125P .

Spis treści 1 Historia 2 Modele 3 Dane techniczne 4 Ciekawostki 5 Zobacz też 6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Powrót Polskiego Fiata nastąpił po 26 letniej przerwie (po Polskim Fiacie 508). W tym okresie wiele się zmieniło na świecie, zarówno w konstrukcjach samochodów, jak i w metodach ich wytwarzania. Koncerny samochodowe, przeznaczając olbrzymie środki na badania i rozwój konstrukcji, dokonały wielkiego postępu technicznego. Sprzyjała temu koniunktura światowa i ogólny pęd do motoryzacji. Ilustrują to wyraźnie liczby: podczas gdy w roku 1938 w ośmiu najbardziej zmotoryzowanych krajach świata ( USA, W.Brytania, Francja, Niemcy, Kanada, Włochy, Szwecja i Japonia) liczba zarejestrowanych pojazdów mechanicznych wynosi niewiele ponad 28 milionów, to w roku 1965 wzrasta ona do 145 milionów!

Koncepcja rozwoju przemysłu motoryzacyjnego w Polsce rodziła się nie bez poważnych trudności. Grono ludzi obdarzonych umiejętnością spojrzenia w przyszłość motoryzacji oraz zdających sobie sprawę, jak istotną rolę odgrywa ten przemysł w rozwoju wielu dziedzin gospodarki i w kwestii zatrudnienia, musiało pokonać niemałe opory, aby wreszcie uzyskać zrozumienie i poparcie dla inicjatywy zmierzającej do rozwoju przemysłu samochodów osobowych w oparciu o współpracę z którymś z czołowych producentów światowych. W połowie roku 1965 ówczesny dyrektor naczelny Zjednoczenia Przemysłu Motoryzacyjnego, Tadeusz Wrzaszczyk wraz ze swoimi najbliższymi współpracownikami - zastępcą do spraw technicznych Andrzejem Jedynakiem, zastępcą do spraw eksportu Andrzejem Góreckim oraz ówczesnym dyrektorem FSO Witoldem Drylem - przystąpili do konkretnych działań mających na celu rozbudowę Fabryki Samochodów Osobowych na Żeraniu i uruchomienie w niej produkcji nowoczesnego modelu samochodu.

Rozglądając się w poszukiwaniu potencjalnego partnera współpracy, nie przypadkiem skierowano wzrok w stronę Turynu. Fiat dokonał w ciągu ostatniego ćwierćwiecza ogromnego skoku naprzód, stając się jednym z potentatów światowego przemysłu samochodowego. Jest wreszcie istotna sprawa - tradycji współpracy. (...)

W dniu 22 grudnia 1965 roku zawarta została między Fiatem a Motoimportem - centralą handlu zagranicznego reprezentującą wówczas polski przemysł motoryzacyjny (której działalność przejął następnie utworzony w 1968 roku POL-MOT) - umowa licencyjna na uruchomienie w Fabryce Samochodów Osobowych na Żeraniu produkcji nowoczesnego samochodu osobowego. Wybór padł na samochód, którego część mechaniczna wywodzi się z produkowanego w Turynie Fiata 1300/1500, karoseria wzięta została z modelu 125, którego wypuszczenie na rynek nastąpiło w 1967. Nowy samochód więc nie miał odpowiednika wśród produkowanych w Turynie, ułatwiło to uzyskanie ważnych dla strony polskiej uprawnień eksportowych na rynki zachodnie.

Termin uruchomienia montażu - rok 1967 - jest tak krótki, że w Turynie są poważne zaniepokojeni. Dodatkową trudnością techniczną jest to, że konstrukcja nadwozia samochodu 125 nie jest jeszcze przez Fiata do końca dopracowana z uwagi na wspomniany termin uruchomienia produkcji. Ale gra warta była świeczki, chodziło bowiem o to, żeby nowy samochód z Żerania został wypuszczony tylko parę miesięcy później od turyńskiego 125. Towarzyszyła temu poważna reorganizacja całego polskiego przemysłu motoryzacyjnego, polegająca głównie na specjalizacji poszczególnych zakładów kooperujących z FSO. W kwietniu 1966 roku rozpoczęło pracę biuro Motoimprotu w Turynie, mające za zadanie koordynację współpracy technicznej i handlowej między zainteresowanymi przedsiębiorstwami polskimi a biurami Fiata. W drugiej połowie 1966 roku rozpoczęła się przeprowadzana na szeroką skalę akcja szkoleniowa polskich techników w zakładach Fiata i jego kooperantów.

Kiedy w listopadzie 1967 roku zeszły z taśmy montażowej na Żeraniu pierwsze Polskie Fiaty 125p, specjaliści włoscy uznali to za rekordowe tempo uruchomienia produkcji samochodu w historii swojej działalności licencyjnej. Tymczasem już w roku 1968 opuściło FSO 7101 Polskich Fiatów, w każdym z następnych 3 lat następowało podwojenie produkcji w stosunku do roku poprzedniego. W ten sposób w roku 1971 produkcja przekroczyła 60.000 sztuk wozów.

Ruszył eksport. Najpierw do krajów socjalistycznych, z których 3 - Jugosławia, CSRS i Węgry stały się największymi i regularnymi odbiorcami. Potem także Polskie Fiaty pojawiają się na szosach całej Europy, nie wyłączając Islandii czy Wysp Kanaryjskich. Zwiększa się z czasem udział w eksporcie krajów pozaeuropejskich: duże dostawy kierowane są do Iraku, Pakistanu, Egiptu, Libanu i innych krajów Trzeciego Świata. Kilka krajów uruchomiło nawet montownie Polskich Fiatów. FSO dostarczała tam tzw. standardy, czyli niezmontowane zespoły samochodowe, przy czym niektóre części nie są objęte dostawą z Polski i pochodzą z produkcji lokalnej kraju przeznaczenia. Tak było w Egipcie i Kolumbii, potem z Indonezją i Tajlandią.

A w roku 1975 wszedł w marcu nowy model, nazwany potocznie MR który poprawił wygląd podstarzałego już polskiego fiata 125p. Roczniki 1975 i z początku 1976 charakteryzowały się świetnym tylnym mostem jugosłowiańskim. który w połowie 1976 zastąpiono niedopracowanym mostem FSO-wskim. Po 1977 roku fiaty zaczęły tracić swój dawny urok, a egzemplarze po 1983 roku są bardzo tandetnie wykonane.

Źródło - Andrzej Władyka 'Fiat' z 1977r.

Ostatni egzemplarz wyprodukowano 29 czerwca 1991. Ogółem w FSO wyprodukowano 1 445 700 tych aut.^[1]

1. ↑ http://motoryzacja.interia.pl/samochody/producenci/news/24-lata-w-ciaglej-produkcji,921797,415

[edytuj] Modele

Najważniejsze modernizacje w 1973 r.(MR'73) w 1975 (MR'75) i w 1981 (C) wersja zubożona, przeznaczona na rynek krajowy. Podstawowe silniki o pojemności skokowej 1300 (1295 ccm) i 1500 (1481 ccm) pochodziły z włoskiego modelu FIAT-a 1300/1500. Wersje rajdowe Akropolis i Monte Carlo z silnikami 1800 i 1600 ccm pochodzącymi z Fiata 132 oraz wersja z silnikiem diesla 1600 ccm pochodzącym z VW Golf (ok. 100 sztuk). Nadwozia w wersjach sedan, kombi, pick-up, w niewielkich seriach również 6-drzwiowe sedan i Cabrio. Pracowano również nad prototypem wersji coupé, jednak prace nad nim przerwano. Nie należy utożsamiać go z Fiatem 125, ponieważ technicznie były to dwie różne konstrukcje. Przez 23 lata produkcji fabrykę na Żeraniu opuściło 1445699 aut. (Ostatni egzemplarz tego samochodu zjechał z taśmy 26 czerwca 1991 r.) Fiat 125p w wersji CC pobił trzy rekordy prędkości w jeździe długodystansowej na 25.000 km, na 50.000 km i na 25.000 mil.

Powstał prototyp o nazwie '125p GTJ przeznaczony do wyścigów. Wyróżniał się monstrualnym spoilerem tylnym, spoilerem przednim, poszerzeniami, wyczynowym zawieszeniem, i silnikiem 2.0 z fiata 132.

[edytuj] Dane techniczne

• Rodzaj silnika czterosuwowy benzynowy
• Liczba i układ cyl. 4 w układzie rzędowym
• Pojemność silników/moc
  • 1295 /1300/cm3/65 KM
  • 1481 /1500/cm3/75 KM
  • 1481 /1500/cm3/82 KM wersja AB wzmocniona
  • 1598 /1600/cm3/87 KM wersja CB
• Moment obrotowy
  • 1500AA/75KM/115Nm przy 3200 obr/min
  • 1500AB/82KM/114Nm przy 3400 obr/min
  • 1600CB/87KM/132Nm przy 3800 obr/min
• Prędkość obrotowa przy maksymalnej mocy
  • sil.1300 - 5400 obr/min
  • sil.1500 - 5400 obr/min
• Kolejność zapłonu 1 - 3 - 4 - 2
• Liczba biegów 4 + wsteczny , skrzynie 5. biegowe montowano po 1985 r
• Przeniesienie napędu na koła tylne
• Opony 5,60 SR -13 (dziś 165/80x13)
• Ciśnienie w oponach przód 0,17 MPa, tył 0,19 MPa
• Masa samochodu got. do jazdy 1040 kg
• Masa całkowita 1420 kg
• Maksymalna masa przyczepy bez ham. - 500 kg, z ham. - 1000kg
• Zdolność pokonywania wzniesień
  • silnik 1300

bieg I 35% II 20% III 13% IV 6% wsteczny 36%

• • silnik 1500

bieg I 41% II 23% III 14% IV 8% wsteczny 42%

• Wymiary w mm dł./szer./wys. - 4226/1630/1440
• Rozstaw osi w mm 2506
• Rozstaw kół przód/tył w mm 1298/1275
• Hamulce przód i tył tarczowe
• Poj. zbiornika paliwa 45 l
• Zużycie paliwa średnie
  • 1300 - 8,2 l/100 km
  • 1500 - 8,5 l/100 km
• nadwozie samonośne, 5-miejscowe, 4-drzwiowe, metalowe
• silnik 4-suwowy, 4-cylindrowy, rzędowy, chłodzony cieczą, umieszczony z przodu napędza koła tylne
• średnica cylindrów x skok tłoka/poj. skokowa - 72 x 79,5 mm/1295 cm3 oraz 77 x 79,5 mm/1481
• moc maksymalna 65 KM - DIN przy 5600 obr/min
• stopień sprężania 8,8:1
• skrzynka przekładniowa 4-biegowa, całkowicie synchronizowana, sterowana dźwignią umieszczoną w podłodze
• zawieszenie przednie; górne i dolne, trójkątne wahacze poprzeczne, sprężyny śrubowe, amortyzatory teleskopowe, stabilizator, drążki reakcyjne
• zawieszenie tylne; sztywna oś tylna, dwa wzdłużne resory 2-piórowe, amortyzatory teleskopowe, drążki reakcyjne
• hamulce dwuobwodowe ze wspomaganiem, tarczowe na 4 koła, korektor siły hamowania przy osi tylnej, hamulec ręczny mechaniczny na koła tylne
• ogumienie o wymiarach 165S-13
• masa własna pojazdu - 970 kg
• prędkość maksymalna - 155 km/h
• przyśpieszenie 0-100 km/h ok. 14 sek. zależne od przełożenia dyferencjału
• zużycie paliwa 10 l/100 km przy szybkości 110 km/h

[edytuj] Ciekawostki

• Fiat 125p "Jamnik" - specjalna przedłużana, 7-osobowa, 6-drzwiowa wersja Polskiego Fiata 125p, wykonana z okazji otwarcia Trasy Łazienkowskiej w Warszawie 22 lipca 1974r. Pomysłodawcą projektu byli Inż. Stanisław Łukaszewicz i Czesław Piechur. Projekt był przygotowywany w ścisłej tajemnicy. Fiaty "Jamniki" budowane były z 2 "normalnych" wersji kombi Fiata 125p poprzez zespawanie 2 karoserii, wzmocnienie podłogi, wydłużenie wału napędowego. Z modelu 125p Kombi wykorzystano zawieszenie ze względu na większą wytrzymałość. Jamniki zamawiane były również do celów turystycznych zarówno w wersji cabrio jak i ze sztywnym dachem przez biura turystyczne "Syrena" i "Wisła". Od 1979 Budowano też Polonezy "Jamniki". Do dzisiaj w prywatnych kolekcjach zachowało się niestety niewiele egzemplarzy tego niezwykłego pojazdu
• W czerwcu 1973 roku ośmioosobowa grupa pod przywództwem Sobiesława Zasady pobiła na tym samochodzie trzy rekordy świata w jeździe długodystansowej na: 25000 km, 25000 mil i 50000 km.
• Polski Fiat 125p był bohaterem serialu Zmiennicy, w którym zagrał jako taksówka WPT numer "1313".
• Pospolicie nazywany "dużym Fiatem" (w odróżnieniu od "małego Fiata" Polski Fiat 126p), "kanciakiem" lub "kantem" (ze względu na kanciaste powierzchnie blach), "kredensem" i bandziorem (ze względu na masywność bryły).
• Polski Fiat 125p był też bohaterem serialu 07 zgłoś się gdzie prowadził Bronisław Cieślak jako Porucznik Borewicz.
• Polski Fiat 125p jest bohaterem serialu komediowego 39 i pół w którym gra rolę "Kazika"

[edytuj] Zobacz też

• Fiat 125
• FSO
• FSO Warszawa
• FSO Polonez
• Polski Fiat 126p
• Zastava 125pz

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Prototypowe i seryjne auta PRL - Fiat 125p
• Polski Fiat 125p - www.fiat125p.pl - modele 1967-1991
• Polski Fiat 125p - klasyczne modele 1967-1975