10 Sudecka Dywizja Piechoty

Z Wikipedii

10 Sudecka Dywizja Piechoty - związek taktyczny piechoty ludowego Wojska Polskiego.

19 sierpnia 1945 Naczelny Dowódca WP rozkazem nr 180 nadał 10 DP miano "Sudecka".

Spis treści 1 Formowanie 2 Dowódcy 3 Skład 4 Działania bojowe 5 Okres powojenny 6 Skład i rozmieszczenie (pocz. 1949) 7 Przeformowanie 8 Przypisy 9 Bibliografia

[edytuj] Formowanie

Na podstawie Rozkazu Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego nr 41 na początku października 1944 rozpoczęto w Rzeszowie formowanie 10 Dywizji Piechoty jako jednostki 3 Armii WP.

11 listopada 1944 w Rzeszowie odbyła się pierwsza defilada w rocznicę odzyskania niepodległości. 14 stycznia 1945 dywizja otrzymała z rąk Naczelnego Dowódcy WP gen. broni Michała Roli-Żymierskiego sztandar.

[edytuj] Dowódcy

• płk Andrzej Czartoryski 4 października 1944 do 14 kwietnia 1945
• płk Dymitr Djubienko 4 kwietnia 1945 do 16 kwietnia 1945
• płk Aleksander Struc (AC) 17 kwietnia 1945 — 12 grudnia 1945
• płk Stiepan Żidek-Zieliński (AC) 12 grudnia 1946 — 24 maja 1947 (od grudnia 1946 r. gen. bryg.)
• płk Ludwik Barański 24 maja 1947 — 13 grudnia 1948
• płk Wacław Zwierzański 13 grudnia 1948 — 25 marca 1949

[edytuj] Skład

• 25 Pułk Piechoty
• 27 Pułk Piechoty
• 29 Pułk Piechoty
• 39 Pułk Artylerii Lekkiej
• 13 dywizjon artylerii pancernej
• 10 batalion szkolny
• 21 batalion saperów
• 12 batalion sanitarny
• 10 kompania rozpoznania
• 19 kompania łączności
• 9 kompania chemiczna
• oddziały specjalne.

[edytuj] Działania bojowe

22 stycznia 1945 10 DP opuściła Rzeszów i przystąpiła do ochrony obiektów przemysłowych na Górnym Śląsku.

W połowie lutego przegrupowała się na Pomorze Zachodnie, gdzie ochraniała prawe skrzydło 1 Frontu Białoruskiego. Niektóre pododdziały dywizji prowadziły walkę z niemieckimi dywersantami i oddziałami wroga, które znalazły się w okrążeniu..

Z dniem 27 lutego 1945 r. została ona podporządkowana 2 Armii Wojska Polskiego i po koncentracji w rejonie Gorzowa Wielkopolskiego została przerzucona w rejon Wrocławia, aby wziąć udział w walkach o to miasto.

Na początku kwietnia 1945 2 Armia WP zgodnie z rozkazem Dowódcy 1 Frontu Ukraińskiego otrzymała zadanie wzięcia udziału w operacji łużyckiej na kierunku Drezna. Pododdziały 10 DP wyruszyły w kierunku Nysy Łużyckiej i zluzowały oddziały sowieckie. Rozpoczęto rozbudowę inżynieryjną pozycji obronnych oraz przygotowania do forsowania Nysy. W dniu 16 kwietnia dywizji nie powiodło się forsowanie Nysy Łużyckiej. Następnego dnia w dalszym ciągu nie uzyskano powodzenia. Dopiero 18 kwietnia jej pododdziały zdobyły niewielki przyczółek w rejonie Dobrzynia. 20 kwietnia dywizja ostatecznie sforsowała Nysę na całym pasie natarcia i posunęła się o 6-11 km do przodu. W kolejnych dniach wyszła na rubież: Tzschelln, Boxberg, Hirschwalde i Sproitz. Następnie dywizja brała udział w walce z oddziałami niemieckimi zdążającymi z południa na odsiecz Berlinowi.

Kolejnym etapem walk był udział wraz z całą 2 Armią WP w operacji praskiej, po zakończeniu której dywizja zakończyła swój szlak bojowy.

[edytuj] Okres powojenny

Po zakończeniu działań wojennych forsownym marszem pieszo 14-17 maja 1945 r. ^[1] przegrupowana na Dolny Śląsk nad granicę czechosłowacką do ochrony granicy południowo-zachodniej w rejonie Jeleniej Góry i Kłodzka. W związku z incydentami na granicy południowej dywizję 12 czerwca 1945 r. skierowano do ochrony granicy na odcinku Karpacz-Paczków. W czerwcu 1945 roku dowództwo dywizji stacjonowało w Jeleniej Górze.

Jej żołnierze brali udział w akcji osiedleńczej w okolicach Lwówka Śląskiego i Wlenia.

[edytuj] Skład i rozmieszczenie (pocz. 1949)

dowództwo - Jelenia Góra

• 25 pułk piechoty - Wrocław
• 27 pułk piechoty - Kłodzko
• 29 pułk piechoty - Jelenia Góra
• 39 pułk artylerii lekiej - Strzegom
• 13 dywizjon artylerii przeciwpancernej - Kłodzko
• 21 batalion saperów - Jelenia Góra

[edytuj] Przeformowanie

Rozkazem Nr 0056/0rg z 30 marca 1949 r. Minister ON nakazał dowódcy OW IV do 1 września 1951 r. przenieść 10 Sudecką Dywizję Piechoty z etatów 2/76-2/81 na etaty 5/44,5/47, 5/50-5/59 dywizji pancernej o ogólnym stanie osobowym 6197 żołnierzy oraz 34 pracowników kontraktowych.

W połowie 1949 r. przeniesiono z Jeleniej Góry do Wrocławia dowództwo 10 Sudeckiej DP i przeformowano na dowództwo 10 Sudeckiej DPanc. Dywizja weszła w skład 2 Korpusu Pancernego.

Przypisy

[edytuj] Bibliografia

• Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie : krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego : formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa : Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej Warszawa 1965